ការដុត និងការប្រឆាំងតវ៉ាដែលកំពុងតែកើតមានឡើង នៅក្នុងទីក្រុង Minneapolis និងទីក្រុងសំខាន់ៗជាច្រើនទៀតនៅទូទាំងសហរដ្ឋអាមេរិក បានកើតឡើងជាថ្មីម្តងទៀតកាលពីយប់ថ្ងៃទី២៨ ខែឧសភា នៅពេលដែលឃ្លីបវីដេអូនៃការស្លាប់របស់បុរសជនជាតិស្បែកខ្មៅលោក George Floyd នៅពេលដែលប៉ូលិសចាប់គាត់នោះ បានក្លាយជាឧទាហរណ៏ចុងក្រោយថាតើការថតរបស់ប្រព័ន្ធកាម៉េរាទូរស័ព្ទដៃ ដែលអាចប្រើប្រាស់បានគ្រប់ពេលវេលា និងគ្រប់ទីកន្លែងនោះ និងបង្ហោះតាមបណ្តាញសង្គមនោះ អាចក្លាយជាយន្តការដ៏មានឥទ្ធិពលមួយ នៃការទទួលខុសត្រូវសម្រាប់ការប្រព្រឹត្តដោយមិនត្រឹមត្រូវដល់ជនជាតិដែលមានចំនួនតិច ពីសំណាក់ក្រុមប៉ូលិស និងពលរដ្ឋសាមញ្ញទូទៅ។
មន្ទីរប៉ូលិសនៃទីក្រុង Minneapolis ពីដំបូងឡើយបានចេញសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានមួយដោយបញ្ជាក់ថា លោក Floyd ដែលជាជនជាតិអាមេរិកដើមកំណើតអាហ្វ្រិក មានអាយុ៤៦ឆ្នាំ ហើយដែលបានស្លាប់កាលពីរសៀលថ្ងៃចន្ទនោះទទួលរងនូវ «ឧបទ្ទវហេតុវេជ្ជសាស្រ្តក្នុងអំឡុងពេលនៃការប៉ះទង្គិចគ្នាមួយជាមួយប៉ូលិស»។
ប៉ុន្តែវីដេអូឃ្លីបមួយដែលថតបានដោយអ្នកឈរមើលហេតុការណ៍បានបង្ហាញថា លោក Floyd កំពុងជាប់ខ្នោះហើយផ្កាប់មុខនៅលើផ្លូវ ដោយស្រែកសុំអង្វរដល់ប៉ូលិសដើម្បីអាចឲ្យគាត់ដកដង្ហើមបាន នៅគ្រាដែលមន្ត្រីប៉ូលិសក្រុង Minneapolis មួយរូបកំពុងប្រើជង្គង់របស់ខ្លួនសង្កត់ជាប់ទៅលើបំពង់ករបស់បុរសរូបនេះអស់ពេលជិត៩នាទី។
ក្រោយពេលដែលឃ្លីបវីដេអូនេះត្រូវបានគេផ្សព្វផ្សាយនៅលើបណ្តាញសង្គមរួចមក មន្រ្តីប៉ូលិសទាំង៤រូបដែលមានវត្តមាននៅកន្លែងកើតហេតុ ដែលក្នុងនោះរួមទាំងមន្ត្រីប៉ូលិសម្នាក់ដែលប្រើជង្គង់សង្កត់ពីលើករបស់លោក Floyd ផងនោះត្រូវបានគេបណ្តេញចេញពីការងារកាលពីថ្ងៃអង្គារមុន។ ការស៊ើបអង្កេតនានាត្រូវបានគេធ្វើឡើងទាក់ទងនឹងរឿងនេះ ដែលក្នុងនោះគឺមានការស៊ើបអង្កេតមួយដោយភ្នាក់ងារ FBI ដែលអាចនាំឲ្យមានការចោទប្រកាន់ព្រហ្មទណ្ឌប្រឆាំងក្រុមប៉ូលិសទាំងនោះ។
សកម្មជនក្នុងស្រុក និងថ្នាក់ជាតិក៏ដូចជាមិត្តភក្តិរបស់លោក Floyd ផងដែរ បានលើកឡើងថា គេជឿជាក់ថាការថតបាននូវឃ្លីបវីដេអូនេះគឺជាហេតុផលតែមួយគត់ដែលនាំឲ្យមន្ត្រីប៉ូលិសទាំងនេះត្រូវបានគេដាក់ឲ្យទទួលខុសត្រូវ នៅក្នុងការសម្លាប់បុរសស្បែកខ្មៅរូបនេះ។
ក្រុមបាតុករប៉ះទង្គិចជាមួយប៉ូលិស នៅពេលមនុស្សម្នាប្រមូលផ្តុំគ្នាដើម្បីតវ៉ាលើការស្លាប់របស់លោក George Floyd កាលពីថ្ងៃទី៣០ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២០ នៅក្បែរសេតវិមាន ក្នុងរដ្ឋធានីវ៉ាស៊ីនតោន។
លោក Amiin Harun ជាមេធាវីដែលមានការិយាល័យនៅក្នុងទីក្រុង Minneapolis បានថ្លែងក្នុងសម្តីដើមថា «អ្នកណាក៏គេដឹងដែរថានៅក្នុងសហគមន៏ជនជាតិស្បែកខ្មៅ គឺមានប្រវត្តិប៉ូលិសរំលោភបំពានដល់បុគ្គលជនជាតិស្បែកខ្មៅជាយូរមកហើយ ហើយក៏មានប្រវត្តិយូរអង្វែងផងដែរ ដែលប៉ូលិសស្បែកសសម្លាប់បុគ្គលជនជាតិស្បែកខ្មៅ ប៉ុន្តែករណី មួយនេះ វាបានធ្វើឲ្យមានប្រតិកម្មខ្លាំង ដោយសារតែមានការថតជាឃ្លីបវីដេអូ»។
លោកស្រី Andra Gillespie នាយកវិទ្យាស្ថាន Weldon Johnson សម្រាប់ការសិក្សាស្តីពីជាតិសាសន៍ និងការខ្វែងគំនិតគ្នានៃសាកលវិទ្យាល័យ Emory ក្នុងទីក្រុង Atlanta បានថ្លែងក្នុងសម្តីដើមថា «អ្នកដឹងទេ ការពិតគឺនៅត្រង់ថា ឃ្លីបវីដេអូដែលថតបាននោះ គឺបង្ហាញពីអារម្មណ៍ផ្ទាល់ និងបង្ហាញពីវិធីនៃការធ្វើបាបរយៈពេលវែងមកលើលោក Floyd រហូតដល់គាត់ស្លាប់។ ខ្ញុំគិតថាភស្តុតាងនេះមិនបានផ្តល់នូវជម្រើសណាផ្សេងមួយដល់មន្ទីរប៉ូលិសក្រុង Minneapolis នោះទេ។ ប៉ុន្តែការគ្រាន់តែបណ្តេញមន្រី្តប៉ូលិសទាំងនោះចេញពីការងារ វាមិនទាន់គ្រប់គ្រាន់នោះទេ។ ខ្ញុំគិតថាបញ្ហាធំជាងនេះគឺថាតើបទល្មើសព្រហ្មទណ្ឌនឹងត្រូវបានគេចោទប្រកាន់ដល់មន្ត្រីទាំងអស់នេះដែរឬយ៉ាងណា?
ករណីរបស់លោក Floyd បានធ្វើឲ្យគេនឹកឃើញផងដែរដល់ការស្លាប់របស់បុរសជនជាតិស្បែកខ្មៅម្នាក់ទៀត គឺលោក Eric Garner ក្នុងឆ្នាំ២០១៤។ លោក Garner ដែលជាជន ជាតិអាមេរិកដើមកំណើតអាហ្រ្វិកត្រូវបានប៉ូលិសច្របាច់បំពង់ករហូតដល់ស្លាប់ នៅក្នុងទីក្រុងញូវយ៉ក បន្ទាប់ពីត្រូវបានចាប់ខ្លួនដោយការលក់បារីរាយ។ លោក Garner ក៏ដូចលោក Floyd ដែរ ត្រូវបានគេថតវីដេអូនៅពេលដែលលោកបានអង្វរដល់ប៉ូលិសឲ្យគាត់ដកដង្ហើម មុនពេលដែលគាត់បានសន្លប់ និងក្រោយមកបានស្លាប់។
លោក Floyd បានស្លាប់ចំថ្ងៃតែមួយ ដែលមានឃ្លីបវីដេអូខឹងសម្បាមួយផ្សេងទៀត ត្រូវបានគេបង្ហោះព្រោងព្រាតផងដែរ នោះគឺការប៉ះពាក្យសម្តីគ្នាទាក់ទងនឹងរឿងប្រកាន់ជាតិសាសន៍នេះ រវាងបុរសស្បែកខ្មៅម្នាក់ និងស្រ្តីស្បែកសម្នាក់ នៅក្នុងសួនច្បារកណ្តាលទីក្រុងញូវយ៉កក្នុងពេលកន្លងទៅថ្មីៗនេះ។ បុរសស្បែកខ្មៅ លោក Christian Cooper ដែលជាអ្នកតាមដាន មើលសកម្មភាពសត្វស្លាប បានប្រាប់ស្ត្រីស្បែកសម្នាក់ឈ្មោះ Amy Cooper ឲ្យបណ្តើរឆ្កែរបស់នាង កុំឲ្យវាដើរពាសវាលពាសកាលក្នុងសួន ដែលជាកន្លែង ដែលគេមិនបណ្តោយឲ្យសត្វឆ្កែដើររហេតរហូតដោយខ្លួនវានោះទេ។ នៅក្នុង វីដេអូឃ្លីបដែលថតដោយបុរសស្បែកខ្មៅលោក Christian Cooper អ្នកស្រី Amy Cooper បានឆ្លើយតបវិញដោយដើរសំដៅមករកបុរសស្បែកខ្មៅរូបនេះ ហើយគំរាមថា នឹងទូរស័ព្ទប្តឹងទៅប៉ូលិសផង។
ស្រ្តីស្បែកសរូបនោះបាននិយាយក្នុងសម្តីដើមថា «ខ្ញុំនឹងប្រាប់ប៉ូលិសថា បុរសអាមេរិកាំងដើមកំណើតអាហ្វ្រិកម្នាក់កំពុងគំរាមកំហែងជីវិតខ្ញុំ» ហើយបន្ទាប់មក នាងក៏បានទូរស័ព្ទទៅប្រាប់ប៉ូលិស។ នៅក្នុងវីដេអូឃ្លីបនោះ គេឃើញនាងនិយាយជាមួយប៉ូលិសក្នុងសំឡេងដើមថា «បុរសអាមេរិកាំងដើមកំណើតអាហ្រ្វិកម្នាក់...កំពុងតែគំរាមខ្ញុំ និងឆ្កែរបស់ខ្ញុំ»។ នាងបានបញ្ចប់ការហៅទូរស័ព្ទនោះ ដោយនិយាយថា «សូមជួយបញ្ជូនប៉ូលិសមកកាន់ទីនេះជាបន្ទាន់ផង»។
នៅពេលដែលវីដេអូឃ្លីបនេះត្រូវបានគេបង្ហោះព្រោងព្រាតនៅក្នុងបណ្តាញសង្គម វាបានបង្កឱ្យមានការខឹងសម្បាភ្លាមៗផងដែរ ជាពិសេសក្នុងចំណោមសហគមន៍ជនជាតិអាមេរិកាំងដើមកំណើតអាហ្វ្រិក ដែលលើកឡើងថាមានប្រវត្តិដ៏យូរអង្វែងនៃអំពើហិង្សាប្រឆាំងបុរសជនជាតិស្បែកខ្មៅ ទាំងក្នុងផ្លូវច្បាប់ និងក្រៅផ្លូវច្បាប់ ដែលកើតឡើងដោយសារការចោទប្រកាន់ខុសរបស់ស្ត្រីស្បែកស។
ស្រ្តីជនជាតិស្បែកសដែលមានឈ្មោះថា Amy Cooper រូបនេះ ត្រូវបានគេស្គាល់ជាសាធារណៈ ហើយនាងក៏ត្រូវបានគេបញ្ឈប់ពីការងារ។
វីដេអូឃ្លីបទាក់ទងនឹងរឿងសម្លាប់លោក Floyd និងហេតុការណ៍ជាមួយលោក Christian Cooper ត្រូវបានគេបង្ហាញឡើងចំពេលដែលដំបៅមួយទៀតនៃបញ្ហាក្នុងការប្រកាន់ជាតិសាសន៍នេះកំពុងបែកចេញជាខ្ទុះមកខាងក្រៅ។ នោះគឺករណីមួយដែលកើតមានកាលពីថ្ងៃទី២៥ ខែកុម្ភៈ នៅពេលបុរសស្បែកខ្មៅអាយុ២៥ឆ្នាំម្នាក់ត្រូវបានគេបាញ់សម្លាប់នៅតាមផ្លូវលំក្នុងភូមិមួយ ក្នុងតំបន់ភាគខាងត្បូងរដ្ឋ Georgia នៅពេលដែលបុរសរូបនេះ កំពុងដើរហាត់ប្រាណ។ ពុំមានការចោទប្រកាន់ណាមួយទាក់ទងនឹងរឿងនេះទេនៅពេលដំបូង បន្ទាប់ពីបុរសម្នាក់ក្នុងចំណោមបុរស២នាក់ ដែលពាក់ព័ន្ធក្នុងរឿងបាញ់សម្លាប់នេះគឺជាអតីតមន្រ្តីប៉ូលិស ដែលមានឈ្មោះថា Gregory McMichael ដែលបានអះអាងថា គាត់មានការសង្ស័យទៅលើបុរសស្បែកខ្មៅឈ្មោះ Ahmaud Arbery ជាចោរចូលគាស់ផ្ទះ ហើយការដែលបាញ់សម្លាប់នេះ គឺកើតមានឡើងដោយសារតែការប្រទាញប្រទង់គ្នាដណ្តើមកំាភ្លើងខ្លីតែប៉ុណ្ណោះ។
អ្នកបើកបររថយន្តត្រូវប៉ូលិសបញ្ជាឲ្យចេញពីរថយន្ដរបស់ខ្លួនហើយក្រាបទៅនឹងដី ក្នុងអំឡុងពេលតវ៉ាករណីស្លាប់របស់លោក George Floyd នៅក្នុងក្រុង Minneapolis សហរដ្ឋអាមេរិក ថ្ងៃទី៣១ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២០។ (AP Photo/John Minchillo)
ជាច្រើនខែក្រោយមក មានវីដេអូឃ្លីបមួយបានត្រូវគេបង្ហោះដែលបង្ហាញថា លោក McMichael និងកូនប្រុសរបស់គាត់ឈ្មោះ Travis បានបើកឡានដេញយុវជនស្បែកខ្មៅ លោក Arbery នៅតាមផ្លូវជាមួយកាំភ្លើងយ៉ាងតិចក៏មួយដើម ដែលនៅពេលនោះ ពួកគេបានស្រែកឲ្យបុរសស្បែកខ្មៅរូបនោះឈប់កុំទៅមុខទៀត។ បុរសស្បែកខ្មៅរូបនេះបានប្រទាញប្រទង់ដណ្តើមកាំភ្លើងពីបុរសម្នាក់ក្នុងចំណោមបុរស២នាក់ដែលជាឪពុកកូនរូបនេះ ពេលចេញពីរថយន្តដោយមានអាវុធនៅក្នុងដៃ។
នៅមុនពេលដែលវីដេអូឃ្លីបនេះត្រូវបានគេបង្ហោះ គ្រួសាររបស់បុរសស្បែកខ្មៅ Arbery បានមើលដោយក្តីខឹងសម្បាចំពោះរដ្ឋអាជ្ញា ដែលបដិសេធមិនធ្វើការចោទប្រកាន់ទៅលើបុរសជាឪពុកគឺលោក McMichaels ដោយអះអាងថាលោក McMichaels បានប្រព្រឹត្តសកម្មភាពក្នុងនាមការពារខ្លួនលោកតែប៉ុណ្ណោះ។ នៅពេលដែលខ្សែវីដេអូនេះត្រូវបានគេបង្ហោះជាសាធារណៈនោះ លោក McMichaels ត្រូវបានគេចោទប្រកាន់ពីបទមនុស្សឃាត និងការវាយប្រហារដោយមានស្ថានទម្ងន់ទោស ដែលនេះជាលទ្ធផលមួយដែលមនុស្សជាច្រើនជឿថា វានឹងមិនកើតមានបានឡើយ ប្រសិនបើគ្មានការបង្ហោះឃ្លីបវីដេអូនៃព្រឹត្តិការណ៍ដែលបានកើតមានឡើងនោះ។
លោកស្រី Andra Gillespie បាននិយាយក្នុងសម្តីដើមថា «ខ្ញុំគិតថា សារសំខាន់នៃវីដេអូឃ្លីបដែលបង្ហោះផ្សព្វផ្សាយក្នុងរយៈពេល៥ឆ្នាំកន្លងមក មានអត្ថន័យ២យ៉ាង។ ទីមួយ គឺវាបានជួយកត់ត្រានូវរឿងរ៉ាវដែលជនជាតិអាមេរិកដើមកំណើតអាហ្រ្វិកបានដឹងមួយជីវិតរួចទៅហើយ។ វាបានជួយផ្តល់ការអប់រំដល់មនុស្សទូទៅ អំពីកម្រិតនៃបញ្ហានៃការប្រកាន់ពូជសាសន៍នៅក្នុងសង្គមអាមេរិក។ ទី២នោះគឺជួយបង្រៀនដល់ពលរដ្ឋអាមេរិកជំនាន់ក្រោយឲ្យយល់ដឹងពីបញ្ហាប្រកាន់ជាតិសាសន៍ និងវិធីក្នុងការប្រុងប្រយ័ត្នជាដើម។ វាមិនទាន់គ្រប់គ្រាន់ទេ បើយើងនិយាយតែការប្រកាន់ជាតិសាសន៍ក្នុងន័យជាទាសករ ហើយវាក៏មិនគ្រប់គ្រាន់ដែរ បើយើងនិយាយពីបញ្ហាប្រកាន់ពូជសាសន៍ដោយផ្អែកតែទៅលើច្បាប់ប្រកាន់ពូជសាសន៍ Jim Crow កាលពីអតីតកាល។ បញ្ហាទាំងអស់នេះមិនទាន់រលាយបាត់អស់ទៅហើយ ក្រោយពីមានចលនាទាមទារឱ្យមានសិទ្ធិពលរដ្ឋស៊ីវិល កាលពីពាក់កណ្តាលសតវត្សរ៍ទី២០មក»។
លោកស្រី Gillespie បន្តក្នុងសម្តីដើមទៀតថា «ការប្រកាន់ពូជសាសន៍នៅតែកើតមាននៅឡើយក្នុងសហរដ្ឋអាមេរិក ហើយជាអកុសល ឧបទ្ទវហេតុដែលបានកើតមានឡើងទាំងនេះបានក្រើនរំឭកយើងថា តើវាត្រូវបានគេអនុវត្តយ៉ាងដូចម្តេច នៅក្នុងសង្គមអាមេរិកនាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ។ វាជាការដែលធ្វើឲ្យយើងត្រូវស្រែកទាមទាររកយុត្តិធម៌ និងពិនិត្យមើលនូវករណីទាំងនោះនាពេលនេះ»។
ស្របពេលដែលឃ្លីបវីដេអូដែលថតបានតាមរយៈវីដេអូកាមេរ៉ាបានក្លាយជាវត្ថុតាងដ៏សំខាន់ ហើយប្រហែលជាអាចនឹងមានច្រើនតទៅទៀតស្តីពីការប្រព្រឹត្តពុំគប្បីទៅលើជនជាតិដែលមានចំនួនភាគតិច ដោយក្រុមប៉ូលិស និងជនស៊ីវិលនោះ ក៏វាបង្ហាញនូវផលប៉ះពាល់មួយផ្នែកផងដែរចំពោះការថតនេះ។ លោកស្រី Tiffany Cofield ដែលជាមិត្តភក្តិ ជិតស្និទ្ធិមួយរូបរបស់លោក Floyd បាននិយាយថា លោកស្រីមានការឈឺចាប់ខ្លាំងណាស់ នៅពេលដែលបានមើលវីដេអូឃ្លីបនៃការស្លាប់របស់មិត្តលោកស្រី។ ប៉ុន្តែទន្ទឹមគ្នានឹងឃ្លីបវីដេអូដែលត្រូវបានគេបង្ហោះយ៉ាងព្រោងព្រាតនេះ ធ្វើឲ្យលោកស្រីឃើញវាគ្រប់ពេលទាំងអស់ បើទោះបីជាលោកស្រីចង់ ឬមិនចង់ឃើញយ៉ាងណាក្តី។
លោកស្រីបានលើកឡើងពីការមើលវីដេអូនៃពេលវេលានៃការស្លាប់ចុងក្រោយរបស់មិត្ត លោកស្រីយ៉ាងដូចនេះថា «ខ្ញុំមិនអាចមើលទេ។ ខ្ញុំគិតថា វានឹងធ្វើឲ្យខ្ញុំរងនូវផលប៉ះពាល់ពីស្ថិរភាពនៃផ្លូវចិត្ត និងផ្លូវអារម្មណ៍របស់ខ្ញុំ ដែលបានមើលគាត់ក្នុងស្ថានភាពបែបនេះ។ អ្នកដឹងទេ ខ្ញុំបានស្គាល់គាត់ក្នុងរយៈពេលយូរក្រែលដែរហើយ គឺគាត់ជាមនុស្សដែលសប្បាយ រវៀសរវៃស្វាហាប់ សកម្ម គាត់ចូលចិត្តនិយាយកំប្លែងសើច និងរាំលេងជាដើម។ ដូច្នេះហើយបានជាខ្ញុំមិនចង់មើលវីដេអូនៃការស្លាប់របស់គាត់នោះទេ។ វាជាការមួយដ៏លំបាក ដែលគិតថាគាត់មិនបាននៅទីនេះហើយបានស្លាប់បាត់ទៅហើយ។ វាក៏កាន់តែពិបាកថែមទៀតក្នុងការដែលគិតថា គាត់ជាបុរសស្បែកខ្មៅម្នាក់ទៀតដែលត្រូវបានប៉ូលិសសម្លាប់។ អាស្រ័យហេតុនេះ ខ្ញុំមិនអាចទ្រាំមើលវីដេអូឃ្លីបនេះតទៅទៀតបានទេ»៕
ប្រែសម្រួលដោយលោក ជ្រា វណ្ណារិទ្ធ