អតីតមន្រ្តីជាន់ខ្ពស់របស់គណបក្សសង្រ្គោះជាតិដែលត្រូវបានតុលាការកំពូលរំលាយចោល បានប្រកាសបង្កើតចលនាសង្រ្គោះជាតិ(Cambodia National Rescue Movement) ក្នុងគោលបំណងស្តារស្ថានការណ៍នយោបាយនៅកម្ពុជា។ នេះបើយោងតាមសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយចុះថ្ងៃទី១២ ខែមករា ឆ្នាំ២០១៨ ដែលត្រូវបានបង្ហោះលើទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់លោក សម រង្ស៊ី អតីតមេដឹកនាំគណបក្សសង្រ្គោះជាតិ។
បើតាមសេចក្តីថ្លែងការណ៍នោះ ថ្នាក់ដឹកនាំសមាជិក និងអ្នកគាំទ្រគណបក្សសង្រ្គោះជាតិ បានបញ្ជាក់ថា ពួកគេជឿជាក់ថា ស្ថានភាពនយោបាយក្នុងប្រទេសកម្ពុជាបច្ចុប្បន្ននេះ មិនអាចទទួលយកបានឡើយ។ ដូច្នេះហើយទើបមន្រ្តីជាន់ខ្ពស់គណបក្ស កំពុងបង្កើតចលនាសង្រ្គោះជាតិ ដែលពួកគេថា ចលនានេះនឹងធានាឲ្យមានការឯកភាពនៃគ្រប់អ្នកប្រជាធិបតេយ្យទាំងអស់ ដើម្បីទាមទារឲ្យមានការដោះលែងលោក កឹម សុខា និង«អ្នកទោសមនសិការទាំងអស់» ព្រមទាំងទាមទារឲ្យមានការបោះឆ្នោតដោយ សេរី ត្រឹមត្រូវ និងយុត្តិធម៌។
បើតាមសេចក្តីថ្លែងការណ៍ មន្រ្តីចំនួន៩រូប មានឈ្មោះតំណាងនៃចលនា ក្នុងនោះមានអតីតតំណាងរាស្រ្តគណបក្សសង្រ្គោះជាតិចំនួន៦រូប រួមមានលោក អេង ឆៃអ៊ាង លោក សម រង្ស៊ី* អ្នកស្រី មូរ សុខហួរ លោក តុ វ៉ាន់ចាន់ លោក ទួន យក់ដា និងអ្នកស្រី ជូឡុង សូមួរ៉ា ភរិយារបស់លោក សម រង្ស៊ី។ ចំណែកមន្រ្តី៣រូបទៀត ជាអតីតមន្រ្តីគណបក្សសង្រ្គោះជាតិដែលទទួលខុសត្រូវនៅខាងក្រៅប្រទេស រួមមានលោក ជា គឹមលី លោក អ៊ុង រិទ្ធី និងលោក គា រី។
មន្រ្តីទាំង៩រូបនោះ បានបញ្ជាក់ឲ្យសាធារណជនរង់ចាំព័ត៌មានបន្ថែមអំពីចលនានេះ។
អ្នកស្រី មូរ សុខហួរ ដែលកំពុងស្នាក់នៅក្រៅប្រទេស បានបដិសេធអត្ថាធិប្បាយ ដោយបង្វែរសំណួរទៅលោក គា រី ដែលជាអ្នកនាំពាក្យចលនានេះ។ VOA មិនអាចសុំការឆ្លើយតបពីលោក គា រី បាននៅឡើយទេ។
លោក ប៉ុល ហំម អតីតអនុប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិដែលកំពុងស្នាក់នៅក្នុងប្រទេស និងមានអតីតភាពមកពីគណបក្សសិទ្ធិមនុស្ស បានថ្លែងប្រាប់VOAនៅថ្ងៃសៅរ៍ថា លោកមិនបានដឹងអំពីចលនានេះទេ ដោយសារលោកស្នាក់នៅក្នុងប្រទេស។ លោកបន្តថា លោកក៏ត្រូវបានកាត់សិទ្ធិនយោបាយ ដូច្នេះលោកមិនអាចចូលរួមសកម្មភាពនយោបាយបានទេ។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «ទេអាហ្នឹងវាអញ្ចឹងហើយ គេអាចយកលេស គេថាខ្ញុំមានទំនាក់ទំនងធ្វើកិច្ចការអី បង្កើតអីចឹងៗ អាហ្នឹងគេយកលេសហើយ ថាខ្ញុំធ្វើខុសច្បាប់ ខុសទម្លាប់អី។ អ្នកនៅក្រៅគេ ធ្វើអី ធ្វើទៅ ប៉ុនខ្ញុំនៅខាងក្នុង»។
លោក ម៉ៅ មុនីវណ្ណ អតីតតំណាងរាស្រ្តសង្រ្គោះជាតិដែលត្រូវបានកាត់សិទ្ធិនយោបាយដែរនោះ ហើយធ្លាប់ត្រូវបានលោក សម រង្ស៊ី ចោទថា«ក្បត់បក្ស» មានប្រសាសន៍ថា លោកក៏មិនបានដឹងអំពីចលនានេះដែរ ដោយសារលោកស្នាក់នៅក្នុងប្រទេស ប៉ុន្តែលោកចាត់ទុកថា នេះជាសិទ្ធិរបស់មន្រ្តីគណបក្សនៅខាងក្រៅប្រទេស។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «ចំពោះបញ្ហានេះ ខ្ញុំឃើញតែតាមទំព័រហ្វេសប៊ុកដែរណា។ រឿងទំនាក់ទំនងអីទៀត ខ្ញុំមិនបានទទួលព័ត៌មានទេបាទ។ ដោយសារតែខ្ញុំរស់នៅក្នុងប្រទេស ដូច្នេះខ្ញុំយល់ឃើញថា អ្វីដែលអស់លោកនៅខាងក្រៅប្រទេសគាត់ធ្វើ គឺជាសិទ្ធិសេរីភាពរបស់គាត់។ ចំពោះទស្សនៈខ្ញុំ ខ្ញុំនៅតែប្រកាន់យកគោលការណ៍មួយខ្មែររួបរួមគ្នា»។
លោក ម៉ៅ មុនីវណ្ណ បានបន្តថា លោកមិនទាន់បានទទួលព័ត៌មានជាក់លាក់ស្តីអំពីចលនានេះទេ ដូច្នេះលោកមិនទាន់អាចសម្រេចចិត្តថា អាចពិចារណាចូលរួមឬយ៉ាងណានៅពេលខាងមុខ។
លោក ម៉ៅ មុនីវណ្ណ បានអះអាងថា លោកមិនមានគម្រោងបង្កើតគណបក្សនយោបាយអ្វីនោះទេ ដោយសារគណបក្សសង្រ្គោះជាតិនៅតែស្ថិតក្នុងបេះដូងរបស់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ ដែលបានបោះឆ្នោតឲ្យ។
អតីតតំណាងរាស្រ្តគណបក្សសង្រ្គោះជាតិមួយរូបទៀត លោក អ៊ូ ច័ន្ទរ័ត្ន ដែលមានអតីតភាពមកពីគណបក្សសិទ្ធិមនុស្ស និងកំពុងស្នាក់នៅក្នុងប្រទេសដែរ មានប្រសាសន៍ថា លោក អ៊ុង រិទ្ធី ដែលជាប្រធានគណបក្សសង្រ្គោះជាតិនៅសហរដ្ឋអាមេរិក និងមានឈ្មោះក្នុងចលនានេះ បានទាក់ទងរូបលោកកាលពីថ្ងៃសុក្រ ដើម្បីជូនដំណឹងអំពីការបង្កើតចលនានេះ។ ប៉ុន្តែលោកបញ្ជាក់ថា លោកមិនត្រូវបានសួរនាំឲ្យចូលចលនានយោបាយថ្មីនេះទេ។
លោក អ៊ូ ច័ន្ទរ័ត្ន ដែលត្រូវបានកាត់សិទ្ធិនយោបាយ មានប្រសាសន៍ថា គណបក្សមានការពិបាកក្នុងការទាក់ទងគ្នាសុំយោបល់ ដោយសារ លោក កឹម សុខា កំពុងជាប់ពន្ធនាគារ និងមន្រ្តីជាង១០០នាក់ ត្រូវបានកាត់សិទ្ធិនយោបាយ ដូច្នេះហើយទើបសមាជិកនៃចលនាថ្មីនេះ មានតែមន្រ្តីដែលមានអតីតភាពជាមួយលោក សម រង្ស៊ី តែប៉ុណ្ណោះ។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «ខ្ញុំពិបាកស្មាន ហើយខ្ញុំពិបាកនឹងបកស្រាយ។ ការពិតដោយសារប្រហែលជាចលនានេះ ដឹកនាំដោយឯកឧត្តម សម រង្ស៊ី ហើយប្រហែលជាមិនមានមតិមួយចំនួនមិនចូលរួម ឬក៏មានមតិមួយចំនួនមិនទាន់ឯកភាពជាមួយឯកឧត្តម សម រង្ស៊ី។ អញ្ចឹងហើយបានប្រហែលជាឃើញតែមានមួយចំហៀង មិនមានអតីតសិទ្ធិមនុស្សនៅក្នុងហ្នឹង»។
លោក អ៊ូ ច័ន្ទរ័ត្ន បានបញ្ជាក់ថា លោកមិនទាន់យល់ពីទិសដៅច្បាស់លាស់នៃចលនានេះ តែលោកយល់ថា មិនចាំបាច់បង្កើតគណបក្សថ្មីនោះទេ ដោយសារមានគណបក្សដែលជាសម្ព័ន្ធគណបក្សសង្រ្គោះជាតិ គឺគណបក្សភ្លើងទៀន និងគណបក្សសិទ្ធិមនុស្ស។ លោកបញ្ជាក់ថា ដំណោះស្រាយ គឺជាការជជែកគ្នារវាងខ្មែរ និងខ្មែរ។
VOAមិនអាចសុំការអធិប្បាយពីលោក សុន ឆ័យ អតីតតំណាងរាស្រ្តគណបក្សសង្រ្គោះជាតិ បានទេ។
មេដឹកនាំគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក កឹម សុខា ត្រូវបានចាប់ខ្លួនកាលពីដើមខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១៧ ដោយត្រូវចោទប្រកាន់ថា បានប្រព្រឹត្តអំពើក្បត់ជាតិ។ លោក កឹម សុខា បានច្រានចោលការចោទប្រកាន់នេះ។ ចំណែកគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ត្រូវបានរំលាយកាលពីថ្ងៃទី១៦ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៧ តាមអំណាចសាលដីការបស់តុលាការកំពូល ទាក់ទងនឹងការចោទប្រកាន់ថា គណបក្សប្រឆាំងនេះ មានបំណងធ្វើបដិវត្តន៍ពណ៌ ដើម្បីផ្ដួលរំលំរដ្ឋាភិបាល។ តុលាការកំពូល ក៏បានសម្រេចកាត់សិទ្ធិនយោបាយរបស់មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់គណបក្សមួយនេះ ចំនួន១១៨រូបផងដែរ ដោយបានហាមប្រាមមិនឱ្យពួកគេ ធ្វើនយោបាយរយៈពេល៥ឆ្នាំ។
កន្លងទៅ លោក ហ៊ុន សែន ក៏បានផ្ដល់យោបល់ឲ្យអតីតសមាជិកគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលស្ថិតនៅក្រៅបញ្ជីបម្រាមនយោបាយ បង្កើតគណបក្សថ្មី ដើម្បីចូលរួមការបោះឆ្នោតថ្នាក់ជាតិដែលនឹងប្រព្រឹត្តទៅនៅថ្ងៃទី២៩ ខែកក្កដា ខាងមុខ។ ប៉ុន្តែ មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិស្ទើរតែទាំងអស់ ត្រូវបានកាត់សិទ្ធិនយោបាយ។
មិនទាន់មានការបញ្ជាក់ណាមួយ ថាចលនាសង្រ្គោះជាតិ នឹងអាចក្លាយជាគណបក្សនយោបាយ ដើម្បីចូលរួមការបោះឆ្នោតនៅពេលខាងមុខនោះទេ។
មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់របស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិភាគច្រើន បានចាកចេញទៅក្រៅប្រទេស ហើយពួកគេបាននិងកំពុងធ្វើយុទ្ធនាការការទូតជាបន្តបន្ទាប់ ដើម្បីដាក់គំនាបមកលើរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា។
VOAមិនអាចសុំការអធិប្បាយពីកញ្ញា កឹម មនោវិទ្យា កូនស្រីច្បងរបស់លោក កឹម សុខា និងជាអគ្គនាយករងកិច្ចការសាធារណៈរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលតែងតែចេញមុខសកម្មក្នុងការទាមទារឲ្យមានការដាក់គំនាបមករដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា។
អ្នកនាំពាក្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា លោក សុខ ឥសាន មានប្រសាសន៍ថា មិនអាចមានដំណោះស្រាយនយោបាយខាងមុខនោះទេ។ លោកក៏បានបញ្ជាក់ថា នឹងមិនមានការលើកលែងទោសលោក សម រង្ស៊ី និងមន្រ្តីគណបក្សសង្រ្គោះជាតិផ្សេងទៀតដែរ ខណៈលោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន ធ្លាប់ហ៊ានភ្នាល់ថា លោកនឹងកាត់ដៃស្តាំរបស់លោកចោល បើសិនជាលោកស្នើសុំលើកលែងទោសដល់លោក សម រង្ស៊ី។
លោកបានថ្លែងប្រាប់VOAថា៖ «វាជាការពិតហើយ នោះជាការបញ្ជាក់ថា វាអត់មាន ការកើតឡើងករណីហ្នឹងទេ វាមានពីរ តើលើកលែងឲ្យសម រង្ស៊ី ហើយសុខចិត្តកាត់ដៃម្ខាងចោល ឬមួយក៏យ៉ាងម៉េច? អាហ្នឹងយើងប្រៀបធៀបទៅ មិនដែលមានឥស្សរជនណា អ្នកក្លាហានណាទៅកាត់ដៃខ្លួនឯងចោល ដើម្បីផលប្រយោជន៍គូប្រកួតទេ»។ អ្នកនាំពាក្យរូបនោះ ក៏បានបញ្ជាក់ថា គណបក្សសង្រ្គោះជាតិមិនអាចរស់វិញនោះទេ។ លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «ខ្ញុំយល់ថា ខ្មោចដែលស្លាប់ទៅហើយ វាអត់មានអាចរស់ឡើងវិញទេ»៕
(សេចក្តីកែតម្រូវ៖ លោក សម រង្ស៊ី អតីតប្រធានគណបក្សសង្រ្គោះជាតិ មិនត្រូវបានកាត់សិទ្ធិនយោបាយ៥ឆ្នាំ ដូចការចុះផ្សាយមុនទេ)
