លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន ម៉ាណែត បានប្រកាសថារដ្ឋាភិបាលរបស់លោកបានត្រៀមកញ្ចប់ថវិកា១០០លានដុលា្លរ ដើម្បីពង្រឹងវិស័យកសិកម្ម និងការដាក់មន្រ្តីកសិកម្មតាមស្រុក ឃុំនីមួយៗ ដើម្បីជួយទៅដល់ប្រជាកសិករតាមតំបន់មូលដ្ឋាន។
លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ដែលទើបកាន់តំណែងជាងមួយខែ ថ្លែងបែបនេះ នៅក្នុងជំនួបសំណះសំណាលជាមួយបងប្អូនប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរនៅសហរដ្ឋអាមេរិកនាថ្ងៃទី២៣ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២៣ ក្រោយលោកនាយករដ្ឋមន្រ្តីបានថ្លែងសុន្ទរកថានៅក្នុងមហាសន្និបាតអង្គការសហប្រជាជាតិលើកទី៧៨ ក្នុងទីក្រុងញូវយ៉ក សហរដ្ឋអាមេរិក។
លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ថ្លែងថា៖ «កសិកម្មគឺដាក់ចេញនូវយន្តការសម្របសម្រួលកម្មវិធីហិរញ្ញប្បទាន សំដៅលើកស្ទួយកសិផល រកទីផ្សារ រកលំនឹងផលកសិកម្មនៅកម្រិតសមរម្យ។ ខ្ញុំនិយាយហើយដើរចេញទាក់ម៉ូយភាគច្រើនគឺផលិតផលកសិកម្មរបស់យើង។ ហើយក្នុងនោះយើងបានត្រៀមកញ្ចប់ថវិកា១០០លានដុល្លារសហរដ្ឋអាមេរិក និងអាចវិភាជថវិកាបន្ថែមបើសិនមានតម្រូវការ ដើម្បីអន្តរាគមន៍ឱ្យទាន់ពេលវេលា ក្នុងការធានានូវតម្លៃកសិផលក្នុងកម្រិតណាមួយដែលយើងអាចធ្វើទៅបាន នេះដើម្បីជួយដល់គាត់ [កសិករ]»។
គម្រោងនៃការដាក់មន្រ្តីជំនាញផ្នែកកសិកម្មតាមឃុំ ត្រូវបានប្រកាសដោយអតីតលោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន មុនពេលលោកចុះចេញពីតំណែង។
លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ដែលត្រូវជាកូនប្រុសរបស់លោក ហ៊ុន សែន លើកឡើងថារដ្ឋាភិបាលនឹងជ្រើសរើសមន្ត្រីបង្គោលជំនាញកសិកម្មចំនួន២៥០នាក់ ដោយត្រូវការពង្រាយតាមស្រុកឃុំនីមួយៗ ដើម្បីជួយជាជំនាញ និងទំនើបកម្មបច្ចេកទេសក្នុងការដាំដុះ និងការចិញ្ចឹមសត្វជាដើម។
លោកថ្លែងថា៖ «ហើយកិច្ចការងារមួយទៀតទាក់ទងកសិកម្មនេះគឺយើងពង្រាយមន្ត្រីបច្ចេកទេសកសិកម្មឱ្យគ្រប់ឃុំ-សង្កាត់ឱ្យមានតម្រូវការកសិកម្ម ព្រោះបញ្ហាកសិកររបស់យើងនៅក្នុងទំនើបកម្មគឺត្រូវការមានអ្នកបច្ចេកទេសជួយ។ ហើយរដ្ឋកន្លងទៅយើងមានអ្នកបច្ចេកទេស ប៉ុន្តែអត់គ្រប់ សម្តេចតេជោបានអនុម័តតាំងពីអាណត្តិមុន ហើយយើងនឹងចាប់ផ្តើមឥឡូវនេះ ពីនេះដល់ចុងឆ្នាំត្រូវរើស២៥០នាក់ ហើយឆ្នាំបន្ទាប់រើសបន្ថែមទៀតរុញទៅមូលដ្ឋាន រកមន្ត្រីកសិកម្មដើម្បីនៅជាមួយប្រជាពលរដ្ឋក្នុងឃុំតែម្តង ដើម្បីជួយផ្តល់ជំនាញ ជួយដល់ប្រជាកសិករក្នុងការដាំដុះ ចិញ្ចឹមសត្វនេះជាកិច្ចការសំខាន់»។
លោក ស៊ឹង សុខុម អាយុ៥៥ឆ្នាំ កសិករក្នុងឃុំត្រពាំងជោ ស្រុកឱរ៉ាល់ ខេត្តកំពង់ស្ពឺ លើកឡើងថានេះជារឿងដែលល្អមួយ ដែលរដ្ឋាភិបាលបានយកចិត្តទុកដាក់ទៅលើប្រជាកសិករនៅតាមតំបន់មូលដ្ឋាន ដោយលោកថាកន្លងទៅគោលនយោបាយផ្នែកកសិកម្មដែលដាក់ទៅនោះ គឺត្រឹមតែជាគោលនយោបាយប៉ុណ្ណោះ ហើយមិនមានមន្ត្រីដែលជំនាញណាចុះជួយពីបញ្ហាប្រឈមដែលកសិករបានជួបប្រទះឡើយ។
លោកបន្តថាលោករំពឹងនឹងមានការរៀបចំគោលនយោបាយឃុំ១ មន្ត្រីកសិកម្ម១ បានយ៉ាងល្អ ដើម្បីធ្វើឱ្យប្រជាពលរដ្ឋទទួលបានបចេ្ចកទេសដាំដុះថ្មី និងមានជីវភាពល្អប្រសើរជាងមុន។
លោកប្រាប់វីអូអេថា៖ «ខ្ញុំរំពឹង ហើយនិងតាមដានថាតើការរៀបចំផែនការនេះ វាមានប្រសិទ្ធភាពបែបណា កម្រិតណា ប៉ុន្តែអ្វីដែលយើងមានការរំពឹងនេះគឺយើងត្រេកអរជាមុនហើយ។ ដូចដែលខ្ញុំបានបញ្ជាក់ខាងដើម សូម្បីតែប្រជាពលរដ្ឋមួយចំនួនយើងបានផ្តល់ពូជមាន់ ផ្តល់ពូជអីចិញ្ចឹមមាន់ តែពេលដែលមាន់កើតជំងឺកើតអញ្ចឹង យើងទាក់ទងមន្រ្តីកសិកម្មឱ្យចូលរួមផ្តល់ ឬបង្រៀនអញ្ជឹង ជាទូទៅគាត់ថាគាត់មិនមានថវិកាចុះ ហើយដល់អ៊ីចឹងគាត់អត់ដែលទៅចុះទៅសម្របសម្រួល ទៅជួយផ្តល់គំនិត ឬផ្តល់បច្ចេកទេសដល់ប្រជាកសិករទេ»។
ចំណែកប្រជាកសិករមួយរូបទៀត អ្នកស្រី យស សុភ័ណ្ឌ អាយុ៤៤ឆ្នាំ ក្នុងខេត្តស្វាយរៀង លើកឡើងស្រដៀងគ្នាថាអ្នកស្រីក៏មានសេចក្តីត្រេកអរ ដែលរដ្ឋាភិបាលបានដាក់ចេញនូវគោលនយោបាយក្នុងការពង្រឹងទៅលើវិស័យកសិកម្ម។ អ្នកស្រីថា កន្លងទៅប្រជាកសិករភាគច្រើនធ្វើការដាំដុះតាមបែបប្រពៃណី ដែលធ្វើឱ្យទទួលបានផលតិច។ អ្នកស្រីបន្តទៀតថាអ្នកស្រីរំពឹងថាគោលនយោបាយលើការពង្រឹងកសិកម្មនេះនឹងមានការអនុវត្តត្រឹមត្រូវ ដែលអាចជួយជាប្រយោជន៍ទៅកាន់ប្រជាកសិករ។
អ្នកស្រីប្រាប់វីអូអេថា៖ «ខ្ញុំគិតថាវាល្អ គ្រាន់តែថាគោលនយោបាយកន្លងមក គោលនយោបាយអីក៏ល្អដែរ ប៉ុន្តែការអនុវត្ត ពិសេសគឺការអនុវត្តរបស់មន្ត្រីដែលចុះមកអនុវត្តផ្ទាល់នៅមូលដ្ឋានហ្នឹង មិនដូចគោលនយោបាយដែលរដ្ឋាភិបាលដាក់មកទេ គឺតែងតែមានការពុករលួយ ឬរើសអើងទៅលើកសិករ»។
វិស័យកសិកម្មនៅកម្ពុជា ត្រូវបានរិះគន់ថាមានបញ្ហាប្រឈមជាច្រើន ក្នុងនោះមានការដាំដុះមិនទទួលបានផលល្អ កសិករមិនដឹងទីផ្សារកសិផល កសិករដាំដំណាំ ប៉ុន្តែតម្លៃលើទីផ្សារទាប។
កាលពីកន្លងទៅ មានការរិះគន់ថាមិនមានមន្រ្តីកសិកម្មចុះទៅអប់រំ និងធ្វើការជាមួយប្រជាពលរដ្ឋនៅតាមភូមិឃុំ ទើបបង្កជាបញ្ហាក្នុងវិស័យកសិកម្មរហូតមកដល់ពេលនេះ។
ប្រធានសមាគមសម្ព័ន្ធសហគមន៍កសិករកម្ពុជា លោក ថេង សាវឿន យល់ថាការដាក់ពង្រាយមន្ត្រីកសិកម្មនៅតាមស្រុកឃុំនីមួយៗជារឿងដែលល្អ ហើយជាយន្តការថ្មីរបស់រដ្ឋាភិបាលក្នុងការធានា និងលើកកម្ពស់វិស័យកសិកម្មរបស់កម្ពុជា ក៏ដូចជាការជួយដល់ប្រជាកសិករ។ លោកសង្ឃឹមថានឹងមានការអនុវត្តគោលនយោបាយនេះទាន់ពេលវេលា ដើម្បីងាយស្រួលក្នុងការជួយដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមនានា ដែលប្រជាកសិករកំពុងជួបប្រទះ។
លោកប្រាប់វីអូអេថា៖ «ប៉ុន្តែការដាក់ពង្រាយនេះក៏វានឹងអាចជួយដល់កសិករនៅផ្នែកខ្លះ ដែលកសិករត្រូវការចាំបាច់ពីរដ្ឋាភិបាលក្នុងការដោះស្រាយ។ ហើយយើងសង្ឈឹមថាយន្តការនៃការដាក់ពង្រាយនេះគឺធ្វើឡើងដោយទាន់ពេលវេលា ហើយមន្រ្តីដែលដាក់នោះជាមន្រ្តីដែលមានសមត្ថភាពជួយដោះស្រាយបញ្ហាចំពោះមុខ ពិសេសគឺការជួយដោះស្រាយកសិករនៅពេលគាត់មានបញ្ហា តួយ៉ាងបញ្ហាការដាំដុះ និងការចិញ្ចឹម»។
លោក ថេង សាវឿន បន្តថាមន្ត្រីកសិកម្មដែលចុះទៅតាមស្រុកឃុំមូលដ្ឋាន គឺមិនត្រូវមាននិន្នាការរើសអើងណាមួយទៅប្រជាកសិករឡើយ ហើយលោកថាការដែលមានគោលនយោបាយឃុំ១ មន្រ្តីកសិកម្ម១នេះ ក៏អាចកាត់បន្ថយការចំណាកស្រុក និងបង្កើនផលនៃការដាំដុះរបស់ប្រជាកសិករផងដែរ។
លោកបន្ថែមទៀតថាដើម្បីឱ្យមានការបង្កើនសមត្ថភាពរបស់ប្រជាកសិករ មន្រ្តីកសិកម្មគួរមានការសិក្សាអំពីតម្រូវការ និងបញ្ហាប្រឈមនានាដែលប្រជាកសិករក្នុងតំបន់មូលដ្ឋានជួបប្រទះ។
លោកថ្លែងថា៖ «បញ្ហាតម្រូវការរបស់កសិករនៅឃុំនីមួយៗមានលក្ខណៈផ្សេងពីគ្នា អ៊ីចឹងលុះត្រាតែមន្ត្រីមានភាពវ័យឆ្លាត ចេះសម្របសម្រួលកិច្ចការងារគ្រប់ភាគីពាក់ព័ន្ធ ដើម្បីធានាថាខ្លួនឯងសម្របសម្រួល និងជួយគាំទ្រដល់កសិករបាន»។
អ្នកនាំពាក្យក្រសួងកសិកម្ម កញ្ញា អ៊ឹម រចនា ប្រាប់វីអូអេថាក្រសួងកសិកម្មកំពុងធ្វើការយ៉ាងជិតស្និទ្ធជាមួយក្រសួងមុខងារសាធារណៈសម្រាប់ការដាក់ពង្រាយមន្រ្តីកសិកម្មនៅតាមស្រុកឃុំនីមួយៗដែលមានសកម្មភាពកសិកម្ម។ កញ្ញាបន្តថាក្រសួងកសិកម្មគ្រោងដាក់ពង្រាញមន្រ្តីកសិកម្មឱ្យបានគ្រប់ចំនួនឃុំ១៦០០ ដែលមានសកម្មភាពកសិកម្មទូទាំងប្រទេសគិតត្រឹមឆ្នាំ២០២៥។
កញ្ញាថ្លែងថា៖ «សម្រាប់ឆ្នាំ២០២៣នេះ យើងគ្រោងដាក់ពង្រាយមន្ត្រីឃុំចំនួន២៥០នាក់ ហើយនៅឆ្នាំ២០២៤ យើងនឹងបន្ថែមចំនួន៥៥០នាក់ ហើយរហូតដល់ឆ្នាំ២០២៥ យើងនឹងដាក់ពង្រាយចំនួន៨០០នាក់បន្ថែមទៀត សរុបទាំងអស់១៦០០នាក់ នៅតាមឃុំចំនួន១៦០០ ដែលមានសកម្មភាពកសិកម្មនៅទូទាំងប្រទេស»។
អ្នកនាំពាក្យក្រសួងកសិកម្មបន្ថែមថាការជ្រើសរើសមន្រ្តីកសិកម្មឃុំនេះគឺត្រូវមានជំនាញផ្នែកកសិកម្ម និងមានឆន្ទៈក្នុងការបម្រើដល់ប្រជាកសិករទាំងផ្នែកបច្ចេកទេស ការប្រមូលព័ត៌មានពីថ្នាក់មូលដ្ឋានទៅថ្នាក់ជាតិ និងមានយន្តការ និងដំណោះស្រាយជូនប្រជាពលរដ្ឋនៅមូលដ្ឋានឱ្យទាន់ពេលវេលាជាដើម៕