មន្រ្តីជាន់ខ្ពស់ផ្នែកធុរកិច្ចរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកចង់ឃើញកម្ពុជាមានកំណែទម្រង់លើបរិយាកាសវិនិយោគ ការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ដើម្បីទាក់ទាញក្រុមហ៊ុនអាមេរិកកាន់តែច្រើនមកវិនិយោគនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។
នៅក្នុងកិច្ចសម្ភាសន៍ជាមួយសំឡេងសហរដ្ឋអាមេរិកវីអូអេ កាលពីថ្ងៃទី១ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៤ លោក Brian McFeeters អនុប្រធានជាន់ខ្ពស់ និងជានាយកគ្រប់គ្រងក្រុមប្រឹក្សាធុរកិច្ចអាមេរិក-អាស៊ាន (US-ASEAN Business Council) ដែលមកប្រទេសកម្ពុជាកាលពីសប្តាហ៍មុន បានលើកឡើងថា ក្រុមហ៊ុនអាមេរិកចំនួន១៧បានចាប់អារម្មណ៍ក្នុងការបណ្តាក់ទុនវិនិយោគនៅកម្ពុជា ហើយក្រុមហ៊ុនក៏កំពុងសិក្សានិងស្វែងយល់ទៅលើបញ្ហាផ្សេងៗ និងគោលនយោបាយរបស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាផងដែរ។ លោកបន្តថា ជាគោលការណ៍ស្នូលរបស់រដ្ឋាភិបាលអាមេរិកគឺផ្តោតសំខាន់លើការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ដោយលោកសង្ឃឹមថា នឹងមានកំណែទម្រង់ចំពោះបញ្ហាទាំងនេះ។
លោកថ្លែងក្នុងកិច្ចសម្ភាសន៍ជាភាសាអង់គ្លេស និងត្រូវបានប្រែសម្រួលជាភាសាខ្មែរថា៖ «ខ្ញុំបានដឹងថា រដ្ឋាភិបាលអាមេរិកកំពុងពិភាក្សាជាមួយកម្ពុជាអំពីសិទ្ធិមនុស្ស ការជួញដូរមនុស្ស និងពលកម្មកុមារ ទាំងនេះគឺជាអ្វីដែលរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាកំពុងធ្វើឱ្យមានភាពល្អប្រសើរឡើង។ ខ្ញុំគិតថា ជាមូលដ្ឋាន ក្រុមទាំងនោះមិនមានបញ្ហាអ្វីទេ បើរដ្ឋាភិបាលអាមេរិកយល់ព្រមទៅលើបញ្ហាដែលកំពុងធ្វើឱ្យល្អប្រសើរនេះ ហើយយើងអាចដំណើរការបាន។ ក្រុមហ៊ុនទាំងនោះ ពួកគេចង់ឱ្យស្របតាមគោលនយោបាយរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក»។
លោក Brian Mcfeeters និងតំណាងក្រុមហ៊ុនអាមេរិកផ្សេងទៀតក៏បានលើកឡើងពីបញ្ហាពន្ធមួយចំនួន នៅពេលដែលគណៈប្រតិភូរបស់លោកបានជួបជាមួយលោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន ម៉ាណែត កាលពីសប្តាហ៍មុនក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ ដើម្បីបង្កជាភាពងាយស្រួលក្នុងការវិនិយោគនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។
លោកថ្លែងថា៖ «ដូច្នេះពួកគេកំពុងសម្លឹងមើលឱកាសទីផ្សារ ប៉ុន្តែពួកគេក៏មើលឃើញពីការលំបាក ហើយពួកគេបានលើកឡើងដែរនូវបញ្ហាមួយចំនួនជាមួយលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី និងរដ្ឋមន្ត្រីផ្សេងទៀតអំពីបញ្ហានៅក្នុងភាពមិនប្រាកដប្រជាជុំវិញពន្ធ។ មិនដឹងថា សវនកម្មពន្ធនឹងទៅជាយ៉ាងណាទេ។ ពួកគេបានលើកឡើងពីបញ្ហានោះ ហើយពេលខ្លះមានការលំបាកក្នុងការទទួលបានលិខិតអនុញ្ញាតសម្រាប់ការពង្រីកសកម្មភាពរបស់ពួកគេ។ ប៉ុន្តែខ្ញុំគិតថាពួកគេក៏មានទស្សនៈវិជ្ជមានក្នុងន័យថា ប្រទេសកម្ពុជាមានកំណើនសេដ្ឋកិច្ចរឹងមាំខ្លាំងពី៥ទៅ៦ទៅ៦,៥ភាគរយក្នុងមួយឆ្នាំ ហើយនោះមានន័យថាសេដ្ឋកិច្ចកំពុងមានកំណើន»។
ក្រុមប្រឹក្សាធុរកិច្ចអាមេរិក-អាស៊ាន ដែលតំណាងឱ្យក្រុមហ៊ុនធំៗ ប្រមាណ១៧ដែលមកបំពេញទស្សនកិច្ចនៅកម្ពុជា មានប្រតិបត្តិការអាជីវកម្មលើវិស័យបច្ចេកវិទ្យាទំនើប បណ្ដាញផ្សព្វផ្សាយសង្គម ទេសចរណ៍ ហិរញ្ញវត្ថុ ថាមពល ផ្សារលក់រាយ កម្មន្តសាល និងធានារ៉ាប់រងជាដើម។ ក្រុមហ៊ុនទាំងនោះមានដូចជា Fedex Express, ក្រុមហ៊ុន Pfizer, ក្រុមហ៊ុន Master Card, ក្រុមហ៊ុន Visa Card, ក្រុមហ៊ុនMeta (Facebook), ក្រុមហ៊ុនADM, ក្រុមហ៊ុន Chevron និងក្រុមហ៊ុន Manulife ជាដើម។
នៅក្នុងជំនួបជាមួយតំណាងក្រុមហ៊ុនកាលពីថ្ងៃទី២៨ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៤ លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បានបញ្ជាក់អំពីយុទ្ធសាស្ត្របញ្ចកោណដំណាក់កាលទី១និងក្របខណ្ឌគោលនយោបាយគាំទ្រដល់ការវិនិយោគរបស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា តាមរយ:ការផ្តល់នូវបរិស្ថានវិនិយោគអំណោយផល ជាមួយនឹងការធានានូវសុខសន្តិភាព ស្ថិរភាពនយោបាយ និងសណ្តាប់ធ្នាប់សង្គម។
លោកក៏បានលើកឡើងនូវគោលនយោបាយនៃការផ្ដល់ការលើកទឹកចិត្តសម្រាប់វិនិយោគិន និងការដាក់ចេញនូវគំនិតផ្ដួចផ្ដើមនៃគំរូអាជីវកម្មថ្មីៗដូចជាគំរូថ្មីនៃតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេសតាមប្រភេទឧស្សាហកម្ម និងតម្រូវការរបស់ប្រទេសនីមួយៗ។ នេះបើតាមសារតែបានបង្ហោះលើទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី។
លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ក៏ជំរុញឱ្យក្រុមប្រឹក្សាធុរកិច្ចអាមេរិក-អាស៊ានបន្តកិច្ចសហការជាមួយក្រសួងស្ថាប័ន និងភាគីពាក់ព័ន្ធនៅកម្ពុជា ក្នុងការដាក់ចេញ និងរៀបចំផែនការ ដើម្បីអនុវត្តឱ្យចេញជាសកម្មភាពជាក់ស្ដែងក្នុងការលើកកម្ពស់ទំនាក់ទំនង ក៏ដូចជាការវិនិយោគលើវិស័យឯកជននៅកម្ពុជាផងដែរ។
អ្នកជំនាញសេដ្ឋកិច្ចនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជាដែលជាស្ថាប័នរបស់រដ្ឋាភិបាល លោក បណ្ឌិត គី សេរីវឌ្ឍ ថ្លែងថា ស្ថានភាពនៃការវិនិយោគរបស់អាមេរិកក្នុងប្រទេសកម្ពុជានៅមានកម្រិតនៅឡើយក្នុងពេលបច្ចុប្បន្ននេះ ដោយសារអាមេរិកជាប្រទេសដែលមានឧស្សាហកម្មខ្នាតធំ ខណៈកម្ពុជាកំពុងខ្វះកម្លាំងពលកម្ម និងជំនាញ។ លោកបន្តថា បរិយាកាសនៃការវិនិយោគនៅកម្ពុជាហាក់នៅមានកម្រិតនៅឡើយ ដោយមានតែកន្លែងមួយចំនួនប៉ុណ្ណោះដែលអំណោយផលដល់ការវិនិយោគ។
លោកថ្លែងថា៖ «ប្រសិនបើយើងមើលនៅក្នុងតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេសគឺបរិយាកាសនៃការវិនិយោគហ្នឹងគឺមានស្ថានភាពល្អប្រសើរ ហើយក្រុមហ៊ុនជាច្រើនជាក្រុមហ៊ុន Compliance [ក្រុមហ៊ុនដែលគោរពតាមច្បាប់] ក៏ប៉ុន្តែបើនៅក្រៅតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេសក្រុមហ៊ុនមួយចំនួនក៏អាចនឹងលួចបន្លំមួយចំនួនដែរផ្ទុយពីច្បាប់»។
លោកបន្ថែមថា ក្រុមហ៊ុនដែលវិនិយោគនៅកម្ពុជាភាគច្រើនជាក្រុមហ៊ុនចិន កូរ៉េ និងជប៉ុន។ លោកក៏ជំរុញឱ្យសហរដ្ឋអាមេរិកបន្តធ្វើការវិនិយោគឱ្យកាន់តែច្រើន ដើម្បីកែលម្អបរិយាកាសវិនិយោគនៅកម្ពុជាឱ្យកាន់តែល្អប្រសើរឡើង។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «ជាទូទៅដើម្បីចូលរួមចំណែកនៅក្នុងការបង្កើតបរិយាកាសវិនិយោគនៅកម្ពុជាឱ្យបានប្រសើរនោះគឺសហរដ្ឋអាមេរិកគួរតែជំរុញឱ្យមានការវិនិយោគពីអាមេរិកមកកាន់តែច្រើន ដើម្បីឱ្យក្រុមហ៊ុនអាមេរិកមានសំឡេងនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ហើយរួមចំណែកនៅក្នុងការកែលម្អបរិយាកាសវិនិយោគនៅកម្ពុជាឱ្យប្រសើរជាងមុនទៀត»។
ថ្លែងនៅក្នុងពិធីសំណះសំណាលជាមួយប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរនៅក្នុងប្រទេសអូស្រ្តាលី កាលពីថ្ងៃទី៣ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៤ លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន ម៉ាណែត លើកឡើងថា កម្ពុជាស្វាគមន៍វិនិយោគិនពីគ្រប់ប្រទេស មិនមែនតែប្រទេសចិនមួយនោះទេ។ លោកលើកឡើងថា ក្នុងរយៈពេល៦ខែមកនេះ ម៉ាក្រូសេដ្ឋកិច្ចរបស់កម្ពុជាមានស្ថិរភាពប្រសើរ ដែលចាប់តាំងពីរដ្ឋាភិបាលថ្មីចូលកាន់តំណែង គម្រោងវិនិយោគដែលកម្ពុជាទទួលបានមាន១៧២គម្រោងទាំងក្នុង និងក្រៅប្រទេស ដែលមានទំហំវិនិយោគទុនប្រមាណជិត៤.០០០លានដុល្លារ។
លោកថ្លែងថា៖ «អ្នកខ្លះគេថាកម្ពុជាគឺទាញតែវិនិយោគមកពីប្រទេសចិន ឬមួយពីប្រទេសណាមួយ ខ្ញុំថាអត់ទេ ខ្ញុំដើរទាក់ម៉ូយគ្រប់កន្លែង នរណាទៅក៏ខ្ញុំស្វាគមន៍ដែរ។ ខ្ញុំមិនថាជួប១០០[ក្រុមហ៊ុន] គេទៅទាំង១០០នោះទេ ជួប១០០ ទៅតែមួយ ឬទៅតែ២ ក៏ជាជោគជ័យដែរ ថ្ងៃក្រោយជួបថែមទៀត ទៅថែមទៀត ទាញទៅថែមទៀត»។
នៅក្នុងជំនួបជាមួយលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត នៅទីក្រុងភ្នំពេញកាលពីសប្តាហ៍មុន លោក Brian McFeeters អនុប្រធានជាន់ខ្ពស់ និងជានាយកគ្រប់គ្រងក្រុមប្រឹក្សាធុរកិច្ចអាមេរិក-អាស៊ាន ក៏បានលើកឡើងថា នៅក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រីថ្មី ក្រុមហ៊ុនអាមេរិកមានអារម្មណ៍ថា រដ្ឋាភិបាលថ្មីនេះកំពុងបញ្ជូនសញ្ញាជាច្រើនអំពីការបើកចំហចំពោះការវិនិយោគ ស្វាគមន៍បរទេស និងស្វាគមន៍ក្រុមហ៊ុនអាមេរិកជាពិសេស៕
វេទិកាបញ្ចេញមតិ