ខណៈមានការរិះគន់ទាក់ទងការតែងតាំងទីប្រឹក្សា រដ្ឋលេខាធិការ និងអនុរដ្ឋលេខាធិការ តាមក្រសួងស្ថាប័នរដ្ឋយ៉ាងច្រើនលើសលប់ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត នៅថ្ងៃសុក្រនេះ លើកឡើងថា ការតែងតាំងតំណែង និងតួនាទីច្រើនបែបនោះ គឺដើម្បីលើកទឹកចិត្តដល់មន្ត្រីចាស់ៗ និងដើម្បីធានាប្រសិទ្ធភាពការងារតាមក្រសួងស្ថាប័នរដ្ឋ។
ថ្លែងក្នុងពិធីសំណេះសំណាលជាមួយកម្មករ និយោជិតក្នុងខេត្តកណ្តាល នាថ្ងៃទី ១ ខែកញ្ញានេះ លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បានឆ្លើយតបទៅ អ្នកដែលរិះគន់ចំពោះការរៀបចំក្បាលម៉ាស៊ីនរដ្ឋាភិបាល និងការតែងតាំងទីប្រឹក្សាតាមក្រសួងស្ថាប័នរដ្ឋមានចំនួនច្រើន។ លោកថា គឺដោយសារមានតម្រូវការការងារ និងដើម្បីលើកទឹកចិត្ត និងផ្តល់កិត្តិយសដល់មន្ត្រីចូលនិវត្តន៍។
លោកថ្លែងថា៖ «មូលដ្ឋាននៃការរៀបចំនេះ គឺផ្អែក ទី ១ ទៅលើតម្រូវការចាំបាច់។ ពេលខ្លះយើងត្រូវការទីប្រឹក្សា ជំនាញផ្សេងៗឱ្យមកធ្វើការ មិនមែនជាមន្ត្រីរបស់យើង។ ពេលខ្លះត្រូវការធានាប្រសិទ្ធភាពការងារ ព្រោះពេលខ្លះដើម្បីឱ្យគាត់មាន…គាត់ដឹកនាំយន្តការមួយហ្នឹង ត្រូវរៀបចំគាត់ដំឡើងគាត់ តាមរយៈទីប្រឹក្សា។ យន្តការមួយទៀត គឺត្រូវការលើកទឹកចិត្ត ឧទាហរណ៍ថា ដើម្បីឱ្យមន្ត្រីចូលនិវត្តន៍ម្នាក់ គាត់នៅបន្តជំនាញ ជួយក្រសួងបាន យើងរៀបចំជាជំនួយការ ទីប្រឹក្សាក្រសួងដើម្បីឱ្យមកជួយការងារហ្នឹងបន្ត។ ហើយដើម្បីផ្តល់ជាកិត្តិយសជូនគាត់»។
បើតាមលោក ហ៊ុន ម៉ាណែត គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាតែងផ្តល់គុណធម៌ទៅមន្ត្រីដែលបានរួមរស់ជាមួយគណបក្សប្រជាជន និងរដ្ឋាភិបាល បើទោះបីជាផ្តល់តួនាទី ក្នុងរូបភាពណាក៏ដោយ។
លោកបន្តថា៖ «ឃើញតែគេបង្ហោះ មូលហេតុអ្វីបានជារៀបចំទីប្រឹក្សាជំនួយការឡើងវិញ ហើយភាគច្រើនសុទ្ធតែអ្នកដដែលៗ។ គេចេញមុខថា អើយ! រាជរដ្ឋាភិបាលថ្មី តែរដ្ឋមន្ត្រី ប៉ុន្តែអ្នកនៅក្រសួងដដែលៗ។ ចុះឱ្យយើងយកគាត់ទៅទីណា បើគាត់មានបទពិសោធន៍ ហើយចូលរួមតាំងពីលំបាកជាមួយយើងមក? យើងត្រូវផ្តល់ឱកាសឱ្យគាត់បន្តទៀត ទីប្រឹក្សា ជំនួយការ។ នេះគេហៅថា គុណធម៌នៃការតែងតាំងនៃការងារ»។
លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ក៏បានណែនាំទៅរដ្ឋមន្ត្រីទាំងអស់ ត្រូវពង្រឹងប្រសិទ្ធភាពស្ថាប័ន រក្សាសាមគ្គីភាព ឯកភាព និងសាមគ្គីផ្ទៃក្នុង ដែលលោកថា នេះជាយុទ្ធសាស្ត្រដែលគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាតែងតែអនុវត្ត និងបានយកឈ្នះខ្មែរក្រហម។
លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បន្ថែមថា ព្រះរាជក្រឹត្យតែងតាំងនាពេលក្រោយ ចំពោះមន្ត្រីរាជការស៊ីវិល កងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធ ដែលក្របខណ្ឌរដ្ឋ ដែលមានតួនាទីជាទីប្រឹក្សា នឹងមិនមានចែងឋានៈឱ្យស្មើរដ្ឋមន្ត្រី ឬអគ្គនាយកដ្ឋាន ឬរដ្ឋលេខាធិការ ឬអនុរដ្ឋលេខាធិការទៀតទេ ដើម្បីបញ្ចៀសការប៉ះពាល់ផលប្រយោជន៍រួម និងការដឹកនាំការងារ។ លោកថា បើមន្ត្រីណាចង់យកតួនាទីជាទីប្រឹក្សាដែលមានឋានៈស្មើរដ្ឋមន្ត្រី ឬអគ្គនាយកដ្ឋាន ឬរដ្ឋលេខាធិការ ឬអនុរដ្ឋលេខាធិការគឺមន្ត្រីទាំងនោះ ត្រូវព្យួរការងារក្របខណ្ឌដើម។ ដោយឡែក អ្នកដែលទទួលបានការតែងតាំងពីព្រះរាជក្រឹត្យរួចហើយ គឺទុករយៈពេល ៦ ខែដើម្បីឱ្យធ្វើការសម្រេចចិត្ត។
ចំពោះបុគ្គលជាសមាជិកក្រុមប្រឹក្សា ឬអ្នកគ្រប់គ្រងក្រុមហ៊ុនឯកជន ឧកញ៉ា មេធាវី វិស្វករ និងអ្នកបំពេញវិជ្ជាជីវៈសេរីផ្សេងទៀត គឺនៅតែអាចទទួលតួនាទីជាទីប្រឹក្សានាយករដ្ឋមន្ត្រី ទីប្រឹក្សាក្រសួងការបរទេស ក្រសួងមហាផ្ទៃ ទីប្រឹក្សាទេសរដ្ឋមន្ត្រី ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី និងក្រសួងនានា ប៉ុន្តែមិនមានកំណត់ឋានៈស្មើ រដ្ឋមន្ត្រី ឬអគ្គនាយកដ្ឋាន ឬរដ្ឋលេខាធិការ ឬអនុរដ្ឋលេខាធិការទៀតដូចមន្ត្រីរាជការស៊ីវិល និងកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធទេ។
ទោះបីជាមានការការពារពីលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត បែបនេះក្តី ប៉ុន្តែអ្នកតាមដានយល់ថា ការតែងតាំងមនុស្សច្រើនលើសលុបតាមក្រសួងបែបនោះ គឺជាការខ្ជះខ្ជាយថវិកាជាតិ បង្កភាពស្មុគស្មាញដល់ប្រព័ន្ធរដ្ឋបាល និងបង្កជាទំនាស់ផលប្រយោជន៍ដោយអាចមានអ្នកយកតួនាទីទៅកាង ដើម្បីផលប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួនជាដើម។
ប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលប្រជាពលរដ្ឋដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍ និងសន្តិភាព លោក យង់ គិមអេង ថ្លែងថា ការតែងតាំងទីប្រឹក្សា អនុរដ្ឋលេខាធិការ និងរដ្ឋលេខាធិការជាច្រើនរយនាក់នៅតាមក្រសួងស្ថាប័នរដ្ គឺធ្វើឱ្យខាតបង់ថវិកាជាតិ និងប៉ះពាល់ដល់ប្រសិទ្ធភាពការងារ និងរាំងស្ទះដល់ការអនុវត្តយុទ្ធសាស្ត្របញ្ចកោណរបស់រដ្ឋាភិបាលថែមទៀត។ លោកថា នៅតាមក្រសួងនីមួយៗ មិនគួរតែងតាំងមន្ត្រី ឬទីប្រឹក្សាឱ្យលើសចំនួននៃសមាជិករដ្ឋសភា ដែលមាន ១២៥ រូបនោះទេ។
លោកបន្ថែមថា ប្រសិនបើរដ្ឋាភិបាលយកកញ្ចប់ថវិកាដែលតែងតាំងទីប្រឹក្សា ឬតួនាទីនយោបាយផ្សេងទៀត បង្វែរទៅបង្កើនការអភិវឌ្ឍហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធផ្លូវថ្នល់ ឬជួយដល់ប្រជាពលរដ្ឋ នោះនឹងផ្តល់ផលប្រយោជន៍ច្រើនជាង។
លោកថា៖ «កញ្ចប់ថវិកាដែលរដ្ឋចំណាយក៏អស់ច្រើនដែរ។ យើងឃើញថា នៅតាមក្រសួងមួយៗ រាប់រយនាក់។ អាហ្នឹងជាបញ្ហាខាតបង់មួយធំណាស់។ ហើយបើយើងយកទៅអភិវឌ្ឍជាផ្លូវថ្នល់ ជាសាលារៀន ជាអ្វី[ផ្សេង]ឱ្យប្រជាពលរដ្ឋ ប្រហែលជាបានច្រើន ហើយយើងយកទៅដើម្បីជួយទៅដល់ប្រជាពលរដ្ឋ ដើម្បីបង្កើនមុខរបររបស់ពួកគាត់ ដែលកំពុងតែជួបប្រទះបញ្ហាជីវភាព អាចបានច្រើនដែរ»។
បើតាមលោក យង់ គិមអេង ប្រសិនបើរដ្ឋាភិបាលចង់លើកទឹកចិត្តដល់មន្ត្រីរាជការស៊ីវិល ឬកងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធណាម្នាក់ដែលមានសមត្ថភាព គឺអង្គភាពនីមួយៗគួរណាស់តែវិនិច្ឆ័យ និងដំឡើងឋានៈតួនាទីទៅតាមឋានានុក្រម។ ចំណែកមេធាវី អ្នករកស៊ី និងឧកញ្ញាជាដើម មិនគួរមានតួនាទីជាទីប្រឹក្សាតាមក្រសួងស្ថាប័នរដ្ឋ ឬទីប្រឹក្សាបុគ្គលណាម្នាក់នោះទេ ព្រោះអាចបង្កជាទំនាស់ផលប្រយោជន៍ ឬធ្វើឱ្យបុគ្គលទាំងនោះ យកឋានៈតួនាទីទៅកាងដើម្បីផលប្រយោជន៍ផ្ទាល់ខ្លួន ដែលប៉ះពាល់ដល់ភាពត្រឹមត្រូវនៃការធ្វើជំនួញ និងការបំពេញវិជ្ជាជីវៈ។
ចាប់តាំងពីការបង្កើតរដ្ឋាភិបាលអាណត្តិថ្មីកាលពីចុងខែសីហានេះមក គេឃើញមានព្រះរាជ្យក្រឹត្យតែងតាំងជាច្រើនបានចេញជាហូរហែ ដោយមានការតែងតាំងទីប្រឹក្សាផ្ទាល់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីចំនួន ១០៤ នាក់ ទីប្រឹក្សាក្រសួងព័ត៌មានចំនួន ៤១៥ នាក់។ ក្នុងចំណោមទីប្រឹក្សាក្រសួងព័ត៌មានទាំងនោះ មានបុគ្គលយ៉ាងតិច ១០ នាក់កំពុងបម្រើការក្នុងស្ថាប័នសារព័ត៌មានដែលរណបនឹងរដ្ឋាភិបាល ចំណែកទីប្រឹក្សា និងជំនួយការទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី មានចំនួន ៩៧ នាក់ និងមានការតែងតាំងទីប្រឹក្សានៅតាមក្រសួងស្ថាប័នរដ្ឋជាច្រើនទៀត។
ដោយឡែក សម្រាប់តួលេខក្បាលម៉ាស៊ីនដឹកនាំរដ្ឋាភិបាលអាណត្តិទី ៧ នេះ ដែលរួមមាននាយករដ្ឋមន្ត្រី ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី រដ្ឋមន្ត្រីប្រតិភូអមនាយករដ្ឋមន្ត្រី និងរដ្ឋមន្ត្រី មានចំនួន ៩០ នាក់។ ហើយចំនួនរដ្ឋលេខាធិការ និងអនុរដ្ឋលេខាធិការ ដែលជាតំណែងនយោបាយ គឺមានចំនួនសរុបជាង ១៤០០ នាក់៕
