តុលាការកំពូលបានចេញលិខិតអញ្ជើញប្រធានគណបក្សប្រឆាំងដែលកំពុងជាប់ឃុំ ឲ្យចូលរួមសវនាការលើបណ្តឹងរបស់ក្រសួងមហាផ្ទៃប្តឹងសុំរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ នៅពាក់កណ្តាលខែវិច្ឆិកា។ នេះបើយោងតាម លិខិតរបស់តុលាការកំពូលដែល VOA បានទទួលនាថ្ងៃច័ន្ទ។
លិខិតមួយច្បាប់ចេញកាលពីថ្ងៃទី២៧ ខែតុលា ចុះហត្ថលេខាដោយលោក ឌិត មុន្ទី ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាជំនុំជម្រះតុលាការកំពូល និងចេញផ្សាយនាព្រឹកថ្ងៃច័ន្ទ បានកោះហៅប្រធានគណបក្សសង្រ្គោះជាតិឲ្យចូលរួមសវនាការនៅថ្ងៃទី១៦ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៧ ពាក់ព័ន្ធនឹងបណ្តឹងសុំរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ។
លិខិតនោះបញ្ជាក់ក្នុងន័យដើមថា៖ «សូមអញ្ជើញប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិមានទីស្នាក់ការ ផ្ទះលេខ៥៧៦ ផ្លូវជាតិលេខ២ សង្កាត់ចាក់អង្រែលើ ខណ្ឌមានជ័យ រាជធានីភ្នំពេញ ដើម្បីចូលរួមសវនាការ នៅថ្ងៃទី១៦ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៧ វេលាម៉ោង៨ព្រឹក នៅតុលាការកំពូល (បន្ទប់១) កម្មវត្ថុបណ្ដឹង ប្ដឹងសុំរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ»។
VOA មិនអាចទាក់ទងសុំការអធិប្បាយពីមន្ត្រីនៃតុលាការកំពូលរួមទាំង ប្រធានស្ថាប័ននេះគឺលោក ឌិត មុន្ទីបានទេនាថ្ងៃច័ន្ទនេះ។
VOA ក៏មិនអាចទាក់ទងសុំការអធិប្បាយពីលោក សុន ឆ័យ អ្នកនាំពាក្យគណបក្សសង្គ្រោះជាតិដែលកំពុងស្ថិតក្នុងប្រទេសបានទេ ចំណែកអ្នកស្រី មូរ សុខហួរ អនុប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិដែលកំពុងស្នាក់នៅបរទេស ក៏មិនអាចទាក់ទងបានដែរ។
កាលពីដើមខែតុលា ក្រសួងមហាផ្ទៃបានដាក់ពាក្យបណ្ដឹងទៅតុលាការកំពូលស្នើឲ្យរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដោយចោទថា គណបក្សនេះឃុបឃិតជាមួយបរទេសដើម្បីផ្ដួលរំលំរដ្ឋាភិបាលរបស់លោក ហ៊ុន សែន។ បណ្តឹងរបស់ក្រសួងមហាផ្ទៃដាក់ក្រោយការចាប់ខ្លួនលោក កឹម សុខា ប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ តែប៉ុន្មានថ្ងៃប៉ុណ្ណោះ ដោយអាជ្ញាធរបានចោទលោកពាក់ព័ន្ធនឹងអំពើក្បត់ជាតិ ដោយយោងលើវីដេអូឃ្លីបមួយដែលលោក កឹម សុខា ថ្លែងទៅកាន់អ្នកគាំទ្ររបស់លោក កាលពីឆ្នាំ២០១៣ ពាក់ព័ន្ធនឹងយុទ្ធសាស្រ្តនយោបាយដើម្បីយកឈ្នះគណបក្សកាន់អំណាច។
នាយឧត្តមសេនីយ៍ ខៀវ សុភ័គ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងមហាផ្ទៃប្រាប់ VOA កាលពីសប្តាហ៍មុនថា គណបក្សសង្គ្រោះជាតិនឹងត្រូវរំលាយក្នុងពេលឆាប់ៗយ៉ាងពិតប្រាកដ ដោយសារមិនអនុវត្តទៅតាមច្បាប់ និងការបញ្ជាឲ្យដាក់សារណាដើម្បីតតាំងក្តីនៅតុលាការកំពូល។
ការព្យាយាមរំលាយគណបក្សជំទាស់ដ៏ធំនៅកម្ពុជា ធ្វើឡើងក្រោយពេលដែលរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបើកយុទ្ធនាការបង្ក្រាបទ្រង់ទ្រាយធំប្រឆាំងអ្នកនិយាយរិះគន់រដ្ឋាភិបាល អង្គការសង្គមស៊ីវិល និងគណបក្សប្រឆំាង។
ក្រោយការចាប់ខ្លួនលោក កឹម សុខា មេដឹកនាំគណបក្សប្រឆាំង ទាំងនៅមានអភ័យឯកសិទ្ធិសភា យ៉ាងហោចណាស់មានអ្នកតំណាងរាស្ត្រគណបក្សសង្គ្រោះជាតិជាងពាក់កណ្តាលបានភៀសខ្លួនចេញពីប្រទេសកម្ពុជាជាបន្តបន្ទាប់។
អង្គការសង្គមស៊ីវិល ស្ថាប័នជាតិ និងអន្តរជាតិជាច្រើនក៏បានរិះគន់រដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន ជុំវិញការត្រៀមរំលាយគណបក្សប្រឆាំងថា ការណ៍នេះនឹងធ្វើឲ្យដំណើរការលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជាឈានទៅរកភាពខ្ទេចខ្ទី ហើយថា ការរំលាយគណបក្សប្រឆាំងដែលមានអ្នកគាំទ្រជាង៤០ភាគរយនៅទូទាំងប្រទេសនេះ នឹងជះឥទ្ធិពលដល់ដំណើរការបោះឆ្នោតក្នុងឆ្នាំ២០១៨ខាងមុខ។
ទោះជាយ៉ាងណា មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់រដ្ឋាភិបាល បានឆ្លើយតបថា ពួកគេមិនយកចិត្តទុកដាក់ចំពោះការរិះគន់ ឬការព្រមានណាមួយនោះទេ ហើយថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាកំពុងអនុវត្តច្បាប់ស្របតាមប្រទេសនីតិរដ្ឋ។
នៅថ្ងៃច័ន្ទនេះដែរ តុលាការកំពូលបានប្រកាសលុបឈ្មោះគណបក្សនយោបាយចំនួន៩ចេញពីបញ្ជី របស់ក្រសួងមហាផ្ទៃ ទៅតាមពាក្យបណ្តឹងរបស់ក្រសួងមហាផ្ទៃ។
លោក អ៊ុក គឹមសិទិ្ធ អគ្គព្រះរាជអាជ្ញារងអមតុលាការកំពូល ប្រាប់ VOA នារសៀលថ្ងៃច័ន្ទនេះថា បន្ទាប់ពីបានទទួលបណ្តឹងរបស់ក្រសួងមហាផ្ទៃ តុលាការកំពូលបានសម្រេចលុបឈ្មោះគណបក្សនយោបាយចំនួន៩ចេញពីបញ្ជីគណបក្ស ដោយសារគណបក្សទាំងនោះមិនបានបំពេញលក្ខខណ្ឌត្រឹមត្រូវ។
លោកបញ្ជាក់ថា៖
«មូលហេតុនៃការលុបនេះគឺ ដោយសារគណបក្សហ្នឹងគាត់អត់បានធ្វើរបាយការណ៍ជូនក្រសួងមហាផ្ទៃ អត់បានចុះបញ្ជី គណបក្សខ្លះអត់បានធ្វើសកម្មភាព អត់មានស្នាក់ការ អត់មានស្អីត្រឹមត្រូវទេ»។
លោក ឈឹម កាន ប្រធាននាយកដ្ឋានកិច្ចការសមាគម និងគណបក្សនយោបាយ លើកឡើងថា រហូតមកដល់ពេលនេះ គណបក្សនយោបាយនៅកម្ពុជាសរុបមាន ៤៩ រាប់ទាំងគណបក្សចំនួន៩ដែលទើបត្រូវបានតុលាការកំពូលសម្រេចលុបឈ្មោះចេញពីបញ្ជីគណបក្សនយោបាយ។ លោកបន្ថែមថា គណបក្សសង្គ្រោះជាតិក៏នឹងត្រូវលុបឈ្មោះចេញពីបញ្ជីដូចគ្នា ប្រសិនបើតុលាការកំពូលសម្រេចរំលាយគណបក្សនេះជាផ្លូវការ។
គណបក្សនយោបាយចំនួន ៩ ដែលត្រូវបានលុបឈ្មោះចេញពីបញ្ជីរួមមាន គណបក្សសង្គមថ្មី គណបក្សស្ដ្រីសង្គ្រោះកម្ពុជា គណបក្សនាងនាគនារីខ្មែរ គណបក្សពលរដ្ឋខ្មែរ គណបក្សខ្មែរជាតិនិយម គណបក្សសង្គមខ្មែរនិយម គណបក្សពន្លឺសេរីភាព គណបក្សសេរីបង្រួបបង្រួមជាតិ និងគណបក្សប្រជាជាតិខ្មែរ៕
