ភ្ជាប់​ទៅ​គេហទំព័រ​ទាក់ទង

ព័ត៌មាន​​ថ្មី

ទន្លេ​នៅ​ក្នុង​ពិភព​លោក​​ស្ថិត​ក្នុង​ស្ថាន​ភាព​មាន​វិបត្តិ​​ដោយ​សារ​​​ឥទ្ធិពល​​របស់​​មនុស្ស


ទន្លេ​មេគង្គ​ស្ថិត​នៅ​ក្នុង​ចំណោម​ទន្លេ​ដែល​អាច​ប្រឈម​នឹង​ស្ថានភាព​មាន​វិបត្តិ​ធ្ងន់​ធ្ងរ​នៅ​ក្នុង​ពេល​អនាគត។ អាង​ទន្លេ​មេគង្គ​មាន​វិស័យ​នេសាទ​ទឹកសាប​ធំ​បំផុត​ក្នុង​ពិភពលោក។
ទន្លេ​មេគង្គ​ស្ថិត​នៅ​ក្នុង​ចំណោម​ទន្លេ​ដែល​អាច​ប្រឈម​នឹង​ស្ថានភាព​មាន​វិបត្តិ​ធ្ងន់​ធ្ងរ​នៅ​ក្នុង​ពេល​អនាគត។ អាង​ទន្លេ​មេគង្គ​មាន​វិស័យ​នេសាទ​ទឹកសាប​ធំ​បំផុត​ក្នុង​ពិភពលោក។

ការ​វិភាគ​ជា​សកល​មួយ​បាន​សន្និដ្ឋាន​ថា ទន្លេ​ទាំង​ឡាយ ដែល​ជា​ប្រភព​ទឹក​ និង​ការ​ចិញ្ចឹម​ជីវិត​យ៉ាងសំខាន់​របស់មនុស្សរាប់​ពាន់​លាន​នាក់​នៅ​ទូទាំង​ពិភពលោក​ ស្ថិត​នៅ​ក្នុងស្ថានភាព​មាន​វិបត្តិ ដោយ​សារ​តែ​សកម្មភាព​របស់​មនុស្ស​ ដូច​ជាការ​កសាង​ទំនប់​កាត់​ សារ​ជាតិ​ពុលកសិកម្ម​ និង​ការ​បំពុល​ដោយប្រើ​សារជាតិ​គីមី។

បើ​យោង​តាម​ការ​សិក្សា​មួយបង្ហាញ​ថា​ ប្រជាជន​របស់​ពិភព​លោកជិត​៨០​ភាគ​រយ រស់​នៅ​តាម​តំបន់ ដែលទន្លេ​និង​ប្រព័ន្ធ​ផ្លូវ​ទឹក ត្រូវ​បាន​គំរាម​កំហែង​យ៉ាង​ធ្ងន់​ធ្ងរ​ ​ដោយ​សារការបំពុល​ កំណើន​ប្រជាជន​យ៉ាង​ឆាប់​រហ័ស​ និង​ការ​នាំ​ចូល​ដោយ​ឥត​ព្រាង​ទុក​នូវ​រុក្ខជាតិ​ និងសត្វ ដែល​បំផ្លាញ​ប្រភេទ​សត្វ​និង​រុក្ខជាតិ​ដើម​នៅ​តាម​សមុទ្រ។

ទន្លេ​ជា​ប្រភពទឹក​សាប​ដែល​អាច​កែ​ច្នៃ​ឡើង​វិញ​ធំបំផុត​តែ​មួយ​គត់​សម្រាប់​មនុស្ស ហើយ​មនុស្ស​ប្រើ​ប្រាស់ទន្លេដើម្បី​យក​ទឹក​បរិភោគ​ ​នេសាទ ​មុជ​ជម្រះកាយ និង​សកម្មភាព​កម្សាន្តផ្សេងៗ។

ប៉ុន្តែសហ​អ្នក​និពន្ធ​នៃ​ការ​សិក្សានេះ​ លោក​ភិតធឺ ម៉ាកឃីនថាយ៍ (Peter McIntyre) ជា​អ្នក​សត្វសាស្ត្រ ​និង​អ្នក​ជំនាញ​ខាង​ទន្លេ នៅ​ឯ​សាកល​វិទ្យាល័យ​វីស្កន់សិន (University of Wisconsin) មាន​ប្រសាសន៍​ថា​ ទន្លេ​របស់​ពិភព​លោកកំពុង​ជួបបញ្ហាក្នុង​ការងើប​ចេញ​ពី​ឥទិ្ធពល​ដ៏​អាក្រក់​នៃ​ការ​អភិវឌ្ឍ​សេដ្ឋកិច្ចសាកល​លោក។

ជា​ការ​គួរ​ឲ្យ​ភ្ញាក់​ផ្អើល​ របាយការណ៍នេះ​បាន​រក​ឃើញ​ថា​ ប្រព័ន្ធ​ផ្លូវ​ទឹកនៅ​សហរដ្ឋ​អាមេរិក​ អឺរ៉ុប​ខាង​លិច និងប្រទេស​មាន​ឧស្សាហកម្ម​ជឿន​លឿនដទៃ​ទៀត​ ស្ថិត​ក្នុង​ភាព​មាន​គ្រោះថ្នាក់​បំផុត​ បើ​ទោះ​ជាមាន​កិច្ច​ប្រឹង​ប្រែងគ្រប់​គ្រង​លើ​ការ​បំពុល​ និង​មធ្យោបាយបច្ចេកទេសអស់រយៈ​ពេល​ជា​ច្រើន​ទសវត្សរ៍​ ដើម្បី​ការពារ​និង​ស្តារ​ឡើង​វិញ​នូវ​ប្រព័ន្ធ​បរិស្ថានរបស់​ទន្លេ​ក៏​ដោយ។

របាយការណ៍​នេះបាន​ព្រមាន​ថា​ ស្ថាន​ភាព​ធ្ងន់​ធ្ងរស្រដៀង​គ្នា​នេះ​ដែរ កំពុង​កើត​មាន​នៅ​ក្នុងប្រទេស​កំពុង​អភិវឌ្ឍ​ ដែល​គ្មាន​ធនធានដើម្បី​វិនិយោគខាង​បច្ចេក​វិជ្ជា​សម្អាតទន្លេ​ និង​ជា​កន្លែងដែល​ចំនួន​ប្រជាជន​មាន​ការ​កើន​ឡើង​យ៉ាង​ឆាប់​រហ័ស។

ការ​សិក្សា​បាន​រក​ឃើញ​ថា​ ទន្លេ​ដែល​ស្ថិត​ក្នុង​ស្ថាន​ភាព​ល្អ​បំផុត គឺ​ទន្លេនៅ​តាម​តំបន់​ដែលមានចំនួនមនុស្ស​រស់​នៅតិច​បំផុត។ លោក McIntyre មាន​ប្រសាសន៍​ថា៖

«មនុស្ស​ជា​ច្រើន​ពាន់​លាន​នាក់រស់​នៅតាមតំបន់​ ដែល​បរិមាណ​និង​គុណភាពជា​មូលដ្ឋាន​របស់​ទឹក​ ដែល​ពួក​គេ​អាច​ប្រើ​ប្រាស់​បាន​ ត្រូវទទួល​រង​នូវ​ការ​គំរាម​កំហែង​យ៉ាង​ខ្លាំង។ ការណ៍​នោះ​បង្ហាញ​ថា មាន​បញ្ហា​ពិត​ប្រាកដកើត​ឡើង​នា​បច្ចុប្បន្ន​នេះ​ ហើយ​យើង​រំពឹង​ទុក​ថា​ ទន្លេកាន់​តែ​មាន​សភាពធ្ងន់​ធ្ងរ​ឡើង​ថែម​ទៀត ​នៅ​ពេល​ដែល​ចំនួន​មនុស្សកើន​ឡើង និង​ស្រប​ពេល​បរិមាណ​នៃ​ការ​ប្រើ​ប្រាស់​ធន​ធានរបស់​មនុស្ស​ម្នាក់ៗ​បន្ត​កើន​ឡើង​នា​ពេល​អនាគត។ ហើយ​បើ​យើង​បញ្ចូល​កត្តា​ការ​ប្រែ​ប្រួល​ធាតុ​អាកាស​ទៀត​ នោះ​អ្វី​ៗទាំង​អស់​នេះកាន់​តែ​គួរ​ឲ្យ​ភ័យ​ខ្លាច»។

ខណៈ​ដែល​គុណភាព​របស់​ទន្លេ​នៅ​ក្នុង​ពិភព​លោកបាន​ធ្លាក់​ចុះ​ លោកម៉ាកឃីនថាយ៍​បាន​ថ្លែង​ថា​ ការ​ព្រួយ​បារម្ភ​ជាចម្បង​នោះ​ គឺ​ស្ថាន​ភាព​ជលផល​ ដែល​នេះ​ជា​ប្រភពត្រី​និង​មុខ​របរ​ចិញ្ចឹម​ជីវិត​របស់​មនុស្សរាប់​រយ​លាន​នាក់។

«ភាគ​ច្រើន​នៃ​កន្លែង​នេសាទ​ត្រីទឹក​សាប​សំខាន់ៗ​បំផុត​របស់​ពិភព​លោក​ស្ថិតនៅ​តាម​ទន្លេ​ធំៗរបស់​ពិភព​លោក រួម​មាន​ទន្លេ​មេគង្គ ទន្លេ​អាម៉ាហ្សូនច​ (Amazon) និង​ទន្លេជា​ច្រើន​ទៀតនៅ​ទ្វីប​អាហ្វ្រិកដែល​មាន​អាកាស​ធាតុ​ត្រូពិក។ ដូច្នេះ​ វិស័យ​ជលផល​នៅ​ក្នុង​តំបន់​ទាំង​នេះ ​ផ្តល់​ការ​ងារ​ និង​អាហារ​ដល់​ដល់​ប្រជាជន​មួយ​ចំនួន​ធំ​នៅ​ក្នុង​បណ្តា​ប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍ។​ ហើយ ទន្លេទាំង​នោះ​ពិត​ជា​ងាយ​រង​គ្រោះ​ថ្នាក់​ពីពូជសត្វ​ដែលនាំ​មក​ពី​ក្រៅ ​ការ​នេ​សាទ​ជ្រុលហួស​ហេតុ​ និង​ការ​មាន​ជាតិ​ពុល​នៅ​ក្នុង​ត្រី។ ពេល​យើង​បូក​បញ្ហាទាំងនោះបញ្ចូល​គ្នា យើង​នឹង​ឃើញ​ថា​ រឿង​នេះ​ធ្វើ​ឲ្យ​មាន​ការ​ព្រួយ​បារម្ភ​ដ៏​ពិត​ប្រាកដ»។

លោក​ម៉ាកឃីនថាយ៍ និយាយ​ថា ប្រទេស​កំពុង​អភិវឌ្ឍ​ ដោយ​មាន​ជំនួយ​ពី​ប្រទេស​អ្នក​មានផង​នោះ​ គួរ​តែ​ទទួល​យក​បទ​ពិសោធន៍របស់​ប្រទេស​មាន​ការ​អភិវឌ្ឍ​នានា​ មក​ធ្វើ​ជា​មេរៀន។ពួក​គេ​គួរ​តែ​ជៀស​វាង​ការវិនិយោគ​ដែល​ចំណាយ​សោ​ហ៊ុយ​ច្រើន​ទៅ​លើបច្ចេក​ទេសសម្អាត​ទឹក​ ហើយ​បែរ​មក​រក​យុទ្ធសាស្រ្ត​អភិរក្ស​បរិស្ថាន​ដែល​នៅ​ល្អ​របស់​ទន្លេ​របស់​ពួក​គេ​វិញ។

យុទ្ធសាស្រ្តបែប​នេះរាប់​បញ្ចូល​ទាំងការ​ការពារ​ប្រភព​ទឹក​ពី​មជ្ឈដ្ឋាន​បំពុល​ ដើម្បីធ្វើ​ឲ្យ​ទឹក​សម្រាប់​បរិភោគមាន​តម្លៃ​ថោក ហើយ​ថែ​រក្សាតំបន់លិច​ទឹក សម្រាប់​ការ​ការពារទឹក​ជំនន់។

ការ​វាយ​តម្លៃ​ ដែល​ធ្វើ​ឡើង​ដោយលោក​ម៉ាកឃីនថាយ៍ និង​ស​ហការី ទៅ​លើ​ស្ថានភាព​ទន្លេរបស់​ពិភព​លោក​ ត្រូវ​បាន​ចុះ​ផ្សាយ​នៅ​សប្តាហ៍​នេះ នៅ​ក្នុង​ទស្សនាវដ្តី​មួយ​ដែល​មាន​ឈ្មោះ​ថា​«ធម្មជាតិ» (Nature)៕

ប្រែ​សម្រួល​ដោយ លី​ សុខឃាង

វីដេអូថ្មីៗបំផុត

XS
SM
MD
LG