នៅក្នុងជំនួបលើកដំបូងជាមួយអ្នករាយការណ៍ពិសេសរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិទទួលបន្ទុកសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជាដែលទើបចូលកាន់តំណែងរដ្ឋមន្រ្តីការបរទេសកម្ពុជាលោក ប្រាក់ សុខុនបានការពារចំណាត់ការរបស់រដ្ឋាភិបាលលើបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្សនិងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យដែលត្រូវបានរិះគន់ដោយសហគមន៍អន្តរជាតិក្រុមសិទ្ធិមនុស្សជាតិនិងអន្តរជាតិ។ នេះបើយោងតាមសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់ក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា ចុះថ្ងៃទី១ ខែកក្កដាស្តីពីជំនួបរវាងលោកឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី ប្រាក់ សុខុន រដ្ឋមន្រ្តីការបរទេសកម្ពុជានិងលោក វិទិត មុនតាប៊ន (Vitit Muntarbhorn) អ្នករាយការណ៍ពិសេសថ្មីសម្រាប់កម្ពុជាដែលធ្វើឡើងកាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍តាមប្រព័ន្ធវីដេអូអនឡាញ។
លោកសាស្រ្តាចារ្យវិទិត ជនជាតិថៃដែលត្រូវបានគេស្គាល់ថាជាអ្នកតស៊ូសិទ្ធិមនុស្សដ៏សកម្មមួយរូប បានទទួលតួនាទីជាប្រេសិតសិទ្ធិមនុស្សរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ (អ.ស.ប) កាលពីដើមខែឧសភា ជំនួសអ្នកស្រី Rhona Smith ដែលត្រូវបានរិះគន់ដោយរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជារឿងការបារម្ភអំពីការធ្លាក់ចុះសិទ្ធិមនុស្សនិងប្រជាធិបតេយ្យក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។
សេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់ក្រសួងការបរទេសកម្ពុជាបានឲ្យដឹងថាភាគីទាំងពីរបានពិភាក្សាអំពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិនិងតំបន់ បញ្ហាជំងឺកូវីដ១៩និងប្រធានបទប្រជាធិបតេយ្យនិងសិទ្ធិរបស់ពលរដ្ឋ។
ក្រសួងបញ្ជាក់ថាលោកសាស្រ្តាចារ្យបាន«ចាត់ទុកខ្លួនលោកជាមិត្តល្អរបស់កម្ពុជា»ដោយលោកបានសាទរចំពោះកិច្ចសហប្រតិបត្តិការយ៉ាងទូលំទូលាយរបស់កម្ពុជានៅក្នុងយន្តការសិទ្ធិមនុស្ស។
លោកប្រាក់ សុខុនបានអបអរសាទរចំពោះលោកសាស្ត្រាចារ្យវិទិត មុនតាប៊នដែលបានទទួលការតែងតាំងជាអ្នករាយការណ៍ពិសេសថ្មី និងបានស្វាគមន៍«ចំពោះវិធីសាស្ត្រប្រកបដោយការគោរពរបស់លោកសាស្ត្រាចារ្យព្រមទាំងបានបញ្ជាក់សារជាថ្មីពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរបស់កម្ពុជាក្នុងការធ្វើការយ៉ាងជិតស្និទ្ធជាមួយអ្នករាយការណ៍ពិសេស»។
ទាក់ទងនឹងបញ្ហាប្រជាធិបតេយ្យ និងសិទ្ធិរបស់ពលរដ្ឋ រដ្ឋមន្រ្តីការបរទេសកម្ពុជាលោក ប្រាក់ សុខុន បានសង្កត់ធ្ងន់នៅក្នុងសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានថា៖ «ការវាយតម្លៃណាមួយមកលើប្រទេសកម្ពុជាគួរតែចងចាំថាតើការវាយតម្លៃនោះចេញពីប្រភពណាហើយវាស្ថិតនៅត្រង់ណានៅពេលនេះ។ លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យមិនមែនជាការរត់ប្រណាំងចម្ងាយខ្លីនោះទេប៉ុន្តែវាជាការរត់ចម្ងាយឆ្ងាយមួយ។រាល់វិធានការច្បាប់និងគ្រប់គ្រងរដ្ឋបាលត្រូវបានពង្រឹងនិងអនុវត្តនៅក្នុងព្រំដែនច្បាប់»។
លោករដ្ឋមន្រ្តីការបរទេសកម្ពុជាបន្ថែមថា៖ «ការចោទប្រកាន់ត្រូវបានធ្វើឡើងនៅចំពោះមុខតុលាការ ពាក់ព័ន្ធនឹងបទល្មើសព្រហ្មទណ្ឌនិងការរំលោភច្បាប់រដ្ឋធម្មនុញ្ញ។ ជនជាប់ចោទមានឱកាសពេញលេញក្នុងការស្តាប់និងបដិសេធរាល់ការចោទប្រកាន់ដែលជាផ្នែកមួយនៃសិទ្ធិទទួលបាននីតិវិធីត្រឹមត្រូវ»។
លោកសាស្រ្តាចារ្យ វិទិត មុនតាប៊ន (Vitit Muntarbhorn) អ្នករាយការណ៍ពិសេសទទួលបន្ទុកស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា (រូបឆ្វេងលើអេក្រង់) លោក ប្រាក់ សុខុន ឧបនាយករដ្ឋមន្រ្តី រដ្ឋមន្រ្តីការបរទេស និងសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិ ជួបប្រជុំតាមប្រព័ន្ធអនឡាញជាមួយ កាលពីថ្ងៃទី០១ ខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២១។ (ហ្វេសប៊ុកក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា)
មុនជំនួបជាមួយក្រសួងការបរទេសកម្ពុជាអ្នករាយការណ៍ពិសេសក៏បានជួបតាមប្រព័ន្ធអនឡាញដូចគ្នាជាមួយរដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងមហាផ្ទៃលោក ស ខេង កាលពីថ្ងៃទី២៣ ខែមិថុនាដោយមានប្រធានបទប្រជាធិបតេយ្យនិងសិទ្ធិមនុស្សផងដែរ។ នេះបើតាមហ្វេសប៊ុករបស់លោកស ខេង។ លោកសាស្រ្តាចារ្យវិទិត មុនតាប៊ន ក៏បានជួបជាមួយបណ្តាឥស្សរជននៃរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាផ្សេងទៀតដូចជាគណៈកម្មាធិការសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជាដែលជាស្ថាប័នរបស់រដ្ឋាភិបាលក្រសួងសុខាភិបាល ក្រសួងសង្គមកិច្ចអតីតយុទ្ធជននិងយុវនីតិសម្បទានិងក្រសួងយុត្តិធម៌។
ការិយាល័យឧត្តមស្នងការអង្គការសហប្រជាជាតិទទួលបន្ទុកសិទ្ធិមនុស្សប្រចាំនៅកម្ពុជា(OHCHR)បានចេញសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានមួយនៅថ្ងៃសុក្រនេះដោយលើកឡើងអំពី«ការលើកកម្ពស់សិទ្ធិទទួលបានយុត្តិធម៌ គឺជាគន្លឹះមួយសម្រាប់កិច្ចសន្ទនា»។ លោកបានអរគុណរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាដែលបានជួយសម្រួលដល់កិច្ចប្រជុំតាមអនឡាញចាប់ពីថ្ងៃទី២៣ ខែមិថុនាដល់ថ្ងៃទី១ ខែកក្កដាសម្រាប់«កិច្ចសន្ទនាបើកចំហនិងប្រកបដោយន័យស្ថាបនា»។
លោកបញ្ជាក់នៅក្នុងសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានថា៖«គោលបំណងនៃកិច្ចប្រជុំទាំងនេះគឺដើម្បីណែនាំឲ្យស្គាល់អំពីវិធីសាស្រ្តនិងបញ្ហាជាអាទិភាពនៃអាណត្តិការងាររបស់ខ្ញុំនិងដើម្បីពិភាក្សាអំពីវិធីផ្សេងៗ ដើម្បីពង្រឹងកិច្ចសន្ទនានិងកិច្ចសហការរបស់យើង។ កិច្ចប្រជុំទាំងនេះបានផ្តល់ឱកាសផងដែរដើម្បីពិភាក្សាអំពីបញ្ហាសំខាន់ៗជាអាទិភាពផ្នែកសិទ្ធិមនុស្សរួមមាន៖ លម្ហពលរដ្ឋនិងប្រជាធិបតេយ្យ ស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សនិងស្ថានភាពជំងឺកូវីដស្ថានភាពពន្ធនាគារការបង្កើតច្បាប់ សិទ្ធិស្រ្តីនិងយេនឌ័រ និងសិទ្ធិសេដ្ឋកិច្ចនិងសង្គម»។
អ្នករាយការណ៍ពិសេសរូបនោះបន្ថែមថា៖ «កិច្ចប្រជុំទាំងនេះបានលើកឡើងផងដែរអំពីលទ្ធភាពសម្រាប់ការធ្វើកំណែទម្រង់ច្បាប់និងការអនុវត្តន៍ផ្សេងៗដែលមានឥទ្ធិពលដល់ការទទួលបានសិទ្ធិមនុស្សនិងស្ថានភាពពាក់ព័ន្ធផ្សេងៗដើម្បីលើកកម្ពស់ការគោរពពហុនិយមនិងការទទួលបានយុត្តិធម៌។ បញ្ហាទាំងនេះភាគច្រើននឹងត្រូវបានលើកយកមកពិភាក្សានៅក្នុងរបាយការណ៍ដំបូងរបស់ខ្ញុំដែលនឹងកំណត់ធ្វើនាសម័យប្រជុំលើកទី៤៨នៃក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្ស»។
លោក វិទិត មុនតាប៊ន បញ្ជាក់ថាក្នុងនាមជាអ្នកជំនាញសិទ្ធិមនុស្សឯករាជ្យដែលត្រូវបានតែងតាំងដោយក្រុមប្រឹក្សាសិទ្ធិមនុស្សអង្គការសហប្រជាជាតិលោកមានអាណត្តិការងារជាក់លាក់មួយគឺ«ដើម្បីជួយដល់រដ្ឋាភិបាលនិងប្រជាជនកម្ពុជាក្នុងការសម្រេចបានយ៉ាងពេញលេញនូវសិទ្ធិមនុស្ស»។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «ខ្ញុំត្រៀមខ្លួនជាស្រេចដើម្បីគាំទ្រដល់រដ្ឋាភិបាលក្នុងការអនុវត្តន៍កាតព្វកិច្ចរបស់ខ្លួនក្រោមលិខិតុបករណ៍សិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិរួមទាំងសន្ធិសញ្ញាទាំងឡាយដែលប្រទេសកម្ពុជាបានទទួលយកដោយស្ម័គ្រចិត្តក្រោមការត្រួតពិនិត្យរបាយការណ៍ជាសកលតាមកាលកំណត់។ ខ្ញុំជឿជាក់លើការចូលរួមប្រកបដោយន័យស្ថាបនានិងកិច្ចសន្ទនាដោយបើកចំហហើយវិធីសាស្រ្តរបស់ខ្ញុំនឹងត្រូវបានដឹកនាំដោយគោលការណ៍និងគុណតម្លៃទាំងឡាយដែលបានតម្កល់នៅក្នុងបទដ្ឋានសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ»។
រូបឯកសារ៖ លោក ជិន ម៉ាលីន អ្នកនាំពាក្យក្រសួងយុត្តិធម៌ ថ្លែងប្រាប់អ្នកសារព័ត៌មានក្រោយបញ្ចប់កិច្ចប្រជុំនៅក្រសួងយុត្តិធម៌ នាថ្ងៃទី២១ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១៧។ (កាន់ វិច្ឆិកា/VOA)
លោក ជិន ម៉ាលីន រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងយុត្តិធម៌ និងជាអ្នកនាំពាក្យរបស់គណៈកម្មាធិការសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជាដែលបានជួបជាមួយអ្នករាយការណ៍ពិសេសដែរបានថ្លែងថាជំនួបនេះជាការផ្លាស់ប្តូរទស្សនៈរវាងគ្នាហើយអ្នករាយការណ៍ពិសេសក៏បានស្តាប់ការបកស្រាយរបស់កម្ពុជា។ លោកបន្ថែមថាមានការឯកភាពគ្នាលើចំណុចខ្លះ ហើយចំណុចខ្លះទៀតក៏មិនទាន់មានការឯកភាពគ្នានៅឡើយទេ ដោយសារប្រហែលមកពី «ការយល់ខុសគ្នា ឬការទទួលព័ត៌មានពីប្រភពខុសគ្នា»។
លោក ជិន ម៉ាលីន ក៏បានជំរុញឲ្យអ្នករាយការណ៍ពិសេសបំពេញការងារដោយគោរពអធិបតេយ្យភាពរបស់កម្ពុជា។
លោកប្រាប់វីអូអេនៅថ្ងៃសុក្រនេះថា៖ «ហើយខ្ញុំសង្ឃឹមថាអ្នករាយការណ៍ គាត់នឹងអនុវត្តតួនាទី ភារកិច្ចរបស់ខ្លួនទៅតាមគោលការណ៍ក៏ដូចជាច្បាប់សិទ្ធិមនុស្សអង្គការសហប្រជាជាតិហើយគោរពនូវអធិបតេយ្យភាពឯករាជ្យភាពនិងមិនលូកលាន់ចូលកិច្ចការផ្ទៃក្នុងរបស់កម្ពុជាហើយប្រើប្រាស់ជំនាញបទពិសោធន៍របស់គាត់ហ្នឹងក្នុងការធ្វើការសហការជាមួយកម្ពុជាដើម្បីធ្វើម៉េចឲ្យស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សកាន់តែប្រសើរឡើង»។
លោកសាស្ត្រាចារ្យ វិទិត មុនតាប៊ន ជាអ្នកជំនាញច្បាប់ថៃដែលមានពិសោធន៍នៅអង្គការសហប្រជាជាតិលើកិច្ចការសិទ្ធិមនុស្សនៅកូរ៉េខាងជើងនិងស៊ីរីត្រូវបានតែងតាំងផ្លូវការជាអ្នករាយការណ៍ពិសេស អ.ស.ប.ស្ដីពីស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជាដែលចាប់ផ្ដើមអាណត្តិការងារពីថ្ងៃទី១ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២១។ លោកជាអ្នកជំនាញ អ.ស.ប.ទី ៧ហើយដែលទទួលបន្ទុកឃ្លាំមើលរាយការណ៍លើស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា។
លោកសាស្ត្រាចារ្យបានជំនួសអ្នកស្រី Rhona Smith ដែលកាន់តួនាទីជាប្រេសិតពិសេសនេះតាំងពីឆ្នាំ២០១៥មក ហើយអ្នកស្រីក៏ត្រូវបានរិះគន់ដោយរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាជាបន្តបន្ទាប់ជាការប្រតិកម្មនឹងក្តីបារម្ភរបស់អ្នកស្រីលើបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្សនិងប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា។ អ្នកតាមដានធ្លាប់ព្យាករថាកាលៈទេសៈនៃស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជាបច្ចុប្បន្ននេះ នឹងជាវិញ្ញាសាប្រឈមលំបាកសម្រាប់អ្នករាយការណ៍ពិសេសខណៈរដ្ឋាភិបាលរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីហ៊ុន សែនត្រូវបានរិះគន់អំពីការបង្ក្រាបនយោបាយតាមផ្លូវតុលាការលើអ្នកជំទាស់ក៏ដូចជាសកម្មជនបរិស្ថានវ័យក្មេងផងដែរ៕