ទីប្រឹក្សានិងជំនួយការជាង៨០រូបត្រូវបានតែងតាំងនិងផ្តល់ឋានៈពីអគ្គនាយកដល់រដ្ឋមន្ត្រី ដើម្បីអមទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី ដែលជាផ្នែកមួយនៃការពង្រឹងប្រសិទ្ធភាពការងាររបស់រដ្ឋាភិបាលក្នុងអាណត្តិទីប្រាំមួយនេះ។ នេះបើយោងតាមព្រះរាជ្យក្រឹត្យដែលចេញផ្សាយដោយអង្គភាពព័ត៌មានដែលស្និទ្ធនឹងរដ្ឋាភិបាល និងអ្នកនាំពាក្យរបស់ទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី។
ព្រះរាជ្យក្រឹត្យចុះហត្ថលេខាដោយលោក សាយ ឈុំ ប្រធានព្រឹទ្ធសភា និងជាប្រមុខរដ្ឋស្តីទី កាលពីថ្ងៃ៥ ខែតុលា ដែលចេញផ្សាយដោយអង្គភាពព័ត៌មាន Freshnews នៅថ្ងៃពុធ បានឱ្យដឹងថា ព្រះមហាក្សត្រខ្មែរបានត្រាស់បង្គាប់តែងតាំង និងផ្តល់ឋានៈដល់ទីប្រឹក្សាអមទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រីចំនួន៤៦រូប។ ក្នុងចំណោមអ្នកទាំង៤៦ រូបមានបីរូបមានឋានៈស្មើរដ្ឋមន្ត្រី ហើយផ្សេងទៀតគឺមានឋានៈស្មើរដ្ឋលេខាធិការនិងអនុរដ្ឋលេខាធិការ។ ព្រះរាជ្យក្រឹត្យដដែលក៏បានត្រាស់បង្គាប់ តែងតាំងនិងផ្តល់ឋានៈដល់ជំនួយការទីប្រឹក្សាអមទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី ចំនួន៣៨រូប។ អ្នកទាំង៣៨រូបនេះមានឋានៈស្មើនឹងអគ្គនាយក។
ព្រះរាជ្យក្រឹត្យចេញដោយលោក សាយ ឈុំ មិនបានបញ្ជាក់អំពីមុខជំនាញនិងកិច្ចការដែលក្រុមមន្ត្រីទាំងនេះ នឹងទទួលរ៉ាប់រងនោះទេ។
ប៉ុន្តែលោក ផៃ ស៊ីផាន អ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាលបានអះអាងថា ទីប្រឹក្សាដែលទើបតែងតាំងថ្មីនេះ សុទ្ធតែមានជំនាញច្បាស់លាស់មកពីស្ថាប័នរដ្ឋផ្សេងគ្នា។
លោកមានប្រសាសន៍ប្រាប់ VOA នៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍នេះថា៖
«ក្រសួងនីមួយៗគឺមានជំនាញរបស់គេ ដូច្នេះទីប្រឹក្សាក្រសួងហិរញ្ញវត្ថុ វាត្រូវតែយល់ពីអារឿងការងារនេះ ហិរញ្ញវត្ថុ។ ទីប្រឹក្សាក្រសួងកសិកម្ម ត្រូវតែយល់គ្នាអំពីវិស័យកសិកម្មហ្នឹងឯង ពីព្រោះគឺទិសដៅរបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រី ចង់បានប្រសិទ្ធិភាព មិនចង់ឲ្យគេបោះឆ្នោតទម្លាក់ចោលអាណត្តិមុខនេះឯង»។
អ្នកនាំពាក្យរូបនេះអះអាងថា ការតែងតាំងនេះជាការបង្កើតការងារបន្ថែមដល់មន្ត្រីទាំងនោះ ក្នុងពេលរដ្ឋាភិបាលកំពុងរកចំណូលបានច្រើន។
«ដូច្នេះយើងប្រើគ្រប់មធ្យោបាយ ឆ្លើយតបនឹងគោលនយោបាយចំណូលខ្ពស់ បង្កើនការងាររបស់ប្រជាពលរដ្ឋ។ អ្នកទាំងអស់ហ្នឹងមិនមែនខ្មាំងឯណា។ អ្នកទាំងអស់ហ្នឹងមិនមែនបរទេសណា គាត់មកធ្វើការបម្រើប្រជាពលរដ្ឋ ធ្វើម៉េចឲ្យមានប្រសិទ្ធភាព។ អានេះគឺទិសដៅខ្ពស់ណាស់»។
លោក មាស នី អ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវខាងការអភិវឌ្ឍន៍សង្គមមានប្រសាសន៍ថា លោកតែងតែបានឃើញការតែងតាំងមន្ត្រីក្នុងតួនាទីជាទីប្រឹក្សាជាច្រើនលើកច្រើនសារ តែមិនមានការបញ្ជាក់ច្បាស់អំពីវិស័យដែលមន្ត្រីទាំងនោះទទួលខុសត្រូវនោះឡើយ។ លោកយល់ថា ការតែងតាំងដែលចេះតែបន្តកើតមាននេះ នឹងដាក់សម្ពាធលើការចាយវាយរបស់រដ្ឋាភិបាល ដែលលោកអះអាងថា ធំតែក្បាល ហើយក៏គ្មានការធ្វើកំណែទម្រង់ជាដុំកំភួនណាមួយនោះដែរ។
«យើងតែងតែបានគិតតាំងពីមុនមកហើយថា រដ្ឋាភិបាលនេះជារដ្ឋាភិបាលក្បាលធំ ខ្លួនតូចបាទ។ បានន័យថា ចំណាយច្រើនមែនទែនទៅលើ រដ្ឋបាលសម្រាប់ចិញ្ចឹមបុគ្គលិក ហើយនិងមន្ត្រី។ ហើយកាលពីមុនអាណត្តិបោះឆ្នោត ឬក្រោយអាណត្តិបោះឆ្នោតបន្តិច ២០១៨នេះ យើងហាក់ដូចជាមានសង្ឃឹមថា រដ្ឋាភិបាលនឹងធ្វើការកំណែទម្រង់ កាត់បន្ថយមន្ត្រីនៅថ្នាក់ក្រសួង ថ្នាក់ជាតិអ៊ីចឹង ក៏ប៉ុន្តែ ឥឡូវនេះ គឺចុងបំផុត ហាក់ដូចជាកំពុងតែបញ្ចូលមកវិញហើយ កាន់តែច្រើនឡើង ច្រើនឡើងណាស់។ បាទ អីចឹងអាហ្នឹង វាមើលទៅ ទំនងដូចជា មិនមានការកំណែទម្រង់អី ជាធំដុំទេ»។
លោក ផៃ ស៊ីផាន បានប្រតិកម្មតបវិញថា ក្រុមអ្នកវិភាគមិនយល់ពីការចង់បានរបស់រដ្ឋាភិបាលនោះទេ។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖
«អ្នកវិភាគរិះគន់ ពួកអាហ្នឹង មិនដែលធ្វើនាយករដ្ឋមន្ត្រីផងហ្នឹង អាខ្លះស៊ីលុយគេហ្នឹង ដូច្នេះ មិនមែនពួកវិភាគហ្នឹង មានឥទ្ធិពលមកលើប្រជាពលរដ្ឋដែលបោះឆ្នោតជូនសម្តេចតេជោទេ នែ៎!។ អ្នកវិភាគហ្នឹង ខ្លះហ្នឹងគ្រាន់តែចាត់ចែងគ្រួសារខ្លួនឯងមួយ មិនទាំងបានជោគជ័យផងហ្នឹង ចេះតែនិយាយហ្នឹង»។
គិតចាប់តាំងពីក្រោយការបោះឆ្នោតជាតិខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៨ដែលរងការរិះគន់ជាលក្ខណៈអន្តរជាតិដោយសារគ្មានវត្តមានរបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិដែលត្រូវបានគេរំលាយចោលនោះ មានការធ្វើសេចក្តីរាយការណ៍មួយចំនួន អំពីការតែងតាំងទីប្រឹក្សាដល់ប្រធានរដ្ឋសភានិងអនុប្រធានរដ្ឋសភាដែលត្រូវបានគេចោទថា កំពុងដឹកនាំដោយគណបក្សតែមួយ គឺគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជារបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន។
កាលពីខែកញ្ញា លោក សាយ ឈុំ ដែលជាអនុប្រធានគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាផងនោះ បានចេញព្រះរាជក្រឹត្យតែងតាំងទីប្រឹក្សា និងជំនួយការចំនួន៤៦រូបដល់លោក ហេង សំរិន ប្រធានរដ្ឋសភាជាតិ។ នៅក្នុងខែដដែលនោះព្រះរាជក្រឹត្យផ្សេងដាច់ដោយឡែកមួយទៀត ដែលចេញ ដោយលោក សាយ ឈុំ ក៏បានបានតែងតាំងទីប្រឹក្សានិងជំនួយការចំនួន១០១រូបដល់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីហ៊ុន សែន ហើយកាលពីដើមខែតុលានេះ លោក សាយ ឈុំ បានចេញព្រះរាជក្រឹត្យតែងតាំងទីប្រឹក្សាចំនួន២៧រូប ដល់អ្នកស្រី ឃួន សុដារី អនុប្រធានទីពីរនៃរដ្ឋសភា៕
