បន្ទាប់ពីមកដល់ទឹកដីកម្ពុជាវិញ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ថ្លែងថា ការបំពេញការងារជាង១០ម៉ោងក្នុងមួយថ្ងៃ ប្រហែលជាហេតុផលដែលនាំឱ្យលោកឆ្លងជំងឺកូវីដ១៩ និងសម្រេចមិនចូលរួមកិច្ចប្រជុំកំពូល G20 ដែលបានរៀបចំនៅកោះបាលី ប្រទេសឥណ្ឌូណេស៊ី និងកិច្ចប្រជុំកំពូលនៃមេដឹកនាំសហប្រតិបត្តិការសេដ្ឋកិច្ចអាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក APEC នៅប្រទេសថៃ។
បើតាមសារជាសំឡេងមានរយៈពេលជិត៩នាទីដែលបានបង្ហោះលើបណ្តាញសង្គមហ្វេសប៊ុក លោកបានតេស្តរកឃើញវិជ្ជមានកូវីដ១៩ នៅប្រទេសឥណ្ឌូណេស៊ី ក្រោយពីលោកធ្វើការលើស១០ម៉ោងក្នុងមួយថ្ងៃ ខណៈលោកដឹកនាំកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាន និងកិច្ចប្រជុំពាក់ព័ន្ធមួយចំនួនទៀត ដែលទើបតែបញ្ចប់នៅទីក្រុងភ្នំពេញកាលពីសប្តាហ៍មុន។ យ៉ាងណាក៏ដោយ លោកថា មកដល់ពេលនេះ លោកមិនមានអាការៈធ្ងន់ធ្ងរអ្វីគួរឱ្យកត់សម្គាល់នោះទេ។
លោកថ្លែងថា៖ «ដូច្នេះខ្ញុំ ព្រះករុណាខ្ញុំ យល់ថា អ្វីដែលជាការឆ្លងសម្រាប់ខ្ញុំ ព្រះករុណាខ្ញុំនេះ ប្រហែលជាស្ថិតក្នុងពេលវេលាដែលខ្ញុំ ព្រះករុណាខ្ញុំ ហត់នឿយខ្លាំងបំផុតក្នុងរយៈពេលចុងក្រោយនេះ គឺមួយអាទិត្យចុងក្រោយនេះ ខ្ញុំព្រះករុណាខ្ញុំក្នុងមួយថ្ងៃ គឺធ្វើការលើសពី១០ម៉ោង អាចថាគឺ១៥ម៉ោងក្នុងរង្វង់ប៉ុណ្ណឹង។ ដូច្នេះការហត់នឿយរបស់ខ្ញុំព្រះករុណាខ្ញុំអាចជាមូលហេតុនៃការវាយឡុកនៃកូវីដ១៩»។
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បន្ថែមថា លោកមិនចាត់តាំងមន្ត្រីកម្ពុជាណាមួយស្ថិតក្នុងប្រតិភូអមដំណើរជាមួយលោកឱ្យធ្វើជាតំណាងកម្ពុជាចូលរួមកិច្ចប្រជុំ G20 និង APEC នោះទេ ក្រោមហេតុផលបារម្ភអំពីសុវត្ថិភាពសុខភាពរបស់មេដឹកនាំនៃបណ្តាប្រទេសមហាអំណាចទាំងនោះ។
លោក ហ៊ុន សែន លើកឡើងថា៖ «ដូច្នេះដើម្បីធានាសុវត្ថិភាពសម្រាប់ការប្រជុំនៃអ្នកចូលរួមទាំងឡាយ គណៈប្រតិភូកម្ពុជា គឺខ្ញុំព្រះករុណាខ្ញុំមិនអាចចូលរួម។ ប៉ុន្តែគណៈប្រតិភូដែលធ្វើដំណើរជាមួយ ក៏មិនអាចធ្វើជាតំណាងចូលរួមបានដែរ»។
បើតាមលោក ហ៊ុន សែន គ្មានប្រទេសណាមួយមិនទទួលស្វាគមន៍លោក ឬមានចេតនារារាំងវត្តមានរបស់លោកក្នុងកិច្ចប្រជុំខាងលើ ដូចការលើកឡើងរបស់អ្នកវិភាគខ្លះនោះទេ។
លោកថ្លែងថា៖ «ហើយខ្ញុំព្រះករុណាខ្ញុំក៏សូមស្នើឱ្យមានការយោគយល់អំពីអ្នកវិភាគខ្លះ ដែលលើកឡើងថា តើនេះវាអាចជាឧបាយកលនៃប្រទេសខ្លះ ដែលមិនចង់ឱ្យខ្ញុំ ព្រះករុណាខ្ញុំមានវត្តមាននៅក្នុងការប្រជុំនោះដែរឬទេ? ពិតណាស់ គ្មានអ្នកណាមានបំណង ដើម្បីឱ្យខ្ញុំព្រះករុណាខ្ញុំមិនមានវត្តមាននៅក្នុងការប្រជុំទាំងការប្រជុំ G20 នៅឯប្រទេសឥណ្ឌូណេស៊ី ទាំងការប្រជុំ APEC នៅឯប្រទេសថៃនោះឡើយ»។
លោក ហ៊ុន សែនឱ្យដឹងទៀតថា លោកក៏គ្រោងជួបជាមួយប្រធានាធិបតីចិនលោក ស៊ី ជីនពីង និងប្រធានាធិបតីបារាំង លោកអេម៉ានុយអែល ម៉ាក្រុង នៅលើទឹកដីប្រទេសថៃ តែក៏ត្រូវបានលុបចោលផងដែរ។
ដោយឡែក អ្នកជំនាញនយោបាយ និងអ្នកតាមដានសង្គមកម្ពុជាយល់ថា កម្ពុជាបានបាត់បង់ឱកាសដ៏កម្រមួយ ជាមួយប្រទេសមហាអំណាចទាំង២០ ដោយសារតែកម្ពុជាមិនបានដាក់តំណាងសម្រាប់ថ្លែងការណ៍ ឬចូលរួមសង្កេតជំនួបកំពូលនោះ។ ពួកគេថា កម្ពុជាបានខកខានទាញយកផលប្រយោជន៍ពីប្រទេសជឿនលឿន ទាំងនោះ ជាពិសេសផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច។
សាស្ត្រាចារ្យវិទ្យាសាស្ត្រនយោបាយ លោក ឯម សុវណ្ណារ៉ា ប្រាប់វីអូអេនៅថ្ងៃពុធនេះថា អវត្តមានកម្ពុជាក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលG20 និង APEC ដោយមិនដាក់តំណាងកម្ពុជាចូលរួមធ្វើសេចក្តីថ្លែងការណ៍ ឬសង្កេតការណ៍នេះ ជាការបាត់បង់ឱកាសដ៏ធំមួយរបស់កម្ពុជានៅក្នុងការបង្កើនទំនាក់ទំនងការទូតជាមួយប្រទេសជឿនលឿន សម្រាប់ផលប្រយោជន៍សេដ្ឋកិច្ច។
លោកថ្លែងថា៖ «កម្ពុជាគួរមានអ្នកតំណាង បើមិនអាចថ្លែងអីបានក៏អាចចូលរួមសង្កេតការណ៍ ឬដើម្បីយកព័ត៌មានដែរ ពីព្រោះការយកព័ត៌មានពីខាងក្រៅ ហើយការចូលដោយផ្ទាល់វាមានតម្លៃខុសគ្នា ហើយអត្ថប្រយោជន៍ខុសគ្នា»។
លោកបន្ថែមថា៖ «អ៊ីចឹងនៅពេលដែលកម្ពុជាយើងបោះបង់សិទ្ធិដែលចូលរួមថ្លែង ឬចូលរួមប្រជុំនៅAPECហ្នឹង ចូលរួមថ្លែងនៅG20ហ្នឹង ជាការសោកស្តាយមួយដែរ។ សម្រាប់កម្ពុជា មិនសូវមានកិច្ចការអន្តរជាតិច្រើនទេ លើកលែងតែប្រជុំអាស៊ានលើកនេះសកម្មភាពច្រើនហើយ ក៏ប៉ុន្តែនៅក្នុងប្រទេសឧស្សាហកម្មទាំង២០នេះ យើងគួរតែមានសំឡេងថ្លែងឱ្យគេមានការចាប់អារម្មណ៍ពាក់ព័ន្ធការអភិវឌ្ឍ ហើយក្នុងវេទិកាសេដ្ឋកិច្ច ក្នុងប្រទេសថៃជាដើម»។
ស្រដៀងគ្នានេះដែរ អ្នកស្រាវជ្រាវនៅវិទ្យាស្ថានខ្មែរសម្រាប់សហប្រតិបត្តិការ និងសន្តិភាព លោក វណ្ណ ប៊ុនណា លើកឡើងថា អវត្តមានកម្ពុជាក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលទាំងពីរនេះ គឺជាការខាតបង់នៃការរឹតចំណងទំនាក់ទំនងការទូតរបស់កម្ពុជាជាមួយប្រទេសមានសេដ្ឋកិច្ចជឿនលឿន។
ប៉ុន្តែ លោកកត់សម្គាល់ថា ប្រសិនបើ មន្ត្រីសុខាភិបាលនៅកម្ពុជាពិនិត្យសំណាករបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ហើយរកមិនឃើញមានវិជ្ជមានជំងឺកូវីដ១៩នោះ វាអាចមានសេណារីយោ ពាក់ព័ន្ធនឹងនយោបាយការបរទេស ដែលទំនងជាផ្តើមចេញពីការអាក់អន់ចិត្តពីប្រទេសឥណ្ឌូណេស៊ី លើបញ្ហាមីយ៉ាន់ម៉ា។ លោកបន្ថែមថា បើសិនជាមានការអន់ចិត្តបែបនេះ មែននោះ វានឹងបង្កឱ្យមានភាពល្អក់កករក្នុងគ្រួសារអាស៊ាន ជាពិសេសក្នុងទំនាក់ទំនងរបស់ឥណ្ឌូណេស៊ី និងកម្ពុជា។
លោកប្រាប់វីអូអេនៅថ្ងៃពុធនេះថា៖ «ប្រសិនបើពេទ្យនៅឥណ្ឌូណេស៊ី បញ្ជាក់ថា សម្តេចកើតកូវីដមែន ហើយពេលត្រឡប់មកដល់កម្ពុជាវិញពិនិត្យអត់ឃើញ អ៊ីចឹងមានន័យថា ជារឿងនយោបាយ។ ហើយបើរឿងនយោបាយ យើងអាចទាញសេណារីយោបានថា ប្រហែលជាមានការមិនពេញចិត្តពីសំណាក់ឥណ្ឌូណេស៊ី អំពីកម្ពុជាក្នុងកិច្ចប្រជុំអាស៊ាន ជាពិសេសពាក់ព័ន្ធបញ្ហាមីយ៉ាន់ម៉ា»។
វីអូអេមិនទាន់អាចសុំការអត្ថាធិប្បាយពី អ្នកស្រី ឱ វណ្ណឌីន រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងសុខាភិបាល និងជាអ្នកនាំពាក្យនិង អ្នកស្រី យក់ សម្បត្តិ ដែលជាអ្នកនាំពាក្យក្រសួងសុខាភិបាលមួយរូបទៀតបាននៅឡើយទេនៅថ្ងៃពុធនេះ។
បន្ទាប់ពីលោក ហ៊ុន សែន ត្រូវបានគេរកឃើញថា វិជ្ជមានជំងឺកូវីដ១៩ លោកបានប្រញាប់វិលត្រឡប់មកប្រទេសកម្ពុជាវិញជាមួយប្រតិភូអមដំណើរជាង៤០នាក់ ដែលមិនបានឆ្លងជំងឺកូវីដ១៩នោះទេ។ នេះបើតាមការបញ្ជាក់របស់លោក ផៃ ស៊ីផាន អ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា។
វីអូអេមិនអាចសុំការអត្ថាធិប្បាយពីអ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសកម្ពុជាលោក ជុំ សុន្ទរី បាននៅឡើយទេ។ វីអូអេ ក៏មិនទាន់ទទួលបានការឆ្លើយតបសំណួរតាមសារអេឡិចត្រូនិកអ៊ីមែលទៅស្ថានទូតឥណ្ឌូណេស៊ីប្រចាំនៅទីក្រុងភ្នំពេញបានដែរ គិតត្រឹមរសៀលថ្ងៃពុធនេះ។
គួរបញ្ជាក់ថា មុនធ្វើដំណើរទៅកោះបាលី លោក ហ៊ុន សែន បានជួបមេដឹកនាំអាស៊ានមួយចំនួនក្នុងភាពសិទ្ធស្នាល រួមមាន ព្រះចៅស៊ុលតង់នៃប្រទេសប្រ៊ុយណេ និងនាយករដ្ឋមន្ត្រីថៃ ដែលបានមកចូលរួមកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ានក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញកាលពីសប្តាហ៍មុន។ អំឡុងពេលមានការជួបប្រាស្រ័យទាក់ទងជាមួយមេដឹកនាំអាស៊ានទាំងនោះ លោក ហ៊ុន សែន ត្រូវបានគេមើលឃើញថាមិនបានពាក់ម៉ាស់នោះទេ។
អំឡុងពេលកម្ពុជាធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះនៃកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាន ក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញនោះ លោកហ៊ុន សែន បានជួបមេដឹកនាំនៃប្រទេសដៃគូប្លុកអាស៊ានមួយចំនួន ក្នុងនោះគឺមានប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាមេរិក នាយករដ្ឋមន្ត្រីកាណាដា ជប៉ុន ឥណ្ឌា និងអគ្គលេខាធិការអាស៊ានជាដើម។
បើគិតត្រឹមថ្ងៃអង្គារ សេតវិមានសហរដ្ឋអាមេរិក បញ្ជាក់ថា លោក Joe Biden ប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាមេរិក បានធ្វើតេស្តរកជំងឺកូវីដ១៩ ហើយលទ្ធផលបង្ហាញថា លោកប្រធានាតិបតីមិនបានឆ្លងជំងឺរលាកផ្លូវដង្ហើមមួយនេះទេ៕
