នៅខណៈដែលតុលាការមិនទាន់សម្រេចចោទប្រកាន់ក្នុងបទល្មើសណាមួយនោះ អ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សពីររូប គឺលោក អំ សំអាត និងលោក ចាន់ ពុទ្ធិស័ក្តិ សើ្នតុលាការមិនចោទប្រកាន់ ដោយហេតុពួកគាត់ទាំងពីរគឺជាជនរងគ្រោះ តែអ្នកនាំពាក្យតុលាការបញ្ជាក់ថា តុលាការនឹងបន្តចាត់ការក្តីនេះទៀត។ ស្របពេលជាមួយគ្នានេះ ក្រុមអង្គការការពារសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ អំពាវនាវឲ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបិទការស៊ើបសួរជាបន្ទាន់។
លោក អំ សំអាត ប្រធានការិយាល័យបច្ចេកទេសស៊ើបអង្កេតនៃអង្គការការពារសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូ និងលោក ចាន់ ពុទ្ធិស័ក្ត សកម្មជនការពារសិទ្ធិលំនៅដ្ឋាននៅតំបន់បឹងកក់ បានចូលខ្លួនទៅសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញនារសៀលថ្ងៃ ពុធនេះ ក្នុងនាមជាជនសង្ស័យ ដើម្បីបំភ្លឺពាក់ព័ន្ធនឹងអំពើហិង្សាមួយដែលបានកើតឡើងកាលពីឆ្នាំមុន។
ការកោះហៅនេះនាំឲ្យអង្គការសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិជាច្រើនអំពាវនាវឱ្យអាជ្ញាធរកម្ពុជាទម្លាក់ចោលការស៊ើបអង្កេតលើអ្នកទាំងពីរនេះជាបន្ទាន់។
លោក អំ សំអាត ដែលត្រូវបានកងសន្តិសុខខណ្ឌដូនពេញវាយយ៉ាងដំណំកាលពីឆ្នាំមុននោះ បានថ្លែងប្រាប់ក្រុមអ្នកសារព័ត៌មាន ក្រោយពីលោកត្រូវបានសាកសួរ ដោយព្រះរាជអាជ្ញារង លោក ងិន ពេជ នៅពីមុខសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញថា លោកបានបញ្ជាក់នៅចំពោះលោកព្រះរាជអាជ្ញារងថា លោកមិនមានចេតនាបង្កហិង្សាទៅលើបុគ្គលណាមួយ ក្នុងថ្ងៃប្រារព្ធនៃទិវាលំនៅដ្ឋានពិភពលោកនោះទេ។ លោកបានស្នើឲ្យតុលាការទម្លាក់ចោលការចោទប្រកាន់មកលើរូបលោក ហើយផ្តល់យុត្តិធម៌ឲ្យលោកក្នុងនាមជាជនរងគ្រោះវិញ។
«ក្រោយពីយើងបំភ្លឺជូនលោកព្រះរាជអាជ្ញាហើយ ថា ខ្ញុំមិនបានប្រព្រឹត្តអ្វី ដូចការចោទប្រកាន់របស់អ្នកពីរនាក់ហ្នឹង ហើយខ្ញុំក៏អត់ដែលស្គាល់មុខគាត់ដែរ ហើយខ្ញុំបានបញ្ជាក់ហើយថា ខ្ញុំអត់ទៅមានគំនុំគុំគួនអី រឿងអីដែលខ្ញុំទៅប្រើហិង្សា»។
លោក អំ សំអាត បានបន្ថែមថា រឿងក្តីរបស់លោកមិនជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងបញ្ហានយោបាយនោះឡើយ ដូច្នេះ លោកសង្ឃឹមថា តុលាការនឹងធ្វើការសម្រេចចិត្ត ដោយមិនរងសំពាធពីបរិយាកាសនយោបាយដែលត្រូវគេសង្កេតឃើញថា កំពុងធ្លាក់ក្នុងភាពវឹកវរម្តងទៀត។
ចំណែកលោក ចាន់ ពុទ្ធិស័ក្ត សកម្មជនការពារសិទ្ធិលំនៅដ្ឋាននៅតំបន់បឹងកក់ បានប្រាប់ក្រុមអ្នកសារព័ត៌មានថា ក្នុងពេលសាកសួរ ក្រឡាបញ្ជី មិនបានបង្ហាញភស្តុតាង សម្រាប់គាំទ្រការចោទថា លោកមានការពាក់ព័ន្ធនឹងអំពើហិង្សានោះឡើយ។
លោកថា ក្រឡាបញ្ជី បានយោងតាមរបាយការណ៍របស់នគរបាលក្នុងខ័ណ្ឌដូនពេញ ដើម្បីសួរនាំរូបលោក។ លោកបន្តថា ក្រោយពីមេធាវីការពាររូបលោកបង្ហាញភស្តុតាងជាឃ្លីបវីដេអូ ពាក់ព័ន្ធនឹងអំពើហិង្សានោះ ក្រឡាបញ្ជី បានបញ្ជាក់ទៅព្រះរាជអាជ្ញារងដែលចាត់ការក្តីនោះថា រូបលោកមិនបានធ្វើសកម្មភាពនោះឡើយ។
មិនខុសពីលោក អំ សំអាត លោក ចាន់ ពុទ្ធិស័ក្តិ សំណូមពរឲ្យតុលាការ មិនចោទប្រកាន់រូបលោកផងដែរ។
«ខ្ញុំបានសំណូមពរឲ្យគាត់ហ្នឹង គឺកុំធ្វើ ធ្វើការចោទប្រកាន់ខ្ញុំ ព្រោះខ្ញុំជាជនរងគ្រោះទេហើយសំណូមពរឲ្យគាត់ហ្នឹង រកយុត្តិធម៌ជូនខ្ញុំវិញ ហើយនៅក្នុងហ្នឹងដែរ ខ្ញុំទាមទាររកយុត្តិធម៌ ហើយខ្ញុំទាមទារសំណងយកជាប្រាក់ ៣៥០ ដុល្លារ ជាថ្លៃដែលហៅថា ព្យាបាល ដែលគាត់ធ្វើឲ្យមានរបួសមកលើរូបខ្ញុំ ហើយនិងការបាត់ទូរស័ព្ទមួយគ្រឿងហ្នឹង»។
នៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមគ្នានៅថ្ងៃអង្គារ ក្រុមអង្គការលើកលែងទោសអន្តរជាតិ(Amnesty International) អ្នកការពារសិទ្ធិជនស៊ីវិល (Civil Rights Defenders) គណៈកម្មាធិការក្រុមអ្នកច្បាប់អន្តរជាតិអង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្ស (Human Rights Watch) បានចាត់ទុកថា សំណុំរឿងនេះមានលក្ខណៈនយោបាយ និងមានចេតនាបំភិតបំភ័យអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្ស។
លោកស្រី ចម្ប៉ា ប៉ាថែល នាយកប្រចាំតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍និងប៉ាស៊ីហ្វិកនៃអង្គការលើកលែងទោសអន្តរជាតិ (Amnesty International) បានបញ្ជាក់នៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមគ្នារបស់អង្គការសិទិ្ធមនុស្សអន្តរជាតិនានាថា៖
«ការស៊ើបអង្កេតលើលោក សំអាត និងលោក ពុទ្ធិស័ក្ត ដោយអាជ្ញាធរកម្ពុជា គឺជាការមិនគួរឱ្យជឿទាល់តែសោះ ហើយវាគឺជាករណីជាក់ស្តែងនៃការយាយីខាងផ្លូវតុលាការ។ តាមធម្មតាការប្រើប្រាស់កម្លាំងជ្រុលហួសមិនចាំបាច់ដោយកងកម្លាំងសន្តិសុខគឺមិនដែលទទួលការដាក់ទោសអ្វីទេ ហើយអ្នកដែលលើកកម្ពស់និងការពារសិទ្ធិមនុស្សតែងតែប្រឈមនឹងដំណើរការរឿងក្តីព្រហ្មទណ្ឌនៅតុលាការ»។
យ៉ាងណាក៏ដោយ លោក លី សុផាណា អ្នកនាំពាក្យសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ បានប្រាប់ VOA តាមសារក្នុងបណ្តាញទូរស័ព្ទចល័តថា តុលាការនឹងមិនបញ្ចប់ក្តីនេះឡើយ។
លោកបានសរសេរក្នុងន័យដើមថា៖ «អយ្យការបានសម្រេចបន្តចំណាត់ការរឿងក្តីនេះ ដោយនឹងត្រូវពិនិត្យរាល់ឯកសារនានា ភស្តុតាង និងស្តាប់ចម្លើយបុគ្គលដែលពាក់ព័ន្ធ»។
យោងតាមសេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់អង្គការលីកាដូចេញផ្សាយកាលពីថ្ងៃអង្គារ បានបញ្ជាក់ពីហេតុការណ៍នៃអំពើហិង្សាដែលបានកើតឡើងកាលពីឆ្នាំ ២០១៦ថា៖ «នៅថ្ងៃទី ១០ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១៦ អំឡុងពេលដង្ហែរក្បួនអហិង្សាតាមផ្លូវនានាក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ ឆ្ពោះទៅទីលានប្រជាធិបតេយ្យ ក្រុមសន្តិសុខ ដែលដឹកនាំដោយលោក គឹម វុត្ថា ប្រធានសិន្តិសុខខណ្ឌដូនពេញ បានបិទផ្លូវរាំងក្បួនដង្ហែរ និងបានឆក់យកស្គរឆ៉ៃយ៉ាំ និងបដា ពីអ្នកដើរហែរក្បួន»។
សេចក្តីថ្លែងការណ៍បានបន្តថា នៅពេលនោះ ក្រុមសន្តិសុខ បានចាប់ផ្តើមប្រើអំពើហិង្សាទៅលើលោក ចាន់ ពុទ្ធិស័ក្ត ខណៈពេលដែលលោកកំពុងថតសកម្មភាពរបស់ក្រុមសន្តិសុខ។
លោក អំ សំអាត បានព្យាយាមដោយសន្តិវិធី ដើម្បីបញ្ឈប់ស្ថានការណ៍តានតឹងនោះ ក្នុងនាមលោកជាអ្នកឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្ស។ តែនៅពេលភ្លាមនោះៗ ក្រុមសន្តិសុខបានហ៊ុមព័ទ្ធ និងដាល់មុខ និងកញ្ចឹងករបស់លោកជាច្រើនដៃ។
បន្ថែមលើសេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់អង្គការលីកាដូ ឃ្លីបវីដេអូ ដែលបណ្តាញព័ត៌មានក្នុងស្រុកមួយចំនួនបានបង្ហោះលើបណ្តាញសង្គមហ្វេសប៊ុក បានបង្ហាញយ៉ាងច្បាស់ ថា លោក អំ សំអាត ត្រូវបានក្រុមកងសន្តិសុខ ព្រួតវាយផ្ទួនៗ នៅពេលលោកព្យាយាមបន្ថយភាពតានតឹងក្នុងគ្រាកងសនិ្តសុខផ្តើមអំពើហិង្សាលើលោក ចាន់ ពុទ្ធិស័កិ្ត។
ខណៈពេលតុលាការធ្វើការសាកសួរអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សទាំងពីររូបនេះ ក្រុមអ្នកតវ៉ាមកពីសហគមន៍នានា បានមកប្រមូលផ្តុំនៅមុខតុលាការរាជធានីភ្នំពេញ។ ក្រុមអ្នកតវ៉ាមួយចំនួន ស្រែកចោទតុលាការថា ជាស្ថាប័នពុករលួយ ហើយថា តុលាការដូចជាទីផ្សារភាគហ៊ុនសម្រាប់ជួញដូរយុត្តិធម៌។ មេដឹកនាំអង្គការសង្គមស៊ីវិលក្នុងស្រុក និងក្រុមសង្កេតការណ៍សិទ្ធិមនុស្សជាតិ និងអន្តរជាតិក៏បានចូលរួមឃ្លំាមើលដំណើរការការសាកសួរអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សទាំងពីររូបនេះផងដែរ។
មេដឹកនាំអង្គការសង្គមស៊ីវិលមួយចំនួន បានឲ្យដឹងថា តុលាការទំនងជានឹងមិនបញ្ចប់រឿងនេះឡើយហើយថា ចំណាត់ខាងតុលាការប្រឆាំងលោក អំ សំអាត និងលោក ចាន់ ពុទ្ធិស័ក្ត ជាសារមួយព្រមានដល់អង្គការសង្គមស៊ីវិលផ្សេងៗទៀត ដែលធ្វើការតស៊ូមតិប្រឆាំងនឹងការជិះជាន់របស់អាជ្ញាធរទាក់ទិនគម្រោងអភិវឌ្ឍន៍ផ្សេងៗ និងការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សនានាជាដើម។
ពាក្យបណ្តឹងប្រឆាំងអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សនេះ មិនមែនមានតែលើមន្ត្រីការពារសិទ្ធិមនុស្សអង្គការលីកាដូ និងសកម្មជនការពារសិទ្ធិមនុស្សនៅតំបន់បឹងកក់នោះទេ។
មន្ត្រីបួនរូបរបស់សមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សក្នុងស្រុក Adhoc និងមន្ត្រី គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតមួយរូប ដែលជាអតីតមន្ត្រីសិទ្ធិមនុស្សរបស់សមាគម Adhoc ដដែលនេះ ក៏ត្រូវបានចាប់ខ្លួន និងបញ្ជូនទៅពន្ធនាគារបន្ទាប់ពីពួកគេជួយដំណើរការក្តីឲ្យស្ត្រីអ្នកកាត់សក់ ម្នាក់ ដែលត្រូវបានគេចោទថា មានទំនាក់ទំនងស្នេហាលួចលាក់ជាមួយលោក កឹម សុខាប្រធានស្តីទីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ។ រឿងក្តីទាំងប្រាំនេះ ត្រូវគេដឹងថា ជារឿងដែលជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងបញ្ហានយោបាយ៕
