ប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាមេរិក លោក Barack Obama នឹងស្វះស្វែងធ្វើឲ្យមានលំនឹងលើតួនាទីដឹកនាំរបស់អាមេរិកនៅក្នុងតំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក នៅក្នុងរយៈពេលជាច្រើនឆ្នាំទៅមុខទៀត នៅពេលដែលលោកធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះទទួលស្វាគមន៍មេដឹកនាំប្រជាជាតិអាស៊ីអាគ្នេយ៍ ឬអាស៊ានទាំង១០ប្រទេស នៅថ្ងៃទី១៥ និងទី១៦ ខែកុម្ភៈ នៅកន្លែងលំហែកាយ Sunnylands ក្នុងរដ្ឋកាលីហ្វ័រញ៉ា។
របៀបវារៈនៃកិច្ចប្រជុំនៅថ្ងៃច័ន្ទ និងថ្ងៃអង្គារ មិនសូវផ្លូវការដូចកិច្ចប្រជុំកំពូលផ្សេងទៀតទេ នៅឯទីកន្លែងលំហែកាយដ៏គួរឲ្យចាប់ចិត្តនេះ។ ប៉ុន្តែ មេដឹកនាំទាំងនេះ នឹងដោះស្រាយបញ្ហាដ៏តឹងតែង និងស្មុគស្មាញជាច្រើន ដែលសំខាន់សម្រាប់ការធ្វើឲ្យមានលំនឹងឡើងវិញរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកនៅតំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក។
សហរដ្ឋអាមេរិកសម្លឹងមើលឃើញថា ទំនាក់ទំនងរបស់ខ្លួនជាមួយនឹងបណ្តាប្រទេសអាស៊ានដើរតួនាទីសំខាន់ ទាក់ទងនឹងអនាគតខាងសន្តិសុខ និងភាពចម្រុងចំរើនរបស់អាមេរិក។
តំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍កំពុងមានកំណើនសេដ្ឋកិច្ចខ្ពស់ ហើយក៏កំពុងមានភាពតានតឹងមួយចំនួនកាន់តែកើនឡើងផងដែរ។ នេះគឺជាមូលហេតុដែលលោក អូបាម៉ា នឹងជំរុញឲ្យមេដឹកនាំអាស៊ានអនុម័តច្បាប់បញ្ញត្តិ និងគោលការណ៍មួយចំនួន ដែលនឹងធានាថា ប្រទេសនីមួយៗអាចសម្រេចកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់ខ្លួនតាមផ្លូវច្បាប់ និងដោយសន្តិភាព។
លោក Daniel Russel គឺជាឧបការីរដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកទទួលបន្ទុកកិច្ចការអាស៊ីខាងកើត និងអាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក។
លោកថា៖«ភាពរួបរួមរបស់អាស៊ានជួយធានាស្ថិរភាព និងកំណើនសេដ្ឋកិច្ច ដែលត្រូវបានបង្កើតឡើងដោយការប្តេជ្ញាចិត្តរួមខាងបទបញ្ញត្តិ និងយុត្តិធម៌។ វាអនុញ្ញាតឲ្យប្រទេសធំៗ ដូចជាសហរដ្ឋអាមេរិក និងប្រទេសមហាអំណាចផ្សេងៗទៀត ធ្វើការទាក់ទងគ្នាក្នុងនាមជាដៃគូដ៏មានប្រយោជន៍។ ជាពិសេស ភាពរួបរួមនេះការពារអាស៊ានមិនឲ្យធ្លាក់ខ្លួនក្លាយជាតំបន់ដែលស្ថិតនៅក្រោមឥទ្ធិផល ឬក្លាយជាវាលសមរភូមិឡើយ»។
សេតវិមានចាត់ទុកតំបន់នេះជាតំបន់«ស្នូល»នៃតំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក ហើយថា អាស៊ានគឺជាវេទិកាដ៏ល្អមួយ ក្នុងការបង្កើតរចនាសម្ព័ន្ធដើម្បីដោះសា្រយបញ្ហាជាច្រើន។
បញ្ហាមួយដែលបានបង្កើតភាពតានតឹងដ៏ខ្លំាងក្លានោះ គឺជម្លោះដែនទឹកនៅសមុទ្រចិនខាងត្បូង ដែលជាដែនទឹកដ៏មមាញឹកបំផុតមួយនៅក្នុងពិភពលោក។
លោក Ben Rhodes អនុប្រធាននៃក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខជាតិរបស់លោកប្រធានាធិបតី អូបាម៉ា បានឲ្យដឹងថា៖
«នឹងមានអ្នកទាមទារខុសៗគ្នាជាច្រើន។ យើងមិនមានការទាមទារអ្វីទេ ហើយគោលបំណងរបស់យើងគឺចង់ឃើញ ការទាមទារទាំងនោះត្រូវបានដោះស្រាយ ដោយស្របទៅនឹងច្បាប់អន្តរជាតិ ពីព្រោះថា បើមិនដូច្នោះទេ ច្បាប់នោះគឺគ្មានន័យអ្វីទេ។ បញ្ហានេះគឺជាបញ្ហាដែលប្រទេសធំមួយកំពុងគំរាមធ្វើបាបប្រទេសតូចជាងខ្លួន។ នេះហើយគឺជាមូលហេតុដែលបណ្តាលឲ្យមានជម្លោះជាបន្តបន្ទាប់ ដែលមិនផ្តល់ផលប្រយោជន៍ដល់ភាគីណាមួយឡើយ»។
សេតវិមានក៏បានឲ្យដឹងបន្ថែមដែរថា សហរដ្ឋអាមេរិកនឹងបញ្ជាក់គោលជំហររបស់ខ្លួនក្នុងការជំទាស់នឹង អ្វីដែលសហរដ្ឋអាមេរិកចាត់ទុកថាជា«ការពង្រីកយោធារបស់ចិន» លើតំបន់ដែលមានជម្លោះ។ ហេតុដូចនេះ សហរដ្ឋអាមេរិកនឹងបន្តអនុវត្ត«សេរីភាពខាងនាវាចរណ៍»នៅតំបន់មានជម្លោះនោះ។
សហរដ្ឋអាមេរិកសង្ឃឹមថា នឹងពង្រឹងទំនាក់ទំនងពាណិជ្ជកម្ម និងការនាំចេញនាំចូលឲ្យកាន់តែស៊ីជម្រៅជាមួយអាស៊ាន ដោយសង្ឃឹមថា នឹងអាចចូលរួមដល់ពីកំណើនសេដ្ឋកិច្ចដ៏លឿនរបស់តំបន់នេះ។
លោក Ben Rhodes បានបន្ថែមឲ្យដឹងថា៖«យើងមើលឃើញថា ប្រទេសជាច្រើនកំពុងប្រឡូកក្នុងសេដ្ឋកិច្ចដែលផ្តោតលើផ្នែកសេវាកម្ម ដែលជំរុញដោយភាពជាសហគ្រិន មូលធនបញ្ញា និងបច្ចេកវិទ្យា។ សហរដ្ឋអាមេរិកឲ្យតម្លៃលើតំបន់ដែលមានសេដ្ឋកិច្ចបែបនេះ»។
កិច្ចប្រជុំកំពូលអាមេរិក-អាស៊ាននេះ នឹងពិភាក្សាអំពីបញ្ហាមួយចំនួន ដូចជាភាពជ្រុលនិយមបែបហិង្សា សន្តិសុខលើប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិត និងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ។
មន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលអាមេរិក ឲ្យដឹងថា តាមរយៈការរៀបចំកិច្ចប្រជុំនេះ លោកប្រធានាធិបតី អូបាម៉ា សង្ឃឹមថា នឹងបង្កើតគម្រោងការងារមួយសម្រាប់ឆ្នាំចុងក្រោយនៃអណត្តិរបស់លោក ក្នុងការបន្តកិច្ចខំប្រឹងប្រែងធ្វើឲ្យមានតុល្យភាពរបស់អាមេរិកនៅក្នុងតំបន់នេះ។
ហើយលោកប្រធានាធិបតី សង្ឃឹមថា កិច្ចប្រជុំកំពូលនេះនឹងបង្ហាញសារមួយដល់រដ្ឋបាលក្រោយរបស់អាមេរិកថា ការធ្វើទំនាក់ទំនងជាន់ខ្ពស់ត្រូវការចំាបាច់សម្រាប់សហរដ្ឋអាមេរិក ក្នុងការធានា និងរក្សាតួនាទីជាអ្នកដឹកនាំរបស់ខ្លួនក្នុងប៉ុន្មានទសវត្សរ៍ខាងមុខ៕
ប្រែសម្រួលដោយ ទែន សុខស្រីនិត
