បន្ទាប់ពីការទម្លាយឲ្យដឹងពីចេតនារបស់លោកនៅក្នុងការដោះដូរសមាសភាពគណៈរដ្ឋមន្ត្រី កាលពីចុងខែកុម្ភៈ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន នៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍នេះ បានបញ្ជាក់ថា រដ្ឋមន្ត្រីនៃក្រសួងចំនួន៨នឹងត្រូវធ្វើការផ្លាស់ប្តូរ។
ថ្លែងទៅកាន់និស្សិតនិងមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលដែលចូលរួមពិធីចែកសញ្ញាប័ត្ររបស់សាកលវិទ្យាល័យន័រតុន ដែលធ្វើឡើងនៅឯមជ្ឈមណ្ឌលពាណិជ្ជកម្មកោះពេជ្រ លោក ហ៊ុន សែន ដែលស្ថិតក្នុងអំណាចជាង៣០ឆ្នាំ ថ្លែងថា ការដោះដូរនេះ ធ្វើឡើងដោយសាររដ្ឋមន្ត្រីមួយចំនួនត្រូវបានតែងតាំងឲ្យបំពេញតួនាទីហើយ តែមានភាពស្ពឹកស្រពន់នៅក្នុងការបំពេញការងារ។ លោកបញ្ជាក់ថា៖ «វាប៉ះពាល់ប្រហែលជា ៨ក្រសួង ប៉ុណ្ណឹង។ និយាយឲ្យ ឲ្យៗ អញ្ចឹងទៅចុះ។ នេះជាការពង្រឹងនូវប្រសិទ្ធភាពការងារ។ មិនមែនរដ្ឋមន្ត្រីអស់នោះគឺជា មនុស្សដែលត្រូវកម្ចាត់ចោលទេ។ ប៉ុន្តែទាមទារឲ្យមានការ រៀបចំពង្រឹងថែមនូវប្រសិទ្ធភាព»។
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានបញ្ជាក់បន្ថែមថា ការរុះរើគណៈរដ្ឋមន្ត្រីនេះ នឹងត្រូវធ្វើឡើងនៅថ្ងៃទី៤ ខែមេសា ខាងមុខនេះ។ លោកថា អភិបាលខេត្តចំនួនបួន ក៏នឹងត្រូវធ្វើការដោះដូរ ផងដែរ។ ខេត្តដែលនឹងទទួលការផ្លាស់ប្តូរអភិបាលខេត្តរួមមាន ខេត្តកំពង់ស្ពឺ កំពត បន្ទាយមានជ័យ និងខេត្តស្វាយរៀង។
គម្រោងនៃការដោះដូរគណៈរដ្ឋមន្ត្រីនេះត្រូវបានមន្ត្រីអ្នកនាំពាក្យនៃរដ្ឋសភាជាតិ បានឲ្យដឹងកាលពីថ្ងៃពុធ ម្សិលមិញនេះ គឺក្នុងពេលដែលសភាបានទទួលលិខិតស្នើសុំពីលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីហ៊ុន សែន។
ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិល ធ្លាប់លើកឡើងថា ជាការចាំបាច់សម្រាប់រដ្ឋាភិបាលក្នុងការធ្វើការដោះដូរគណៈរដ្ឋមន្ត្រី ខណៈពេលដែលមានមន្ត្រីវ័យចំណាស់មួយចំនួនបានកំពុងដឹកនាំក្រសួងដោយមិនមានការធ្វើកំណែទម្រង់លើចំណុចអវិជ្ជមាន នៅក្នុងក្រសួងដែលខ្លួនគ្រប់គ្រង។
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីហ៊ុន សែន កាលពីចុងខែកុម្ភៈ ក៏បានថ្លែងចំៗទៅកាន់ក្រសួងចំនួនពីរ ដែលលោក មើលឃើញថា មានភាពយឺតយ៉ាវនៅក្នុងការអនុវត្តភារកិច្ចរបស់ខ្លួន។ ក្រសួងទាំងពីរនោះរួមមាន ក្រសួងសាធារណការ និងដឹកជញ្ជូន និងក្រសួងកសិកម្ម។ លោកថ្លែងនៅពេលនោះផងដែរថា ពេលវេលាសម្រាប់ «ការមុជទឹក ឆ្លុះកញ្ចក់ ដុះក្អែលរបស់ថ្នាក់ដឹកនាំ ឬមន្ត្រីនៃក្រសួងនីមួយៗ ដែលលោកបានទុកឲ្យ គឺផុតកំណត់បាត់ទៅហើយ។
អ្នកស្រី ធីតា ឃឹៈ នាយិកាអង្គការសីលកា ដែលធ្វើការពង្រឹងអភិបាលកិច្ចសាធារណៈ ថ្លែងប្រាប់ VOA ថា ការសម្រេចរុះរើគណៈរដ្ឋមន្ត្រីពាក់កណ្តាលអាណត្តិនេះ អាចនឹងធ្វើឲ្យមានការផ្លាស់ប្តូរនៃការបម្រើសេវាសាធារណៈដល់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរទូទៅ។ អ្នកស្រីថា តំណែងរដ្ឋមន្ត្រីនេះ គួរតែផ្តល់ជូនដល់មន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលជំនាន់ក្រោយ ដែលមានវ័យក្មេង និងអាចមានគំនិតច្នៃប្រឌិតច្រើនក្នុងការ ធ្វើបង្កើនគុណភាពការងារនៅតាមក្រសួងរបស់ខ្លួន។
«កុំឲ្យមនុស្សចាស់ៗធ្វើអី។ តាមមើលទៅទាល់អ្នកជំនាន់ក្រោយ ប្រហែលជាអាចមាន គំនិតច្នៃប្រឌិត ហើយនឹងមាន លើកទឹកចិត្តក្នុងការធ្វើការងារហ្នឹងថ្មីច្រើន ហើយអាហ្នឹងឯងទាល់តែ ខាងរដ្ឋាភិបាលគាត់ ថ្នាក់ដឹកនាំខាងលើខ្ពស់ហ្នឹង ទាល់តែគាត់មានវិធានការដើម្បីគាំទ្រការងាររបស់គាត់ ធ្វើផង»។
អ្នកស្រី ធីតា ឃឹះ បន្ថែមថា តុលាការរដ្ឋបាលគួរត្រូវបង្កើតឡើងដើម្បីត្រួតពិនិត្យ លើសកម្មភាពការងារ របស់ស្ថាប័នរដ្ឋនីមួយៗ តែថា ការបង្កើតតុលាការនៅពេលនេះ គឺពិបាកនឹងធ្វើបាននៅក្នុងដំណាក់កាលនៃការដោះដូរគណៈរដ្ឋមន្ត្រីនេះ។
ទាក់ទិន ការផ្លាស់ប្តូរអភិបាលខេត្ត អ្នកស្រីក៏បានឲ្យដឹងថា រដ្ឋាភិបាលត្រូវផ្តល់សិទ្ធិអំណាចឲ្យបានច្រើនដល់អភិបាលខេត្តនិមួយៗ។ អ្នកស្រីថា អភិបាលខេត្តមិនអាចគ្រាន់តែជាទីប្រឹក្សារបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រីនោះទេ ហើយអភិបាលខេត្តទាំងអស់ត្រូវបំពេញភារកិច្ចរបស់ខ្លួនដោយមានការទទួលខុសត្រូវទៅកាន់រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ។
អ្នកជំនាញនៃអង្គការតម្លាភាពកម្ពុជាធ្លាប់ឲ្យដឹងថា ការខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់រដ្ឋាភិបាលក្នុងការធ្វើកំណែទម្រង់ និងការប្រយុទ្ធប្រឆាំងអំពើពុករលួយ ដែលនៅមិនទាន់មានប្រសិទ្ធភាព និងគ្រប់គ្រាន់នៅឡើយនោះ បានធ្វើឲ្យប្រទេសកម្ពុជានៅស្ថិតជាប្រទេសពុករលួយបំផុតមួយនៅក្នុងពិភពលោក។
លោក ពេជ្រ ពិសី នាយកកម្មវិធីរបស់អង្គការតម្លាភាពអន្តរជាតិកម្ពុជា (Transparency International Cambodia) មានប្រសាសន៍ថា លោកពិបាកនឹងធ្វើការព្យាករណ៍ចំពោះសមត្ថភាពរដ្ឋមន្ត្រីថ្មីដែលនឹងត្រូវផ្លាស់ប្តូរឲ្យចូលកាន់តំណែង ថានឹងអាចទប់ស្កាត់អំពើពុករលួយបានប៉ុណ្ណានោះទេ។ អំពើពុករលួយត្រូវគេដឹងថាកំពុងកើតមាននៅតាមបណ្តាស្ថាប័នក្រសួងរដ្ឋ។ លោកបញ្ជាក់ថា៖
«បញ្ហាថាតើអំពើពុករលួយត្រូវកាត់បន្ថយឬអត់ គឺយើងមិនទាន់អាចវាយតម្លៃបានទេ ទាល់តែយើងចាំមើលសិន ថាតើមន្ត្រីថ្មីដែលគេតែងតាំងហ្នឹងតើត្រង់គាត់មានសមត្ថភាព នៅក្នុងការទប់ស្កាត់អំពើពុករលួយ នៅក្នុងការទប់ស្កាត់បក្សពួកនិយម នៅក្នុងបណ្តាក្រសួងដែលគេផ្លាស់ប្តូរហ្នឹងឬអត់»។
យ៉ាងណាក៏ដោយ លោកថា ការដោះដូរគណៈរដ្ឋមន្ត្រីនេះ នឹងផ្តល់ឱកាសដល់មន្ត្រីនៅក្នុងរដ្ឋាភិបាល ឬមន្ត្រីនៅក្នុងគណបក្សគ្រប់គ្រងប្រទេសដែលមានសមត្ថភាព ធ្វើការបង្កើនគុណភាពសេវាសាធារណៈដែលកំពុងរងការរិៈគន់ពីសាធារណៈជននៅឡើយនាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ។
របាយការណ៍និយាយពីការឃ្លាំមើលសកម្មភាពការងាររបស់រាជរដ្ឋាភិបាលអាណត្តិទី៥ ឆ្នាំទី២ ដែលចេញផ្សាយជាសាធារណៈ ដោយគណៈកម្មាធិការដើម្បីការបោះឆ្នោតដោយសេរី និងយុត្តិធម៌នៅកម្ពុជា ហៅកាត់ថា Comfrel កាលពីខែកុម្ភៈនេះ បានបង្ហាញថា មានប្រជាពលរដ្ឋភាគច្រើនជាងគេប្រមាណ៣១% ពេញចិត្តខ្លះ ចំពោះការបំពេញ និងអនុវត្តន៍ការពង្រឹងរដ្ឋបាលសាធារណៈ វិមជ្ឈការ និងវិសហមជ្ឈការ ការពង្រឹងផ្នែកច្បាប់ និងប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌ និងការប្រឆាំងអំពើពុករលួយ។ ខណៈដែលភាគរយនៃការពេញចិត្តមធ្យម ឬពាក់កណ្តាលមានចំនួនច្រើនបន្ទាប់ គឺប្រមាណ២៩%។
លោក ឡេង ប៉េងឡុង អ្នកនាំពាក្យរដ្ឋសភាជាតិ មិនទាន់អាចឲ្យដឹងបានទេ ពីសមាសភាពនៃរដ្ឋមន្ត្រីដែលត្រូវដោះដូរ ហើយថា សំណើរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ត្រូវបានបញ្ជូនទៅគណៈកម្មាធិការអចិន្ត្រៃយ៍ ដើម្បីធ្វើការពិនិត្យនឹងពិចារណា។
«ខ្ញុំអត់ទាន់និយាយអីបានទេបាទ ពីព្រោះឥឡូវផ្ញើទៅជូនគណៈអចិន្ត្រៃយ៍ហើយ។ គណៈអចិន្ត្រៃយ៍គឺថា សម្តេចប្រធានលោកបានចារឲ្យដាក់ចូលទៅក្នុងរបៀបវារៈប្រជុំអចិន្ត្រៃយ៍ហើយ»។
លោកពុំទាន់អាចឲ្យដឹងបានទេ អំពីថា តើការប្រជុំរបស់គណៈកម្មាធិការអចិន្ត្រៃយ៍នៃរដ្ឋសភា នឹងត្រូវធ្វើឡើងពេលណានោះ។
លោក វ៉ា ស៊ឹមសុរិយា អ្នកនាំពាក្យក្រសួងសាធារណការ និងដឹកជញ្ជូន ថ្លែងថា លោកមិនដឹងថា រដ្ឋមន្ត្រីបច្ចុប្បន្នគឺលោកត្រាំ អ៊ីវតឹក នឹងត្រូវផ្លាស់ប្តូរនោះទេ។ លោកថា ក្រសួងត្រូវរង់ចាំការសម្រេចរបស់រដ្ឋាភិបាល ដែលនឹងធ្វើឡើងនៅថ្ងៃទី ៤ ខែមេសា ខាងមុខនេះ។
លោក នាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ធ្លាប់បានផ្តល់ចំណាត់ថា្នក់ F ដល់ក្រសួងសាធារណការ និងដឹកជញ្ជូន។ ការផ្តល់ចំណាក់ថ្នាក់របស់លោកនាពេលនោះ កើតមានបន្ទាប់ពីមានសេចក្តីរាយការណ៍ថា រថយន្តធុនធ្ងន់មួយគ្រឿងដឹកអង្ករទម្ងន់ជាង៧០តោន បានធ្វើឲ្យខូចខាតផ្នែកខ្លះនៃស្ពានអ្នកលឿង ដែលជាជំនួយពីប្រទេសជប៉ុន ហើយទើបបានដាក់ឲ្យប្រើប្រាស់កាលពីខែមេសា ឆ្នាំ២០១៥។ លោកក៏បានផ្តល់ចំណាត់ថា្នក់ F ដល់ក្រសួងកសិកម្មដែលស្ថិតក្រោមការដឹកនាំដោយលោក អ៊ុក រ៉ាប៊ុន។ លោក អ៊ុក រ៉ាប៊ុន គឺជាអតីតរដ្ឋលេខាធិការមួយរូបនៃក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ៕
