កាលពីខែកុម្ភៈ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ដែលអះអាងថា រដ្ឋបាលលោកបានក្លាយជារដ្ឋាភិបាលអេឡិចត្រូនិក ឬ (E-Government) បានខឹងសម្បារមន្ត្រីក្រោមបង្គាប់របស់លោកមួយចំនួន ដែលនៅមានភាពស្ពឹកស្រពន់ក្នុងការអនុវត្តភារកិច្ចប្រចាំថ្ងៃដើម្បីបម្រើប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ។
លោកខឹងខ្លាំងរហូតដល់ផ្ដល់ចំណាត់ថ្នាក់តាមកម្មវិធីអប់រំពីកម្រិត A រហូតដល់ F ទៅដល់ក្រសួងនានានៃរដ្ឋបាលរបស់លោក ក្នុងនោះក្រសួងពីរដែលបានចំណាត់ថ្នាក់ខ្សោយជាងគេបំផុតនោះ គឺក្រសួងសាធារណការ និងដឹកជញ្ជូន ហើយនិងក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ។
នៅក្នុងការថ្លែងរបស់លោក ដែលធ្វើឡើងនៅសាលប្រជុំមួយរបស់ក្រសួងមហាផ្ទៃកាលពីចុងខែកុម្ភៈ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ដែលស្ថិតក្នុងអំណាចជាង៣០ឆ្នាំ បានថ្លែងថា៖
«ថ្ងៃមិញ អង្គុយស៊ីបាយ ខ្ញុំរាប់ចំណាត់ថ្នាក់។ ក្រសួងណាស្ថិតនៅក្នុងគេហៅថា អាដែងនែចំណាត់ថ្នាក់ A អាណា B អាណា C មានអាក្រសួងដល់ F នោះ។ អា F នោះគឺថា ក្រសួងសាធារណការតែម្ដង ហើយដោយទាំង អ៊ុក រ៉ាប៊ុន ហ្នឹងទៀត»។
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី មិនត្រឹមតែប្រកាសដាក់ចំណាត់ថ្នាក់នេះទេ ហើយថែមទាំងព្រមានមន្ត្រីរបស់លោក អំពីការរុះរើគណៈរដ្ឋមន្ត្រី។ បន្ទាប់ពីការព្រមានរបស់លោកដែលធ្វើឡើងបានពីរសប្តាហ៍រួចមក លោក ហ៊ុន សែន បានប្រកាសជាសាធារណៈថា រដ្ឋមន្ត្រីចំនួន៨រូប អាចនឹងត្រូវផ្លាស់ប្ដូរ។
ការប្រកាសនេះ បានក្លាយជាការពិត និងទាញការចាប់អារម្មណ៍ពីអ្នកតាមដាននយោបាយកម្ពុជា ដោយកាលពីថ្ងៃសុក្រកន្លងទៅនេះ សំណើរបស់លោក ហ៊ុន សែន ដែលស្នើសុំរុះរើគណៈរដ្ឋមន្ត្រីនោះ ត្រូវបានផ្ញើដល់លោក ហេង សំរិន ប្រធានរដ្ឋសភាជាតិ។
សំណើនោះ បានបង្ហាញថា រដ្ឋមន្ត្រីចំនួន៨រូប នឹងត្រូវធ្វើការផ្លាស់ប្ដូរ។ យ៉ាងណាក៏ដោយ ការដោះដូររដ្ឋមន្ត្រីនេះគឺភាគច្រើននឹងត្រូវធ្វើឡើង ដោយគ្រាន់តែឲ្យរដ្ឋមន្ត្រីបច្ចុប្បន្នផ្លាស់ប្ដូរក្រសួងសម្រាប់ការគ្រប់គ្រងតែប៉ុណ្ណោះ។
ក្រុមសង្គមស៊ីវិលយល់ថា ការណ៍នេះនឹងមិនបានធ្វើឲ្យប្រសើរឡើងដល់ភាពអសកម្មរបស់ក្រសួង ដែលត្រូវធ្វើការផ្លាស់ប្ដូររដ្ឋមន្ត្រី និងមិនទំនងជាអាចធ្វើឲ្យកិច្ចការកំណែទម្រង់មានល្បឿនលឿនទៅមុខបានទេ។
ក៏ប៉ុន្តែ ការយល់របស់ក្រុមសង្គមស៊ីវិល មិនដូចការប្ដេជ្ញាចិត្តរបស់លោក ស៊ុន ចាន់ថុល រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងពាណិជ្ជកម្មនោះទេ។
លោក ស៊ុន ចាន់ថុល ស្ថិតនៅក្នុងចំណោមរដ្ឋមន្ត្រី៨រូបដែលត្រូវដោះដូរ។ លោក នឹងត្រូវប្ដូរឲ្យទៅកាន់ក្រសួងសាធារណការ និងដឹកជញ្ជូន ដែលលោកធ្លាប់គ្រប់គ្រងកាលពីពេលកន្លងមក។
ដោយមានបទពិសោធន៍នៃការគ្រប់គ្រងក្រសួងសាធារណការ និងដឹកជញ្ជូន ដែលរងការរិះគន់ខ្លាំងពីប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ ជាពិសេសអ្នកប្រើប្រាស់យានយន្ត លោករដ្ឋមន្ត្រីស៊ុន ចាន់ថុល បានថ្លែងប្រាប់អ្នកសារព័ត៌មានកាលពីថ្ងៃសៅរ៍ បន្ទាប់ពីវេទិកាពិភាក្សាមួយស្ដីពីពាណិជ្ជកម្ម និងអប់រំ នៅកម្ពុជាថា៖
«សូមបងប្អូនប្រជាពលរដ្ឋកុំ កុំ កុំបារម្ភពេក គឺថា ខ្ញុំនឹងទៅហ្នឹង នឹងប្ដេជ្ញាចិត្តខិតខំប្រឹងប្រែងបម្រើប្រជាពលរដ្ឋឲ្យបានល្អឥតខ្ចោះ។ ចំពោះគាត់ថាមិនបាន ១០០% ក៏បានឲ្យបានច្រើន ងាយស្រួលក្នុងការធ្វើប័ណ្ណ ឈៀក ឡាន ប័ណ្ណបើកបរ ។ល។ និង ។ល។ មើលផ្លូវថ្នល់កសាងផ្លូវថ្នល់បន្ថែមទៀត ពង្រីកកំពង់ផែ ស្តាផ្លូវរទេះភ្លើង។ល។ និង ។ល។ ដើម្បីការដឹកជញ្ជូននេះ មានតម្លៃថោក អាចប្រកួតប្រជែងជាមួយប្រទេសជិតខាងបាន»។
លោក ស៊ុន ចាន់ថុល ថ្លែងថា លោកពុំមានការសោកស្ដាយចំពោះកិច្ចការកំណែទម្រង់ដែលលោកបានធ្វើនៅក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម។ លោកថា ការវិលត្រឡប់ទៅកាន់ក្រសួងសាធារណៈការ និងដឹកជញ្ជូនវិញ គឺជាតម្រូវការរបស់រដ្ឋាភិបាល។
«យើងថាស្ដាយមិនជាស្ដាយទេ ព្រោះថា យើងបានកែទម្រង់បានច្រើនក្រសួងពាណិជ្ជកម្មនោះណ៎ា។ យើងបានធ្វើបានច្រើនហើយ។ នេះគឺជាតម្រូវការរបស់រាជរដ្ឋាភិបាលយើង។ ដូច្នេះខ្ញុំត្រូវតែធ្វើទៅតាមតម្រូវការ»។
នៅពេលដែលលោកធ្វើបទបង្ហាញអំពីកំណែទម្រង់ក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម នៅក្នុងវេទិកាពិភាក្សាអំពីវិស័យពាណិជ្ជកម្ម និងអប់រំនៅកម្ពុជា លោក ស៊ុន ចាន់ថុល បានថ្លែងប្រាប់ក្រុមនិស្សិតរាប់រយនាក់ ថា ក្រសួងពាណិជ្ជកម្មបានធ្វើកំណែទម្រង់ជាច្រើន ដូចជា ការជ្រើសរើសបុគ្គលិកដែលមានសមត្ថភាពពិតប្រាកដ ដើម្បីទទួលបានការងារនៅតាមមុខតំណែង ដោយមិនមានការសូកប៉ាន់ ការបង្កើតនាយកដ្ឋានថ្មីៗ រួមមាន នាយកដ្ឋានអាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិកសម្រាប់ការផ្លាស់ប្ដូរពាណិជ្ជកម្មក្នុងតំបន់អាស៊ី និងនាយកដ្ឋានអភិវឌ្ឍន៍វិស័យឯកជន។
លើសពីនេះទៀត លោកថា ក្រសួងពាណិជ្ជកម្មក៏បានដាក់ឲ្យប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធអេឡិចត្រូនិក ដើម្បីធ្វើប័ណ្ណបញ្ជាក់ការនាំចេញទំនិញពីកម្ពុជា ដែលកាត់បន្ថយពេលវេលារបស់អ្នកនាំចេញផលិតផលពីកម្ពុជា និងការជំរុញឲ្យមានការធ្វើពាណិជ្ជកម្មតាមប្រព័ន្ធអេឡិចត្រូនិក ដើម្បីកាត់បន្ថយការិយាធិបតេយ្យ និងអំពើពុករលួយ។
នៅក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានខែចុងក្រោយនេះ ក្រសួងសាធារណការ និងដឹកជញ្ជូន បានស្ថិតនៅក្រោមការតាមដានរបស់ក្រុមសង្គមស៊ីវិលដែលធ្វើការលើផ្នែកគណនេយ្យភាព តម្លាភាព និងប្រជាជនទូទៅយ៉ាងខ្លាំង ដោយហេតុថា ក្រសួងនេះ មានជំហរមិនច្បាស់លាស់នៅក្នុងការកំណត់គោលនយោបាយសម្រាប់ការដោះស្រាយបញ្ហាប្រើប្រាស់យានយន្ត ការថែទាំផ្លូវថ្នល់ និងបញ្ហាជាច្រើនទៀតទាក់ទិននឹងការដឹកជញ្ជូន។
លោក ពេជ្រ ពិសី នាយកកម្មវិធីរបស់អង្គការតម្លាភាពកម្ពុជា (Transparency International Cambodia) មានប្រសាសន៍ថា ក្រសួងសាធារណការ និងដឹកជញ្ជូនមានភាពទន់ខ្សោយខ្លាំងនៅក្នុងការផ្តល់សេវាសាធារណៈដល់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ។
លោកបន្តថា ការវិលត្រឡប់របស់លោក ស៊ុន ចាន់ថុល មកក្រសួងនេះ នឹងអាចធ្វើឲ្យមានការកែលម្អច្រើននៅក្នុងវិស័យផ្លូវថ្នល់ និងដឹកជញ្ជូន។
«ដាក់គាត់ទៅហ្នឹងយើង យើងគិតថា ជារឿងមួយល្អ ព័ត៌មានមួយល្អ ដោយសារគាត់មានឆន្ទៈកែទម្រង់។ ក៏ប៉ុន្តែថាតើ លទ្ធភាពដែលឲ្យគាត់កែទម្រង់បានកម្រិតណានោះ យើងមិនទាន់ដឹងទេ ព្រោះក្រសួងហ្នឹងគឺទទួលរងនូវគេហៅ បើយើងគិតពីជំងឺវិញគឺរ៉ាំរ៉ៃហើយណ៎ា ទាក់ទងនឹងទៅនឹងការប្រព្រឹត្តិការងារអត់មានប្រសិទ្ធភាព សេវាអត់ល្អ ប្រើពេលយូរ អំពើពុករលួយអីច្រើននៅក្នុងហ្នឹង។ អញ្ចឹងយើងឃើញថា កាលណាគាត់ទៅហ្នឹង គាត់ត្រូវដោះស្រាយបញ្ហាទាំងអស់ហ្នឹង ជាពិសេសផ្ទៃក្នុងនៅក្នុងក្រសួងហ្នឹងតែម្តង»។
អ្នកជំនាញក្នុងការប្រឆាំងនឹងអំពើពុករលួយរូបនេះ បន្ថែមថា ពេលវេលាសម្រាប់លោក ស៊ុន ចាន់ថុល ធ្វើការកែទម្រង់ក្រសួងសាធារណការ និងដឹកជញ្ជូននេះ គឺមានមិនច្រើនទេ ដោយសារតែនៅសល់ពេលតែពីរឆ្នាំទៀតប៉ុណ្ណោះ ការបោះឆ្នោតជាតិនឹងមកដល់។
យ៉ាងណាក៏ដោយ លោកថ្លែងថា គួរទុកពេលឲ្យអតីតរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងសាធារណការ និងដឹកជញ្ជូនរូបនេះ បង្ហាញពីសមត្ថភាពរបស់លោក ក្នុងការពង្រឹងក្រសួងដែលសាធារណៈជនខ្មែរ ស្ទើរតែបាត់បង់ជំនឿអស់ទៅហើយ។
យោងទៅតាមលិខិតស្នើសុំឲ្យមានការរុះរើគណៈរដ្ឋមន្ត្រីចុះហត្ថលេខាដោយលោក ហ៊ុន សែន កាលពីថ្ងៃទី១៦ ខែមីនា ដែល VOA ទទួលបានកាលពីថ្ងៃសុក្រសប្ដាហ៍មុន លោក ត្រាំ អ៊ីវតឹក នឹងត្រូវផ្លាស់ឲ្យទៅគ្រប់គ្រងក្រសួងប្រៃសណីយ៍ និងទូរគមនាគមន៍ ដែលកំពុងស្ថិតក្រោមការគ្រប់គ្រងដោយលោក ប្រាក់ សុខុន។
ចំណែកលោក ប្រាក់ សុខុន នឹងត្រូវប្ដូរមកកាន់ក្រសួងការបរទេស និងសហប្រតិបត្តិ ការអន្តរជាតិ ជំនួសលោក ហោ ណាំហុង ដែលសុំលាឈប់ពីតំណែង តែនៅជាឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី។
បើទោះបីជា លោក ស៊ុន ចាន់ថុល បានបង្ហាញពីចេតនាត្រៀមខ្លួនវិលទៅកាន់ក្រសួងសាធារណៈការ និងដឹកជញ្ជូនវិញក៏ដោយ ក៏លោកត្រូវឆ្លងកាត់ការយល់ព្រមពីសភាដែលនឹងធ្វើការបោះឆ្នោតផ្ដល់សេចក្ដីទុកចិត្តនៅក្នុងខែមេសាខាងមុខនេះ។
រីឯអ្នកនាំពាក្យនៃក្រសួងសាធារណការ និងដឹកជញ្ជូន បានរក្សាជំហរមិនធ្វើការអធិប្បាយច្រើនជុំវិញការដោះដូររដ្ឋមន្ត្រីនៅក្នុងក្រសួងនេះទេ៕
