សាលាដំបូងខេត្តកោះកុង នៅថ្ងៃសុក្រនេះបានសម្រេចផ្តន្ទាទោសសកម្មជនការពារបរិស្ថានពីររូបនៃអតីតអង្គការមាតាធម្មជាតិចំនួនមួយឆ្នាំ និងពិន័យជាប្រាក់សម្រាប់សំណងរដ្ឋប្បវេណីចំនួន១លានរៀលម្នាក់ តែអ្នកទាំងពីរនឹងត្រូវបានដោះលែងឲ្យមានសេរីភាពវិញនៅពេលពួកគេបាន អនុវត្តទោសបានចំនួនប្រាំខែនៅក្នុងពន្ធនាគារ។ នេះបើតាមការបញ្ជាក់ពីមន្ត្រីសិទ្ធិមនុស្សប្រចាំខេត្តកោះកុងនិងមេធាវីការពារក្តីសកម្មជនទាំងពីរ។
លោក ហ៊ុន វណ្ណៈ វ័យ៣៥ ឆ្នាំ និងលោក ឌឹម គុណឌី វ័យ ២១ឆ្នាំ បានរងការចោទប្រកាន់ពីបទ «ប៉ះពាល់ដល់សិទ្ធិខាងរូបភាពនៃបុគ្គល» និង «ញុះញង់ឲ្យប្រព្រឹត្តបទឧក្រិដ្ឋជាអាទិ៍» តាមមាត្រា៣០២និង៤៩៥ នៃក្រមព្រហ្មទណ្ឌកម្ពុជា ក្រោយពីពួកគេទាំងពីរនាក់បានថតវីដេអូកប៉ាល់ពីរគ្រឿងដែលគេសង្ស័យថា កំពុងតែដឹកជញ្ជូនខ្សាច់ស៊ីលីការសម្រាប់នាំចេញដោយខុសច្បាប់ នៅតាមបណ្ដោយឆ្នេរព្រែកខ្សាច់ក្នុងខេត្តកោះកុងកាលពីថ្ងៃទី១១ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១៧។
លោក អ៊ិន គង់ជិត មន្ត្រីសិទ្ធិមនុស្សរបស់អង្គការការពារសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូប្រចាំខេត្តកោះកុង បានប្រាប់ VOA ក្រោយការបញ្ចប់សវនាការប្រកាសសាលក្រមថា តុលាការមិនបានផ្តល់យុត្តិធម៌ពេញលេញដល់សកម្មជនទាំងពីរនាក់នោះទេ ព្រោះថា ផ្អែកតាមសាក្សី និងភស្តុតាងដែលបានលើកក្នុងអង្គសវនាការបង្ហាញថា អ្នកទាំងពីរមិនបានប្រព្រឹត្តកំហុសធ្ងន់ធ្ងរ នាំដល់ការចាប់ និងឃុំខ្លួននោះឡើយ។ លោកថ្លែងបញ្ជាក់ថា ការកាត់សេចក្តីនេះ ជាសារបំបាក់ស្មារតីដល់យុវជន ដែលហ៊ានលះបង់ពេលវេលាការពារធនធានធម្មជាតិក្នុងប្រទេស។
«វាជាការមួយបំបាក់ស្មារតីយុវជនដែលមានទឹកចិត្តក្លាហាន ក្នុងការចូលរួមកិច្ចការពារ និងអភិរក្សធនធានធម្មជាតិ បាទធ្វើឲ្យយុវជនដទៃទៀតហ្នឹងមានការភ័យខ្លាច មិនអាចចូលរួមនៅក្នុងកិច្ចការងារសង្គមហ្នឹងបាន។ នេះជាសារព្រមានមួយដល់យុវជនមិនឲ្យមានការចូលរួមនៅក្នុងកិច្ចការសង្គម កិច្ចការងារការពារធនធានធម្មជាតិ»។
សកម្មជនទាំងពីរត្រូវបានចាប់ខ្លួនបន្ទាប់ពីមានពាក្យបណ្ដឹងពីក្រុមហ៊ុន LYP របស់សមាជិកព្រឹទ្ធសភានៃគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា គឺលោក លី យ៉ុងផាត់ ដែលជាសេដ្ឋីមួយរូបផងដែរ។ ពាក្យបណ្ដឹងនេះ ធ្វើឡើងតែមួយថ្ងៃប៉ុណ្ណោះ ក្រោយពីអង្គការមាតាធម្មជាតិ បានចេញផ្សាយខ្សែអាត់វីដេអូមួយ ដែលបង្ហាញពីភាពខុសគ្នានៃទិន្នន័យនៃការនាំចេញខ្សាច់របស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា។
លោក សំ ចំរើន មេធាវីការពារសកម្មជនទាំងពីរ មានប្រសាសន៍ថា លោកមិនអាចទទួលយកបានទេ ចំពោះសាលក្រមរបស់តុលាការដែលបានសម្រេចជូនចំពោះកូនក្តីលោក ដែលជាជនស្លូតត្រង់ និងមិនបានប្រព្រឹត្តបទឧក្រិដ្ឋណាមួយនោះទេ។
«អ្វីដែលខ្ញុំចង់បាន ដូចខ្ញុំបញ្ជាក់ពីដើមថា កូនក្តីសុចរិត ហើយការអនុវត្តនីតិវិធីកន្លងមកតាំងពីការឃាត់ខ្លួនតាំងពីចាប់ខ្លួន ឃាត់ខ្លួន ចោទប្រកាន់ឃុំខ្លួននិងរហូតដល់ថ្ងៃសម្រេចដាក់ទោសនេះ គឺធ្វើឡើងដោយការភាន់ច្រឡំទៅលើអង្គហេតុ និងអង្គច្បាប់»។
លោកមេធាវីបានបន្ថែមថា លោកនឹងពិភាក្សាជាមួយកូនក្តីរបស់លោកទាំងពីរនាក់ ចំពោះអ្វីដែលនឹងត្រូវធ្វើបន្តទៀតដើម្បីទាមទារទម្លាក់បទចោទប្រកាន់។
VOA ព្យាយាមសុំការអធិប្បាយពីលោក ចៅក្រម កែវ សុខា តែមិនអាចទាក់ទងលោកបានទេនៅថ្ងៃសុក្រនេះ ដោយហេតុទូរស័ព្ទលោករោទិ៍ គ្មានអ្នកទទួល។
អ្នកស្រី ដួង សាក់ធារី វ័យ ៥០ ឆ្នាំ ម្តាយបង្កើតលោក ឌឹម គុណឌី បានប្រាប់ VOA ថា កូនប្រុសអ្នកស្រីមិនទាន់ទទួលបានយុត្តិធម៌ពេញលេញនៅឡើយ ហើយថា ការបញ្ជាឲ្យបង់សំណងជូនរដ្ឋចំនួន១លានរៀល គឺជារឿងពិបាកទទួល។ យ៉ាងណាក្តីអ្នកស្រីមិនទាន់ដឹងថា នឹងត្រូវធ្វើយ៉ាងណាទៀត ក្នុងការតស៊ូខាងច្បាប់បន្ទាប់ពីការប្រកាសសាលក្រមនេះ។
«ច៎ា អាហ្នឹងមីង អត់ទាន់ដឹង ព្រោះអីមីងសប្បាយចិត្តពេក ក៏អត់ទាន់រៀបពាក្យដែលនិយាយក្មួយ»។
ក្រោយការចាប់ខ្លួនសកម្មជនទាំងពីរគឺលោក ហ៊ុន វណ្ណៈ និងលោក ឌឹម គុណឌី បានពីរថ្ងៃ ក្រសួងមហាផ្ទៃបានសម្រេចលុបឈ្មោះអង្គការ«មាតាធម្មជាតិ» ចេញពីបញ្ជីអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល។ នាយឧត្តមសេនីយ៍ ខៀវ សុភ័គ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងមហាផ្ទៃបានផ្តល់ហេតុផលថា ការសម្រេចលុបឈ្មោះអង្គការមាតាធម្មជាតិនេះគឺធ្វើទៅតាមសំណើរបស់ប្រធានអង្គការនេះ គឺព្រះតេជគុណ ព្រហ្ម ធម្មជាតិដែលស្នើឲ្យក្រសួងមហាផ្ទៃបញ្ចប់អាណត្តិអង្គការមាតាធម្មជាតិ។
អង្គការមាតាធម្មជាតិដែលត្រូវបានរដ្ឋាភិបាលចាត់ទុកថា «ជាក្រុមញុះញង់» នៅពេលពួកគេទម្លាយរបាយការណ៍របស់គយតៃវ៉ាន់ទាក់ទិនការនាំខ្សាច់របស់កម្ពុជាទៅកាន់កោះតៃវ៉ាន់។ របាយការណ៍នោះ បានបង្ហាញនូវទិន្នន័យតម្លៃនាំខ្សាច់ចេញរាប់លានដុល្លារ ដែលមិនត្រូវគ្នានឹងទិន្នន័យរបស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា។
បន្ថែមលើការទប់ស្កាត់ការបូមខ្សាច់បំផ្លាញស្ថានភាពបរិស្ថានក្នុងដែនសមុទ្រខ្មែរ និងនៅតាមដងទន្លេ ក្រុមសកម្មជននៃអតីតអង្គការមាតាធម្មជាតិ ក៏ត្រូវគេដឹងថា បានចូលរួមសកម្មភាពទប់ស្កាត់មិនឲ្យមានការសង់ទំនប់វារីអគ្គីសនី នៅក្នុងតំបន់អារ៉ែង នៃខេត្តកោះកុងដែលមានព្រំប្រទល់ជាប់ប្រទេសថៃផងដែរ។
រហូតមកដល់ពេលនេះ សកម្មជនការពារបរិស្ថាននៃអតីតអង្គការមាតាធម្មជាតិ ដែលបានទទួលការកាត់ទោសនៅថ្ងៃសុក្រនេះត្រូវបានតុលាការឃុំខ្លួនជាបណ្តោះអាសន្នរយៈពេលជាងបួនខែមកហើយ គិតចាប់តាំងពីថ្ងៃចាប់ខ្លួន។
មន្ត្រីសិទ្ធិមនុស្សប្រចាំខេត្តកោះកុង បានបញ្ជាក់បន្ថែមថា សកម្មជនការពារបរិស្ថានទាំងពីរនេះ នឹងត្រូវចាប់ខ្លួនយកមកអនុវត្តទោសដែលនៅសេសសល់ ប្រសិនបើពួកគេត្រូវបានដោះលែងរួចហើយ តែបែរជាទៅប្រព្រឹត្តទង្វើមិនគប្បី ដែលផ្ទុយនឹងច្បាប់៕
