សហគមន៍អឺរ៉ុបនៅថ្ងៃអង្គារនេះ បានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍ជាលើកទី២ ដោយទុកពេលឲ្យកម្ពុជារយៈពេលមួយខែដើម្បីឆ្លើយតបបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្ស មុននឹងសម្រេចថាត្រូវដកប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ «អ្វីគ្រប់យ៉ាងលើកលែងតែអាវុធ» ពីកម្ពុជាឬយ៉ាងណា។
សេចក្តីថ្លែងការណ៍ដែលត្រូវបានផ្សព្វផ្សាយលើគេហទំព័ររបស់សហគមន៍អឺរ៉ុបនៅថ្ងៃទី១២ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៩នេះបញ្ជាក់ថា សហគមន៍អឺរ៉ុបបានផ្ញើរបាយកាណ៍ជាលើកទីពីរទៅឲ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ពាក់ព័ន្ធនឹងបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្សនិងសិទ្ធិការងារ ដើម្បីឲ្យឆ្លើយតបមកវិញ មុននឹងសហគមន៍អឺរ៉ុបសម្រេចថាត្រូវដក ឬមិនត្រូវដកប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធពីកម្ពុជា។
អ្នកស្រី Cecilia Malmström ស្នងការពាណិជ្ជកម្មសហភាពអឺរ៉ុបបានបង្ហោះសារលើទំព័រធ្វីតធឺរ (Twitter) របស់អ្នកស្រីដោយភ្ជាប់នឹងសេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់សហគមន៍អឺរ៉ុបនៅថ្ងៃអង្គារនេះតាមន័យដើមថា៖
«យើងបានបញ្ចប់របាយការណ៍របស់យើង ស្តីពីការផ្អាកប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពាណិជ្ជកម្មជាបណ្តោះអាសន្នចំពោះកម្ពុជា។ យើងមានការព្រួយបារម្ភខ្លាំងណាស់អំពីស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សនៅទីនោះ។ ឥឡូវនេះរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាមានរយៈពេលមួយខែដើម្បីឆ្លើយតប ហើយយើងនឹងធ្វើការសម្រេចចិត្តចុងក្រោយរបស់យើងនៅខែកុម្ភៈឆ្នាំក្រោយ»។
សហគមន៍អឺរ៉ុបបន្ថែមថា សហគមន៍អឺរ៉ុបនៅតែប្តេជ្ញាធ្វើការជាមួយអាជ្ញាធរកម្ពុជាលើគោលបំណងការកែលម្អបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្ស និងសិទ្ធិការងារនៅកម្ពុជាពិតប្រាកដ និងគួរឱ្យទុកចិត្ត ដើម្បីជៀសវាងការដកការអនុគ្រោះ EBA។
ក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់សហគមន៍អឺរ៉ុបនោះមិនមានបញ្ជាក់ថា តើរបាយការណ៍ដែលសហគមន៍អឺរ៉ុបបានផ្ញើទៅរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា មានខ្លឹមសារបែបណាខ្លះនោះទេ។
អ្នកនាង Mina Andreeva ប្រធានក្រុមអ្នកនាំពាក្យរបស់សហគមន៍អឺរ៉ុប បដិសេធមិនធ្វើអត្ថាធិប្បាយពាក់ព័ន្ធនឹងរបាយការណ៍ដែលសហគមន៍អឺរ៉ុបផ្ញើទៅរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជានោះទេ។
VOA បានព្យាយាមទាក់ទងសុំការអត្ថាធិប្បាយពីលោក កុយ គួង អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា តែរហូតមកដល់ល្ងាចថ្ងៃអង្គារនេះ មិនទាន់មានការឆ្លើយតបនៅឡើយ។
លោក ផៃ ស៊ីផាន អ្នកនាំពាក្យទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្រ្តីប្រាប់ថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាកំពុងបន្តជជែកនិងបង្ហាញទៅសហគមន៍អឺរ៉ុប ពាក់ព័ន្ធនឹងស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា។ លោកបន្តដោយរំពឹងជាវិជ្ជមានថា សហគមន៍អឺរ៉ុបនឹងមិនដក EBA ពីកម្ពុជានោះទេ។
«យើងកំពុងតែជជែកគ្នា កំពុងតែបង្ហាញពីការពិត មិនមែនឋិតនៅក្នុងគោលនយោបាយនោះទេ។ ការពិតយើងបានធ្វើអីខ្លះ ដូចជា ឧទាហរណ៍ យើងឃើញថា សិទ្ធិកម្មករ ការលើកឡើងពីសិទ្ធិកម្មករ យើងបានយករបាយការណ៍ខាងភ្នាក់ងារការងារពិភពលោកហ្នឹង ILO ហ្នឹង យកបង្ហាញ។ ការបាត់បង់ ការរំលោភដីធ្លីយើងបង្ហាញទាំងអស់»។
តុលាការរាជធានីភ្នំពេញកាលពីថ្ងៃអាទិត្យ បានផ្តល់សេរីភាពដល់លោក កឹម សុខា មួយកម្រិតទៀត ដោយដោះលែងលោកឱ្យនៅក្រៅឃុំឃាំងក្នុងលំនៅដ្ឋាន ប៉ុន្តែហាមឃាត់មិនឱ្យចាកចេញពីប្រទេសនិងធ្វើសកម្មភាពនយោបាយ។
សហភាពអឺរ៉ុបបានចាត់ទុកថានេះគ្រាន់តែជា «ជំហានទីមួយឆ្ពោះទៅគោលដៅត្រឹមត្រូវ» និងបានទាមទារឱ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាប្រគល់សិទ្ធិនយោបាយដល់មន្ត្រីទាំងអស់របស់អតីតគណបក្សប្រឆាំងក៏ដូចជាការដោះលែងអ្នកទោសនយោបាយដែលកំពុងជាប់ឃុំ។
មុនពេលដែលសហគមន៍អឺរ៉ុបចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍នោះបន្តិច លោក សម រង្ស៊ី មេដឹកនាំគណបក្សប្រឆាំង ដែលកំពុងស្ថិតនៅប្រទេសម៉ាឡេស៊ី និយាយទៅកាន់អ្នកសារព័ត៌មានក្រោយបញ្ចប់កិច្ចប្រជុំជាមួយអ្នកតំណាងរាស្ត្រម៉ាឡេស៊ី នៅថ្ងៃអង្គារនេះថា ការពិចារណារបស់សហភាពអឺរ៉ុបក្នុងការព្យួរប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធពីកម្ពុជា នឹងបន្ថែមសន្ទុះដល់កិច្ចប្រឹងប្រែងដើម្បីស្តារលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅក្នុងប្រទេសនេះ បើទោះបីជាមានការបង្ក្រាបរបស់រដ្ឋាភិបាលក៏ដោយ។
លោក សម រង្ស៊ី ថ្លែងថា៖ «ប្រសិនបើពួកគេមិនចង់ឲ្យប្រទេសកម្ពុជាប្រឈមនឹងវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចជាមួយកម្មកររាប់សែននាក់ដែលបាត់បង់ការងារ ពួកគេត្រូវតែស្តារប្រជាធិបតេយ្យឡើងវិញ»។
លោក សម រង្ស៊ី បន្ថែមថា ពេលវេលានេះគឺត្រឹមត្រូវសម្រាប់ការតស៊ូដោយសន្តិភាពដើម្បីផ្តួលរំលំរដ្ឋាភិបាលរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន ដោយសារតែការរួមបញ្ចូលគ្នានៃសម្ពាធក្នុងប្រទេសនិងសម្ពាធពីខាងក្រៅ។ ហើយលោកថា ការដែលរដ្ឋាភិបាកម្ពុជាដោះលែងលោក កឹម សុខា ពីការឃុំខ្លួនក្នុងផ្ទះគឺជាលទ្ធផលនៃការដាក់សម្ពាធទាំងនេះ។
លោក ផៃ ស៊ីផាន ដែលជាអ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាលនិយាយថា ការថ្លែងរបស់លោក សម រង្ស៊ី គ្រាន់តែជាវោហារសាស្រ្តរបស់អ្នកនយោបាយតែប៉ុណ្ណោះ។
ការចេញរបាយការណ៍លើកទីពីររបស់សហភាពអឺរ៉ុប ស្តីពីប្រព័ន្ធអនុគ្រោះ EBA ធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីក្រុមមន្ត្រីគណៈកម្មការអឺរ៉ុបទទួលបន្ទុកផ្នែកពាណិជ្ជកម្ម និងកិច្ចការបរទេសបានបញ្ចប់បេសកកម្មស្វែងរកការពិតនៅកម្ពុជាជុំទីពីរ កាលពីខែមិថុនា។ បេសកកម្មនាពេលនោះ គឺដើម្បីវាយតម្លៃពីស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្ស និងប្រជាធិបតេយ្យដែលជាផ្នែកដ៏សំខាន់សម្រាប់កម្ពុជាអាចបន្តទទួលបានប្រព័ន្ធឋានៈអនុគ្រោះ EBA ដែលផ្តល់ចំណេញប្រមាណជា៦០០លានដុល្លារក្នុងមួយឆ្នាំ ព្រមទាំងផ្តល់ការងារដល់កម្មករកម្ពុជារាប់ម៉ឺននាក់។
លោកបណ្ឌិត មាស នី អ្នកសិក្សាពីការវិវត្តសង្គមនិងជាអ្នកវិភាគនយោបាយឯករាជ្យលើកឡើងថា ការបង្ហាញអំពីប្រជាប្រិយភាពនិងកម្លាំងរបស់អ្នកនយោបាយគ្រប់ភាគី មិនអាចដោះស្រាយវិបត្តិដែលកំពុងកើតមាននៅកម្ពុជានោះទេ។ លោកបន្តថា ការជជែកដើម្បីរកដំណោះស្រាយរវាងអ្នកនយោបាយដោយសន្តិវិធី ទើបជាដំណោះស្រាយពិតប្រាកដ។
«ការវិលមកនិយាយគ្នា ហើយការយល់អំពីស្ថានភាពពិត ថាការឈ្លោះគ្នារបស់យើងនេះ គឺមិនបាននាំចេញនូវដំណោះស្រាយណាមួយក្រៅពីរឿងប្រទាញប្រទង់គ្នា ហើយក៏ត្រូវទទួលស្គាល់ថា កម្ពុជាកំពុងតែបានធ្លាក់ចូលទៅក្នុងការចាត់ទុក ឬការសម្លឹងមើលពីខ្សែភ្នែកនៃភូមិសាស្រ្តនយោបាយរបស់មហាអំណាចរួចស្រេចទៅហើយ»។
កាលពីខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៩កន្លងទៅនេះ គណៈកម្មការសហភាពអឺរ៉ុបប្រកាសចាប់ផ្តើមដំណើរការជាផ្លូវការ ដែលអាចនឹងឈានទៅដល់ការព្យួរជាបណ្តោះអាសន្ននូវឋានៈអនុគ្រោះពន្ធ EBA ពីប្រទេសកម្ពុជា ដោយសារតែការខូចខាតយ៉ាងដំណំលើបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្សនិងដំណើរការប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា ជាពិសេសគឺក្រោយការរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិនៅឆ្នាំ២០១៧៕