គណបក្សកាន់អំណាចមិនខ្វល់នឹងការលើកឡើងរបស់លោក សម រង្ស៊ី អតីតប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលបានសរសេរលើទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់ខ្លួន ស្នើឲ្យលោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន បញ្ឈប់ «ការប៉ុនប៉ងសម្លាប់លោក» តាមរយៈការធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់ស្តីពីគណបក្សនយោបាយ។ នេះបើតាមការឲ្យដឹងពីអ្នកនាំពាក្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា។
លោក សុខ ឥសាន អ្នកនាំពាក្យគណបក្សកាន់អំណាច ប្រាប់ VOA នារសៀលថ្ងៃអង្គារនេះថា ការបង្ហោះសារលើទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់លោក សម រង្ស៊ី ដែលបានលើកឡើងថា លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន តែងប៉ុនប៉ងសម្លាប់រាងកាយ និងសម្លាប់ជីវិតនយោបាយរបស់ខ្លួន គឺជាការលើកឡើងដែលមានភាពផ្ទុយស្រឡះពីការពិត។ លោកបន្ថែមថា គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាមិនខ្វល់ពីសម្តីរបស់លោក សម រង្ស៊ី នោះទេ ដោយលោកលើកឡើងថា លោក សម រង្ស៊ី តែងមានទម្លាប់និយាយផ្ទុយពីការពិត និងកំពុងមានបញ្ហា «សតិអារម្មណ៍» ក្រោយពេលបាត់បង់តំណែងជាប្រធានគណបក្សប្រឆាំង។
លោក សុខ ឥសាន មានប្រសាសន៍ថា៖
«ថាគេសម្លាប់ជីវិតនយោបាយរបស់គាត់ អីចុះខ្លួនឯងអ្នកដាក់ពាក្យសុំលាលែងពីសមាជិកបក្សពីប្រធានបក្ស អាហ្នឹងហើយមិនសម្លាប់ជីវិតនយោបាយរបស់ខ្លួនឯង មូលហេតុអីបន្ទោសអ្នកដទៃ? មនុស្សវាអត់ការងារធ្វើ មនុស្សវាបាត់តួនាទីអស់ក្នុងការធ្វើសកម្មភាពនយោបាយជាង២០ឆ្នាំឥតប្រយោជន៍នៅសល់តែក្តិតខោ រឿងតែប៉ុណ្ណឹងទេ អញ្ចឹងមនុស្សវាឡប់សតិហើយ វាធ្លាប់តែបង្គាប់បញ្ជាគេ វាធ្លាប់តែដឹកនាំគេ ឥឡូវវាអស់អីពីបាតដៃទទេ អាលីងទៅវាចប់ហើយ។ អញ្ចឹងមនុស្សវាទៅសតិអារម្មណ៍មិនល្អ»។
ប្រតិកម្មរបស់ អ្នកនាំពាក្យគណបក្សកាន់អំណាចរបស់លោក ហ៊ុន សែន ធ្វើឡើងជាការឆ្លើយតបនឹងលោក សម រង្ស៊ី អតីតប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលបានសរសេរលើទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់លោក ដោយស្នើឲ្យលោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន បញ្ឈប់ការប៉ុនប៉ងសម្លាប់លោកតាមរយៈការធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់ស្តីពីគណបក្សនយោបាយ។
កាលពីយប់ថ្ងៃច័ន្ទ លោក សម រង្ស៊ី បានបង្ហោះសារវែងមួយដែលមានភ្ជាប់រូបថតរបស់លោក និងលោក ហ៊ុន សែន ដោយសរសេរថា ក្នុងរយៈពេល២០ឆ្នាំកន្លងទៅនេះ លោកហ៊ុន សែន បានប៉ុនប៉ងសម្លាប់លោកជាច្រើនដង ទាំងការប៉ុនប៉ងសម្លាប់រាងកាយ ការប៉ុនប៉ងសម្លាប់តាមផ្លូវតុលាការ និងតាមរយៈការបង្កើតច្បាប់ ដែលលោកអះអាងថា ជាការអនុម័តច្បាប់ដោយរដ្ឋសភាទីងមោង។
លោក សម រង្ស៊ី ដែលកំពុងរស់នៅនិរទេសខ្លួនឯបរទេស បានសរសេរបន្ថែមក្នុងសម្រង់ន័យដើមថា៖
«លោក ហ៊ុន សែន បានប៉ុនប៉ងតាមសម្លាប់ខ្ញុំឥតឈប់ឈរ ប៉ុនប៉ងសម្លាប់រាងកាយក៏មាន ដូចក្នុងការវាយប្រហារដោយគ្រាប់បែកដៃ នៅទីក្រុងភ្នំពេញ កាលពីថ្ងៃ៣០ មិនា ១៩៩៧ ប៉ុនប៉ងសម្លាប់តាមផ្លូវតុលាការក៏មាន តាមរយៈដីការាប់មិនអស់ ពីតុលាការអាយ៉ងរបស់គាត់ ឲ្យខ្ញុំជាប់ពន្ធនាគាររាប់សិបឆ្នាំ ហើយចុងក្រោយនេះ ប៉ុនប៉ងសម្លាប់តាមផ្លូវច្បាប់ តាមរយៈច្បាប់ស្តីពីគណបក្សនយោបាយគួរឲ្យអស់សំណើចនេះ ដែលគេកែច្នៃដើម្បីគ្រាន់តែសំដៅមកលើបុគ្គលម្នាក់»។
អតីតប្រធានគណបក្សជំទាស់នេះ ក៏បានសរសេរបន្ថែមថា ការប៉ុនប៉ងរបស់លោក ហ៊ុន សែន ដើម្បីកម្ចាត់លោកតាមមធ្យោបាយណាក៏ដោយ គឺគ្រាន់តែជាការបង្ហាញពីភាពកម្សោយនិងភាពកំសាករបស់លោក ហ៊ុន សែន ដែលលោកបញ្ជាក់ថា នឹងនាំមកនូវលទ្ធផលផ្ទុយស្រឡះពីការរំពឹងទុករបស់លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី។ លោកបន្ថែមដោយស្នើទៅលោក ហ៊ុន សែន ថា ក្នុងឋានៈជានាយករដ្ឋមន្រ្តី លោក ហ៊ុន សែន គួរតែប្រើប្រាស់ពេលវេលា និងថាមពលដើម្បីធ្វើការងារផ្សេង ដែលមានប្រយោជន៍សម្រាប់ប្រទេសជាតិ។
កាលពីថ្ងៃច័ន្ទ រដ្ឋសភាដែលមានតែតំណាងរាស្រ្តគណបក្សកាន់អំណាចរបស់លោកហ៊ុន សែន បានលើកដៃអនុម័តសេចក្តីស្នើវិសោធនកម្មច្បាប់ស្តីពីគណបក្សនយោបាយ ដោយប្រញ៉ាប់ប្រញ៉ាល់ ខណៈដែលក្រុមតំណាងរាស្រ្តគណបក្សប្រឆាំងធ្វើពហិការមិនចូលប្រជុំ។
វិសោធនកម្មច្បាប់ស្តីពីគណបក្សនយោបាយនេះ ត្រូវបានក្រុមតំណាងរាស្រ្តគណបក្សកាន់អំណាចស្នើឲ្យមានការកែប្រែចំនួន២ដង ដោយគ្មានការចូលរួមពីក្រុមតំណាងរាស្រ្តគណបក្សប្រឆាំង។ ការស្នើឲ្យធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់ទាំងពីរលើកនេះ ធ្វើឡើងទៅតាមការបញ្ជារបស់លោកហ៊ុន សែន ដែលកាន់អំណាចជាង៣០ឆ្នាំ ក្រោយពីលោក សម រង្ស៊ី អតីតប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ធ្វើសកម្មភាពនៅតាមបណ្តាញសង្គមជាបន្តបន្ទាប់ ជាពិសេសក្នុងពេលបោះឆ្នោតក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់ នាពេលកន្លងមក។
ការស្នើធ្វើវិសោធនកម្មលើកទី១ កាលពីខែកុម្ភៈ លោកហ៊ុន សែនបានបញ្ជាឲ្យក្រុមការងាររបស់លោកស្នើទៅរដ្ឋសភា ដោយកំណត់ថា ប្រធាន ឬអនុប្រធានគណបក្សនយោបាយត្រូវតែជាជនគ្មានទោសពៃរ៍ ហើយគណបក្សនឹងត្រូវរំលាយចោល ប្រសិនបើមេដឹកនាំគណបក្សណាមួយប្រព្រឹត្តកំហុសធ្ងន់ធ្ងរ។ ក្នុងពេលស្នើធ្វើវិសោធនកម្មលើកទី១នេះ លោក សម រង្ស៊ី អតីតប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ បានលាលែងចេញពីតំណែងភ្លាមៗ ក្នុងនោះមន្រ្តីជាន់ខ្ពស់មួយចំនួនរបស់គណបក្សប្រឆាំង ដែលរួមមានអ្នកតំណាងរាស្រ្ត សមាជិកព្រឹទ្ធសភាជាដើម ដែលកំពុងជាប់ចោទ និងរងការកាត់ទោស សម្រេចលាលែងចេញពីតំណែងជាបន្តបន្ទាប់។
រីឯវិសោធនកម្មច្បាប់ជាលើកទី២នេះ ក្រុមតំណាងរាស្រ្តបក្សកាន់អំណាចបានស្នើឲ្យកែមាត្រាមួយចំនួន ដោយកំណត់ថា គណបក្សនយោបាយមិនត្រូវប្រើប្រាស់សារជាសំឡេង រូបភាព ឯកសារជាលាយលក្ខណ៍អក្សរ ឬសកម្មភាពរបស់ទណ្ឌិតជាប់ទោសបទឧក្រិដ្ឋ ឬបទមជ្ឈិម ដើម្បីជាផលប្រយោជន៍នយោបាយខ្លួនឡើយ ហើយគណបក្សនយោបាយទាំងអស់មិនត្រូវយល់ព្រមដោយចំហ ឬឃុបឃិតជាមួយទណ្ឌិត ជាប់ទោសពីបទឧក្រិដ្ឋ ឬបទមជ្ឈិម ឲ្យធ្វើសកម្មភាពណាមួយដើម្បីជាប្រយោជន៍សម្រាប់គណបក្សនោះទេ។ បើសិនជាគណបក្សនយោបាយណាមួយត្រូវរកឃើញថា មានការប្រព្រឹត្តិល្មើស គឺអាជ្ញាធរនឹងរំលាយគណបក្សនោះ ឬហាមឃាត់សកម្មភាពគណបក្សនោះរហូតដល់ប្រាំឆ្នាំ ដែលនាំឲ្យបាត់សិទ្ធិក្នុងការចូលរួមការបោះឆ្នោត។
បើទោះបីជាមានការការពារពីក្រុមមន្រ្តីជាន់ខ្ពស់ និងតំណាងរាស្រ្តរបស់គណបក្សកាន់អំណាចថា វិសោធនកម្មច្បាប់នេះបង្កើតឡើងសម្រាប់អនុវត្តលើគ្រប់គណបក្សនយោបាយ មិនមែនជាការបង្កើតដើម្បីកម្ចាត់គណបក្សប្រឆាំងក្តី ប៉ុន្តែអ្នកឃ្លាំមើលស្ថានការណ៍សង្គម និងនយោបាយនៅកម្ពុជាលើកឡើងថា ច្បាប់នេះមានគោលបំណងសំដៅតែលើលោក សម រង្ស៊ី ដែលជាអតីតប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដើម្បីបង្ខំឲ្យលោកឈប់ពាក់ព័ន្ធជាមួយគណបក្សប្រឆាំងតទៅទៀត។
លោក យឿង សុធារ៉ា មន្រ្តីច្បាប់ និងអង្កេតនៃគណៈកម្មាធិការដើម្បី ការបោះឆ្នោតដោយសេរី និងយុត្តិធម៌នៅកម្ពុជា ហៅកាត់ថាខុមហ្វ្រែល ប្រាប់ VOA ថា វិសោធនកម្មច្បាប់ស្តីពីគណបក្សនយោបាយចំនួនពីរលើក ស្នើដោយក្រុមតំណាងរាស្រ្តគណបក្សកាន់អំណាច ស្ទើតែសម្លាប់ជីវិតនយោបាយរបស់លោក សម រង្ស៊ី ទាំងស្រុងទៅហើយ។ លោកបន្ថែមថា វិសោធនកម្មច្បាប់នេះ ធ្វើឡើងដោយផ្ទុយនឹងរដ្ឋធម្មនុញ្ញនៃប្រទេសកម្ពុជា ព្រមទាំងច្បាប់អន្តរជាតិមួយចំនួន ដែលលោកអះអាងថា មិនមានប្រទេសប្រកាន់យកលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យណាមួយបង្កើតនូវច្បាប់បែបនេះនោះទេ។
លោក យឿង សុធារ៉ា បញ្ជាក់ថា៖
«ច្បាប់ហ្នឹងវាឃ្លាតឆ្ងាយ ផ្ទុយឆ្ងាយស្រឡះពីគោលការណ៍អស់ហ្នឹងហើយ។ ដោយសារតែអ្នកទោស ឬក៏ទណ្ឌិតនេះ គ្មានប្រទេសណាដែលគេបង្កើតច្បាប់ឲ្យមានការហាមឃាត់សិទ្ធិសេរីភាពរបស់អ្នកទោសក្នុងការចូលរួមសកម្មភាពនយោបាយ ឬទិតៀននយោបាយ ឬក៏សេរីភាពក្នុងការសម្តែងមតិគាំទ្រ ឬក៏រិះគន់គណបក្សនយោបាយណាមួយ ដើម្បីផលប្រយោជន៍គណបក្សនយោបាយដែលខ្លួនស្រលាញ់ ខ្លួនពេញចិត្ត ឬក៏ជាអតីតគណបក្សនយោបាយរបស់ខ្លួនទេ»។
លោក សម រង្ស៊ី កំពុងនិរទេសខ្លួននៅប្រទេសបារាំងដើម្បីគេចចេញពីការដាក់ទោសដោយតុលាការកម្ពុជាក្នុងសំណុំរឿងជាច្រើន នៅពេលដែលលោកស្ថិតក្នុងតំណែងជាប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ។ ខណៈកំពុងរស់នៅប្រទេសបារាំង លោក សម រង្ស៊ី តែងបង្ហោះសារជាសំណេរ ជារូបភាព និងជាវីដេអូ រិះគន់រដ្ឋាភិបាលរបស់លោក ហ៊ុន សែន ព្រមទាំងឃោសនាឲ្យប្រជាពលរដ្ឋបោះឆ្នោតឲ្យគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ។ ការណ៍នេះធ្វើមានការមិនពេញចិត្តពីសំណាក់លោកហ៊ុន សែន និងអ្នកគាំទ្រមួយចំនួនរបស់គណបក្សកាន់អំណាច៕
