ក្រុមសកម្មជនដីធ្លីមកពីសហគមន៍បឹងកក់ ព្រះសង្ឃ និងសហគមន៍រងគ្រោះដោយសារជម្លោះដីធ្លីដទៃទៀតក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ បានប្រមូលផ្តុំគ្នាតវ៉ានៅពីមុខមន្ទីររដ្ឋសភាជាតិនៅថ្ងៃសុក្រនេះ ដើម្បីស្វែងរកអន្តរាគមន៍ពីស្ថាប័ននីតិបញ្ញត្តិដើម្បីជំរុញឲ្យដោះលែងសកម្មជនដីធ្លីចំនួនដប់នាក់និងព្រះសង្ឃចំនួនបីអង្គ រួមទាំងសកម្មជននយោបាយនិងអ្នកនយោបាយគណបក្សជំទាស់ផងដែរ។
ការទាមទារនេះធ្វើឡើងស្របគ្នានឹងអង្គការ Human Rights Watch របស់សហរដ្ឋអាមេរិក បានថ្កោលទោសការចាប់ខ្លួននិងការកាត់ទោសសកម្មជនដីធ្លីនិងព្រះសង្ឃទាំងបីអង្គ។
ដៃកាន់ផ្កាឈូក នៅពីមុខខ្លោងទ្វារចូលរដ្ឋសភាជាមួយនឹងស្ត្រីនិងក្រុមអ្នកតវ៉ាប្រមាណជិត១០០នាក់ អ្នកស្រីយ៉ោម បុប្ផា ជាអ្នកតវ៉ាក្នុងទំនាស់ដីធ្លីនៅបឹងកក់យ៉ាងសកម្មមួយរូប។
អ្នកស្រីបញ្ជាក់ថា ការទាមទារនេះគឺដើម្បីឲ្យមានការដោះលែងអ្នកនយោបាយនិងសកម្មជនគណបក្សសង្គ្រោះជាតិពីររូប សកម្មជនដីធ្លីដប់នាក់ និងព្រះសង្ឃខ្មែរកម្ពុជាក្រោមចំនួនបីអង្គដែលត្រូវអាជ្ញាធរខ្មែរចាប់ផ្សឹកនិងកាត់ទោសដាក់ពន្ធនាគារ។
«យើងទាំងអស់គ្នា ជាប្រជាពលរដ្ឋដឹងថា នេះជារឿងអយុត្តិធម៌ដ៏ធំមួយ។ ដូច្នេះយើងជាប្រជាពលរដ្ឋដែលរងគ្រោះទាំងអស់សុំឲ្យមានការដោះលែងទាំង១៥រូបនេះតែម្តង»។
កាលពីថ្ងៃអង្គារ និងថ្ងៃពុធសប្តាហ៍នេះ សាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញបានដាក់ទោសស្ត្រីសកម្មជនដីធ្លីដ៏សកម្មក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញចំនួនដប់នាក់ឲ្យជាប់ពន្ធនាគារចំនួនមួយឆ្នាំនិងពិន័យជាប្រាក់ចំនួនពីរលានរៀលឬស្មើនឹង៥០០ដុល្លារក្នុងម្នាក់ៗ។ ស្រ្តីទាំងនេះភាគច្រើនមកពីសហគមន៍បឹងកក់។ ទោសទាំងនេះគឺជាទោសកម្រិតខ្ពស់បំផុតដែលមានចែងក្នុងច្បាប់ក្នុងការចោទប្រកាន់លើពួកគេពីបទរំខានដល់កិច្ចការសមត្ថកិច្ចសាធារណៈ និងបទរំខានដល់ចរាចរណ៍សាធារណៈ។ ក្នុងចំណោមស្ត្រីដែលត្រូវផ្តន្ទាទោសទាំងនេះមានស្ត្រីសកម្មជនបឹងកក់ចំនួនប្រាំនាក់ដែលធ្លាប់ជាប់ពន្ធនាគារនាពេលកន្លងមក ហើយតុលាការគ្រាន់តែព្យួរទោសបណ្តោះអាសន្នតែប៉ុណ្ណោះ ក្នុងនោះដែរមានអ្នកស្រីទេព វន្នី ម្ចាស់ពានរង្វាន់ Vital Voices Global Partnership នៅសហរដ្ឋអាមេរិកផងដែរ។
ដោយឡែក ព្រះសង្ឃត្រូវចាប់ខ្លួនក្នុងសកម្មភាពរួមចំណែកក្នុងការតវ៉ានិងក្នុងការដឹកជញ្ជូនទង់ជាតិ ដែលមានដងធំៗ ហើយត្រូវអាជ្ញាធរចោទប្រកាន់ថា ជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងការដឹកជញ្ជូនដំបង។
ក្រុមអ្នកតវ៉ាបានអង្គុយនៅលើផ្លូវថ្នល់ និងស្រែកទាមទារឲ្យមានការដោះលែងជាប្រចាំ។
តំណាងរាស្ដ្រខាងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ និងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាបានចេញមកជួបក្រុមប្រជាពលរដ្ឋ។ តំណាងរាស្ត្រខាងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិបានទទួលយកញ្ញត្តិដែលបញ្ជាក់ពីការទាមទារនៅក្នុងនោះរបស់ក្រុមអ្នកតវ៉ា។
ដោយឡែក លោកស្រីឡោ ខេង តំណាងរាស្ដ្រខាងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ផ្តល់យោបល់ឲ្យមានការឲ្យជនជាប់ចោទធ្វើការប្តឹងទាស់តាមនីតិវិធីតុលាការ ហើយសមាជិកសភានឹងជួយធ្វើការសម្របសម្រួល។
«(យើង)យកទៅពិភាក្សាគ្នាចំពោះការចាប់ចងទាំងអស់នេះ ហើយយើងនឹងធ្វើទៅតាមនីតិវិធីនៃរដ្ឋសភារបស់យើង។ ហើយសភានឹងខិតខំសម្របសម្រួលជាមួយខាងតុលាការដើម្បីជួយដល់ប្រជាពលរដ្ឋនិងព្រះសង្ឃរបស់យើង»។
ព្រះសង្ឃខ្មែរកម្ពុជាក្រោមចំនួនពីរអង្គបានទទូចនៅចំពោះមុខតំណាងរាស្ដ្រគណបក្សកាន់អំណាច និងលោកចាន់ ចេងខាងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ឲ្យមានការគោរពសិទ្ធិព្រះពុទ្ធសាសនានិងមានសីលធម៌ចំពោះព្រះពុទ្ធសាសនា។
ក្នុងពេលជាមួយគ្នានេះដែរ អង្គការឃ្លាំមើលការរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស Human Rights Watch បាននិយាយនៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយនៅថ្ងៃនេះ ដោយចាត់ទុកថា ចំណាត់ការលើសកម្មជនដីធ្លីនិងព្រះសង្ឃគឺជា«រលកថ្មីមួយនៃការចាប់ខ្លួនគណបក្សប្រឆាំង និងសកម្មជនសង្គម» ហើយប្រទេសម្ចាស់ជំនួយ«គួរតែប្រឆាំងនឹងការបៀតបៀន ការដាក់ឃុំឃាំង និងការកាត់ទោសជនដែលប្រឆាំងតវ៉ាដោយសន្តិវិធីហើយរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាគួរតែបញ្ឈប់ការបង្រ្កាប»។
ឆ្លើយតបមកវិញ លោកផៃ ស៊ីផាន អ្នកនាំពាក្យទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រីលើកឡើងថា ចំណាត់ការនេះគឺជាការជំរុញឲ្យមានការគោរពច្បាប់និងសណ្តាប់ធ្នាប់និងការបំបាត់និទណ្ឌភាព។ ហើយវាមិនពាក់ព័ន្ធនឹងដំណើរការចរចានយោបាយនៃគណបក្សទាំងពីរគឺគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិស្តីពីការកែទម្រង់ការបោះឆ្នោតនោះទេ។
ទោះជាយ៉ាងណា លោកចាន់ សូវ៉េត អនុប្រធានផ្នែកស៊ើបអង្កេតរបស់សមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក មើលឃើញថា រដ្ឋាភិបាលបានប្រព្រឹត្តប្រាសចាកនឹង«ច្បាប់ជាតិ និងច្បាប់អន្តរជាតិ»ក្នុងការបង្រ្កាបលើក្រុមអ្នកតវ៉ានេះ៕
