ក្រុមអ្នកកាន់សាសនាឥស្លាមដែលមានឥទ្ធិពល បាននិយាយថា ការវាយប្រហារតាមអាកាសដែលបានចាប់ផ្តើមកាលពីថ្ងៃទី១ ខែសីហា គឺជា«អំពើខុសច្បាប់» ទោះបីការពិត ការវាយប្រហារទាំងនោះ ត្រូវបានស្នើដោយលោក Fayez al-Sarraj ជានាយករដ្ឋមន្រ្តីប្រទេសលីប៊ីដែលត្រូវបានទទួលស្គាល់ដោយអន្តរជាតិក៏ដោយ។
លោក Sadek Al-Ghariani ជាអ្នកជំនាញសាសនាឥស្លាមដ៏សំខាន់ក្នុងប្រទេសលីប៊ី និងជាអ្នកជួយគាំទ្របាតុកម្មប្រឆាំងនឹងរដ្ឋាភិបាលនៃកិច្ចព្រមព្រៀងជាតិ (GNA) ក្នុងរដ្ឋធានីទ្រីប៉ូលី (Tripoli) កាលពីចុងខែកក្កដា ដែលព្រឹត្តិការណ៍នេះកើតឡើងបន្ទាប់ពីរដ្ឋាភិបាលប្រទេសបារាំងទទួលស្គាល់ថាខ្លួនមានកងកុម្ម៉ង់ដូពិសេសក្នុងប្រទេសលីប៊ី ក្នុងការជួយប្រយុទ្ធនឹងក្រុមរដ្ឋឥស្លាម។ កាលពីថ្ងៃទី៤ ខែសីហា លោកបានប្រកាសថ្កោលទោសការវាយប្រហារតាមអាកាសរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក ថាជាអំពើមិនអាចទទួលយកបាន។
ក្នុងកម្មវិធីទូរទស្សន៍មួយក្នុងប្រទេសលីប៊ី លោកទំនងដូចជាភ្ជាប់ខ្លួននិងជួយការពារយុទ្ធជនរដ្ឋឥស្លាម ដោយបានប្រកែកថាការវាយប្រហារតាមអាកាសពេលនេះមិនដូចក្នុងឆ្នាំ២០១១ដែលមានជំនួយពីលោកខាងលិចក្នុងការទម្លាក់បុរសខ្លាំង Moammar Gadhafiចេញពីអំណាចនោះឡើយ លោកបានបញ្ជាក់ថា ការទម្លាក់គ្រាប់បែកពីអាកាសពីលោកខាងលិចលើកនេះ គឺសំដៅលើអ្នកកាន់សាសនាឥស្លាមដែលគោរពតាមការបំភ្លឺផ្លូវនៃស៊ូណាស់(Sunna) របស់ព្យាការីវិញទេ។
លោក Sadek Al-Ghariani បាននិយាយថា ជម្លោះនៅក្នុងប្រទេសលីប៊ីឥឡូវនេះ គឺជាជម្លោះរវាងប្រជាជនក្នុងស្រុកដែលសុទ្ធតែកាន់សាសនាឥស្លាម។ លោកខាងលិចមិនគួរលូកដៃរនោះទេ។ កាលពីថ្ងៃទី៤ ខែសីហា កងជីវពល RADA នៃទីក្រុងទី្រប៉ូលី ដែលស្មោះស្ម័គ្រនឹង GNA បានអះអាង និងឆ្លើយតបទៅនឹងសេចក្តីថ្លែងរបស់ Al-Ghariani ថាមានចំណងទាក់ទងរវាងអ្នកកាន់សាសនាឥស្លាមជ្រុលនិយមនិងក្រុមតស៊ូជីហា។
ការបែកបាក់កាន់តែខ្លាំង
ការលូកដៃរបស់អ្នកជំនាញសាសនាឥស្លាមនេះ បានបង្ហាញពីជម្លោះដែលកាន់រីកដុះដាលរវាងសម្ព័ន្ធភាពអ្នកកាន់សាសនាឥស្លាមជ្រុលនិយមដែលស្មោះស្ម័គ្រនឹងគូប្រជែងរបស់រដ្ឋាភិបាលGNA គឺក្រុមរដ្ឋាភិបាលសង្រ្គោះជាតិដែលមានមូលដ្ឋានក្នុងទីក្រុងទ្រីប៉ូលីដែរនោះ ជាមួយនឹងក្រុមចម្រុះតូចមួយនៃក្រុមយោធាដែលគាំទ្ររដ្ឋាភិបាល GNA។ ថ្មីៗនេះ មន្រ្តីការទូតរបស់លោកខាងលិចបានបង្ហាញការព្រួយបារម្ភលើការណ៍ដែលអ្នកជំនាញសាសនាឥស្លាម និងសម្ព័ន្ធមិត្តរបស់លោកប្រហែលជាអាចអំពាវនាវឲ្យមានការបង្កើតឧត្តមក្រុមប្រឹក្សាបដិវត្តន៏មួយ ដើម្បីជំនួសរដ្ឋាភិបាល GNAបច្ចុប្បន្ន ទោះបីជារហូតមកដល់ពេលនេះ ពួកគេមិនទាន់បានប្រឆាំងនឹងរដ្ឋាភិបាលឯកភាពដោយប្រើយោធានោះក៏ដោយ។
ជម្លោះរវាងអ្នកកាន់សាសនាឥស្លាមជ្រុលនិយមក្នុងរដ្ឋធានីប្រទេសលីប៊ី និងរដ្ឋាភិបាលគាំទ្រដោយអង្គការសហប្រជាជាតិ កំពុងបន្ថែមបញ្ហាពីលើជម្លោះដ៏ល្វីងជូរចត់ដែលមានស្រាប់ដោយធ្វើឲ្យក្រុមតំបន់ ក្រុមទីក្រុង និងកុលសម្ព័ន្ធប្រឆាំងគ្នាទៅវិញទៅមករបស់ការបែកបាក់ដ៏ស្មុគស្មាញ និងជម្លោះនានាបានកើតឡើងបន្ទាប់ពីលោក Gadhafiត្រូវបានគេទម្លាក់។ សម្ព័ន្ធមិត្តទាំងនោះ មានលក្ខណៈមិនទៀតទាត់ និងមិនអាចលាក់កំបាំងបាន ដោយសារសត្រូវអាចស្ទាបស្ទង់ម្តងហើយម្តងទៀតនូវភាពស្មោះស្ម័គ្ររបស់ពួកគេដែលគិតតែផលប្រយោជន៍រយៈពេលខ្លី ការណ៍នេះហើយធ្វើឲ្យសត្រូវពួកគេអាចប៉ាន់ស្មានបាន និងគ្មានបារម្ភអ្វីឡើយ។
អ្នកវិភាគមួយចំនួនព្រួយបារម្ភថាការកែប្រែដ៏ធំនៃការចូលរួមផ្នែកទ័ពរបស់ប្រទេសលោកខាងលិចនាពេលថ្មីៗនេះ ដែលប្រឆាំងនឹងរដ្ឋឥស្លាមក្នុងប្រទេសលីប៊ី កំពុងតែបន្ថែមភាពចលាចលក្នុងប្រទេសដែលត្រូវបែកខ្ញែកដោយជម្លោះនេះបន្ថែមទៀត ពីព្រោះថាសហរដ្ឋអាមេរិក អង់គ្លេស បារាំងនិងអ៊ីតាលី កំពុងជួយប្រឆាំងនឹងសម័្ពន្ធមិត្តនានាតាមនយោបាយរៀងៗខ្លួន។
លោក Jason Pack នៃក្រុមប្រឹក្សាយោបល់ វិភាគលីប៊ី (Libya Analysis) និយាយថា៖ «អ្វីដែលស្មុគស្មាញនោះ គឺសហរដ្ឋអាមេរិកកំពុងជួយកងកម្លាំងផ្សេងពីសម្ព័ន្ធមិត្តអ៊ីតាលី និងបារាំង។»
ករណីសហរដ្ឋអាមរិក ការវាយប្រហារតាមអាកាសដែលសំដៅលើក្រុមរដ្ឋឥស្លាមជ្រុលនិយមក្នុង ទីក្រុង Sirte កាលពីសប្តាហ៍មុននេះ បានគាំទ្រពួកទាហានមកពីទីក្រុង Misrata ភាគខាងលិចប្រទេសលីប៊ីដែលបច្ចប្បន្នស្មោះស្ម័គ្រនឹង GNA។ កងកុម្មង់ដូរបស់អង់គ្លេស ក៏បានផ្តល់ជំនួយដល់ក្រុមយោធា Misratan ប្រឆាំងនឹងក្រុមរដ្ឋឥស្លាមដែរ។
ប៉ុន្តែ ប្រទេសបារាំង និងប្រទេសអ៊ីតាលី ក៏ដូចជាប្រទេសអេហ្ស៊ីប បានសហការជាមួយនឹងកងកម្លាំងរបស់លោកឧត្តមសេនីយ៍ Khalifa Haftar មេបញ្ជាការយោធានៃរដ្ឋាភិបាលមួយនៅភាគខាងកើត ជារដ្ឋាភិបាលមួយក្នុងចំណោមរដ្ឋាភិបាលពីរដែលប្រជែងគ្នាដើម្បីជំនួស GNA ក្នុងខែធ្នូ។
រដ្ឋាភិបាលភាគខាងកើតដែលមានមូលដ្ឋាននៅតំបន់សេសសល់របស់អតីតតំណាងរាស្ត្រម្នាក់ (សភា) មកទល់ពេលនេះបានបដិសេធទទួលស្គាល់រដ្ឋាភិបាល GNA ដែលគាំទ្រដោយអង្គការសហប្រជាជាតិ។
ការខ្វះខាតផ្នែកសម្របសម្រួល
កាលពីខែកក្កដា មន្រ្តីនៃរដ្ឋាភិបាល GNA បានទទូចថាប្រទេសបារាំងមិនបានសម្របសម្រួលកងកុម្ម៉ង់ដូនៅភាគខាងកើតប្រទេសលីប៊ី។ បាតុកម្មប្រឆាំងនឹងលោកខាងលិចដែលគាំទ្រដោយអ្នកជំនាញសាសនាឥស្លាម និងសម្ព័ន្ធមិត្តរបស់លោក បានចេញដីកាតវ៉ាការទូតមួយ ដោយស្នើសុំជួបប្រជុំជាមួយនឹងឯកអគ្គរដ្ឋទូតបារាំង។
ប្រតិបត្តិការប្រឆាំងនឹងក្រុមរដ្ឋឥស្លាមរបស់លោកខាងលិចក្នុងប្រទេសលីប៊ី មុននឹងការវាយប្រហារតាមអាកាសរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកនោះ បានក្លាយជាការទម្លាយការសម្ងាត់រាប់ខែមកហើយ និងត្រូវបានរាយការណ៏ដោយប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយក្នុងស្រុក និងក្រៅស្រុក។ យោធារបស់ Misrata បានបរិយាយជាសាធារណៈ អំពីការស៊ើបការសម្ងាត់ ជំនួយគ្រឿងភស្តុភារ និងសូម្បីតែជំនួយក្នុងការប្រយុទ្ធដែលពួកគេទទួលបានពីកងកម្លាំងពិសេសរបស់អង់គ្លេស ក្នុងការប៉ះទង្គិចគ្នានៅទីក្រុង Sirte ប្រឆាំងនឹងក្រុមជីហាដ។
រដ្ឋាភិបាលអង់គ្លេស និងសហរដ្ឋអាមេរិកបានផ្តល់ព័ត៌មានតិចតួចជាសាធារណៈពាក់ព័ន្ធនឹងតួលេខនិងបេសកម្មរបស់កងកម្លាំងដីគោកដែលពួកគេដាក់នៅក្នុងប្រទេសលីប៊ី។ កាលពីខែឧសភា មានរបាយការណ៍ពីកងកុម្ម៉ង់ដូរបស់អង់គ្លេសមួយដែលទប់ស្កាត់ការព្យាយាមសម្លាប់ខ្លួនរបស់ក្រុមរដ្ឋឥស្លាមនៅក្បែរទីក្រុង Misrata ប៉ុន្តែ លោក Michael Fallon រដ្ឋលេខាធិការការពារជាតិរបស់អង់គ្លេស បានប្រាប់សមាជិកសភារបស់អង់គ្លេសថារដ្ឋាភិបាលមិនបានចូលរួម ឬសូម្បីតែគ្រោងនឹងប្រយុទ្ធក្នុងប្រទេសលីប៊ី។
បើជាជាយ៉ាងនេះក៏ដោយ មន្រ្តីលោកខាងលិចដែលនិយាយជាលក្ខណៈបុគ្គល យល់ឃើញថាអាទិភាពសម្រាប់ពូកគេ គឺត្រូវតែប្រយុទ្ធជាមួយនឹងក្រុមរដ្ឋឥស្លាម ហើយពួកគេត្រូវតែសហការជាមួយនឹងទាំងរដ្ឋាភិបាល GNA និងលោកឧត្តមសេនីយ៍ General Haftar ទោះបីជាពួកគេជាគូប្រជែងគ្នាក៏ដោយ។
លោក Olivier Guitta ដែលជាអ្នកប្រឹក្សាយោបល់ជនជាតិអង់គ្លេសផ្នែកសន្តិសុខ និងហានិភ័យភូមិសាស្រ្តនយោបាយ សំដែងនូវការបារម្ភថាលោកខាងលិចមិនមានផែនការរយៈពេលវែងក្នុងការធ្វើឲ្យប្រទេសលីប៊ីមានស្ថិរភាពនោះ ការណ៍នេះគឺជាគ្រោះថ្នាក់នៃវិធានការមួយដែលខ្វះយុទ្ធសាស្រ្តច្បាស់លាស់។ លោកបាននិយាយថា៖ «សហរដ្ឋអាមេរិកត្រូវតែមានការប្រុងប្រយ័ត្នពីផលប៉ះពាល់ដោយអចេតនាកើតចេញពីចំបាំងយោធាថ្មីមួយក្នុងប្រទេសលីប៊ី»។
លោក Guitta បានបញ្ជាក់ថាការជាប់គាំងផ្នែកនយោបាយនៅក្នុងប្រទេសលីប៊ី គឺជាអ្វីដែលក្រុមរដ្ឋឥស្លាមស្ទាត់ជំនាញក្នុងការកេងប្រវ័ញ្ច និងទាញយកផលប្រយោជន៏ ទោះបីជាអ្នកប្រយុទ្ធរបស់ក្រុមភេរវកម្មនេះត្រូវបានបណ្តេញចេញពីទីក្រុង Sirte ក៏ដោយ។
មុនការវាយប្រហារតាមអាកាសនៅដើមខែសីហា សមាជិកសភាអាមេរិកក៏បានចោទសួរថាតើមានយុទ្ធសាស្រ្តចម្បងដែលមិនមែនគ្រាន់តែកម្ចាត់ក្រុមរដ្ឋឥស្លាមនោះទេ គឺថែមទាំងដើម្បីផ្សាភ្ជាប់ប្រទេសនេះឲ្យរួមរួបគ្នាជាថ្មីឡើងវិញដែរឬទេ។
នៅក្នុងសវនការមួយ កាលពីថ្ងៃទី២១ ខែមិថុនា សមាជិកព្រឹទ្ធសភាលោក John McCain ប្រធាននៃគណៈកម្មការកងមួយនៃព្រឹទ្ធសភា បានចោទសួរថាតើរដ្ឋបាលរបស់លោក Obamaមាន «យុទ្ធសាស្រ្តសម្រាប់ប្រទេសលីប៊ីឬទេ ឬក៏យើងគ្រាន់តែចាត់ការតាមដំណើរបែបនេះឬ»។ លោកឧត្តមសេនីយឯកជើងទឹក Thomas Waldhauser ដែលត្រូវលោក McCain ចោទសួរ និងជាមេបញ្ជាការរបស់កងកម្លាំងសហរដ្ឋអាមេរិកនៅអាហ្រ្វិក បានទទួលស្គាល់ថាលោកមិនដឹងថាមានយុទ្ធសាស្រ្តណាមួយឡើយ។ លោកនិយាយថា «មកដល់ចំណុចនេះ ខ្ញុំមិនដឹងថាមានយុទ្ធសាស្រ្តចម្បងណានោះទេ»។
ប្រែសម្រួលដោយ ទុំ ម្លិះ
