មេដឹកនាំសហជីព លោក រ៉ុង ឈុន មិនត្រូវបានតុលាការអនុញ្ញាតឱ្យចេញទៅក្រៅប្រទេសតាមការស្នើសុំទៅចូលរួមព្រឹត្តិការណ៍អន្តរជាតិមួយដែលធ្វើឡើងក្នុងប្រទេសអូស្ត្រាលីឡើយ ។
កាលពីថ្ងៃទី២៤ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២២ មេធាវីរបស់លោក រ៉ុង ឈុន គឺលោក សំ សុគង់ បានដាក់ពាក្យស្នើសុំទៅតុលាការដើម្បីឱ្យលោក រ៉ុង ឈុន ដែលត្រូវបានដាក់ឱ្យស្ថិតនៅក្រោមការត្រួតពិនិត្យរបស់តុលាការ បានចេញទៅក្រៅប្រទេស។ លោក រ៉ុង ឈុន មានបំណងធ្វើដំណើរទៅបរទេសដើម្បីទៅចូលរួមសមាជលើកទី៥របស់សហភាពសហជីពអន្តរជាតិ (ITUC) ដែលប្រព្រឹត្តទៅចាប់ពីថ្ងៃទី១៧ ដល់ថ្ងៃទី២២ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២២ នៅទីក្រុង Melbourne (ម៉ែលប៊ន) នៃប្រទេសអូស្ត្រាលី។
នៅក្នុងការឆ្លើយតបនឹងសំណើរបស់លោក រ៉ុង ឈុន លោក ច្រឹង ខ្មៅ ព្រះរាជអាជ្ញាអមសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ បានសម្រេចមិនអនុញ្ញាត ដោយចារនៅលើលិខិតកាលពីថ្ងៃទី១ ខែវិច្ឆិកា ថា «មិនឯកភាព»។ ព្រះរាជអាជ្ញាមិនបានបញ្ជាក់មូលហេតុនៃការមិនអនុញ្ញាតឡើយ ដែលលោក រ៉ុង ឈុន ទាមទារឱ្យមានការបញ្ជាក់មូលហេតុច្បាស់លាស់។
នៅក្នុងសាលដីកា ចុះថ្ងៃទី១២ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២១ លោក រ៉ុង ឈុន ត្រូវបានតុលាការដាក់វិធានការត្រួតពិនិត្យ ដោយចែងថា «ទណ្ឌិតត្រូវតែមានការអនុញ្ញាតពីព្រះរាជអាជ្ញាមុនធ្វើដំណើរទៅបរទេស»។
កាលពីខែសីហា ឆ្នាំ២០២១ តុលាការក្រុងភ្នំពេញបានសម្រេចផ្តន្ទាទោសលោក រ៉ុង ឈុន ឱ្យជាប់ពន្ធនាគាររយៈពេល២ឆ្នាំពី«បទញុះញង់បង្កឱ្យមានភាពវឹកវរធ្ងន់ធ្ងរដល់សន្តិសុខសង្គម»ពាក់ព័ន្ធនឹងការចុះទៅពិនិត្យមើលព្រំដែន និងការចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍ដ៏ចម្រូងចម្រាសអំពីការបោះបង្គោលព្រំដែនកម្ពុជា-វៀតណាមនៅខេត្តត្បូងឃ្មុំ។ លោកបានជាប់ពន្ធនាគារមួយរយៈ ហើយត្រូវបានដោះលែងឱ្យមានសេរីភាពវិញ កាលពីខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២១ ប៉ុន្តែលោកត្រូវស្ថិតក្រោមលក្ខខណ្ឌមួយចំនួន ដែលក្នុងនោះមានការធ្វើដំណើរទៅក្រៅប្រទេស។
សហភាពសហជីពកម្ពុជាដែលដឹកនាំដោយលោក រ៉ុង ឈុន បានបង្ហាញ«ការខកចិត្ត» និង«សោកស្តាយយ៉ាងខ្លាំង»នៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយ ចេញផ្សាយនៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍នេះ ចំពោះការសម្រេចរបស់សាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញមិនអនុញ្ញាតឱ្យលោក រ៉ុង ឈុន ទៅក្រៅប្រទេស។ សហភាពសហជីពកម្ពុជាយល់ឃើញថា ទង្វើរបស់តុលាការជា «ការគាបសង្កត់សេរីភាពការធ្វើដំណើរ»យ៉ាងធ្ងន់ធ្ងររបស់លោក រ៉ុង ឈុន និងមិនបានផ្តល់តម្លៃតម្លៃឱ្យស្ថាប័ន ITUC ដែលមានសមាជិកជាង៤០០លាននាក់ និងអង្គការសហជីពជាសមាជិកប្រមាណជាង៣០០អង្គការសហជីពទូទាំងពិភពលោក។ សេចក្តីថ្លែងការណ៍បញ្ជាក់ថា ការមិនអនុញ្ញាតឱ្យលោក រ៉ុង ឈុន ទៅក្រៅប្រទេស«គ្មានផលចំណេញ»ដល់កម្ពុជាទេ មានតែធ្វើឱ្យកម្ពុជាខូចកេរ្តិ៍ឈ្មោះនៅលើឆាកអន្តរជាតិ។
សហភាពសហជីពកម្ពុជាសូមឱ្យតុលាការក្រុងភ្នំពេញតម្កល់ផលប្រយោជន៍ជាតិជាធំ ដោយត្រូវពិនិត្យឡើងវិញនូវសេចក្តីសម្រេចបដិសេធមិនឱ្យលោក រ៉ុង ឈុន ធ្វើដំណើរទៅចូលរួមមហាសន្និបាតលើកទី៥របស់ ITUC នៅប្រទេសអូស្ត្រាលី។
លោក រ៉ុង ឈុន ប្រាប់វីអូអេថា លោកត្រូវបានតុលាការភ្ជាប់លក្ខខណ្ឌមួយចំនួនរហូតដល់ចុងខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២៣ ហើយក្នុងនោះការចេញទៅក្រៅប្រទេសត្រូវជូនដំណឹងទៅដល់តុលាការ។
លោកថ្លែងថា៖ «ប៉ុន្តែនៅពេលដែលយើងសុំការអនុញ្ញាត យើងមានលិខិតអញ្ជើញត្រឹមត្រូវពីស្ថាប័នអន្តរជាតិដែលមានឥទ្ធិពលមួយ ហើយមានលិខិតមេធាវីដែលធានាអះអាង តែត្រូវបានតុលាការបដិសេធ ហើយការបដិសេធហ្នឹង និយាយពាក្យខ្លី គ្រាន់តែថា មិនឯកភាព តែមិនបានអះអាង ឬមិនបានបង្ហាញហេតុផលណាមួយ មូលហេតុអ្វីមិនអនុញ្ញាតឱ្យចេញបាន បាទ»។
វីអូអេមិនទាន់អាចសុំការឆ្លើយតបពីលោក អ៊ី រិន្ទ និងលោក ប្លង់ សុផល អ្នកនាំពាក្យរបស់សាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញបានឡើយ។
លោក អំ សំអាត នាយករងទទួលបន្ទុកឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សនៃអង្គការលីកាដូ ថ្លែងថា សិទ្ធិសេរីភាពជាមូលដ្ឋានរបស់លោក រ៉ុង ឈុន ត្រូវបានរឹតត្បិត ដោយសារលោកតែងតែសកម្មនៅក្នុងការងារសង្គម ហើយលោកតែងតែចូលរួមនៅក្នុងយុទ្ធនាការតស៊ូមតិសម្រាប់ផលប្រយោជន៍សង្គម។ លោកបង្ហាញការសោកស្តាយដែលលោក រ៉ុង ឈុន មិនត្រូវបានអនុញ្ញាតឱ្យចេញទៅក្រៅប្រទេស៕
