មន្រ្តីជាន់ខ្ពស់នៃក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ និងអគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធដារ នៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍នេះ បានអះអាងថា ការចាប់ផ្តើមយកពន្ធលើចំណេញមូលធន ២០ ភាគរយ គឺជាការចូលរួមចំណែកជួយដល់រដ្ឋពីសំណាក់អ្នកមានអចលនទ្រព្យ ផ្ទះសម្បែង ដីធ្លីលើសពីមួយ មិនមែនជា «ការសង្កត់ករាស្រ្ត» នោះទេ។
ពួកគេបានលើកឡើងបែបនេះ នៅក្នុងកម្មវិធីមួយឆ្លើយតបនឹងការសម្រេចយកពន្ធលើចំណេញមូលធន ដែលនឹងចាប់ផ្តើមអនុវត្តពីដើមឆ្នាំក្រោយ។ ការសម្រេចយកពន្ធនេះនាំឲ្យមានការរិះគន់ផងដែរ ខណៈប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជាកំពុងរងគ្រោះដោយសារវិបត្តិជំងឺកូវីដ១៩។
លោក គង់ វិបុល អគ្គនាយកនៃអគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធដារ មានប្រសាសន៍ថា ការបង់ពន្ធចំណេញមូលធននេះ គឺដើម្បីផ្តល់អត្ថប្រយោជន៍ដល់ប្រជាពលរដ្ឋក្រីក្រ ហើយរដ្ឋាភិបាលអាចប្រើប្រាស់ថវិកាទាំងនេះទៅជួយពួកគេ និងរៀបចំហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធក្នុងប្រទេស។
លោកថ្លែងថា៖ «អ៊ីចឹងអត់សង្កត់ក(រាស្រ្ត)ទេ ហើយបើសិនជាយើងមិនយកពីអ្នកដែលមានចំណេញ វាហាក់បីដូចជាបានពន្ធពីណា(យកទៅជួយអភិវឌ្ឍប្រទេស)។ រដ្ឋអត់យកពន្ធទេពីអ្នកខាត(ពីការលក់) ហើយប្រជាពលរដ្ឋទូទៅ បើសិនអត់មានការលក់ ក៏អត់ជាប់ពន្ធហ្នឹងដែរ»។
លោក គង់ វិបុល បញ្ជាក់ថា ការប្រមូលពន្ធលើចំណេញមូលធននេះមិនបានអនុវត្តតាំងពីឆ្នាំ ២០០៧ ហើយរដ្ឋាភិបាលយល់ថា វាដល់ពេលក្នុងការប្រមូលពន្ធនេះ ដែលជាផ្នែកមួយនៃគោលនយោបាយរបស់រដ្ឋាភិបាល ក្នុងការពង្រីក«ការប្រមូលពន្ធឲ្យអស់ពីលទ្ធភាព»។
លោក វ៉ាន់ ពុទ្ធិពល អនុរដ្ឋលេខាធិការក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ មានប្រសាសន៍ដែរថា មិនមែនប្រជាពលរដ្ឋទូទៅឲ្យតែលក់ផ្ទះឬដី ត្រូវជាប់ពន្ធចំណេញមូលធននោះទេ គឺភាគច្រើនអ្នកដែលមានអចលនទ្រព្យច្រើនលើសពីផ្ទះ ឬដីគោលរបស់ពួកគេ ដែលតម្រូវឲ្យចូលរួមចំណែកផ្តល់ប្រាក់ចំណេញដល់រដ្ឋ នៅពេលពួកគេលក់អចលនទ្រព្យផ្សេងៗ។
លោកថ្លែងថា៖ «ខ្ញុំគិតថា អ្នកដែលបង់ពន្ធនេះច្រើនជាងគេជិត ៩០ ភាគរយ គឺអ្នកដែលមានរបរអាជីវកម្មខាងផ្នែកអចលនទ្រព្យនោះឯង។ ប៉ុន្តែចំពោះប្រជាជនទូទៅច្បាស់ជាមិនជាប់ទេ...ឪពុកចែកកូន អត់ជាប់លក់ផ្ទះនៅខ្លួនឯង អត់ជាប់(ទេ)។ ហើយលក់ខាត ក៏មិនជាប់ទៀត»។
ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុបានចេញប្រកាសមួយ ចុះខែមេសា ឆ្នាំ ២០២០ ស្តីពីពន្ធលើចំណេញមូលធន។ បើតាមប្រកាសនោះ អត្រាពន្ធលើចំណេញមូលធនត្រូវបានកំណត់តាមអត្រាថេរ ២០ ភាគរយ។ ប្រាក់ចំណេញមូលធន គឺជាប្រាក់បន្ទាប់ពីការកាត់ថ្លៃដើមនិងការចំណាយផ្សេងៗ ដូចជាការបង់ខាតការប្រាក់នៅធនាគារ ការជួសជុលកែលម្អផ្ទះ និងការចំណាយផ្សេងៗទៀត។ បើតាមប្រកាសនេះ ម្ចាស់ទ្រព្យអាចរក្សាទុកនូវឯកសារនានា ពាក់ព័ន្ធនឹងការចំណាយផ្សេងៗ។
នាយកប្រតិបត្តិអង្គការតម្លាភាពកម្ពុជាលោក ប៉ិច ពិសី មានប្រសាសន៍ថា គួរតែមានការពន្យារពេលអនុវត្តនូវការយកពន្ធចំណេញមូលធននេះ នៅគ្រាដែលប្រជាពលរដ្ឋរងគ្រោះដោយសារជំងឺកូវីដ១៩។លោកបន្តថា គួរតែមានការជំរុញនិងជួយដល់សហគ្រាសធុនតូច និងមធ្យម ដែលកំពុងជួបការលំបាក។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «បើសិនជាយើងអាចពន្យារការអនុវត្តច្បាប់ហ្នឹង គឺជារឿងដែលល្អ ដើម្បីធ្វើម៉េចឲ្យដំណើរការប្រតិបត្តិការអាជីវកម្ម ហើយនិងពលរដ្ឋយើងហ្នឹងអាចដោះស្រាយវិបត្តិដែលគាត់កំពុងតែមានហ្នឹងសិន ហើយអាចពន្យារដល់ពីរឬបីឆ្នាំហ្នឹងទៀត ខ្ញុំគិតថាជារឿងល្អ»។
លោកឲ្យដឹងទៀតថា លោកព្រួយបារម្ភអំពីអំពើពុករលួយនៅក្នុងដំណើរនេះ ដោយសារប្រព័ន្ធគណនេយ្យភាពនិងប្រព័ន្ធគ្រប់គ្រងនៅប្រទេសកម្ពុជា មានភាពទន់ខ្សោយនៅឡើយ។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «ប្រាកដជាមានលទ្ធភាពនៃការដោះស្រាយក្រៅប្រព័ន្ធចរចាប្រាក់អីហ្នឹងជាដើមច្រើន និងអាចបង្កឲ្យមានបញ្ហាអំពើពុករលួយ...»។
លោក ង៉ែត ជូ អ្នកវិភាគសេដ្ឋកិច្ចមួយរូប មានប្រសាសន៍ថា ជារៀងរាល់ឆ្នាំកម្ពុជាតែងតែខ្ចីប្រាក់ពីបរទេស ដើម្បីចូលរួមចំណែកដល់ថវិកាជាតិ ប៉ុន្តែលោកយល់ថា មិនគួរសម្រេចយកពន្ធលើប្រាក់ចំណេញនៅពេលនេះទេ ដោយសារពលរដ្ឋរងគ្រោះពីជំងឺកូវីដ១៩។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «អ៊ីចឹងក្នុងស្ថានភាពបែបនេះ រដ្ឋាភិបាលគួរតែកៀងគរទុន ដើម្បីជួយទ្រទ្រង់សេដ្ឋកិច្ចបន្ថែម។ ប្រសិនបើដាក់បន្ទុកលើពន្ធបន្ថែមក្នុងស្ថានភាពនេះ វាអាចជាកត្តារាំងស្ទះឬក៏សម្ពាធបន្ថែម»។
លោកព្រួយបារម្ភថា មន្រ្តីមួយចំនួនឆ្លៀតឱកាសជម្រិតទារប្រាក់ថែមពីអ្នកបង់ពន្ធនេះ។ លោកបន្តថាអ្នកដែលមានអចលនាទ្រព្យលើសពីសេចក្តីត្រូវការ នឹងរងគ្រោះនៅក្នុងការសម្រេចយកពន្ធលើប្រាក់ចំណេញនេះ។
បើតាមក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ អ្នកជាប់ពន្ធត្រូវដាក់លិខិតប្រកាសពន្ធតាមទម្រង់ ដែលកំណត់ដោយរដ្ឋបាលសារពើពន្ធ និងបង់ពន្ធលើចំណេញមូលធន ក្នុងអំឡុងពេលមិនលើសពី ៣ ខែ បន្ទាប់ពីសម្រេចបានចំណេញមូលធន។ ចំពោះទ្រព្យដែលស្ថិតនៅរាជធានីភ្នំពេញ អ្នកជាប់ពន្ធត្រូវដាក់លិខិតប្រកាសនិងបង់ពន្ធនៅអគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធដារ។ ចំពោះទ្រព្យដែលស្ថិតនៅតាមបណ្តាខេត្ត អ្នកជាប់ពន្ធត្រូវដាក់លិខិតប្រកាស និងបង់ពន្ធនៅសាខាពន្ធដារដែលទ្រព្យស្ថិតនៅ។
អ្នកជាប់ពន្ធត្រូវទទួលរងនូវទោសទណ្ឌតាមច្បាប់ស្តីពីសារពើពន្ធជាធរមាន ក្នុងករណីមិនបានដាក់លិខិតប្រកាស និងបង់ពន្ធលើចំណេញមូលធន តាមពេលកំណត់។ បុគ្គលដែលប្រព្រឹត្តអំពើគេចវេសពន្ធត្រូវរងការផ្តន្ទាទោសពិន័យជាប្រាក់ពី ១០ លានរៀល ដល់ ២០ លានរៀល ឬជាប់ពន្ធនាគារពី ១ ឆ្នាំទៅ ៥ ឆ្នាំឬទោសទាំងពីរនេះ៕
