ប្រេសិតពិសេសរបស់ប្រធានអាស៊ាន ដែលជារដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសកម្ពុជា លោក ប្រាក់ សុខុន បានថ្លែងថា សម្រាប់ដំណើរទស្សនកិច្ចលើកទី៣របស់លោកទៅកាន់ប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា ដែលគ្រោងធ្វើឡើងនៅក្នុងខែកញ្ញា លោកនឹងប្រឹងប្រែងឱ្យអស់ពីសមត្ថភាព ដើម្បីសុំជួបជាមួយអ្នកស្រី Aung San Suu Kyi (អោងសាន ស៊ូជី) មេដឹកនាំរដ្ឋាភិបាលស៊ីវិល ដែលត្រូវបានទម្លាក់ពីតំណែងកាលពីខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២១។
លោក ប្រាក់ សុខុន បានបញ្ជាក់ថាការ ប្រឹងសុំមេដឹកនាំយោធាមីយ៉ាន់ម៉ាសុំជួបអ្នកស្រី អោងសាន ស៊ូជី គឺដើម្បីរកច្រកចេញពីវិបត្តិក្នុងប្រទេសមួយនេះ។ នេះបើយោងតាមការចុះផ្សាយរបស់សារព័ត៌មាន Channel News Asia(CNA) ដែលបានធ្វើបទសម្ភាសន៍ជាមួយលោក ប្រាក់ សុខុន កាលពីពេលថ្មីៗ។
យោងតាមការចុះផ្សាយរបស់សារព័ត៌មាន CNAលោក ប្រាក់ សុខុន គ្រោងធ្វើទស្សនកិច្ចទៅកាន់ប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា នៅក្នុងសប្តាហ៍ទី២នៃខែកញ្ញា ដែលនេះនឹងប្រព្រឹត្តទៅមុនកិច្ចប្រជុំមហាសន្និបាតរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ នៅថ្ងៃទី១៣ ខែកញ្ញា ដល់ថ្ងៃទី២៧ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២២ ក្នុងទីក្រុងNew York (ញូវយ៉ក)។ បើតាមប្រេសិតពិសេសរបស់ប្រធានអាស៊ាន អ្នកស្រី អោងសាន ស៊ូជី គឺជា«តួអង្គនយោបាយដ៏សំខាន់» សម្រាប់ការនាំមកនូវសន្តិភាព និងផ្សះផ្សាជាតិនៅក្នុងប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា។
លោកថ្លែងជាភាសាអង់គ្លេស និងប្រែសម្រួលជាភាសាខ្មែរថា៖ «រឿងសំខាន់បំផុតដែលយើងនឹងសួរ ក៏ដូចជាពិភាក្សាជាមួយអ្នកស្រី អោងសាន ស៊ូជី នោះគឺទស្សនៈរបស់គាត់ពាក់ព័ន្ធជាមួយអនាគតនៃប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា ថាតើអ្នកស្រីមើលឃើញច្រកចេញពីវិបត្តិយ៉ាងម៉េច ហើយតើឥទ្ធិពលនយោបាយរបស់គាត់អាចមានទម្ងន់នៅក្នុងដំណើរការនយោបាយ និងកិច្ចសន្ទនានយោបាយយ៉ាងម៉េច។ ចំណុចមួយទៀត យើងនឹងសួរគាត់នោះ គឺតើគោលការណ៍អហិង្សារបស់គាត់អាចជះឥទ្ធិពលទៅដល់ភាគីជម្លោះប្រដាប់អាវុធទាំងអស់ឱ្យបញ្ឈប់នូវអំពើហិង្សាដោយរបៀបណា»។
ដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោក ប្រាក់ សុខុន ចំនួនពីរលើកទៅកាន់ប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា លោកមិនមានឱកាសបានជួបជាមួយអ្នកស្រី អោងសាន ស៊ូជី ឡើយ ដោយសារពុំមានការអនុញ្ញាតពីមេដឹកនាំរបបសឹកភូមា។
វីអូអេមិនទាន់អាចសុំការឆ្លើយតបពីស្ថានទូតមីយ៉ាន់ម៉ាប្រចាំទីក្រុងភ្នំពេញ តាមសារអ៊ីម៉ែលបាននៅឡើយទេ។
អ្នកស្រាវជ្រាវនៅវិទ្យាស្ថានខ្មែរសម្រាប់សហប្រតិបត្តិការ និងសន្តិភាព លោក វណ្ណ ប៊ុនណា មើលឃើញថាដំណើរទស្សនកិច្ចលើកទី៣របស់ប្រេសិតពិសេសប្រធានអាស៊ាននេះ មានសង្ឃឹមតិចណាស់ ដើម្បីបានជួបជាមួយអ្នកស្រី អោងសាន ស៊ូជី ដោយសារមេដឹកនាំយោធាភូមាតែងតែយកលេសថាមេដឹកនាំរដ្ឋាភិបាលស៊ីវិលរូបនោះកំពុងស្ថិតក្នុងនីតិវិធីរបស់តុលាការ។
បើតាមលោក វណ្ណ ប៊ុនណា សេណារីយ៉ូមួយទៀតអាចកើតឡើងនោះ គឺប្រេសិតពិសេសរបស់អាស៊ានអាចមានឱកាសជួបជាមួយតំណាងរបស់អ្នកស្រី អោងសាន ស៊ូជី។
លោកថ្លែងថា៖ «បើសិនជាអ្នកស្រី អោងសាន ស៊ូជី អាចជួបជាមួយប្រេសិតពិសេសរបស់អាស៊ានបាន ខ្ញុំគិតថារឿងចាំបាច់ដែលកម្ពុជាគួរនិយាយនោះគឺថាតើវាមានដំណាក់កាលអ្វីដែលអាចឱ្យភាគីទាំងអស់ចូលតុចរចា ហើយផ្តើមកិច្ចសន្ទនានយោបាយបាន»។
លោកបន្តថាកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់កម្ពុជាក្នុងនាមជាប្រធានអាស៊ាន ដើម្បីដោះវិបត្តិមីយ៉ាន់ម៉ាដែលជាសមាជិករបស់សមាគមអាស៊ានដែរនោះ ជាការញែកផ្លូវសម្រាប់អនាគតប្រេសិតពិសេសរបស់ប្រធានអាស៊ានថ្មី ជាពិសេសបើបានជួបជាមួយអ្នកស្រី អោងសាន ស៊ូជី រឹតតែធ្វើប្រេសិតពិសេសកាន់តែជ្រាបច្បាស់ពីឫសគល់នៃបញ្ហា ហើយដាក់ជាយន្តការ ដើម្បីដោះស្រាយកាន់តែលឿន។
អ្នកវិភាគនយោបាយ លោកបណ្ឌិត មាស នី លើកឡើងថាកម្ពុជាក្នុងនាមជាប្រធានអាស៊ាន ហាក់មិនទទួលបានលទ្ធផលអ្វីជាដុំកំភួនសោះឡើយពាក់ព័ន្ធជាមួយការដោះស្រាយវិបត្តិនៅមីយ៉ាន់ម៉ា ស្របពេលដែលអាស៊ានកំពុងតែបែកបាក់សាមគ្គីភាពគ្នា ព្រមទាំងមានបញ្ហាជាច្រើនបាននិងកំពុងផុសឡើងជាពិសេសសង្គ្រាមនៅអ៊ុយក្រែន។
អ្នកវិភាគរូបនេះបន្តថាលោកមិនមានសង្ឃឹមថា មេដឹកនាំយោធានឹងអនុញ្ញាតឱ្យប្រេសិតពិសេសរបស់ប្រធានអាស៊ានជួបជាមួយជាមួយអ្នកស្រី អោងសាន ស៊ូជី ឡើយ ហើយថាបើពួកគេឱ្យជួប លុះត្រាណាតែមានការចរចាណាមួយ មុនដំណើរទស្សនកិច្ចលើកទីបី។
លោកនិយាយថា៖ «ខ្ញុំនៅមិនទាន់រំពឹងថានឹងបានលទ្ធផលជាដុំកំភួនទេ ប៉ុន្តែបើសិនជាមានការចរចាក្រោមតុមុនសិន ពីឥឡូវទៅ នេះវាអាចធ្វើទៅរួច ហើយបន្ទាប់[មក] ចាំប្រេសិតពិសេសអញ្ជើញទៅ អាហ្នឹងវាល្អម្យ៉ាងដែរ»។
នៅក្នុងកិច្ចពិភាក្សាមួយកាលពីថ្ងៃទី២១ ខែកក្កដា ដែលរៀបចំដោយវិទ្យាស្ថានសិក្សាអាស៊ីអាគ្នេយ៍ Yusof Ishak ដែលមានមូលដ្ឋានក្នុងប្រទេសសិង្ហបុរី លោក ប្រាក់ សុខុន ប្រេសិតពិសេសរបស់ប្រធានអាស៊ាន បានថ្លែងថាមធ្យោបាយរបស់កម្ពុជានៅក្នុងការដោះស្រាយវិបត្តិមីយ៉ាន់ម៉ា ទទួលបាននូវមតិចម្រុះទាំងមតិរិះគន់ និងពាក្យសរសើរ ក៏ប៉ុន្តែលោកបញ្ជាក់ថាកម្ពុជាដើរទៅជាមួយភាពច្បាស់លាស់ថាវិបត្តិមីយ៉ាន់ម៉ា គឺចាក់ស្រេះទៅដោយប្រវត្តិសាស្ត្រ និងបញ្ហានយោបាយដ៏ស្មុគស្មាញ ហេតុនេះមាគ៌ារបស់កម្ពុជា ដើរទៅតាមភាពជាក់ស្តែងនិយម ពោលគឺ«មធ្យោបាយម្តងមួយជំហាន ម្តងមួយជំហាន»។
លោកថ្លែងជាភាសាអង់គ្លេស និងប្រែសម្រួលជាភាសាខ្មែរថា៖ «សម្រាប់អ្នកដែលចង់ឃើញបញ្ហាត្រូវបានដោះស្រាយភ្លាមៗ ខ្ញុំខ្លាចថាវាមិនកើតឡើងនោះទេ។ ការអត់ធ្មត់ គឺជាអ្វីដែលយើងអាចធ្វើបាន។ វាគ្មាននោះឡើយផ្លូវកាត់ និងដំបងទិព្វ ក៏ដូចថ្នាំពិសេស [ដើម្បីដើរចេញពីវិបត្តិនេះ]»។
គួរបញ្ជាក់ថានៅក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចលើកទីពីររបស់ប្រេសិតពិសេសរបស់ប្រធានអាស៊ាន ដែលធ្វើឡើងកាលពីចុងខែមិថុនា ដល់ដើមខែកក្កដានេះ លោក ប្រាក់ សុខុន បានអះអាងថាដំណើរទស្សនកិច្ចនេះ មាន«វឌ្ឍនភាពគួរឲ្យកត់សម្គាល់ខ្លះៗដែរ» ហើយលោកថាវានឹង«បើកច្រកថ្មី»យ៉ាងហោចណាស់សម្រាប់ការចរចានយោបាយពីគ្រប់ភាគីជម្លោះនៅពេលខាងមុខ។ ទោះជាយ៉ាងណា លោកបញ្ជាក់ថានេះអាស្រ័យលើភាគីពាក់ព័ន្ធក្នុងប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា៕
ប្រេសិតពិសេសប្រធានអាស៊ានប្តេជ្ញាស្វះស្វែងរកជំនួបជាមួយអ្នកស្រី Aung San Suu Kyi ក្នុងដំណើរទស្សនកិច្ចលើកទីបី
ភ្នំពេញ —
