បញ្ហាខាងច្បាប់របស់អតីតប្រធានាធិបតីលោក Donald Trump កើនកាន់តែខ្លាំងឡើង ទាំងនៅក្នុងរដ្ឋ New York និងក្នុងសភាសហរដ្ឋអាមេរិក កាលពីពាក់កណ្តាលខែមករា នៅពេលដែលរដ្ឋមន្ត្រីយុត្តិធម៌រដ្ឋ New York បានចាត់វិធានការបង្ខំឱ្យលោក និងកូនរបស់លោកពីរនាក់ ផ្តល់សក្ខីកម្ម និងផ្តល់ឯកសារនៅក្នុងការស៊ើបអង្កេតមួយស្តីពីការគៃបន្លំដើម្បីផលប្រយោជន៍ហិរញ្ញវត្ថុ។ នៅពេលជាមួយគ្នានោះ ទីភ្នាក់ងារសហព័ន្ធមួយ បានបញ្ចេញឯកសាររបស់សេតវិមានពាក់ព័ន្ធជាមួយការស៊ើបអង្កេតរបស់គណកម្មាធិការរបស់រដ្ឋសភាអាមេរិកាំង ដែលកំពុងធ្វើឡើងទាក់ទងនឹងការវាយប្រហារលើអគាររដ្ឋសភា កាលពីថ្ងៃទី៦ ខែមករា ឆ្នាំ២០២១។
នៅក្នុងបណ្តឹងទៅតុលាការកាលពីថ្ងៃទី១៨ ខែមករា ក្រុមមេធាវីនៃការិយាល័យលោកស្រី Letita James រដ្ឋមន្ត្រីយុត្តិធម៌រដ្ឋញូវយ៉ក បានដាក់ឯកសារបណ្តឹងដែលមាន១១៥ ទំព័រ ជូនតុលាការកំពូលនៃរដ្ឋ New York សុំឱ្យមានការសម្រេចមួយ តម្រូវឱ្យលោក Trump និងកូនពីរនាក់របស់លោក គឺលោក Donald J. Trump Jr. និងអ្នកស្រី Ivanka Trump ផ្តល់សក្ខីកម្មដោយមានការធ្វើសម្បថអំពីថា តើអង្គការ Trump បានរាយការណ៍បែបណាអំពីតម្លៃទ្រព្យសម្បត្តិរបស់ខ្លួននៅពេលទាក់ទងជាមួយស្ថាប័នហិរញ្ញវត្ថុ អាជ្ញាធរពន្ធដារ និងភាគីទីបីឯទៀត។
ការអះអាងរបស់រដ្ឋញូវយ៉ក គឺថាអង្គការ Trump បានរាយការណ៍មិនត្រឹមត្រូវជាប្រព័ន្ធអំពីតម្លៃទ្រព្យសម្បត្តិរបស់ខ្លួនក្នុងឯកសារផ្លូវការផ្សេងៗគ្នា ឧទាហរណ៍ដោយបានបន្ទាបការស្ទង់ប្រមាណនៅពេលគិតគូរអំពីពន្ធដារ និងដំឡើងការស្ទង់ប្រមាណនៅពេលព្យាយាមខ្ចីប្រាក់ពីធនាគារ។
ច្បាប់របស់រដ្ឋ New York អនុញ្ញាតឱ្យរដ្ឋមន្ត្រីយុត្តិធម៌ធ្វើការចោទប្រកាន់អំពីការបោកបន្លំ «នៅពេលណាមនុស្សណាម្នាក់បានបោកបន្លំ ឬបានធ្វើសកម្មភាពខុសច្បាប់ជាច្រើនដង»។ នៅក្នុងបណ្តឹងនេះ ការិយាល័យនេះ និយាយថា ខ្លួនបានរកឃើញ«សកម្មភាពបោកបន្លំ ឬសកម្មភាពមិនត្រឹមត្រូវតាមច្បាប់ដាច់ដោយឡែកពីគ្នាដែលពាក់ព័ន្ធជាមួយមនុស្សយ៉ាងតិចម្នាក់»។
យុទ្ធសាស្ត្រពន្យារពេល
អង្គការ Trump ដែលមានកន្លែងលេងកីឡា golf ផ្ទះ apartments និងអគារការិយាល័យផ្សេងៗ ព្រមទាំងអចលនទ្រព្យឯទៀត បានតទល់នឹងការស៊ើបអង្កេតក្នុងតុលាការ។ កាលពីខែធ្នូ លោក Trump បានដាក់ពាក្យបណ្តឹងប្រឆាំងនឹងលោកស្រី James ដោយអះអាងថា ការស៊ើបអង្កេតរបស់លោកស្រីអំពីក្រុមហ៊ុនរបស់លោក ជាការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញខាងនយោបាយ។ លោកស្រី James ដែលជាអ្នកប្រជាធិបតេយ្យម្នាក់ បានជាប់ឆ្នោតកាន់តំណែងនៅក្រោយការឃោសនាដែលលោកស្រីបានសន្យាក្នុងយុទ្ធនាការរកសំឡេងឆ្នោតថា នឹងចាត់វិធានការខាងផ្លូវច្បាប់ប្រឆាំងនឹងលោក Trump និងក្រុមហ៊ុនរបស់លោក។
នៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយ លោក Alan Futerfas ដែលត្រូវជាមេធាវីម្នាក់របស់លោក Donald J. Trump Jr. និងអ្នកស្រី Ivanka Trump បាននិយាយថា៖ «នៅក្នុងឯកសារបណ្តឹងចំនួន១៦០ទំព័រនោះ ការិយាល័យរបស់រដ្ឋមន្ត្រីយុត្តិធម៌រដ្ឋ មិនបានដោះស្រាយដោយចេតនាអំពីការគំរាមកំហែងជាច្រើនដងរបស់លោកស្រី James ដែលថា នឹងយកគ្រួសារលោក Trump ជាទីដៅនៃការចោទប្រកាន់ និងការអះអាងរបស់លោកស្រីអំពីការស៊ើបអង្កេតរបស់លោកស្រីពីបទព្រហ្មទណ្ឌទេ--ដែលទាំងអស់នេះ ជាសារៈសំខាន់នៃញត្តិរបស់យើងដើម្បីបដិសេធដីកាកោះហៅសាក្សី»។
លោកស្រី James បានហៅការមានះរបស់លោក Trump ថា ជាការប្រឹងប្រែងមួយដើម្បីពន្យារពេលនៃអ្វីដែលនឹងកើតឡើងដោយចៀសមិនរួច។
លោកស្រី James បានមានប្រសាសន៍នៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយកាលពីថ្ងៃអង្គារទី១៨ ខែមករាថា៖ «ជាងពីរឆ្នាំមកហើយ អង្គការ Trump បានប្រើមធ្យោបាយពន្យារពេល និងបណ្តឹងវិវាទនៅក្នុងការប៉ុនប៉ងបញ្ចៀសកុំឱ្យមានការស៊ើបអង្កេតត្រឹមត្រូវស្របច្បាប់អំពីសកម្មភាពហិរញ្ញវត្ថុរបស់លោក»។
លោកស្រី James បាននិយាយថា៖ «នៅក្នុងការស៊ើបអង្កេតរបស់យើងមកដល់ពេលនេះ យើងបានរកឃើញភស្តុតាងជាច្រើនដែលហាក់ដូចជាបង្ហាញថា លោក Donald J. Trump និងអង្គការ Trump បានវាយតម្លៃខុស និងប៉ាន់ប្រមាណដោយគៃបន្លំលើទ្រព្យសម្បត្តិជាច្រើន ទៅកាន់ស្ថាប័នហិរញ្ញវត្ថុដើម្បីផលប្រយោជន៍ហិរញ្ញវត្ថុ។ គ្រួសារលោក Trump ត្រូវតែគោរពតាមដីកាកោះហៅសាក្សីត្រឹមត្រូវតាមច្បាប់របស់យើងដើម្បីឱ្យបានឯកសារ និងការផ្តល់សក្ខីកម្ម ពីព្រោះគ្មាននរណាម្នាក់ក្នុងប្រទេសនេះអាចជ្រើសរើសថា តើច្បាប់ត្រូវអនុវត្តបែបណាលើខ្លួនបានទេ។ យើងនឹងមិនរួញរាក្នុងកិច្ចប្រឹងប្រែងរបស់យើងដើម្បីបន្តការស៊ើបអង្កេតនេះ និងដើម្បីធ្វើឱ្យប្រាកដប្រជាថា គ្មាននរណាម្នាក់ឋិតនៅលើច្បាប់ទេ»។
របាយការណ៍មិនត្រឹមត្រូវ ត្រូវបានប្រមូលចងក្រង
បណ្តឹងរបស់ការិយាល័យរដ្ឋមន្ត្រីយុត្តិធម៌រដ្ឋ New York រៀបរាប់ការកើតមានឡើងជាច្រើនដងដែលអង្គការ Trump បានផ្តល់ព័ត៌មានទៅឱ្យភាគីទាំងឡាយនៅក្នុងការទាក់ទងរកស៊ីដែលមិនត្រូវគ្នាជាមួយប្រភពទិន្នន័យឯទៀត។ បណ្តឹងនេះ ក៏កត់សម្គាល់ដែរថា ទោះជាការផ្តល់សក្ខីកម្មរបស់លោក Allen Weisselberg ប្រធានផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុរបស់អង្គការ Trump ថា លោក Trump បានរក្សាទុកកំណត់ត្រាឯកសារនៃការរកស៊ីរបស់លោកក្នុងការិយាល័យនៅសង្កាត់ Manhattan ក៏ដោយ ក៏គ្មានការប្រគល់ឯកសារណាមួយឱ្យពួកអ្នកស៊ើបអង្កេតទេ។
លោកស្រី Miriam Baer សាស្ត្រាចារ្យច្បាប់នៅមហាវិទ្យាល័យនីតិសាស្ត្រ Brooklyn បាននិយាយថា បណ្តឹងរបស់ការិយាល័យរដ្ឋមន្ត្រីយុត្តិធម៌ល្អិតល្អន់ជាងការចាំបាច់ដើម្បីឱ្យតុលាការតម្រូវឱ្យមានការផ្តល់សក្ខីកម្មពីអតីតប្រធានាធិបតីរូបនេះ។ លោកស្រី Baer បានថ្លែងថា ការណ៍នេះ នាំឱ្យឃើញថា លោកស្រី James ចង់ទាក់ទាញការយកចិត្តទុកដាក់ មិនត្រឹមតែពីតុលាការប៉ុណ្ណោះទេ តែពីបណ្តាញព័ត៌មានផងដែរ។
លោកស្រី Baer បានពោលប្រាប់វីអូអេថា៖ «នេះ ជាបណ្តឹងមួយដែលចាត់ចែងបានល្អ។ បណ្តឹងនេះ និយាយចំៗ និងសមហេតុផល។ នេះ ជាវិធីដើម្បីឱ្យតុលាការធ្វើសេចក្តីសម្រេចដែលនឹងបង្ខំឱ្យមានការគោរពតាមដីកាកោះហៅសាក្សី។ ដូច្នេះ នេះជាការរៀបចំពាក្យបណ្តឹងចាំបាច់មួយ ហើយវា ក៏ជាកិច្ចការបន្ថែមសម្រាប់លោកស្រីរដ្ឋមន្ត្រីយុត្តិធម៌រដ្ឋ ក្នុងន័យថា បណ្តឹងនេះ ក៏ជាការថ្លែងទៅកាន់ក្រុមអ្នកដទៃទៀតផងដែរ»។
លោកស្រី Danya Perry ជាដៃគូស្ថាបនិកនៃក្រុមហ៊ុនច្បាប់ Perry Guha ជាអនុរដ្ឋមន្ត្រីយុត្តិធម៌រដ្ឋ New York និងជារដ្ឋអាជ្ញាផងដែរ។ លោកស្រីបាននិយាយប្រាប់វីអូអេថា៖ «ខ្ញុំនឹងមានការភ្ញាក់ផ្អើល បើលោកស្រី James ចាញ់ក្នុងសំណើរនេះ។ នេះជាបណ្តឹងមួយដែលលោកស្រីរៀបចំដាក់ក្នុងតុលាការបានល្អប្រសើរណាស់»។
លោកស្រី Perry បានថ្លែងថា ទោះជាចៅក្រមម្នាក់បង្ខំឱ្យមានការផ្តល់សក្ខីកម្មក៏ដោយ ក៏រដ្ឋមន្ត្រីយុត្តិធម៌ប្រហែលមិនបានចំណេញអ្វីច្រើនទេ។ លោក Weisselberg និងកូនលោក Trump ម្នាក់ទៀតឈ្មោះ Eric Trump ត្រូវសាកសួរក្នុងបណ្តឹងនេះ ហើយអ្នកទាំងពីរធ្លាប់បានប្រើប្រាស់សិទ្ធិក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញរបស់ពួកគេដែលធានាថា ខ្លួនមិនចាំបាច់ផ្តល់សក្ខីកម្មណាដែលអាចបង្ហាញថា ខ្លួនបានប្រព្រឹត្តអំពើមិនគប្បីនោះ ចំនួនជាង៥០០ដងមកហើយ ក្នុងពេលកន្លងមក។
លោកស្រី Perry បាននិយាយថា ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ក៏លោកស្រី James បានធ្វើឱ្យមានករណីច្បាស់លាស់មួយដើម្បីបង្ខំឱ្យអង្គការ Trump ប្រគល់ឯកសារទាក់ទិននឹងរឿងក្តីនេះ។
មន្ទីរបណ្ណាសារជាតិ ផ្តល់ឯកសារ
កាលពីថ្ងៃទី១៨ ខែមករា រដ្ឋបាលបណ្ណាសារនិងកំណត់ត្រាឯកសារជាតិ ហៅកាត់ថាNARA បានប្រកាសថា វៀរលែងតែមានសកម្មភាពណាមួយដោយតុលាការសហព័ន្ធ ខ្លួននឹងប្រគល់ឯកសារមួយចំនូនតូចជូនគណៈកម្មាធិការពិសេសរបស់សភាតំណាងរាស្ត្រអាមេរិកាំងដែលស៊ើបអង្កេតអំពីការវាយប្រហារកាលពីថ្ងៃទី៦ ខែមករា២០២១ នៅថ្ងៃទី១៩ ខែមករា។
ឯកសារត្រូវប្រគល់ដោយ NARA មានរួមទាំងបញ្ជីកត់ត្រាសកម្មភាពនៅសេតវិមាន កំណត់ត្រាការនិយាយស្តី និងកំណត់ត្រាសរសេរដោយដៃរបស់លោក Mark Meadows អតីតនាយខុទ្ទកាល័យសេតវិមាននៅថ្ងៃទី៦ ខែមករា ឆ្នាំ២០២១។
គណៈកម្មាធិការពិសេសនេះ កំពុងស៊ើបអង្កេតអំពីការវាយប្រហារលើវិមានរដ្ឋសភាដោយហ្វូងមនុស្សលម្អៀងទៅខាងលោក Trump ដែលមានបំណងបង្អាក់ការរាប់សន្លឹកឆ្នោតរបស់អង្គបោះឆ្នោតនៅក្នុងការបោះឆ្នោតប្រធានាធិបតី កាលពីឆ្នាំ២០២០។ គណៈកម្មាធិការនេះ ស៊ើបអង្កេតថា តើលោក Trump មានការទទួលខុសត្រូវឬទេ និងថា តើមានដល់ត្រឹមកម្រិតណាក្នុងការញុះញង់ឱ្យមានការវាយប្រហារនោះដែលជាប់ទាក់ទិនជាមួយការអះអាងខុសរបស់លោកដែលថា ការបោះឆ្នោតនោះ មានការលួចបន្លំដែលបានធ្វើឱ្យលោកចាញ់នោះ។
សេចក្តីសម្រេចរបស់រដ្ឋបាល NARA ដើម្បីប្រគល់ឯកសារមួយចំនួនតូចកត់សម្គាល់ជាលើកដំបូងថា គណៈកម្មាធិការស៊ើបអង្គេតព្រឹត្តការណ៍កាលពីថ្ងៃទី៦ ខែមករា ឆ្នាំ២០២១ បានទទួលឯកសារខ្លះក្នុងបណ្តាឯកសារសេតវិមានជាច្រើនដែលលោកTrump បានខិតខំរក្សាទុកជាការសម្ងាត់។
រដ្ឋបាលលោក Biden មិនបានគាំទ្រការអះអាងរបស់លោក Trump ដែលថា ឯកសារកំណត់ត្រាសេតវិមានទាក់ទិននឹងការវាយប្រហារកាលពីថ្ងៃទី៦ ខែមករា ឆ្នាំ២០២១ មិនគួរប្រគល់ឱ្យគណៈកម្មាធិការនេះទេ ដោយយោងតាមបុព្វសិទ្ធិនីតិប្រតិបត្តិ។
ការប្រឹងប្រែងរបស់លោក Trump ដើម្បីរារាំងការផ្តល់ឯកសារទាំងនេះ មិនបានទទួលជោគជ័យទេក្នុងតុលាការថ្នាក់ទាប។ ក៏ប៉ុន្តែតុលាការឧទ្ធរណ៍របស់សហរដ្ឋអាមេរិក នៅរដ្ឋធានីវ៉ាស៊ីនតោន បានរារាំងជាបណ្តោះអាសន្ននូវការផ្តល់ឯកសារបីសំណុំដាច់ដោយឡែកពីគ្នា ដែលមានទាំងអស់៧០០ទំព័រ ដោយរង់ចាំសេចក្តីសម្រេចពីតុលាការកំពូល ដែលបានបដិសេធការសុំរបស់លោក Trump ឱ្យរាំងខ្ទប់ការប្រគល់ឯកសារទាំងនេះ៕
ប្រែសម្រួលដោយលោក ឈឹម សុមេធ
