ភ្នំពេញ —
គណបក្សសង្រ្គោះជាតិ នៅថ្ងៃអង្គារនេះ បានរៀបចំសំណើបេក្ខភាពលោកសម រង្ស៊ី ជាបេក្ខជនតំណាងរាស្ដ្រប្រចាំមណ្ឌលខេត្តកណ្តាលសម្រាប់ដាក់ជូនគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតពិចារណាដាក់បញ្ចូលជាផ្លូវការក្នុងបញ្ជីឈ្មោះបេក្ខជនតំណាងរាស្ដ្រ។ នេះបើតាមការឲ្យដឹងរបស់មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់របស់គណបក្សជំទាស់។
លោកសម រង្ស៊ីគឺជាបេក្ខជននាយករដ្ឋមន្ត្រីរបស់គណបក្សសង្រ្គោះជាតិ ដែលនឹងត្រូវប្រកួតប្រជែងដោយផ្ទាល់ជាមួយបេក្ខភាពនាយករដ្ឋមន្ត្រីរបស់លោកហ៊ុន សែន ដែលកាន់អំណាចយូរមកពីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា។
លោកយឹម សុវណ្ណ អ្នកនាំពាក្យ និងជាបេក្ខជនតំណាងរាស្ដ្ររបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ មានប្រសាសន៍ថា គណបក្សរបស់លោកគ្រោងនឹងបញ្ជូនសំណើនោះទៅកាន់គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត(គ.ជ.ប.)នៅថ្ងៃនេះ។
លោកនិយាយថា៖ «ស្នើទៅឯកឧត្តមអ៊ឹម សួស្តី ដើម្បីដាក់ឈ្មោះឯកឧត្តមសម រង្ស៊ីចូលក្នុងបញ្ជីឈ្មោះបោះឆ្នោត ហើយនិងបញ្ជីអ្នកតំណាងរាស្ដ្រនៅក្នុងខេត្តកណ្តាលដើម្បីបើកផ្លូវឲ្យឯកឧត្តមបានឈរជាបេក្ខជនតំណាងរាស្ដ្រក្នុងខេត្តកណ្តាល»។
សំណើនេះធ្វើឡើងបីថ្ងៃប៉ុណ្ណោះមុននឹងប្រធានគណបក្សសង្រ្គោះជាតិត្រូវត្រឡប់មកកាន់ប្រទេសកម្ពុជាវិញ ក្រោយពីនិរទេសខ្លួនអស់រយៈពេលបួនឆ្នាំ ដោយសារការផ្តន្ទាទោសដោយតុលាការខ្មែរនិងក្រោយពីព្រះមហាក្សត្រទ្រង់ព្រះរាជទានការលើកលែងទោសដល់រូបលោក។
លោកទេព នីថា អគ្គលេខាធិការគ.ជ.ប.មានប្រសាសន៍ថា រហូតមកទល់នឹងល្ងាចថ្ងៃអង្គារនេះ គ.ជ.ប.មិនទាន់បានទទួលសំណើណាមួយពីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិទាក់ទិននឹងសំណើដាក់បេក្ខជនលោកសម រង្ស៊ីនោះទេ។
មន្ត្រីគ.ជ.ប.ដដែលបញ្ជាក់ថា ទោះជាយ៉ាងណាមិនមានច្រកណាមួយសម្រាប់បើកផ្លូវឲ្យលោកសម រង្ស៊ីឈរឈ្មោះនោះទេ។
លោកឲ្យដឹងថា៖ «យើងអត់បានទទួលលិខិតនេះទេ។ ដូចខ្ញុំជម្រាបអញ្ចឹង តាមផ្លូវច្បាប់ គ.ជ.ប.គ្មានសមត្ថកិច្ចអីទៅសម្រេចរឿងនេះទេ ព្រោះថា ការចុះឈ្មោះបោះឆ្នោតចប់ហើយ។ ការចុះបញ្ជីគណបក្សនយោបាយក៏ចប់អស់ហើយ ហើយក៏អត់មានច្បាប់ណាអនុញ្ញាតឲ្យសើរើឬចុះបន្ថែមទេ»។
លោកសម រង្ស៊ីត្រូវបានតុលាការខ្មែរកាត់ទោសឱ្យជាប់ពន្ធនាគាររយៈពេលជាង១១ឆ្នាំពីបទដកតម្រុយបង្គ្រោលព្រំដែនលេខ១៨៥នៅស្រុកចន្ទ្រាខេត្តស្វាយរៀង និងផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានមិនពិត និងក្លែងឯកសារសារធារណៈ។ ហើយលោកបាននិរទេសខ្លួនដើម្បីគេចពីការចាប់ដាក់ពន្ធនាគារដោយអាជ្ញាធរខ្មែរចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០០៩មកម្ល៉េះ។
ការដាក់ទោសនេះត្រូវក្រុមមន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលហៅថា គឺជាការផ្តន្ទាទោសដោយសារមូលហេតុនយោបាយ។
ប៉ុន្តែព្រះមហាក្សត្រសម្តេចព្រះបរមនាថនរោត្តម សីហមុនី បានលើកលែងទោសលោកសម រង្ស៊ី កាលពីថ្ងៃសុក្រសប្តាហ៍មុន បន្ទាប់ពីមានសំណើពីលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីហ៊ុន សែន។
សហគមន៍អន្តរជាតិ មានបារាំង ជប៉ុន អាមេរិក អ្នករាយការណ៍ពិសេសរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិទទួលបន្ទុកសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា បានស្វាគមន៍ការលើកលែងទោសនេះ។
ជាមួយគ្នានេះដែរ សហរដ្ឋអាមេរិកបានទទូចឲ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបង្កបរិយាកាសសុវត្ថិភាពដល់ការវិលត្រឡប់របស់លោកសម រង្ស៊ី ព្រមទាំងអនុញ្ញាតឲ្យរូបលោកចូលរួមការបោះឆ្នោតវិញបាន។
គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតបានលុបឈ្មោះលោកសម រង្ស៊ីចេញពីបញ្ជីឈ្មោះអ្នកបោះឆ្នោតនិងបានដកហូតសិទ្ធិឈរឈ្មោះជាបេក្ខជនតំណាងរាស្ដ្រ ដោយសារតែពិរុទ្ធភាពរបស់លោក។
លោកបណ្ឌិតឡៅ ម៉ុងហៃ សាស្ត្រាចារ្យច្បាប់ និងជាអ្នកវិភាគនយោបាយឯករាជ្យ មានប្រសាសន៍ថា គ.ជ.ប.អាចចុះឈ្មោះបេក្ខជនតំណាងរាស្ដ្រឲ្យលោកសម រង្ស៊ីឡើងវិញបានដោយគ្រាន់តែយោងតាមមូលដ្ឋាននៃគោលការណ៍លើកលែងទោសដោយព្រះមហាក្សត្រ និងស្មារតីដើម្បីការបោះឆ្នោតដោយសេរីនិងយុត្តិធម៌៕
លោកសម រង្ស៊ីគឺជាបេក្ខជននាយករដ្ឋមន្ត្រីរបស់គណបក្សសង្រ្គោះជាតិ ដែលនឹងត្រូវប្រកួតប្រជែងដោយផ្ទាល់ជាមួយបេក្ខភាពនាយករដ្ឋមន្ត្រីរបស់លោកហ៊ុន សែន ដែលកាន់អំណាចយូរមកពីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា។
លោកយឹម សុវណ្ណ អ្នកនាំពាក្យ និងជាបេក្ខជនតំណាងរាស្ដ្ររបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ មានប្រសាសន៍ថា គណបក្សរបស់លោកគ្រោងនឹងបញ្ជូនសំណើនោះទៅកាន់គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត(គ.ជ.ប.)នៅថ្ងៃនេះ។
លោកនិយាយថា៖ «ស្នើទៅឯកឧត្តមអ៊ឹម សួស្តី ដើម្បីដាក់ឈ្មោះឯកឧត្តមសម រង្ស៊ីចូលក្នុងបញ្ជីឈ្មោះបោះឆ្នោត ហើយនិងបញ្ជីអ្នកតំណាងរាស្ដ្រនៅក្នុងខេត្តកណ្តាលដើម្បីបើកផ្លូវឲ្យឯកឧត្តមបានឈរជាបេក្ខជនតំណាងរាស្ដ្រក្នុងខេត្តកណ្តាល»។
សំណើនេះធ្វើឡើងបីថ្ងៃប៉ុណ្ណោះមុននឹងប្រធានគណបក្សសង្រ្គោះជាតិត្រូវត្រឡប់មកកាន់ប្រទេសកម្ពុជាវិញ ក្រោយពីនិរទេសខ្លួនអស់រយៈពេលបួនឆ្នាំ ដោយសារការផ្តន្ទាទោសដោយតុលាការខ្មែរនិងក្រោយពីព្រះមហាក្សត្រទ្រង់ព្រះរាជទានការលើកលែងទោសដល់រូបលោក។
លោកទេព នីថា អគ្គលេខាធិការគ.ជ.ប.មានប្រសាសន៍ថា រហូតមកទល់នឹងល្ងាចថ្ងៃអង្គារនេះ គ.ជ.ប.មិនទាន់បានទទួលសំណើណាមួយពីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិទាក់ទិននឹងសំណើដាក់បេក្ខជនលោកសម រង្ស៊ីនោះទេ។
មន្ត្រីគ.ជ.ប.ដដែលបញ្ជាក់ថា ទោះជាយ៉ាងណាមិនមានច្រកណាមួយសម្រាប់បើកផ្លូវឲ្យលោកសម រង្ស៊ីឈរឈ្មោះនោះទេ។
លោកឲ្យដឹងថា៖ «យើងអត់បានទទួលលិខិតនេះទេ។ ដូចខ្ញុំជម្រាបអញ្ចឹង តាមផ្លូវច្បាប់ គ.ជ.ប.គ្មានសមត្ថកិច្ចអីទៅសម្រេចរឿងនេះទេ ព្រោះថា ការចុះឈ្មោះបោះឆ្នោតចប់ហើយ។ ការចុះបញ្ជីគណបក្សនយោបាយក៏ចប់អស់ហើយ ហើយក៏អត់មានច្បាប់ណាអនុញ្ញាតឲ្យសើរើឬចុះបន្ថែមទេ»។
លោកសម រង្ស៊ីត្រូវបានតុលាការខ្មែរកាត់ទោសឱ្យជាប់ពន្ធនាគាររយៈពេលជាង១១ឆ្នាំពីបទដកតម្រុយបង្គ្រោលព្រំដែនលេខ១៨៥នៅស្រុកចន្ទ្រាខេត្តស្វាយរៀង និងផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានមិនពិត និងក្លែងឯកសារសារធារណៈ។ ហើយលោកបាននិរទេសខ្លួនដើម្បីគេចពីការចាប់ដាក់ពន្ធនាគារដោយអាជ្ញាធរខ្មែរចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០០៩មកម្ល៉េះ។
ការដាក់ទោសនេះត្រូវក្រុមមន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលហៅថា គឺជាការផ្តន្ទាទោសដោយសារមូលហេតុនយោបាយ។
ប៉ុន្តែព្រះមហាក្សត្រសម្តេចព្រះបរមនាថនរោត្តម សីហមុនី បានលើកលែងទោសលោកសម រង្ស៊ី កាលពីថ្ងៃសុក្រសប្តាហ៍មុន បន្ទាប់ពីមានសំណើពីលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីហ៊ុន សែន។
សហគមន៍អន្តរជាតិ មានបារាំង ជប៉ុន អាមេរិក អ្នករាយការណ៍ពិសេសរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិទទួលបន្ទុកសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា បានស្វាគមន៍ការលើកលែងទោសនេះ។
ជាមួយគ្នានេះដែរ សហរដ្ឋអាមេរិកបានទទូចឲ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបង្កបរិយាកាសសុវត្ថិភាពដល់ការវិលត្រឡប់របស់លោកសម រង្ស៊ី ព្រមទាំងអនុញ្ញាតឲ្យរូបលោកចូលរួមការបោះឆ្នោតវិញបាន។
គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោតបានលុបឈ្មោះលោកសម រង្ស៊ីចេញពីបញ្ជីឈ្មោះអ្នកបោះឆ្នោតនិងបានដកហូតសិទ្ធិឈរឈ្មោះជាបេក្ខជនតំណាងរាស្ដ្រ ដោយសារតែពិរុទ្ធភាពរបស់លោក។
លោកបណ្ឌិតឡៅ ម៉ុងហៃ សាស្ត្រាចារ្យច្បាប់ និងជាអ្នកវិភាគនយោបាយឯករាជ្យ មានប្រសាសន៍ថា គ.ជ.ប.អាចចុះឈ្មោះបេក្ខជនតំណាងរាស្ដ្រឲ្យលោកសម រង្ស៊ីឡើងវិញបានដោយគ្រាន់តែយោងតាមមូលដ្ឋាននៃគោលការណ៍លើកលែងទោសដោយព្រះមហាក្សត្រ និងស្មារតីដើម្បីការបោះឆ្នោតដោយសេរីនិងយុត្តិធម៌៕
