ក្រុមមន្ត្រីយោធាកម្ពុជាបានបង្ហាញការសោកស្តាយចំពោះរឿងអាស្រូវធ្លាយការសម្ងាត់របស់ជាតិ(សហរដ្ឋអាមេរិក)និងអំពីពុករលួយ ដែលបានកើតឡើងចំពោះមេបញ្ជាការកងទ័ពជើងទឹកអាមេរិកដែលមានដើមកំណើតខ្មែរ។ ប៉ុន្តែក្រុមមន្ត្រីយោធាកម្ពុជា បានអះអាងថា ចំណាត់ការតាមច្បាប់ក្នុងប្រទេសអាមេរិកលើបញ្ហារឿងអាស្រូវ នេះមិនធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់ទំនាក់ទំនងវិស័យយោធានៃប្រទេសទាំងពីរទេ។
មេបញ្ជាការកងទ័ពជើងទឹកម្នាក់គឺលោក ម៉ាយឃើល វណ្ណៈខឹម មីស៊ីវិច (Michael Vannak Khem Misiewicz) បានទទួលកំហុសនៅចំពោះមុខតុលាការសហព័ន្ធសហរដ្ឋអាមេរិកកាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ទី២៨ ខែមករា ឆ្នាំ២០១៦ ក្រោយពេលដែលលោកត្រូវបានចោទប្រកាន់លើករណីទទួលប្រាក់សូកប៉ាន់ជាថ្នូរនឹងការចែករំលែកព័ត៌មានយោធាសម្ងាត់និងប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយពាក់ព័ន្ធនឹងវិស័យយោធាសហរដ្ឋអាមេរិក។ ក្រុមមន្ត្រីយោធាជាន់ខ្ពស់កម្ពុជាបាននិយាយថា ច្បាប់នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាក៏ដូចជាច្បាប់នៅក្នុងប្រទេសដទៃរួមទាំងសហរដ្ឋអាមេរិកដែរដែលអ្នកប្រព្រឹត្តខុសនឹងវិន័យយោធា បើរកឃើញថាមានកំហុស គឺត្រូវប្រឈមមុខនឹងការជំនុំជម្រះទោសដែរ។ តែរឿងនេះមិនប៉ះពាល់អ្វីដល់ទំនាក់ទំនងនិងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការយោធាប្រទេសទាំងពីរទេ។
លោកមេបញ្ជាការកងទ័ពជើងទឹក Michael Vannak Khem Misiewicz អាយុ ៤៨ ឆ្នាំ ដែលជានិស្សិត បញ្ចប់ការសិក្សាពីសាលាបណ្ឌិតសភាកងទ័ពជើងទឹក នៅទីក្រុង Annapolis រដ្ឋ Maryland បានក្លាយជាមនុស្សទី៨ដែលយល់ព្រមទទួលកំហុសនៅក្នុងករណីប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយដ៏ធំមួយ ដែលបានធ្វើឲ្យរង្គោះរង្គើដល់កងទ័ពជើងទឹករហូតដល់ថ្នាក់មន្រ្តីជាន់ខ្ពស់។ មន្ត្រីជាង១០០នាក់ត្រូវគេដឹងថា កំពុងតែស្ថិតនៅក្រោមការស៊ើបអង្កេតលើករណីបទឧក្រិដ្ឋ ការបំពានក្រមសីលធម៌ ឬការបំពានផ្នែករដ្ឋបាល ក្រោយពេលពួកគេបានទទួលសំបុត្រយន្តហោះ ប្រើប្រាស់សេវាពេស្យាចារនិង សំបុត្រប្រគុំតន្រ្តី របស់តារាចម្រៀង Lady Gaga ក្រោយពេលពាក់ព័ន្ធនឹងអំពើពុករលួយក្នុងចំនួនទឹកបា្រក់ ២០លានដុលា្លរដែលពួកគេបានពាក់ព័ន្ធជាមួយក្រុមហ៊ុនបរទេសនៅអាស៊ី។ លោក Michael Misiewicz មានឈ្មោះខ្មែរហៅថា Vannak Khem ធ្លាប់ដឹកនាំនាវាចម្បាំង USS Mustin របស់សហរដ្ឋអាមេរិកដែលមានបុគ្គលិកប្រមាណ៣០០នាក់ទៅកាន់ប្រទេសកម្ពុជាកាលពីឆ្នាំ២០១០ នៅក្នុងបេសកកម្មមនុស្សធម៌ពង្រីកទំនាក់ទំនងលើវិស័យយោធាអាមេរិកនិងកម្ពុជា មុនពេលលោកត្រូវតំឡើងឋានៈ ទៅជាអនុមេបញ្ជាការនៃនាវាទី៧ សហរដ្ឋអាមេរិកប្រចាំការនៅតំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក ដែលហៅជាភាសាអង់គ្លេសថា USS Blue Ridge។
លោកនាយឧត្តមសេនីយ៍ សៅ សុខា អគ្គមេបញ្ជាការរងកងយោធពលខេមរភូមិន្ទនិងជាមេបញ្ជាការកងរាជអាវុធហត្ថលើផ្ទៃប្រទេស បានថ្លែងថានៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាក៏ត្រូវតែមានទោសដូចគ្នាដែរប្រសិនបើកងទ័ពមិនបានបំពេញមុខនាទីរបស់ខ្លួន ហើយបណ្តោយឲ្យធ្លាយព័ត៌មានដែលប៉ះពាល់ដល់ផលប្រយោជន៍ជាតិនិងសន្តិសុខជាតិ។
«នៅពេលដែលបញ្ហាកើតឡើង អញ្ចឹងវាជាការសោកស្តាយមួយហើយ ចំពោះជនជាតិកម្ពុជារបស់យើង។ ឥឡូវនេះគាត់ក្លាយជាជនជាតិខ្មែរអាមេរិកាំងក៏ដោយ ក៏ប៉ុន្តែចំពោះយើងៗជាខ្មែរមានពាក្យខ្មែរនៅខាងក្នុងហ្នឹង។ បើខ្មែរធ្វើអ្វីដែលល្អ យើងរីករាយ តែបើខ្មែរធ្វើអ្វីមួយដែលមិនល្អទេ ក៏វាពាក់ព័ន្ធទៅដល់កេរ្តិ៍ឈ្មោះ របស់ពួកយើងទាំងអស់គ្នាដែរ ដែលមានឈាមជ័រជាខ្មែរ»។
រូបថតឯកសារ៖ ទង់ជាតិសហរដ្ឋអាមេរិកនិងកម្ពុជាបក់រវេចនៅក្រុងព្រះសីហនុកាលពីថ្ងៃទី៩ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០០៧ ដោយមាននាវាចម្បាំង USS Gary របស់សហរដ្ឋអាមេរិកនៅពីក្រោយ។
លោកថា នៅកម្ពុជា កងយោធពលខេមរភូមិន្ទនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា មានច្បាប់សហលក្ខន្តិកៈ និងបទប្បញ្ញត្តិទូទៅក្រៅពីច្បាប់ប្រទេសដោយចែងអំពីសកម្មភាពទាំងឡាយណាដែលត្រូវបានហាម ហើយអំពីទណ្ឌកម្មដែលទទួលខាងផ្នែកវិន័យ ប្រសិនណាបើប្រព្រឹត្តខុសឆ្គង។
«ជាការពិតណាស់ដែលជាតិនិមួយៗ ព្រោះថាជាតិមួយៗប្រទេសមួយៗត្រូវមានកងទ័ពមួយ ហើយកងទ័ពនោះត្រូវមានតួនាទីបំពេញតែក្នុងក្របខណ្ឌមុខនាទីរបស់ខ្លួន ហើយខ្លួនមិនត្រូវធ្វើឲ្យព័ត៌មានទាំងឡាយណាដែលទាក់ទងនឹងសន្តិសុខជាតិ ធ្លាក់ទៅលើដៃនៃរដ្ឋណា ឬភាគីណា ឬក្រុមណាដែលមិនមែនជាភារកិច្ចរបស់ខ្លួន។ កាលណាតែខ្លួននាំព័ត៌មានឬក៏នាំបញ្ហាអ្វីមួយដែលជាការធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់ផលប្រយោជន៍ជាតិ ដែលទាក់ទងនឹងសន្តិសុខជាតិ ដែលជាកិច្ចការងារដ៏សំខាន់នោះ នៅប្រទេសកម្ពុជាក៏ត្រូវតែមានទោសដូចគ្នាដែរ»។
លោកថ្លែងបន្តថា អំពើពុករលួយដែលជាសត្រូវចំពោះការអភិវឌ្ឍប្រទេសជាតិ រាជរដ្ឋាភិបាល មានការបង្កើតស្ថាប័នប្រឆាំងនឹងអំពើពុករលួយ ដើម្បីកម្ចាត់អំពើពុករលួយ ធ្វើឲ្យមានការប្រកាសទ្រព្យសម្បត្តិ ហើយក៏មានការដាក់ទោសទណ្ឌធ្ងន់ធ្ងរដល់ក្រុមមន្ត្រីដែលប្រព្រឹត្តខុសច្បាប់ដែរ។
លោកឧត្តមសេនីយឯក ណឹម សុវត្តិ អគ្គនាយកអគ្គនាយកដ្ឋានកិច្ចការបរទេស ក្រសួងការពារជាតិបានថ្លែងថា សំណុំរឿងមេបញ្ជាការយោធាអាមេរិកដែលត្រូវតុលាការចាត់ការតាមនិតិវិធីនោះគឺជារឿងរបស់សរអា តែមិនប៉ះពាល់ដល់ទំនាក់យោធាទេ ទោះជាលោក Michael Vannak Khem Misiewicz ជាជនជាតិអាមេរិកាំងមានដើមកំណើតខ្មែរក្តី។
«វាសំខាន់ទៅលើគោលនយោបាយរបស់រដ្ឋាភិបាល គោលការណ៍ជាក់ស្តែង ផែនការដែលយើងមានសម្រាប់ទ្វេភាគី។ រឿងនេះដូចជាមិនមានអីពាក់ព័ន្ធនឹងការឡើង ការចុះនៃ(ទំនាក់ទំនង) រឿងនេះវាអាស្រ័យទៅលើភាពជាក់ស្តែងនៃតម្រូវការទៅវិញទៅមកទាំងអស់គ្នា»។
លោក គង់ ភោគ ប្រធានវិទ្យាស្ថានកម្ពុជាសម្រាប់ការស្រាវជ្រាវផ្នែកយុទ្ធសាស្ត្រក្នុងប្រទេសកម្ពុជាក៏បានយល់ស្របគ្នានេះដែរ ដោយអះអាងថា គ្មានអ្វីដែលជារឿងប៉ះពាល់រវាងកម្ពុជានិងសរអាទេ ព្រោះរឿងនេះកើតនៅឆ្ងាយ ហើយនេះគឺជារឿងផ្ទៃក្នុងរបស់សរអាសុទ្ធសាធ។
«ពាក់ព័ន្ធជាមួយរឿងការប៉ះទង្គិចហ្នឹង វាគ្រាន់តែជាការមើលឃើញថា ហ្អ! គាត់ជាខ្មែរដែលចេញពីប្រទេសខ្មែរ ដែលបានទៅធ្វើការនៅឯណោះ (សរអា) ហើយជាប់ពាក់ព័ន្ធរឿងពុករលួយអញ្ចឹងទេ។ តែបើនិយាយពីការប៉ះពាល់ជាដុំកំភួន វាអត់ទេ»។
ចៅក្រមតុលាការយោធាកម្ពុជាម្នាក់ក្នុងប្រទេសកម្ពុជាបាននិយាយក្នុងលក្ខខណ្ឌមិនឲ្យប្រាប់ឈ្មោះថា នៅប្រទេសកម្ពុជាក៏មានច្បាប់ដាក់ទោសទណ្ឌធ្ងន់ធ្ងររហូតដល់ទោសមួយជីវិតដែរចំពោះមន្ត្រីយោធាដែលប្រព្រឹត្តអំពើធ្លាយការសម្ងាត់ពាក់ព័ន្ធនឹងសន្តិសុខជាតិ និងអំពើពុករលួយដែរ។
មន្ត្រីតុលាការយោធាដដែលបានបញ្ជាក់ថា កន្លងមកតុលាការយោធាក៏ធ្លាប់បានកាត់ទោសដូចជានៅក្នុងប្រទេសអាមេរិកចំពោះជនល្មើសដែលបង្កជាបញ្ហាអសន្តិសុខជាតិ ប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយ ដូចជាការកិបកេងប្រាក់និងសម្ភារៈយោធា ប្រព្រឹត្តអំពើបាញ់បោះលើកូនទាហានជាដើម។
ក្នុងអំឡុងឆ្នាំ២០១១និងឆ្នាំ២០១២ លោក Misiewicz បានកាន់តំណែងដ៏សំខាន់មួយជាអនុប្រធានប្រតិបត្តិការកងនាវាចម្បាំងសហរដ្ឋអាមេរិកទី៧ ដែលមានមូលដ្ឋាននៅប្រទេសជប៉ុន។ នៅក្នុងតួនាទីនោះ លោកអាចមានឥទ្ធិពលទៅលើការសម្រេចឲ្យនានារបស់កងទ័ពជើងទឹកថាគួរចតនាវារបស់ខ្លួននៅកំពង់ផែមួយណា និងរយៈពេលប៉ុន្មាន ដែលតួនាទីនេះធ្វើឲ្យលោកមានសារៈសំខាន់យ៉ាងខ្លាំងសម្រាប់ក្រុមហ៊ុន Glenn Defense Marine Asia ដែលជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងការសូកប៉ាន់។
យោងតាមដីកាចោទប្រកាន់មួយលើករណីនេះ លោក Misiewicz បានទម្លាយនូវព័ត៌មានសម្ងាត់អំពីផែនការបម្លាស់ទីកន្លែងរបស់នាវាកងទ័ពជើងទឹកដល់ក្រុមហ៊ុន Glenn Defense Marine Asia ចំនួន៦លើកខុសៗគ្នា។
បន្ថែមពីលើនោះទៀត យោងតាមលិខិតផ្លូវការមួយដែលរៀបចំដោយភ្នាក់ងារសហព័ន្ធ លោក Misiewicz ពេលខ្លះបានបញ្ជានាវាឲ្យទៅចតនៅកំពង់ផែដែលត្រួតត្រាដោយក្រុមហ៊ុន Glenn Defense Marine Asia ជាថ្នូរនឹងលុយពុករលួយនិងការសប្បាយនានាដែលក្រុមហ៊ុនក្នុងតំបន់អាស៊ីនេះបានចំណាយប្រាក់សូកប៉ាន់។
ជាឧទាហរណ៍កាលពីខែកញ្ញាឆ្នាំ២០១១ នាវាចម្បាំង USS John C. Stennis បានពន្យាររយៈពេលចតនៅកំពង់ផែមួយនៅម៉ាឡេស៊ីដែលជារបស់ក្រុមហ៊ុន Glenn Defense Marine Asia ដែលបានអនុញ្ញាតឲ្យក្រុមហ៊ុននេះគិតថ្លៃបន្ថែមពីកងទ័ពជើងទឹកចំនួន២៥០.០០០ដុល្លារ។
បើតាមលិខិតដដែលនេះបញ្ជាក់ថា ការណ៍ដូចគ្នាបានកើតមានឡើងជាមួយនាវាផ្ទុកយន្តហោះមួយគ្រឿងទៀតឈ្មោះ USS George Washington កាលពីខែតុលា ឆ្នាំ២០១២ នៅពេលវាបានលុបចោលទស្សនកិច្ចមួយក្នុងប្រទេសសិង្ហបុរី ហើយបានទៅឈប់សំចតនៅឯកំពង់ផែមួយក្នុងប្រទេសម៉ាឡេស៊ី ដែលចាត់ចែងដោយក្រុមហ៊ុន Glenn Defense Maritime Asia ដោយផ្តល់ប្រាក់១.៨លានដុល្លារឱ្យក្រុមហ៊ុននេះ ។
ក្រុមរដ្ឋអាជ្ញានិងក្រុមអ្នកស៊ើបអង្កេតសហព័ន្ធបានចោទប្រកាន់លោក Misiewicz ថាបានដើរតួនាទីសំខាន់នៅក្នុងផែនការស៊ីសំណូកសូកប៉ាន់រយៈពេលវែង ដែលអនុញ្ញាតឲ្យក្រុមហ៊ុនមួយដែលជាប់កុងត្រាជាមួយនឹងក្រសួងការពារជាតិដែលមានមូលដ្ឋាននៅប្រទេសសិង្ហបុរី គឺក្រុមហ៊ុន Glenn Defense Marine Asia កេងប្រវ័ញ្ចពីកងទ័ពជើងទឹកអាមេរិកនូវទឹកប្រាក់ជាង២០លានដុល្លារ។ ក្រុមហ៊ុននេះបានជាប់កុងត្រាជាង២៥ឆ្នាំដើម្បីផ្គត់ផ្គង់សេវាដល់នាវាយោធាសារជាថ្មីក្នុងអំឡុងពេលចុះចតនៅកំពង់ផែនៅអាស៊ី ហើយក្រុមហ៊ុននេះក៏បានសារភាពថា ខ្លួនបានគិតថ្លៃខ្ពស់ហួសហេតុពីរដ្ឋាភិបាលអាមេរិកសម្រាប់សេវាកម្មរបស់ខ្លួន។
VOA ព្យាយាមទាក់ទងធ្វើកិច្ចសម្ភាសន៍ជាមួយក្រុមគ្រួសារលោក Michael Vannak Khem Misiewicz ជាជនជាប់ចោទដែរ ដើម្បីបំភ្លឺអំពីរឿងចោទប្រកាន់នេះ តែមិនបានជោគជ័យទេ។ បងប្រុសជនជាប់ចោទម្នាក់គឺ លោក ខឹម វាសនា បានបដិសេធផ្តល់កិច្ចសម្ភាសន៍ជាមួយ VOA ដោយលោកបញ្ជាក់ថា គ្មានការចាំបាច់ដែលលោកនិងគ្រួសារលោកត្រូវនិយាយរឿងប្អូនប្រុសលោកទេ។ តែលោក គ្រាន់តែបញ្ជាក់យ៉ាងខ្លីថា «ការមួលបង្កាច់និងការច្រណែន គឺជាឫសគល់នៃបញ្ហាទាំងអស់»។
លោក Michael Vannak Khem Misiewicz ត្រូវគេដឹងថា ត្រូវបានបុគ្គលិកទូតអាមេរិកាំងម្នាក់បានយកមកចញ្ចឹមក្នុងពេលកម្ពុជាមានសង្គ្រាមកាលពីជិត៤០ឆ្នាំមុន។ រឿងអាស្រូវពុករលួយនិងការបញ្ចេញការសម្ងាត់ជាតិនេះ កើតឡើងតែប៉ុន្មានឆ្នាំក្រោយលោកត្រូវបង្ហាញមុខថា ជាជនជាតិអាមេរិកាំងដើមកំណើតខ្មែរ មានតួនាទីជាន់ខ្ពស់ក្នុងវិស័យយោធាអាមេរិកាំង បានបំពេញទស្សនកិច្ចជាផ្លូវការក្នុងប្រទេសកំណើតរបស់លោកដែលរងឥទ្ធិពលបរទេសនិងសង្គ្រាមជាច្រើនឆ្នាំ៕