ជាងពីរឆ្នាំបន្ទាប់ពីយោធាមីយ៉ាន់ម៉ាបានផ្តួលរំលំរដ្ឋាភិបាលជ្រើសតាំងដោយការបោះឆ្នោត និងបង្កជាសង្រ្គាមស៊ីវិលប្រកបដោយការបង្ហូរឈាមមួយ ក្រុមចលនាតស៊ូដែលកំពុងប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងការដឹកនាំដោយរបបសឹកយោធាកំពុងស្វែងរកមធ្យោបាយប្រកបដោយភាពឈ្លាសវៃ និងមានបច្ចេកវិទ្យាជឿនលឿនជាងមុនក្នុងការទទួលបានការផ្គត់ផ្គង់ហិរញ្ញប្បទានសម្រាប់ការតស៊ូរបស់ពួកគេ។
ការបរិច្ចាគដោយផ្ទាល់ពីពលរដ្ឋមីយ៉ាន់ម៉ារស់នៅក្រៅប្រទេស ដូចជានៅស៊ុយអែត និងសិង្ហបុរីជាដើម កំពុងបន្តហូរចូលក្នុងយុទ្ធនាការរៃអង្គាសប្រាក់ទ្រង់ទ្រាយធំ ប៉ុន្តែសញ្ញាបណ្ណ (Bonds) ការដេញថ្លៃអចលនទ្រព្យ និងកិច្ចសន្យាកម្មសិទ្ធិជីករ៉ែក៏កំពុងត្រូវបានដាក់បញ្ចូលផងដែរនាពេលនេះ។
រដ្ឋាភិបាលរួបរួមជាតិ (National Unity Government) ដឹកនាំដោយរដ្ឋបាលស្រមោលប្រឆាំងមួយ ដែលកំពុងលាក់ខ្លួននិងនិរទេសខ្លួន បានចាប់ផ្តើមប្រើប្រាស់រូបិយបណ្ណឌីជីថលកាលពីឆ្នាំមុនដើម្បីពង្វាងពីធនាគារដែលស្ថិតក្នុងកណ្តាប់ដៃរបស់របបសឹកភូមា ហើយឥឡូវនេះ កៀកនឹងបង្កើតជាធនាគារអនឡាញផ្ទាល់ខ្លួនផងដែរ។
លោក Zachary Abuza សាស្រ្តាចារ្យប្រចាំនៅសាកលវិទ្យាល័យ National War College ក្នុងរដ្ឋធានីវ៉ាស៊ីនតោន ដែលបានសិក្សាពីការបះបោរនៅតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍អស់ពេល ៣០ឆ្នាំមកនេះ បាននិយាយថា៖ «ខណៈពេលរដ្ឋាភិបាលរួបរួមជាតិចង់បានការផ្តល់ជំនួយឧបត្ថម្ភនិងការគាំទ្រពីបណ្តារដ្ឋនានា មិនថាជា ជំនួយសព្វាវុធ ឬមិនមែនសព្វាវុធ ពីបណ្តាប្រទេសលោកខាងលិច ការណ៍នេះនៅមិនទាន់កើតឡើងនាពេលនេះទេ ដូច្នេះហើយពួកគេពិតជាត្រូវតែពឹងផ្អែកលើខ្លួនឯងពេលនេះ»។
លោកបានថ្លែងប្រាប់វីអូអេថា៖ «ពួកគេធ្វើដូច្នេះបានតាមរយៈមធ្យោបាយប្រកបដោយបច្ចេកវិទ្យា និងការច្នៃប្រឌិតខ្ពស់ ហើយខ្ញុំអាចថែមទាំងនិយាយថាជា បែបលេងសើចក៏ថាបានផងដែរ»។
ផ្នែកអចលនទ្រព្យ
ការប្រយុទ្ធគ្នាត្រូវបានប៉ាន់ប្រមាណថា បានសម្លាប់មនុស្សជាង ៣០.០០០នាក់ ធ្វើឱ្យមនុស្ស ១.៥លាននាក់បាត់បង់ទីលំនៅនៅក្នុងស្រុក ហើយធ្វើឱ្យមនុស្សរាប់ពាន់នាក់ទៀតរត់ភៀសខ្លួនទៅកាន់ប្រទេសជិតខាងចាប់តាំងពីរដ្ឋប្រហារខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២១មក។
កងជីវពលក្នុងស្រុករាប់រយនាក់បានចាប់កាន់អាវុធទូទាំងប្រទេសដើម្បីប្រយុទ្ធតបតទៅវិញ ហើយជារឿយៗ ពួកគេបានចូលរួមជាមួយនឹងទាហានរបស់ក្រុមឧទ្ទាមកុលសម្ពន្ធជនជាតិដើមភាគតិច ដែលបានប្រយុទ្ធគ្នានឹងយោធាដើម្បីដែនដីអស់រយៈពេលរាប់ទសវត្សរ៍មកនេះ។ រដ្ឋាភិបាលរួបរួមជាតិបានបញ្ជានិងផ្តល់ហិរញ្ញប្បទានដល់ក្រុមកងជីវពល និងបានចងសម្ពន្ធជាមួយនឹងកងទាហាននៃក្រុមឧទ្ទាមធំបំផុតមួយចំនួន។
រដ្ឋាភិបាលរួបរួមជាតិបានបដិសេធសំណើសុំសម្ភាសន៍ និងមិនបានឆ្លើយតបសារអ៊ីម៉ែលរបស់វីអូអេនោះទេ។
នៅក្នុងសន្និសីទសារព័ត៌មានកាលពីខែមករា រដ្ឋមន្រ្តីទទួលបន្ទុកផ្នែកផែនការ ហិរញ្ញវត្ថុ និងវិនិយោគរបស់រដ្ឋាភិបាលរួបរួមជាតិ លោក Tin Tun Naing បាននិយាយថា រដ្ឋាភិបាលរៃអង្គាសបាន ១០០លានដុល្លារមកទល់ពេលនេះ។ លោកបានបន្តថា ពាក់កណ្តាលនៃប្រាក់នេះគឺបានមកពីការលក់សញ្ញាបណ្ណបដិវត្តន៍និទាឃរដូវ ដែលត្រូវបានឱ្យឈ្មោះតាមអ្វីដែលក្រុមចលនាតស៊ូហៅថា «បដិវត្តន៍និទាឃ:រដូវ» របស់មីយ៉ាន់ម៉ា។ សញ្ញាបណ្ណនេះមិនមានជាភាគលាភនោះទេ ហើយនឹងត្រូវបង់ត្រឡប់ទៅវិញប្រសិនបើ ឬនៅពេលដែលរបបសឹកភូមាធ្លាក់ចេញពីអំណាច។
លោកបានលើកឡើងថា រដ្ឋាភិបាលរួបរួមជាតិក៏ប្រមូលបានប្រាក់ ១,៤លានដុល្លារពីពន្ធដារនៅទូទាំងប្រហែលពាក់កណ្តាលនៃតំបន់នៅមីយ៉ាន់ម៉ាដែលក្រុមចលនាតស៊ូត្រូវបានជឿថា បានគ្រប់គ្រង ឬប្រយុទ្ធទាមទារ ហើយរដ្ឋាភិបាលនេះនឹងចាប់ផ្តើមលក់កិច្ចសន្យាគ្រប់គ្រងកម្មសិទ្ធិរ៉ែត្បូង ដែលមួយភាគធំនៅតែស្ថិតក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់របបសឹកយោធា។ រដ្ឋាភិបាលរួបរួមជាតិត្រូវបានរាយការណ៍ថា បានលក់កិច្ចសន្យាផ្តល់កម្មសិទ្ធិជីករ៉ែដំបូងទៅកាន់អ្នកទិញអនាមិកម្នាក់ក្នុងតម្លៃ ៤លានដុល្លារកាលពីខែកុម្ភៈ។
រដ្ឋាភិបាលស្រមោលនេះក៏បានដាក់ដេញថ្លៃភាគហ៊ុនអចលនទ្រព្យដែលកាន់កាប់ ឬរឹបអូសដោយយោធា រួមមាន វីឡាជាប់បឹងដែលមេដឹកនាំយោធាលោក Min Aung Hlaing ប្រើប្រាស់នៅពេលស្នាក់នៅក្រុង Yangon រដ្ឋធានីពាណិជ្ជកម្មរបស់មីយ៉ាន់ម៉ាផងដែរ។ ពាក់ព័ន្ធនឹងកិច្ចសន្យាផ្តល់កម្មសិទ្ធិរ៉ែ អ្នកវិនិយោគមិនអាចប្រើប្រាស់អ្វីដែលពួកគេបានទិញនោះទេ រហូតដល់ក្រុមប្រឆាំងទទួលបានជ័យជម្នះ។
លោក Abuza សាស្ត្រាចារ្យនៅរដ្ឋធានីវ៉ាស៊ីនតោន បាននិយាយថា ការដេញថ្លៃអចលនទ្រព្យគឺពិតជាមានប្រជាប្រិយភាព ហើយទំនងនឹងផ្តល់ប្រាក់ច្រើនជាងប្រាក់ទទួលបានពីការលក់សញ្ញាបណ្ណរបស់រដ្ឋាភិបាលរួបរួមជាតិនៅទីបំផុត ដោយសារតែមនុស្សអាចទាញយកផលចំណេញពីអចលនទ្រព្យ។
ជំនឿទុកចិត្តលើសញ្ញាបណ្ណ
ខណៈពេលទទួលបានក្នុងទំហំបន្តិចបន្តួចពីនេះពីនោះ ការបរិច្ចាគជាទូទៅពីជុំវិញពិភពលោកត្រូវបានជឿថា បានគួបផ្សំរហូតដល់រាប់លានដុល្លារសម្រាប់រដ្ឋាភិបាលរួបរួមជាតិ និងអ្នកដទៃទៀត។
ពីផ្ទះរបស់អ្នកស្រីនៅក្រុង New York អ្នកស្រី Khin Moe ជនជាតិដើមមីយ៉ាន់ម៉ា បានដាក់ដេញថ្លៃចិញ្ចៀន បណ្តោងខ្សែក និងគ្រឿងអលង្ការដទៃទៀតតាមអនឡាញ ដើម្បីបុព្វហេតុខាងលើនេះ។ សម្រាប់សន្លឹកឆ្នោតចាប់យករង្វាន់តម្លៃរហូតដល់ ២០ដុល្លារក្នុងមួយសំបុត្រ អ្នកស្រីបាននិយាយថា អ្នកស្រីទទួលបានជាង ១.០០០ដុល្លារសម្រាប់គ្រឿងអហង្ការមួយ។
អ្នកស្រី មិត្តភក្តិជិតស្នឹទ្ធ និងគ្រួសារក៏បានទិញសញ្ញាបណ្ណបដិវត្តន៍និទាយរដូវក្នុងតម្លៃប្រមាណ ១០.០០០ដុល្លារផងដែរ។ អ្នកស្រី Khin Moe បាននិយាយថា បងប្អូនស្រីរបស់អ្នកស្រី ដែលរស់នៅក្រុង New York ថែមទាំងបានទិញបន្ទប់អគារស្នាក់មួយនៅក្នុងប្លុកដែលរដ្ឋាភិបាលរួបរួមជាតិបានកំណត់ឡើង ហើយសន្យានឹងសាងសង់នាថ្ងៃណាមួយនៅលើដីឡូតិ៍កាន់កាប់ដោយយោធាមីយ៉ាន់ម៉ា។
អ្នកស្រីបានថ្លែងប្រាប់វីអូអេថា៖ «ពួកយោធា ចង់គ្រប់គ្រងមនុស្សគ្រប់គ្នាដោយអំណាច។ … ពួកគេបានចាប់មនុស្សទាំងអស់ជាអ្នកទោស ហើយពួកគេបានសម្លាប់ប្រជាជន និងនិស្សិត។ អ្វីដែលអាក្រក់បំផុតនោះគឺ ពួកគេបានដកយកសេរីភាពរបស់មនុស្សទាំងអស់គ្នា។ យើងមិនអាចទទួលយកបាននោះទេ»។
ដោយប្រើប្រាស់ភូមាជាឈ្មោះមួយទៀតសម្រាប់មីយ៉ាន់ម៉ា អ្នកស្រីបានបន្ថែមថា៖ «យើងជឿជាក់ថា … មេដឹកនាំរដ្ឋាភិបាលរួបរួមជាតិ [អាច] ជួយនិងគាំទ្រអ្វីដែលប្រជាជនត្រូវការនៅភូមា នេះជាហេតុផលដែលយើងជឿជាក់លើពួកគេ ហើយយើងបានទិញសញ្ញាបណ្ណ»។
«យើងដឹងថា សញ្ញាបណ្ណប្រភេទនេះមិនអាចផ្តល់ជាភាគលាភបាននោះទេ ប៉ុន្តែយើងគាំទ្រ ពីព្រោះយើងជឿទុកចិត្ត»។
ការផ្តល់ប្រាក់នេះចូលទៅដល់ដៃអ្នកដែលត្រូវការផ្ទាល់នៅមីយ៉ាន់ម៉ាគឺជា រឿងដោយឡែក។
តាមរយៈរដ្ឋប្រហារ ពួកយោធាបានចូលកាន់កាប់ធនាគារកណ្តាលមីយ៉ាន់ម៉ា និងភ្លាមៗបានបញ្ជាឱ្យធនាគារក្នុងស្រុកតាមដាននិងបិទគណនីដែលជាប់សង្ស័យថា ផ្តល់មូលនិធិទៅឲ្យក្រុមប្រឆាំង។ របបសឹកភូមាក៏បានចាប់ខ្លួនអ្នកដែលផ្ទេរប្រាក់តាមរយៈគណនីជាប់សង្ស័យនិងផ្តន្ទាទោសពួកគេឱ្យជាប់ពន្ធនាគារ និងធ្វើពលកម្មធ្ងន់ រយៈពេល ១០ឆ្នាំ។ ប្រព័ន្ធផ្ទេរប្រាក់ក្រៅផ្លូវការឈ្មោះ «Hundi» ដែលប្រើប្រាស់បណ្តាញភ្នាក់ងារ បានជួយបញ្ចៀសពីការផ្ទេរប្រាក់តាមធនាគារ ប៉ុន្តែនៅមានកម្រិត។
ជាវិធីពង្វាងមួយទៀត រដ្ឋាភិបាលរួបរួមជាតិកាលពីឆ្នាំមុនបានដាក់ចេញនូវរូបិយបណ្ណឌីជីថល Kyat របស់មីយ៉ាន់ម៉ា ដែលភ្ជាប់ ១ នឹង ១ ជាមួយនឹងរូបិយបណ្ណ Kyat ពិតប្រាកដ ផ្អែកលើបច្ចេកវិទ្យា Blockchain រចនាឡើងដើម្បីបង្កភាពលំបាក ឬមិនអាចឲ្យមានការបង្អាក់។ រដ្ឋាភិបាលរួបរួមជាតិក៏បានដាក់ចេញជា ប្រព័ន្ធកម្មវិធីផ្ទេរប្រាក់តាមទូរស័ព្ទចល័តឈ្មោះ NUGPay សម្រាប់អ្នកប្រើប្រាស់ ដើម្បីផ្ទុកនិងផ្ទេររូបិយបណ្ណឌីជីថលផងដែរ។
ការជំរុញជ័យជម្នះតាមប្រព័ន្ធធនាគារ
លោក Soe អ្នកជំនាញផ្នែកបច្ចេកវិទ្យា Blockchain ដែលស្នើសុំមិនឱ្យប្រើឈ្មោះពេញរបស់លោកសម្រាប់ហេតុផលសុវត្ថិភាព បាននិយាយថា បើទោះបីស្ថិតក្នុងដំណាក់កាលដំបូងនៅឡើយ រូបិយបណ្ណឌីជីថល Kyat បានជួយក្រុមប្រឆាំងផ្ទេរលុយចូលក្នុងនិងជុំវិញប្រទេស។
លោក Soe បានផ្តល់ការហ្វឹកហ្វឺនដល់អង្គការមនុស្សធម៌ក្រៅរដ្ឋាភិបាលនៅតំបន់មានជម្លោះនៅមីយ៉ាន់ម៉ាដើម្បីប្រើប្រាស់រូបិយបណ្ណឌីជីថលគ្រីបតូ (crypto currency) និងបច្ចេកវិទ្យា Blockchain ដទៃទៀតដើម្បីបញ្ចៀសការបង្អាក់តាមប្រព័ន្ធធនាគារពីសំណាក់យោធា និងការលួចស្តាប់តាមប្រព័ន្ធទូរសព្ទដៃ ហើយលោកមានទំនាក់ទំនងជាមួយនឹងកងជីវពលនិងទាហានបះបោរខ្លះផងដែរ។
លោកបានថ្លែងប្រាប់វីអូអេថា៖ «កត្តាចម្បងគឺថា បដិវត្តន៍ត្រូវការជំនួយហិរញ្ញប្បទានពីពលរដ្ឋ [មីយ៉ាន់ម៉ា] និងពលរដ្ឋពីបណ្តាប្រទេសដទៃទៀត។ ការប្រើប្រាស់នូវប្រព័ន្ធរូបិយបណ្ណគ្រីបតូ គឺជា មធ្យោបាយប្រកបដោយសុវត្ថិភាពបំផុតមួយដើម្បីផ្តល់ការគាំទ្រ។ មិនត្រឹមតែយោធាមីយ៉ាន់ម៉ានោះទេ [ប៉ុន្តែ] គ្រប់រដ្ឋាភិបាលនៅលើពិភពលោកមិនអាចគ្រប់គ្រងដំណើរការផ្ទេរនៅតាមប្រព័ន្ធ Blockchain បាននោះទេ»។
ដោយហេតុថាការប្តូររូបិយបណ្ណឌីជីថល Kyat ជាមួយនឹងរូបិយបណ្ណគ្រីបតូដទៃទៀត មានកម្រិត និងតម្រូវការឲ្យមានភ្នាក់ងារដើម្បីបញ្ចូលនិងដកប្រាក់នោះ បានបង្កជាមន្ទិលចំពោះលទ្ធភាពប្រើប្រាស់បានសម្រាប់ក្រុមប្រឆាំង។ លោក Soe បាននិយាយថា សេចក្តីលម្អិតមិនពេញលេញដែល NUG បានបង្ហាញឡើងពីផែនការរបស់ខ្លួនសម្រាប់ធនាគារ Spring Development Bank ដែលនឹងកើតមានក្នុងពេលខាងមុខ អាចដោះស្រាយបញ្ហាបានខ្លះ ដោយផ្នែកតាមរយៈការប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធ Blockchain ដែលសមស្របជាមួយនឹងរូបិយបណ្ណគ្រីបតូដទៃទៀតជាជាងប្រព័ន្ធគ្រប់គ្រងលើរូបិយបណ្ណឌីជីថល Kyat តែមួយ។
រដ្ឋាភិបាលរួបរួមជាតិពីមុនមកបានប្រកាសពីថ្ងៃសម្ពោធជាផ្លូវការសម្រាប់ធនាគារដែលដំណើរការបានតាមប្រព័ន្ធអនឡាញតែមួយគត់នេះ ប៉ុន្តែការសម្ពោធបានខកខានទៅវិញ។ តែកាលពីចុងខែមិថុនា បណ្តាញព័ត៌មានក្នុងស្រុកបានរាយការណ៍ពីផែនការរបស់រដ្ឋាភិបាលរួបរួមជាតិនៅក្នុងការដាក់ដំណើរការប្រព័ន្ធធនាគារនេះនៅខែកក្កដានេះ។
ទោះបីយ៉ាងណាក៏ដោយ ក្រុមចលនាតស៊ូប្រដាប់អាវុធនៅមីយ៉ាន់ម៉ាអាចប្រមូលបានប្រាក់តែមួយភាគតូចប៉ុណ្ណោះបើធៀបនឹងរបបសឹកភូមាដែលក្តោបក្តាប់ប្រាក់រាប់សិបពាន់លានដុល្លារ។ លោក Abuza ដែលបានពិភាក្សាសម្ងាត់ជាមួយនឹង រដ្ឋាភិបាលរួបរួមជាតិអំពីផែនការរបស់ខ្លួន បាននិយាយថា ប្រសិនបើរដ្ឋាភិបាលរួបរួមជាតិអាចធ្វើឱ្យធនាគារនេះដំណើរការ វានឹងផ្តល់ជាការគាំទ្រដ៏សំខាន់ថ្មីមួយ។
លោកបានថ្លែងថា៖ «ខ្ញុំបានឃើញសេចក្តីលម្អតិនៃធនាគារ Spring Bank និងអ្វីដែលពួកគេផ្តល់ឱ្យ ក៏ដូចជា ទម្រង់សណ្ឋានពួកគេនឹងប្រើប្រាស់តាមប្រព័ន្ធអនឡាញ ហើយខ្ញុំគិតថា វានឹងមានប្រជាប្រិយភាព»។
លោកបានបន្តថា៖ «នេះនឹងក្លាយជាប្រភពប្រាក់ចំណូលសម្រាប់រដ្ឋាភិបាលរួបរួមជាតិ ប៉ុន្តែវាក៏នឹងជួយសម្រួលការផ្តល់ហិរញ្ញប្បទានដទៃទៀត រួមមាន ការលក់ឆ្នោត ការលក់ដី ការលក់សញ្ញាបណ្ណជាដើម។ ដូច្នេះប្រសិនបើពួកគេអាចធ្វើបាន … វាមានសារៈសំខាន់ខ្លាំងសម្រាប់ពួកគេក្នុងការបន្តនិរន្តរភាពបដិវត្តន៍»៕
ប្រែសម្រួលដោយលោក ណឹម សុភ័ក្រ្តបញ្ញា
