សហរដ្ឋអាមេរិកបានសម្រេចកាលពីពេលថ្មីៗនេះបន្តផ្តល់ជូនឋានៈអនុគ្រោះពន្ធដល់ប្រទេសកម្ពុជាបន្ទាប់ពីបានធ្វើការពិនិត្យឡើងវិញ ប៉ុន្តែអ្នកតំណាងរាស្រ្តសហរដ្ឋអាមេរិកម្នាក់ចាត់ទុកថា ទង្វើមិនល្អដែលរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានប្រព្រឹត្តមកលើពលរដ្ឋខ្លួនឯងមិនសមទទួលបានការលើកទឹកចិត្តដូចនេះទេ។
លោក វ៉ាឃីន កាស្រ្តូ អ្នកតំណាងរាស្ត្រប្រចាំរដ្ឋតិចសាសដែលមកពីខាងគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យនិងជាសហប្រធានក្រុមការងារទទួលបន្ទុកកិច្ចការអាស៊ានបានបញ្ជាក់ប្រាប់វីអូអេខេមរភាសាថា ការវិវត្តន៍នៅប្រទេសកម្ពុជា«មានបញ្ហា»ដែលក្នុងនោះមានការខុសឆ្គងក្នុងការបោះឆ្នោតជាតិខាងមុខជាដើម។
លោកបន្ថែមថា៖
«ប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជាគួរតែទទួលបានការគោរពពីរដ្ឋាភិបាលរបស់ខ្លួន ហើយសហរដ្ឋអាមេរិកត្រូវតែហ៊ាននិយាយពីបញ្ហានេះ។ រដ្ឋបាលលោកប្រធានាធិបតីត្រាំគួរតែហ៊ាននិយាយពីបញ្ហានេះហើយការប្រព្រឹត្តិអាក្រក់មិនសមទទួលបានការផ្តល់រង្វាន់ទេ។ ខ្ញុំជឿថា យើងអាចមានទំនាក់ទំនងសេដ្ឋកិច្ចជោគជ័យនិងដៃគូពាណិជ្ជកម្មហើយនៅតែស្នើប្រទេសនិងអ្នកដឹកនាំទាំងនោះឱ្យទទួលខុសត្រូវចំពោះការរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស។ ខ្ញុំគិតថានេះគឺជាមធ្យោបាយតែមួយគត់ដែលយើងគួរតែធ្វើ»។
ក្រសួងពាណិជ្ជកម្មកម្ពុជាបានប្រកាសកាលពីខែមេសានូវដំណឹងនៃការផ្តល់ឋានៈអនុគ្រោះពន្ធដែលហៅថាGSP ដល់ប្រទេសកម្ពុជាដែលអាចនាំទំនិញចូលសហរដ្ឋអាមេរិកដល់ដំណាច់ឆ្នាំ២០២០។
ឋានៈអនុគ្រោះពន្ធនេះតម្រូវឱ្យបណ្តាប្រទេសដែលទទួលត្រូវគោរពគោលការណ៍មួយចំនួនក្នុងនោះមានការទទួលស្គាល់សិទ្ធិកម្មករ លុបបំបាត់ពលកម្មកុមារ ការពារកម្មសិទ្ធិបញ្ញានិងផ្តល់សិទ្ធិដល់ក្រុមហ៊ុនអាមេរិកាំងលក់ទំនិញនៅទីផ្សារប្រទេសទាំងនោះជាដើម។
តាំងពីចុងឆ្នាំ២០១៧មកតំណាងពាណិជ្ជកម្មសហរដ្ឋអាមេរិកបានធ្វើការពិនិត្យមើលឡើងវិញនូវប្រទេសទាំងអស់ដែលទទួលបានឋានៈអនុគ្រោះនេះពីសហរដ្ឋអាមេរិកហើយអ្នកវិភាគនានាយល់ថា វាជាច្រកមួយដែលសហរដ្ឋអាមេរិកអាចប្រើប្រាស់ដើម្បីគាបសង្កត់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាឱ្យកែប្រែស្ថានការណ៍នយោបាយឱ្យវិលដូចដើមវិញបន្ទាប់ពីការធ្វើបាបគណបក្សប្រឆាំង សង្គមស៊ីវិលនិងសារព័ត៌មានឯករាជ្យ។
រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានចាប់ខ្លួនលោក កឹម សុខាប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិកាលពីដើមខែកញ្ញាហើយតុលាការកំពូលបានសម្រេចរំលាយគណបក្សប្រឆាំងដ៏ធំនេះចោលនៅខែវិច្ឆិកាពាក់ព័ន្ធនឹងការឃុបឃិតជាមួយនឹងបរទេសដើម្បីផ្តួលរំលំរដ្ឋាភិបាល។
ក្រុមបស្ចិមប្រទេសរួមទាំងសហរដ្ឋអាមេរិកផងបានបញ្ចេញប្រតិកម្មតវ៉ាជំទាស់នឹងទង្វើរបស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាប៉ុន្តែក្រុមប្រទេសនៅក្នុងតំបន់ជាពិសេសអាស៊ានមិនបានបញ្ចេញប្រតិកម្មអ្វីចំពោះការដើរថយក្រោយនៃលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជាទេ។
លោក វ៉ាគីន កាស្ត្រូ បានបន្ថែមថាប្រទេសក្នុងតំបន់អាស៊ានគួរតែបញ្ចេញប្រតិកម្មឱ្យបានខ្លាំងលើបញ្ហានេះ៖
«ខ្ញុំចង់ស្នើឱ្យបណ្តាប្រទេសអាស៊ានថាពួកគេមិនអាចនៅស្ងៀមស្ងាត់ទេ។ នៅពេលដែលប្រទេសជិតខាងរបស់ខ្លួនរំលោភសិទ្ធិមនុស្សពួកគេត្រូវតែហ៊ាននិយាយជំទាស់»។
លោក កាស្ត្រូ បានបន្ថែមថាលោកបានប្រាប់ដល់ឯកអគ្គរដ្ឋទូតប្រទេសអាស៊ានដោយផ្ទាល់ថាកុំឱ្យនៅស្ងៀមចំពោះការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សនានានៅក្នុងតំបន់ដែលមានដូចជានៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ហ្វីលីពីននិងភូមាជាដើម។
លោកបញ្ជាក់ថា៖
«ជាការពិត សហរដ្ឋអាមេរិកគឺជាប្រទេសដែលមានអំណាចលើសគេលើពិភពលោក មានតួនាទីក្នុងការធានាថាលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ សិទ្ធិមនុស្ស និងសេរីភាពត្រូវបានគេគោរពប៉ុន្តែប្រទេសដែលនៅជាប់ជិតខាងទាំងនេះក៏មានភារៈកិច្ចដែរ។ ដូច្នេះខ្ញុំរង់ចាំការសន្ទនាជាមួយនឹងប្រទេសទាំងនោះផងដែរ»។
លោក ជុំ ប៊ុនរ៉ុង ឯកអគ្គរាជទូតកម្ពុជាប្រចាំនៅរដ្ឋធានីវ៉ាស៊ីនតោនបញ្ជាក់ថាស្ថានការណ៍នយោបាយកម្ពុជាមិនមានផលប៉ះពាល់អ្វីដល់ចំណាប់អារម្មណ៍របស់វិនិយោគិនទៅប្រទេសកម្ពុជាទេបើទោះបីក្នុងពេលកន្លងមកមានអ្នកខ្លះស្ទាក់ស្ទើរក៏ដោយ៖
«គេចាំមើលសភាពការណ៍ក្នុងប្រទេសយើងដែរប៉ុន្តែដោយសារឃើញសភាពការណ៍រឹងមាំ ស្ថិរភាពនិងការអភិវឌ្ឍន៍នៅកម្ពុជាគឺមានសន្ទុះខ្លាំងព្រោះយើងដឹងហើយថាឥឡូវនេះមានការរីកចម្រើនខាងកំណើនចំណូលប្រចាំឆ្នាំរបស់ប្រជាជនយើង ពី ៧ភាគរយទៅ៨ភាគរយគេឃើញថាយើងជាខ្លាមួយនៅអាស៊ីគេមិនអាចមើលរំលងបានទេ»។
ប្រទេសកម្ពុជាបានទទួលឋានៈអនុគ្រោះពន្ធនេះតាំងពីឆ្នាំ១៩៩៧មកហើយក្នុងឆ្នាំ២០១៦បាននាំទំនិញដែលរួចពន្ធជិត១៧៩លានដុល្លារចូលក្នុងសហរដ្ឋអាមេរិក។ នេះបើតាមការប្រកាសឱ្យដឹងពីស្ថានទូតសហរដ្ឋអាមេរិកប្រចាំនៅកម្ពុជា។
លោក ជុំ ប៊ុនរ៉ុង យល់ថាការអនុគ្រោះនេះនឹងផ្តល់ផលប្រយោជន៍ដល់ពលរដ្ឋកម្ពុជាផងដែរនៅពេលណាដែលអ្នកវិនិយោគទុនទទួលផលពីប្រព័ន្ធអនុគ្រោះនេះហើយបន្តបង្កើនការវិនិយោគនៅកម្ពុជា។
លោកបន្ថែមថា៖
«រឿងការផ្តល់ការអនុគ្រោះពន្ធគឺមិនមែនតែចំពោះអាមេរិកទេគឺចំពោះសហគមន៍អឺរ៉ុបអីចឹងដែរគឺយើងបានចាត់ទុកការអនុគ្រោះពន្ធនេះជាជំនួយមួយរួមចំណែកដើម្បីពង្រឹងនូវការអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ចរបស់កម្ពុជាយើង។ កាលណាយើងមានរោងចក្រ មានអ្នកវិនិយោគទុនដែលគេបានចំណេញពីវិនិយោគរបស់គេក្រោមឆ័ត្រនៃការអនុគ្រោះពន្ធនេះគឺថាគេរីករាយហើយប្រជាជនយើងដែលបានការងារធ្វើពីវិនិយោគរបស់គេនៅប្រទេសយើងដោយធ្វើការនៅក្នុងរោងចក្រជាកម្មករជាអ្នកប្រកបសេវាកម្មគឺចំណេញទាំងអស់គ្នា។ ដូច្នេះគ្មានអ្នកណាមួយគេមិនសប្បាយទេ។ សប្បាយរីករាយទាំងអស់គ្នាទាំងអ្នកវិនិយោគក៏ដូចជាអ្នកទទួលផលពីការវិនិយោគនេះដែរ»។
ប្រទេសកម្ពុជានាំទំនិញចូលមកសហរដ្ឋអាមេរិកមានតម្លៃទឹកប្រាក់ជាង៣ពាន់លានដុល្លារអាមេរិកក្នុងឆ្នាំ២០១៧។ នេះបើតាមទិន្នន័យរបស់ការិយាល័យស្ថិតិសហរដ្ឋអាមេរិក។ ទំនិញដែលនាំចូលទីផ្សារសហរដ្ឋអាមេរិកភាគច្រើនជាផលិតផលវាយនភណ្ឌកាត់ដេរ និងស្បែកជើង ព្រមទាំងប្រភេទទំនិញកាបូបយួរសម្រាប់អ្នកដំណើរ៕
