ដោយ៖ ស៊ុយ ហ៊ាមខេមរា
ភ្នំពេញ៖ ក្នុងចំណោមប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជាសរុបចំនួនជាង១៤លាននាក់ មានតែប្រជាពលរដ្ឋចំនួន៣.៧០០ នាក់ប៉ុណ្ណោះដែលមានគណនីក្នុងទីផ្សារភាគហ៊ុនឬផ្សារមូលបត្រ ឬមានន័យថា ជាអ្នកលេងភាគហ៊ុន ដែលក្នុងចំណោមនោះមានជនជាតិបរទេសមួយចំនួនផង។
នៅការិយាល័យផ្សារមូលបត្រក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញ ចលនាទិញលក់ភាគហ៊ុនហាក់ដូចជាមានភាពស្ងប់ស្ងាត់ បើទោះបីជារដ្ឋាភិបាលបានធ្វើការផ្សព្វផ្សាយជាច្រើននាពេលកន្លងមកហើយក្តី។ ជាមធ្យមមានប្រមាណជា២.០០០ហ៊ុន មានសកម្មភាពទិញនិងលក់ក្នុងមួយថ្ងៃ។
សេដ្ឋកិច្ចវិទូរំពឹងថា ផ្សារភាគហ៊ុន ឬផ្សារមូលបត្រនឹងជួយលើកស្ទួយវិស័យសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាឲ្យបានប្រសើរថែមទៀត ជាពិសេសតាមរយៈចរាចរណ៍លុយក្នុងទីផ្សារនេះ។ ក៏ប៉ុន្តែជាងប្រាំបួនខែចាប់តាំងពីការបើកផ្សារមូលបត្រជាផ្លូវការ អ្វីៗហាក់ដូចជានៅថ្មីសម្រាប់ពលរដ្ឋកម្ពុជាហើយដែលធ្វើឲ្យពួកគេពិបាកនឹងសម្រេចចិត្តវិនិយោគក្នុងវិស័យនេះ។
លោក ស៊ុន សុខេត ជាបុគ្គលិកឈ្មួញជើងសាររបស់ក្រុមហ៊ុនភ្នំពេញ ស៊ីឃ្យួរឹធី ភិអិលស៊ី។ ក្រុមហ៊ុននេះគឺជាក្រុមហ៊ុនមួយក្នុងចំណោមក្រុមហ៊ុនចំនួន១២ដែលទទួលសិទ្ធិទិញនិងលក់ភាគហ៊ុនបន្តឬហៅថាឈ្មួញជើងសារ។
លោក ស៊ុន សុខេត ពន្យល់ថា ការដែលមិនសូវមានអ្នកមកវិនិយោគទុនច្រើនលើទីផ្សារភាគហ៊ុននេះ ដោយហេតុថា ប្រជាជនកម្ពុជាភាគច្រើននៅតែមានភាពថ្មីនៅឡើយសម្រាប់វិស័យមួយនេះ។
«ចំពោះជនបរទេសគឺគេធ្លាប់ដឹងនឹងធ្វើការរកស៊ីច្រើនលើវិស័យមួយហ្នឹង ដូច្នោះគេក៏ដឹងបានច្រើនដែរ។ ដោយឡែកប្រជាជនកម្ពុជាយើងវិញ ដោយហេតុថាការយល់ដឹង នៅមានកម្រិត ហើយពេលខ្លះទៅនៅពេលដែល ពួកគាត់យល់អត់ទាន់បានច្បាស់ គាត់ក៏អត់ហ៊ានវិនិយោគទុនដែរ។ ដូច្នេះចំនួនអ្នកវិនិយោគទុនរបស់ខ្មែរយើងក៏មានតិចដែរ»។
ការលេងឬវិនិយោគក្នុងផ្សារភាគហ៊ុនតម្រូវឲ្យអតិថិជនបើកគណនីយជាមុន។ គណនីមួយតម្រូវឲ្យអតិថិជនបង់ថ្លៃ២ម៉ឺនរៀល។ រួចបន្ទាប់មកទើបអតិថិជនអាចចាប់ផ្តើមទិញនិងលក់ហ៊ុនបាន។ ហើយការទិញ ឬលក់ភាគហ៊ុនត្រូវធ្វើតាមរយៈក្រុមហ៊ុនណាមួយក្នុងចំណោមក្រុមហ៊ុនទាំង១២ ពោលគឺមិនអាចទិញភាគហ៊ុនឬក៏លក់ភាគហ៊ុនដោយផ្ទាល់ជាមួយក្រុមហ៊ុនដែលដាក់លក់ភាគហ៊ុនរបស់ខ្លួននោះទេ។ ម្យ៉ាងវិញទៀតអតិថិជនអាចទិញត្រឹមតែមួយហ៊ុនក៏បាន។
ជាងនេះទៅទៀត លោក សុខេត ឲ្យដឹងដែរថា មានមនុស្សមួយចំនួនគិតថា ការលេងភាគហ៊ុនគឺប្រៀបបានទៅនឹងការលេងល្បែងស៊ីសង។
«ការវិនិយោគក្នុងផ្សារមូលបត្រ អ្នកខ្លះគេគិតថា វាជាល្បែង។ ហ្នឹងវាអាចត្រឹមត្រូវនៅពេលដែលគាត់គ្រាន់តែនឹកឃើញចង់ទិញហ៊ុន គាត់ក៏ទិញភ្លាម ហើយបើចង់លក់វិញ គាត់ក៏លក់ទៅវិញភ្លាម។ ប៉ុន្តែបើយើងធ្វើការវិភាគឲ្យបានត្រឹមត្រូវ តាមរយៈ បច្ចេកទេសត្រឹមត្រូវវិញ ដោយផ្អែកលើគោលការណ៍ភាគហ៊ុនវិញ យើងអាចឃើញថា ការវិនិយោគលើទីផ្សារភាគហ៊ុននេះ ជាការវិនិយោគទនមួយដ៏ត្រឹមត្រូវ»។
លោក ស៊ុន សុខេត បានបញ្ជាក់ថា ក្រុមហ៊ុនរបស់លោកបានបើកគណនីចំនួនជាង ១.០០០ ក្នុងនោះក៏មានអតិថិជនមកពីបណ្តាខេត្តមួយចំនួនផងដែរ។
លោក ប៉ុន សុផាត អ្នកបើកឡាននៅសណ្ឋាគាររ៉ាហ្វល និយាយថា គាត់មិនអាចចំណាយប្រាក់ទិញហ៊ុនក្នុងផ្សារមូលបត្រនេះទេ។
«សមត្ថភាពរបស់ខ្ញុំបានត្រឹមតែជាអ្នកបើកឡាន អញ្ចឹងហើយខ្ញុំក៏មិនបានចាប់អារម្មណ៍ទៅលើទីផ្សារភាគហ៊ុន ហើយម្យ៉ាងទៀតក៏មិនដែលបានសិក្សាអ្វីដែរលើវិស័យមួយនេះ»។
គិតចាប់តាំងតែពីថ្ងៃបើកដាក់លក់ជាផ្លូវការ រហូតមកដល់ខែសីហា ឆ្នាំ២០១២ នេះអត្រាតម្លៃភាគហ៊ុនបានប្រែប្រួលពីចន្លោះ១០.៣០០រៀល និង៦.២៥០រៀលក្នុងមួយហ៊ុន។
ជានិស្សិតឆ្នាំទី៣សិក្សាមុខវិជ្ជាព័ត៌មានវិទ្យា លាង បុរី អាយុ២៣ឆ្នាំ មកពីខេត្តព្រៃវែង ប្រាប់ថា គាត់មានការយល់ដឹងតិចតួចពីទីផ្សារមូលបត្រកម្ពុជា។
«ខ្ញុំបានឃើញការផ្សាយពាណិជ្ជកម្មតាមទូរទស្សន៍ តាមផ្ទាំងបដារនៅតាមផ្លូវ ឬក៏ក្រដាសផ្សព្វផ្សាយនានារបស់ធនាគារ។ ហើយការយល់ដឹងរបស់ខ្ញុំក៏មិនទាន់ស៊ីជម្រៅអ្វីដែរ។ ចំពោះអ្នកដែលគេចូលលេងភាគហ៊ុន នោះដោយហេតុថា ពួគគេបានយល់ដឹងច្រើនពីវា។ ប៉ុន្តែនៅកម្ពុជានៅជារឿងថ្មីមួយនៅឡើយ»។
លោក ល្មូន សូឡី អនុប្រធាននាយកដ្ឋាន នាយកដ្ឋានប្រត្តិបត្តិការទីផ្សារមូលបត្រ និយាយថា ទោះបីជាទីផ្សារមូលបត្រនេះ នៅពេលបច្ចុប្បន្នត្រូវបានគេចាត់ទុកថា ជាវិស័យមួយថ្មីយ៉ាងណាក្តី ក៏លោកនៅតែមានសុទិដិ្ឋនិយមនៅថ្ងៃអនាគត។
«ពីអត្ថប្រយោជន៍នៃការលេងហ៊ុនសម្រាប់សេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសកម្ពុជាយើង ហើយវាថែមទាំងអាចជួយដល់ប្រជាជនដែលមានដើមទន់តិច ហើយមិនសូវមានជំនាញរកស៊ី»។
ផ្សារមូលបត្រកើតដោយការវិនិយោគរួមគ្នាដោយរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា និងក្រុមហ៊ុននៃប្រទេសកូរ៉េខាងត្បូង។ រដ្ឋាភិបាលគ្រប់គ្រងភាគហ៊ុចំនួន៥៥% ដោយឡែកក្រុមហ៊ុនកូរ៉េគ្រប់គ្រង៤៥%។
មកទល់ពេលនេះ មានក្រុមហ៊ុនរដ្ឋបីហើយដែលត្រូវបានទទួលស្គាល់ដោយរដ្ឋាភិបាលសម្រាប់ឲ្យដាក់លក់ភាគហ៊ុនរបស់ខ្លួន ដែលក្នុងនោះមានរដ្ឋករទឹកកម្ពុជាដែលបានដំណើរការលក់ភាគហ៊ុនមុនគេដោយបានបែងចែកហ៊ុនចំនួន ៨៨.៩៧៣.១៦២ហ៊ុន។ ហើយក្រុមហ៊ុនពីរផ្សេងទៀតគឺក្រុមហ៊ុនទូរគមនាគមន៍កម្ពុជា និងកំពង់ផែក្រុងព្រះសីហនុ។
សម្រាប់ លោក នៅ ស៊ីហា អ្នកវិភាគសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាវិញ ការវិនិយោគលើភាគហ៊ុនឬដែលគេនិយមប្រើថា លេងភាគហ៊ុននោះអាចមានលក្ខណៈប្រសើរជាងការតម្កល់ប្រាក់ក្នុងធនាគារ។
«ការបើកឲ្យមានទីផ្សារភាគហ៊ុនបែបនេះមានអត្ថប្រយោជន៍ណាស់ ដោយហេតុថា វាអាចជាឱកាសមួយសម្រាប់រកស៊ីដែលមានដើមទុនមិនគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់បើកក្រុមហ៊ុនហ្នឹងអាចធ្វើវិនិយោកទុនប្រាក់របស់គាត់ទៅលើក្រុមហ៊ុនដែលមានស្រាប់ៗ ជាជាងការយកប្រាក់ទៅដាក់ធនាគារហើយបានការប្រាក់តិចតួច»។
លោក នៅ សីហា បញ្ជាក់បន្ថែមដែរថា មូលហេតុមួយទៀត ដែលធ្វើឲ្យប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរយើងនៅមិនទាន់ហ៊ានសម្រេចចិត្តចំណាយប្រាក់របស់គាត់ វិនិយោគលើ ក្រុមហ៊ុនរដ្ឋករទឹកកម្ពុជានោះគឺ ពួគគាត់មួយចំនួននៅមានការព្រួយបារម្ភនៅឡើយអំពីបញ្ហាតម្លាភាពរបស់ក្រុមហ៊ុន។
«ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរយើង បើនិយាយដល់ក្រុមហ៊ុនរបស់រដ្ឋហ្នឹង ភាគច្រើនពួគគាត់តែងមានការព្រួយបារម្ភទៅលើបញ្ហាតម្លាភាព។ អាហ្នឹងឯងក៏អាចជាកត្តាមួយធ្វើឲ្យពួកគាត់នៅមិនទាន់ហ៊ានសម្រេចចិត្តចំណាយប្រាក់របស់គាត់ទៅវិនិយោគ»។
ទោះបីជាយ៉ាងនេះក្តី ក៏លោក នៅ សីហា ប្រាប់វីអូអេដោយមានសុទិដ្ឋិនិយមថា ទីផ្សារមូលបត្រកម្ពុជានឹងទទួលបានជោគជ័យនៅប៉ុន្មានឆ្នាំខាងមុខ៕