អ្នកនាំពាក្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាបានថ្លែងការពារថាការផ្តល់ប្រាក់ដល់ប្រជាជន នៅមុនការបោះឆ្នោតក្រុមប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់នាខែក្រោយ គឺជារឿងផ្ទៃក្នុងរបស់គណបក្សកាន់អំណាច ហើយមិនមែនជាការទិញទឹកចិត្តឡើយ។
លោក សុខ ឥសាន អ្នកនាំពាក្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ប្រាប់វីអូអេនៅថ្ងៃពុធនេះថាការផ្តល់លុយឱ្យប្រជាជនដែលលោកថា ជាសមាជិករបស់គណបក្សនៅមុនការបោះឆ្នោតនេះគឺមិនខុសច្បាប់ និងមិនមែនជាការទិញទឹកចិត្តនោះទេ។
លោកថ្លែងថា៖ «គណបក្សប្រជាជនចែកសមាជិករបស់ខ្លួន អាហ្នឹងជារឿងផ្ទៃក្នុងគ្រួសាររបស់គណបក្សប្រជាជន អត់មានទិញទឹកចិត្ត ឬសមាជិកបក្សផ្សេងទេ។ បើចែកសមាជិកបក្សផ្សេងបានអាចនិយាយថា ពាក្យថាទិញទឹកចិត្ត ឬមួយគេហៅថាទិញសន្លឹកឆ្នោត»។
គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាបានបង្កើតសៀវភៅគ្រួសារគណបក្ស ដែលមានរូបរាងដូចសៀវភៅគ្រួសារ។ ប្រជាពលរដ្ឋនៅតាមឃុំសង្កាត់បានចុះឈ្មោះទៅតាមការស្នើសុំរបស់អាជ្ញាធរឃុំសង្កាត់ ដែលដឹកនាំដោយមន្រ្តីនយោបាយរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា។
បើតាមលោក សុខ ឥសាន គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាមានសមាជិកដែលចុះឈ្មោះចំនួន៦លាននាក់។ លោកបញ្ជាក់ថា ថវិកាដែលគណបក្សកាន់អំណាចយកទៅចែកសមាជិកបក្សតាមមូលដ្ឋាននោះជាប្រាក់របស់គណបក្ស។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «ធនធានរបស់គណបក្ស! គេប្រើធនធានរបស់គណបក្ស ថវិការបស់គណបក្ស ហើយគណបក្សរកបានថវិកាទៅតាមមធ្យោបាយស្របច្បាប់ដែលមានចែងនៅក្នុងច្បាប់ មិនធ្វើអ្វីដែលប៉ះពាល់គោលការណ៍ដែលរំលោភច្បាប់ទេ»។
នៅមុនការបោះឆ្នោតឃុំសង្កាត់ខិតជិតមកដល់ មន្រ្តីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាបានចាប់ផ្តើមផ្តល់ប្រាក់ដល់ប្រជាពលរដ្ឋ ដោយផ្តល់អំណោយជាលុយក្នុងស្រោមសំបុត្រ យ៉ាងតិច២ម៉ឺនរៀលក្នុងម្នាក់ៗឱ្យសមាជិកបក្សតាមមូលដ្ឋាន។
អ្នកនាំពាក្យគណបក្សភ្លើងទៀន លោក ថាច់ សេដ្ឋាចាត់ទុកថា នេះជា«យុទ្ធសាស្ត្រដើរទិញទឹកចិត្ត»ប្រជាពលរដ្ឋ នៅមុនការបោះឆ្នោត ដែលបញ្ហានេះ លោកយល់ថា មិនគួរឱ្យមានកើតមានទេ។
លោកប្រាប់វីអូអេ៖ «វាមានស្ទើរទូទាំងប្រទេស។ ហើយ ឥឡូវនេះដល់រដូវកាលគេចែកអំណោយហ្នឹងហើយ។ គណបក្សដែលចែកអំណោយ ក្រៅពីគោលនយោបាយធ្វើអំពើល្អ គាត់មិនចេះធ្វើអ្វីក្រៅពីអំណោយ [និង]សំឡុតហ្នឹងទេ។ អស់ពីសំឡុតផង អីផង ហ្នឹង លួងចិត្តប្រជាពលរដ្ឋ ដើម្បីបានអំណាចបន្តទៀតហ្នឹងគឺគាត់មានតែចែកអំណោយប៉ុណ្ណឹងឯង។ ហើយអំណោយលុយកាក់ហ្នឹង ប្រជាពលរដ្ឋលោកដឹងច្បាស់ណាស់ សុទ្ធតែបានមកពីអំពើពុករលួយ លួចប្លន់ដីធ្លីប្រជាពលរដ្ឋ កាប់បំផ្លាញព្រៃឈើ លុបបឹង លុបទន្លេទាំងអស់ហ្នឹង»។
លោក ថាច់ សេដ្ឋាបន្ថែមថា គណបក្សគួរតែយកគោលនយោបាយមកប្រកួតប្រជែង ជាជាងការប្រើប្រាស់ថវិកាផ្តល់ដល់ម្ចាស់ឆ្នោត។
លោកបន្តថា៖ «ដើម្បីឱ្យស្មើគ្នាមិនត្រូវឱ្យធ្វើបែបនេះទេ។ វាជាការទិញទឹកចិត្តហើយ។ វាមិនមែនជារឿងចែកអំណោយអ្វីធម្មតាទេ ពីព្រោះ៥ឆ្នាំ គិតទៅបោះឆ្នោតឃុំសង្កាត់ម្តង។ ពេលបោះឆ្នោតបានយកមកចែក ហើយចុះប៉ុន្មានខែ [និង]៤ឆ្នាំទៀត ម៉េចមិនចែក? អ៊ីចឹងហើយដើម្បីស្មើភាពគ្នា ត្រូវតែបញ្ឈប់រាល់សកម្មភាពទាំងអស់នោះទៅ បើសិនណាគណបក្សកាន់អំណាចហ្នឹង គាត់ធ្វើល្អ សូមឱ្យប្រកួតប្រជែងលើគោលនយោបាយវិញ»។
ទោះជាយ៉ាងណា លោក សុខ ឥសាន អ្នកនាំពាក្យគណបក្សកាន់អំណាចលើកឡើងថា ថវិកាចែកទៅប្រជាពលរដ្ឋ ជាថវិកាស្របច្បាប់ មិនពាក់ព័ន្ធនឹងអំពើពុករលួយណាមួយឡើយ។
អ្នកនាំពាក្យគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យមូលដ្ឋានលោក ឡឹក សុធារ ថ្លែងថា វាជារឿងមួយមិនគួរកើតឡើង ប្រសិនបើមានសកម្មភាពចែកអំណោយ ឬប្រាក់ពិតមែន ក្នុងដំណាក់កាលជិតបោះឆ្នោតឃុំសង្កាត់។
លោកថា៖ «វាគឺជារូបភាពមិនល្អ ហើយវាជះឥទ្ធិពលដល់ការបោះឆ្នោត ទៅដល់ដំណើរការនៃការបោះឆ្នោត ភាពយុត្តិធម៌ និងភាពត្រឹមត្រូវ និងតម្លាភាព ហើយដែលស្ថាប័ន គ.ជ.ប. ជាអ្នកត្រួតពិនិត្យទៅលើរឿងនេះ។ បើការចែកនេះមិនស្ថិតក្នុងអំឡុងការឃោសនាក៏ដោយ ប៉ុន្តែគឺពិតណាស់ ការចែកក្នុងរូបភាពបែបនេះគឺធ្វើដើម្បីចេតនាទិញទឹកចិត្ត ដើម្បីទិញសន្លឹកឆ្នោតដល់អ្នកគាំទ្ររបស់ខ្លួន»។
លោកបន្ថែមថា ប្រជាពលរដ្ឋអាចពិចារណាដោយខ្លួនឯងបាន ថា យកអំណោយនៅពេលនេះ ឬជ្រើសរើសមេឃុំល្អក្នុងការបម្រើសេវាសាធារណៈដល់ខ្លួននៅពេលមានតម្រូវការ។
អគ្គលេខាធិការរងនៃគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត (គ.ជ.ប.) លោក សោម សូរីដា ប្រាប់វីអូអេថា សកម្មភាពផ្តល់អំណោយរបស់គណបក្សណាក៏ដោយ ដែលធ្វើមុនថ្ងៃទី២១ ខែឧសភា ឬមុនថ្ងៃឃោសនាបោះឆ្នោតដំបូង គឺមិនស្ថិតក្រោមការត្រួតពិនិត្យរបស់ស្ថាប័នគ.ជ.ប. ហើយក៏មិនខុសនីតិវិធីច្បាប់បោះឆ្នោតឡើយ។ លោកបញ្ជាក់ថា ស្ថាប័នរៀបចំការបោះឆ្នោត គ.ជ.ប. គ្រប់គ្រងសកម្មភាពគណបក្សនយោបាយទាំងអស់ក្នុងរយៈពេល១៤ថ្ងៃប៉ុណ្ណោះ ដែលនៅក្នុងដំណាក់កាលឃោសនាបោះឆ្នោត។
លោកថា៖ «សកម្មភាពឃោសនា ឬក៏សកម្មភាពរបស់គណបក្សមុនដំណើរការ១៤ថ្ងៃនៃយុទ្ធនាការនៃការបោះឆ្នោត មិនស្ថិតក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតទេ»។
លោក កន សាវាង្ស អ្នកសម្របសម្រួលផ្នែកអង្កេត និងតស៊ូមតិនៃអង្គការខុមហ្វ្រែលដែលឃ្លាំមើលកិច្ចការបោះឆ្នោត បានថ្លែងថា សកម្មភាពរបស់គណបក្សទាំងអស់ ក្នុងការផ្តល់អំណោយ ឬលុយនៅមុនការបោះឆ្នោតនេះ មិនគួរឱ្យកើតមានទេ ទោះបីជាប្រជាពលរដ្ឋជាអ្នកសម្រេចចិត្តក្នុងការគូសសន្លឹកឆ្នោតក៏ដោយ ព្រោះវាជាទម្លាប់មួយមិនល្អទេ ដែលជាការចូលរួមលើកទឹកចិត្តពលរដ្ឋឱ្យធ្វើអ្វីមួយដើម្បីខ្លួន។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «បើសិនជាដំណើរនៃការចែកនេះ ដោយសន្យាក្នុងការឱ្យធ្វើអ្វីមួយ ឧបមាថា ការជូនថវិកាដើម្បីឱ្យលោក លោកស្រីបោះឆ្នោត ឬឱ្យអីអ៊ីចឹង ជាការសន្យាមួយដែលដូរជាមួយសំណង ហើយករណីនេះ ច្បាស់ណាស់ជាករណីទិញទឹកចិត្ត នូវគណបក្សនយោបាយ ឬប្រជាពលរដ្ឋ ទោះបីថា នៅក្នុងសកម្មភាពគណបក្សខ្លួនក៏ដោយ ពីព្រោះធម្មតា មិនមានចំណុចណាមួយបែងចែកឱ្យបានច្បាស់លាស់ថា អ្នកនោះជាសមាជិក ឬយ៉ាងណា។ អាហ្នឹងមិនទាន់ច្បាស់លាស់ក្នុងការដែលកំណត់ហ្នឹងទេ»។
គួរបញ្ជាក់ថា ការបោះឆ្នោតក្រុមប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់នឹងធ្វើឡើងនៅថ្ងៃទី៥ ខែមិថុនាខាងមុខ ដោយត្រូវជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សាសរុបទាំងអស់ជាង១១.០០០នាក់ នៅក្នុងឃុំសង្កាត់សរុបចំនួន១.៦៥២ ដែលមានគណបក្សចូលរួមប្រកួតប្រជែងចំនួន១៧គណបក្ស៕
