ធនាគារពិភពលោក (World Bank) នាពេលថ្មីៗនេះ បានអនុម័តផ្តល់កញ្ចប់ថវិកាចំនួន ៨០ លានដុល្លារអាមេរិក ដើម្បីរួមចំណែកដល់ការលើកកម្ពស់គុណភាពនៃការអប់រំ និងការស្រាវជ្រាវក្នុងកម្មវិធីអប់រំកម្រិតឧត្តមសិក្សានៅកម្ពុជារយៈពេល ៦ ឆ្នាំ។ អ្នកតាមដានការវិវឌ្ឍសង្គមជំរុញឱ្យកម្ពុជាប្រើប្រាស់ថវិកានេះឱ្យចំគោលដៅ និងដោយតម្លាភាព។
មូលនិធិនេះត្រូវបានផ្តល់ជូនកម្ពុជាតាមរយៈសមាគមអភិវឌ្ឍន៍អន្តរជាតិ (IDA) ដែលជាអង្គភាពផ្តល់ប្រាក់កម្ចីសម្បទានរបស់ធនាគារពិភពលោក សម្រាប់បណ្តាប្រទេសមានចំណូលទាប។ មូលនិធិដដែលនេះជាការរួមចំណែកមួយផ្នែកផងដែរ ដល់ការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសកម្ពុជា។
ទីប្រឹក្សាគណបក្សកម្លាំងជាតិ និងជាអតីតទីប្រឹក្សារបស់សមាគមគ្រូបង្រៀនកម្ពុជាឯករាជ្យ លោក រ៉ុង ឈុន សាទរការយកចិត្តទុកដាក់របស់ធនាគារពិភពលោក លើការអប់រំកម្រិតឧត្តមសិក្សានៅកម្ពុជា។ ប៉ុន្តែលោកថា កម្ពុជាត្រូវប្រើប្រាស់ថវិកាទាំងអស់នោះឱ្យចំគោលដៅដើម្បីធានាបាននូវគុណភាពនៃការអប់រំ និងការស្រាវជ្រាវ ហើយត្រូវមានវិធានការលុបបំបាត់រាល់អំពើពុករលួយក្នុងការប្រើប្រាស់ថវិកាទាំងនោះដើម្បីទទួលបានលទ្ធផលជាវិជ្ជមានសម្រាប់ប្រទេស។
លោកប្រាប់វីអូអេនៅថ្ងៃពុធនេះថា៖ «សំខាន់ការប្រើប្រាស់ឱ្យចំគោលដៅ សំខាន់វាត្រូវមានតម្លាភាព មានការចូលរួមពីសំណាក់គ្រូបង្រៀន ពីមាតា បិតា បើកទូលាយឱ្យដឹងទាំងអស់គ្នា ត្រូវមានវិធានការទប់ស្កាត់បញ្ហាពុករលួយក្តី ត្រូវតែមានវិធានការ។ បើគ្រាន់តែលុយ ហើយប្រើប្រាស់មិនចំគោលដៅ គ្មានតម្លាភាព មានតែភាពលាក់បាំង និងភាពពុករលួយបង្កប់ក្នុងហ្នឹង ពេលហ្នឹងក៏មិនទទួលបានផលដែរ។ វាបានដែរ តែបានតិច»។
លោកសង្កេតឃើញថា ការអប់រំនៅកម្ពុជានៅតែមានភាពខ្វះខាតនៅឡើយ និងថា រាល់ការផ្តល់ជំនួយពីក្រៅប្រទេសគឺមានសារៈសំខាន់ណាស់សម្រាប់កម្ពុជា បើកាលណាជំនួយទាំងអស់ត្រូវបានប្រើឱ្យចំគោលដៅពិតប្រាកដ។
ស្រដៀងគ្នានេះដែរ នាយកប្រតិបត្តិនៃអង្គការតម្លាភាពកម្ពុជាលោក ប៉ិច ពិសី យល់ថា រដ្ឋាភិបាលគួរគ្រប់គ្រងការប្រើប្រាស់ថវិកាដែលទទួលបានប្រកបដោយគណនេយ្យភាពខ្ពស់ ក្នុងការធានាមិនឱ្យមានការបាត់បង់ក្នុងពេលអនុវត្តគម្រោងដែលមានភាពចាំបាច់សម្រាប់ពង្រឹងគុណភាពអប់រំនៅថ្នាក់ឧត្តមសិក្សា។
លោកបន្ថែមថា៖ «ធម្មតា ធនាគារពិភពលោក និងរដ្ឋាភិបាលមានយន្តការត្រួតពិនិត្យតាមដានជាក់លាក់ហើយក្នុងការគ្រប់គ្រងថវិកាហ្នឹង។ ជាការសំខាន់គឺយើងជាសាមីភាគីនៃការអនុវត្តគម្រោងត្រូវធានាការប្រើប្រាស់ថវិកាជំនួយហ្នឹងមិនមានការបាត់បង់ ហើយធានានូវតម្លាភាព សុចរិតភាព និងការគ្រប់គ្រងថវិកាឱ្យត្រឹមត្រូវ មិនឱ្យមានការបាត់បង់ តាមរយៈអំពើពុករលួយ»។
អ្នកនាំពាក្យក្រសួងអប់រំ អ្នកស្រី ឃួន វិច្ឆិកា ប្រាប់វីអូអេថា កន្លងទៅក្រសួងអប់រំបានធ្វើការយ៉ាងជិតស្និទ្ធជាមួយធនាគារពិភពលោក ក៏ដូចជាដៃគូអភិវឌ្ឍន៍នានាចំនួនគម្រោងចំនួន២រួចមកហើយ ក្នុងទិសដៅលើកកម្ពស់គុណភាពនៃការអប់រំនៅកម្ពុជា។
អ្នកស្រីបន្ថែមថា ការផ្តល់ហិរញ្ញប្បទានចំនួន៨០លានដុល្លារអាមេរិកថ្មីៗនេះគឺជា «គម្រោងកែលម្អអប់រំកម្រិតឧត្តមសិក្សា (HEIP)» ដែលជាគម្រោងទី៣ ក្នុងការលើកកម្ពស់គុណភាពនៃការអប់រំដែលផ្តោតលើមុខវិជ្ជា STEM។
អ្នកស្រីថ្លែងថា៖«ក្រៅពីការងារគម្រោងទាំងពីរ ក៏មានគម្រោងមួយទៀតដែលយើងហៅថា គម្រោងកែលម្អការអប់រំកម្រិតឧត្តមសិក្សាដែលយើងហៅកាត់ថា HEIP ដោយក្នុងគម្រោងក៏ជាការគាំទ្រនៅក្នុងការអនុវត្តការបណ្តុះបណ្តាល និងការអប់រំនៅក្នុងកម្រិតឧត្តមសិក្សាដើម្បីឆ្លើយតបនឹងសវត្សរ៍ទី ២១។ ពិសេសក្នុងនោះក៏មានការរៀបចំ ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ រៀបចំកន្លែងស្រាវជ្រាវជាដើម... ដើម្បីឱ្យក្នុងសាលារៀនអាចឆ្លើយតបទៅនឹងការបណ្តុះបណ្តាល និងជំរុញការអប់រំ STEM»។
រូបឯកសារ៖ យុវសិស្សវិទ្យាល័យចូលមើលស្តង់វិទ្យាសាស្ត្រនៅក្នុងមហោស្រពជាតិស្តីពីវិទ្យាសាស្រ្តនិងវិស្វកម្មលើកទី៥ឆ្នាំ២០១៩កាលពីថ្ងៃទី២១ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៩ នៅពហុកីឡដ្ឋានអូឡាំពិក រាជធានីភ្នំពេញ។ (ទុំ ម្លិះ/VOA)
បើតាមអ្នកនាំពាក្យក្រសួងអប់រំរូបនេះ កាលពីឆ្នាំ ២០១៨ ក្រសួងអប់រំយុវជន និងកីឡា ក៏បានជំរុញការអប់រំ STEM ដោយបានធ្វើការកែលម្អកម្មវិធីសិក្សា ហើយមានការចូលរួមពីអ្នកជំនាញជាតិ និងអន្តរជាតិ ក្នុងការផ្តល់មតិយោបល់វាយតម្លៃដើម្បីឱ្យកម្មវិធីសិក្សាថ្មីមានការឆ្លើយតបទៅនឹងបរិបទកម្ពុជា ក៏ដូចជាបរិបទនៃការអប់រំឌីជីថលនៅក្នុងពេលបច្ចុប្បន្ននេះ។
នៅក្នុងសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់ធនាគារពិភពលោក (World Bank) ចេញផ្សាយជាសាធារណៈកាលពីថ្ងៃទី ២៣ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ ២០២៤ ក្រុមប្រឹក្សានាយកប្រតិបត្តិរបស់ធនាគារពិភពលោកបានអនុម័តផ្តល់ហិរញ្ញប្បទានចំនួន ៨០ លានដុល្លារអាមេរិកសម្រាប់ជួយដល់កិច្ចប្រឹងប្រែងរបស់កម្ពុជាក្នុងការលើកកម្ពស់គុណភាពនៃការអប់រំ និងការស្រាវជ្រាវនៅកម្រិតឧត្តមសិក្សា ជាពិសេសផ្នែកវិទ្យាសាស្ត្រ បច្ចេកវិទ្យា វិស្វកម្ម និងគណិតវិទ្យា ឬ ហៅកាត់ថា STEM។
គម្រោងនេះនឹងគាំទ្រដល់កិច្ចប្រឹងប្រែងរបស់គ្រឹះស្ថានឧត្តមសិក្សាសាធារណៈចំនួនប្រាំបួន ក្នុងការបណ្តុះបណ្តាលនិស្សិតឱ្យរៀនចប់ប្រកបដោយសមត្ថភាព និងក្នុងការផលិតការស្រាវជ្រាវនានា សម្រាប់រួមចំណែកដល់ការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេស និងផ្តោតសំខាន់លើការលើកកម្ពស់គុណភាពនៃការរៀនសូត្រសម្រាប់និស្សិតស្រ្តី និងនិស្សិតមានពិការភាព។
ប្រធានគ្រប់គ្រងធនាគារពិភពលោកប្រចាំប្រទេសកម្ពុជា អ្នកស្រី ថាញ៉ា ម៉ៃយ័រ (Tania Meyer) លើកឡើងថា ការចូលរួមការវិនិយោគលើសុខភាព និងការអប់រំមូលដ្ឋានជាមូលដ្ឋានគ្រឹះសម្រាប់ការកសាងកម្លាំងពលកម្មប្រកបដោយផលិតភាព ការពង្រឹងគុណភាពអប់រំកម្រិតឧត្តមសិក្សា និងការរៀបចំបណ្តុះបណ្តាលឱ្យបានច្រើននូវនិស្សិតបញ្ចប់ការសិក្សាដែលមានជំនាញខ្ពស់ និងអាចជួយកម្ពុជាក្នុងការបង្កើនភាពជឿនលឿននៃធនធានមនុស្សសម្រាប់កំណើន និងការអភិវឌ្ឍប្រកបដោយបរិយាប័ន្ន។
ធនាគារពិភពលោកបានឱ្យដឹងទៀតថា គម្រោងពង្រឹងគុណភាពលើមុខវិជ្ជា STEM នេះជាកិច្ចការបន្តពីវឌ្ឍនភាពយ៉ាងច្រើនដែលក្រសួងអប់រំសម្រេចបានកន្លងមក ក្នុងការកសាងសមត្ថភាពរបស់ប្រទេសកម្ពុជាដើម្បីឆ្លើយតបទៅនឹងតម្រូវការរបស់ទីផ្សារការងារ នៅក្នុងបរិបទបច្ចុប្បន្នដែលមានការវិវឌ្ឍប្រែប្រួលយ៉ាងឆាប់រហ័ស។ បើតាមការរំពឹងទុក និស្សិតប្រមាណជាង ៣ម៉ឺន (៣២.០០០) នាក់ និស្សិតស្រ្តីប្រមាណជាង១ម៉ឺន (១៣.០០០) នាក់ នឹងទទួលអត្ថប្រយោជន៍ពីការអនុវត្តសកម្មភាពនានារបស់កម្មវិធី។
ទោះជាលទ្ធភាពនៃការអប់រំកម្រិតឧត្តមសិក្សាបានកើនឡើងជាបណ្តើរៗក៏ដោយ ការធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងនៃគុណភាព និងភាពពាក់ព័ន្ធនឹងការអប់រំ និងការស្រាវជ្រាវគឺជាកត្តាចំបាច់សម្រាប់ការកសាងសមត្ថភាពរបស់ប្រទេសដើម្បីឆ្លើយតបនឹងតម្រូវការ ដែលកំពុងរីកចម្រើននៃទីផ្សារការងារនៅក្នុងបរិយាកាសផ្លាស់ប្តូរយ៉ាងឆាប់រហ័ស។ នេះបើតាមធនាគារពិភពលោក។
គម្រោងនេះនឹងកសាងបន្ថែមលើភាពជោគជ័យ និងមេរៀនបទពិសោធន៍របស់គម្រោងដែលកំពុងដំណើរការដែលបានបង្កើនឱកាសសិក្សាសម្រាប់និស្សិតឧត្តមសិក្សាជាង ១២៨.០០០ នាក់ នៅកម្ពុជា ដែលក្នុងចំណោមនោះជាងពាក់កណ្តាលជានារី តាមរយៈការបង្កើតកម្មវិធីសិក្សាចំនួន ៦៧ ផ្តល់មូលនិធិទ្រទ្រង់គម្រោងស្រាវជ្រាវចំនួន ៥៣ និងការបង្កើត ឬជួសជុលបន្ទប់ពិសោធន៍ចំនួន ១៤៧។
គួររំឭកថា ធនាគារពិភពលោកកំពុងជួយដល់គម្រោងអភិវឌ្ឍន៍នានារបស់កម្ពុជា ដែលមានតម្លៃជាទឹកប្រាក់ប្រមាណជាង១ពាន់១រយលានដុល្លារអាមេរិក។ គម្រោងអភិវឌ្ឍន៍ទាំងនោះមាននៅក្នុងវិស័យអប់រំ និងការកសាងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធសំខាន់ៗផ្សេងទៀត៕