ចំនួនប្រជាពលរដ្ឋចុះឈ្មោះថ្មីសម្រាប់ការបោះឆ្នោតនៅតាមឃុំសង្កាត់ទូទាំងប្រទេស ដែលប្រមូលបានគិតត្រឹមថ្ងៃចុងក្រោយនៃយុទ្ធនាការចុះឈ្មោះបោះឆ្នោត សរុបមានជាង៤៤ម៉ឺននាក់ ដែលស្មើប្រមាណ២៧%នៃការប៉ាន់ស្មានចំនួនប្រជាពលរដ្ឋដែលគ្រប់អាយុបោះឆ្នោត។ នេះបើយោងតាមសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត(គ.ជ.ប.) ចុះកាលពីថ្ងៃ៣០ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២១។
២៧%នេះ គឺធៀបនឹងចំនួនពលរដ្ឋដែលគ្រប់អាយុចុះឈ្មោះបោះឆ្នោត ដែលមានជាង១,៦លាននាក់។ យុទ្ធនាការចុះឈ្មោះបោះឆ្នោតតាមឃុំសង្កាត់ បានធ្វើឡើងរយៈពេល៥០ថ្ងៃ ដោយចាប់ផ្តើមកាលពីថ្ងៃទី១២ ខែតុលា ដល់ថ្ងៃ៣០ ខែវិច្ឆិកា។ បញ្ជីឈ្មោះបោះឆ្នោតបន្ថែមអ្នកបោះឆ្នោតថ្មីនេះ នឹងត្រូវប្រើសម្រាប់ការបោះឆ្នោតក្រុមប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់ដែលនឹងប្រព្រឹតុ្តទៅនៅថ្ងៃទី៥ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២២ ខាងមុខ។
លោក សោម សូរីដា អគ្គលេខាធិការរងនៃគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត និយាយថា ចំនួនពលរដ្ឋ១,៦លាននាក់ គឺសំដៅទៅលើចំនួនពលរដ្ឋគ្រប់អាយុ១៨ឆ្នាំដែលមិនទាន់មានឈ្មោះនៅក្នុងបញ្ជីបោះឆ្នោត ដោយរាប់ទាំងពលករចំណាកស្រុក និងអ្នកទទួលមរណភាព។ លោកបន្ថែមថា តួលេខប្រជាពលរដ្ឋចំនួន១,៦លាននាក់នេះ មិនមែនជាតួលេខគោលដៅដែលជាកាតព្វកិច្ចត្រូវបំពេញឲ្យគ្រប់នោះទេ។
លោកបន្ថែមថា ចំនួនពលរដ្ឋដែលមានឈ្មោះនៅក្នុងបញ្ជីបោះឆ្នោតមានភាគរយខ្ពស់។
លោកថ្លែងថា៖ «ទីមួយ គួរតែធៀបអំពីចំនួនប្រជាពលរដ្ឋអាយុ១៨ឆ្នាំ គិតដល់ថ្ងៃបោះឆ្នោត ដែលមានជាង១០លាននាក់នេះ ទៅអ្នកដែលមានឈ្មោះនៅក្នុងបញ្ជីបោះឆ្នោតនៅថ្ងៃទី៣០ ខែវិច្ឆិកា ម្សិលមិញនេះ ដែលយើងចុះឈ្មោះប្រជាពលរដ្ឋសរុបទៅមានប្រមាណជា៩លាន ២សែននាក់។ អ៊ីចឹងអ្នកមានឈ្មោះនៅក្នុងបញ្ជីបោះឆ្នោត៩,២លាននាក់នេះ បើគិតជាភាគរយ គឺមានទៅដល់ ជិត៨៨%ឯណោះ។ អ៊ីចឹង គឺជាតួលេខមួយខ្ពស់បើធៀបទៅនឹងអ្នកដែលមានសិទ្ធិ និងមានឈ្មោះក្នុងបញ្ជីបោះឆ្នោតនៅក្នុងប្រទេសផ្សេងទៀតក្នុងតំបន់»។
លោក សោម សូរីដា បន្តថា មកទល់ពេលនេះ មិនទាន់មានសំណូមពរ ឬតម្រូវការពីភាគីពាក់ព័ន្ធ ដែលស្នើឲ្យគ.ជ.ប. បន្ថែមពេលវេលាសម្រាប់ការចុះឈ្មោះបោះឆ្នោតនៅឡើយទេ ខណៈលោកលើកឡើងថា តួលេខពលរដ្ឋចុះឈ្មោះថ្មីខាងលើនេះ គឺជាតួលេខដែលស្ថាប័នរៀបចំការបោះឆ្នោតទទួលបាន។
បើតាមមន្រ្តីជាន់ខ្ពស់គ.ជ.ប. រូបនោះ ពលរដ្ឋដែលមិនទាន់ចុះឈ្មោះបោះឆ្នោត ក៏អាចចុះឈ្មោះនៅឆ្នាំ២០២២ សម្រាប់ការបោះឆ្នោតសកលឆ្នាំ២០២៣ ផងដែរ។
បើតាមទិន្នន័យរបស់គ.ជ.ប.នៅក្នុងយុទ្ធនាការចុះឈ្មោះ និងពិនិត្យបញ្ជីឈ្មោះបោះឆ្នោតក្នុងឆ្នាំ២០២១នេះ ចំនួនពលរដ្ឋដែលត្រូវបានលុបឈ្មោះចេញពីបញ្ជីឈ្មោះបោះឆ្នោត មានប្រមាណ២១ម៉ឺននាក់ ហើយអ្នកផ្ទេរទីលំនៅក្នុងឃុំសង្កាត់មានប្រមាណ១៤ ម៉ឺននាក់។
អ្នកសម្របសម្រួលផ្នែកអង្កេតនៃអង្គការខុមហ្វ្រែល លោក កន សាវាង្ស ប្រាប់វីអូអេនៅថ្ងៃពុធថា បញ្ហាច្បាប់ និងនីតិវិធីនៅក្នុងការចុះឈ្មោះបោះឆ្នោត មិនទាន់ត្រូវបានកែសម្រួលឲ្យបានប្រសើរនៅឡើយ ខណៈលោកលើកឡើងថា បណ្តាប្រទេសមួយចំនួននៅអាស៊ីបានធ្វើការកែសម្រួលផ្សេងៗ ដូចជាប្រទេសស្រីលង្កា ឥណ្ឌូណេស៊ី និងម៉ាឡេស៊ីជាដើម ដែលមានការគិតគូរលើការចុះឈ្មោះពលករនៅក្រៅប្រទេស។
លោកបានបន្ថែមថា វិបត្តិនយោបាយ ដែលកំពុងកើតមាននាពេលបច្ចុប្បន្ន ក៏ជាកត្តាមួយធ្វើឲ្យប្រជាពលរដ្ឋមួយចំនួនមានការណាយចិត្តចំពោះការបោះឆ្នោតផងដែរ ខណៈពេលអវត្តមានគណបក្សសង្រ្គោះជាតិ ដែលជាគណបក្សប្រឆាំងធំជាងគេ។
លោកថ្លែងថា៖ «យើងឃើញហើយថា វិបត្តិនយោបាយឆ្នាំ២០១៧ មកហ្នឹង វាមិនទាន់បានឲ្យមានភាពធូរស្បើយទេ។ វាមិនទាន់ធ្វើឲ្យប្រជាពលរដ្ឋមានទំនុកចិត្តទាក់ទងនឹងការបោះឆ្នោតនោះទេ។ រហូតដល់ពេលបច្ចុប្បន្ននេះ ស្ថានភាពនេះ ក៏វាមិនទាន់ល្អទេ។ ជាពិសេស គឺការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញទៅលើសកម្មជនរបស់អតីតគណបក្សសង្រ្គោះជាតិ ដែលជាបញ្ហាមួយធ្វើឲ្យគាត់ហ្នឹងមិនសូវជាខ្វាយខ្វល់ ឬក៏អស់អារម្មណ៍ដែរ»។
លោក សំ គន្ធាមី នាយកប្រតិបត្តិរបស់អង្គការឃ្លាំមើលការបោះឆ្នោតមួយឈ្មោះថា គណៈកម្មាធិការអព្យាក្រឹត្យនិងយុត្តិធម៌ ដើម្បីការបោះឆ្នោតដោយសេរីនិងត្រឹមត្រូវនៅកម្ពុជាហៅកាត់ថា និកហ្វិច (NICFEC) ក៏យល់ស្របជាមួយការលើកឡើងរបស់លោក កន សាវាង្ស ផងដែរ ពាក់ព័ន្ធនឹងបញ្ហានីតិវិធី និងវិបត្តិនយោបាយ ស្របពេលលោកលើកឡើងថា វិបត្តិជំងឺកូវីដ១៩ ក៏ជាបញ្ហាចោទមួយផ្សេងផងដែរ។
គួររំឭកផងដែរ កាលពីការបោះឆ្នោតតំណាងរាស្រ្តឆ្នាំ២០១៨ ប្រជាពលរដ្ឋមួយចំនួនមិនបានទៅបោះឆ្នោតនោះទេ ដោយសារអវត្តមានគណបក្សសង្រ្គោះជាតិ ដែលត្រូវបានតុលាការកំពូលរំលាយកាលពីខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៧។ រហូតមកដល់ពេលនេះ គេមិនទាន់ដឹងនៅឡើយទេថា តើគណបក្សប្រឆាំងដ៏ធំមួយនេះ អាចចូលរួមបោះឆ្នោតក្រុមប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់ ដែលគ្រោងនឹងធ្វើឡើងនៅថ្ងៃទី៥ ខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២២ ឬយ៉ាងណានោះទេ៕
