លោក សាម អ៊ីន ដែលជាមន្រ្តីជាន់ខ្ពស់នៃគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យមូលដ្ឋាន បានក្លាយជាមនុស្សទីពីរដែលបានចាកចេញពីគណបក្សរបស់ខ្លួន ហើយចុះចូលជាមួយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងទទួលបានតំណែងជាមន្រ្តីជាន់ខ្ពស់ក្នុងរដ្ឋាភិបាល។
លោក សាម អ៊ីន ដែលជាប្រធានគណៈកម្មាធិការនាយកស្តីទីនៃគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យមូលដ្ឋាន បានសម្រេចចាកចេញពីគណបក្ស កាលពីថ្ងៃទី២ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៣ ហើយនៅថ្ងៃដដែលលោកបានស្នើសុំចូលរួមជាមួយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា។
ក្នុងសំណើដាក់ជូនលោក ហ៊ុន សែន លោក សាម អ៊ីន បានបញ្ជាក់ក្នុងន័យដើមថា៖ «ខ្ញុំបាទសូមចូលរួមជីវភាពនយោបាយជាមួយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដើម្បីទទួលបានឱកាសចូលរួមបម្រើការងារជួយរាជរដ្ឋាភិបាល រួមចំណែកលើការងារគាំទ្រសហគមន៍តំបន់ការពារ ការអភិវឌ្ឍអេកូទេសចរណ៍ និងគ្រប់គ្រងតំបន់ការពារធម្មជាតិ»។
ក្រោយពីទទួលបានសំណើរបស់លោក សាម អ៊ីន លោក ហ៊ុន សែន បានសម្តែងការស្វាគមន៍យ៉ាងកក់ក្តៅចំពោះការសុំចូលរួមជីវភាពនយោបាយជាមួយនឹងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា។
លោកបានសរសេរជាសារក្នុងប្រព័ន្ធទំនាក់ទំនងតេឡេក្រាមរបស់លោក ដែលត្រូវបានផ្សព្វផ្សាយដោយសារព័ត៌មានក្នុងស្រុកថា៖ «ក្នុងនាមរាជរដ្ឋាភិបាល ខ្ញុំនឹងស្នើសុំព្រះរាជ្យក្រឹត្យតែងតាំងបណ្ឌិត សាម អ៊ីន ជារដ្ឋលេខាធិការនៃក្រសួងបរិស្ថាន ដើម្បីឱ្យស្របតាមជំនាញដែលគាត់មាននិងអាចធ្វើបាន»។
លោក សាម អ៊ីន ប្រាប់វីអូអេនៅថ្ងៃចន្ទនេះថាការសម្រេចចិត្តចាកចេញពីគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យមូលដ្ឋាន ដោយសារតែ«ធុញថប់»នឹងការងារ ដែលលោកអះអាងថាលោក«មិនមានសមត្ថភាពគ្រប់គ្រាន់» ដើម្បីបន្តតួនាទីនេះតទៅទៀតបាន។
លោកថ្លែងថា៖ «ខ្ញុំថាខ្ញុំមិនមានសមត្ថភាព និងលទ្ធភាពគ្រប់គ្រាន់ក្នុងការបំពេញបេសកកម្មដ៏ធំរបស់គណបក្សប្រជាធិបតេយ្យមូលដ្ឋាន។ រឿងនេះហើយដែលធ្វើឱ្យខ្ញុំបាក់កម្លាំងចិត្ត អស់ថាមពលពីមួយថ្ងៃទៅមួយថ្ងៃខ្ញុំមានអារម្មណ៍ធុញថប់នឹងការងារ ព្រោះយើងមិនអាចមានលទ្ធភាព និងសមត្ថភាពគ្រប់គ្រាន់»។
លោកបន្ថែមថាការលាឈប់របស់លោកពីគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យមូលដ្ឋាននេះ គឺដើម្បីជាឱកាសមួយ ដែលអាចឱ្យលោកទៅធ្វើអ្វីមួយផ្សេងទៀតដែលលោកចង់ធ្វើ ដោយសារតែលោកយល់ថាគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យមូលដ្ឋានខ្សត់ខ្សោយធនធានមនុស្ស និងថវិកា។
គួររំឭកថាកាលពីខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២២ លោក យ៉ង សាំងកុមារ អតីតថ្នាក់ដឹកនាំម្នាក់នៃគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យមូលដ្ឋានក៏បានសុំចូលរួមជីវភាពនយោបាយជាមួយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាដែរ ដោយលោកទទួលបានតំណែងជារដ្ឋលេខាធិការក្រសួងកសិកម្ម។
អ្នកវិភាគនយោបាយ លោក មាស នី ប្រាប់វីអូអេនៅថ្ងៃចន្ទនេះថាគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យមូលដ្ឋាននឹងឈានដល់ការបាត់បង់ដំណើរការឆ្ពោះទៅមុខបន្តិចម្តងៗ រហូតដល់អាចឈប់ដំណើរការតែម្តង ប្រសិនបើមិនមានអ្នកជំនួសក្បាលម៉ាស៊ីនដឹកនាំក្នុងគណបក្សនេះ។
លោកបញ្ជាក់ថា៖«វាជាធម្មតាក្បាលម៉ាស៊ីនមានសារៈសំខាន់ណាស់បាទ អ៊ីចឹងបើសិនជាក្បាលម៉ាស៊ីនមានការចាកចេញហើយ មិនមានការរើសជំនួសមនុស្សដែលមានសមត្ថភាពមកឱ្យចូលរួមនៅក្នុងការបន្តវេនតទៅទៀតទេ អាហ្នឹងវាអាចចង់មិនចង់វាអាចធ្លាក់ខ្លួនខ្សោយម្តងបន្តិចៗទៅខាងមុខ រហូតដល់មិនអាចដំណើរការទៅមុខរួចបាទ»។
ប្រធានគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យមូលដ្ឋាន លោក យ៉េង វីរៈ បានបញ្ជាក់នៅលើហ្វេសប៊ុករបស់លោកថាគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យមូលដ្ឋាន ជាគណបក្សអហិង្សា មិនហាមឃាត់សិទ្ធិសេរីភាពអ្នកនយោបាយទេ បើទោះបីជាមានការបាត់បង់សមាជិកនៅក្នុងគណបក្សក៏ដោយ។
លោកសរសេររៀបរាប់បន្ថែមថា៖ «រូបខ្ញុំផ្ទាល់នឹងរឹតតែខិតខំ ប្រឹងប្រែងទ្វេដងក្នុងតួនាទីជាប្រធានគណបក្ស ដើម្បីសម្រេចគោលបំណង និងគោលនយោបាយយើង គឺស្តារឡើងវិញនូវគោលការណ៍ប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា ចាប់ផ្តើមពីការបង្កើតសំឡេងរបស់យើងនៅតាមក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់ និងសភាជាតិ។ លើសពីនេះទៅទៀត គឺយើងនឹងរក្សាជំហររឹងមាំបំផុតសម្រាប់បេក្ខជនដែលមានស្នាដៃរបស់យើងនៅតាមក្រុមប្រឹក្សាឃុំដែលទើបជាប់ឆ្នោត និងអនុវត្តតួនាទីយ៉ាងខ្ជាប់ខ្ជួនក្នុងអាណត្តិទី៥នេះ»។
ក្រោយការចាកចេញរបស់លោក សាម អ៊ីន គណបក្សប្រជាធិបតេយ្យមូលដ្ឋានបានសម្រេចជ្រើសរើសលោក សេក សុខា ជាប្រធានគណៈកម្មាធិការនាយកស្តីទី និងលោក វ៉ៃ ឡងឌី ជាអគ្គលេខាធិការ។
គួរបញ្ជាក់ថាគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យមូលដ្ឋានត្រូវបានបង្កើតឡើងកាលពីឆ្នាំ២០១៥ ដែលពីដំបូងឡើយដឹកនាំដោយអតីតមេដឹកនាំអង្គការសង្គមស៊ីវិល ដែលមានលោក យ៉េង វីរៈ ជាអតីតប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលអប់រំច្បាប់សម្រាប់សហគមន៍ និងលោក យ៉ង សាំងកុមារ អតីតប្រធានអង្គការកសិកម្មឈ្មោះសេដាក៕
