អង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្ស (Human Rights Watch) នៅថ្ងៃពុធនេះ បានស្នើឲ្យតុលាការកំពូលរបស់កម្ពុជា ប្រើអំណាចឯករាជ្យរបស់ខ្លួនប្រឆាំងនឹងសម្ពាធរបស់រដ្ឋាភិបាល ដែលបានស្នើរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលជាបក្សប្រឆាំងដ៏សំខាន់មួយរបស់កម្ពុជា។ នេះបើយោងតាមសេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់អង្គការឃ្លំាមើលសិទ្ធិមនុស្ស ដែលមានមូលដ្ឋាននៅសហរដ្ឋអាមេរិក។
ក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍ ដែលបានបង្ហោះក្នុងប្រព័ន្ធសង្គម Twitter នាថ្ងៃពុធនេះ លោក ប្រេដ អាដាមស៍ (Brad Adams) នាយកអង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សប្រចាំតំបន់អាស៊ី បានលើកឡើងថា តុលាការកំពូលកម្ពុជា គួរតែទប់ទល់នឹងសម្ពាធរបស់រដ្ឋាភិបាល ដើម្បីចេញសេចក្តីសម្រេចលើការរំលាយគណបក្សប្រឆាំង។ លោក ប្រេដ អាដាមស៍ ក៏បានស្នើដល់អ្នកគាំទ្រ និងម្ចាស់ជំនួយអន្តរជាតិរបស់កម្ពុជា នានាគួរតែថ្លែងឲ្យបានច្បាស់ថា ការរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ នឹងធ្វើឲ្យការបោះឆ្នោតជាតិដែលគ្រោងនឹងធ្វើនៅឆ្នាំ ២០១៨ គ្មានភាពស្របច្បាប់។
លោក ប្រេដ អាដាមស៍ ត្រូវបានដកស្រង់សម្តីតាមន័យដើមថា៖
«លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ដូចជាមានការភ័យខ្លាចថា លោកនឹងចាញ់ការបោះឆ្នោតដែលគ្រោងនឹងធ្វើឡើងនៅឆ្នាំ ២០១៨ ដូច្នេះគាត់បានប្រើជម្រើសដ៏ខ្លាំងក្លាមួយដើម្បីបំផ្លាញគណបក្សប្រឆាំង»។
លោកត្រូវបានដកស្រង់សម្តីបន្តថា៖ «ទោះបីតុលាការកំពូលជាផ្នែកមួយដ៏មានប្រសិទ្ធភាពរបស់គណបក្សកាន់អំណាចកី្ត ក៏តុលាការនេះ មានឱកាសជាប្រវត្តិសាស្រ្តដើម្បីបង្ហាញភាពឯករាជ្យខ្លះៗ និងតម្កល់ទុកនីតិរដ្ឋ»។
តុលាការកំពូលរបស់កម្ពុជា កំពុងធ្វើការលើរឿងក្តីរំលាយគណបក្សប្រឆាំង តាមបណ្តឹងរបស់ក្រសួងមហាផ្ទៃ ហើយគ្រោងនឹងបើកសវនាការនៅថ្ងៃទី១៦ ខែវិច្ឆិកាស្អែកនេះ។ លោក ហ៊ុន សែន ប្រធានគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា បានអះអាងនៅមុនការចេញសេចក្តីសម្រេចរបស់តុលាការនេះថា បក្សសង្រ្គោះជាតិនឹងត្រូវរំលាយនាពេលនោះ។ លោក ហ៊ុន សែន ក៏បានអំពាវនាវឲ្យមន្ត្រីគ្រប់ជាន់ថ្នាក់របស់គណបក្សប្រឆាំងចូលរួមជាមួយគណបក្សកាន់អំណាច ដើម្បីរក្សាមុខតំណែង និងតួនាទីរបស់ខ្លួន។
លោក អ៊ុក គឹមសិទ្ធិ អគ្គព្រះរាជអាជ្ញារងតុលាការកំពូល បានច្រានចោលសំណើរបស់លោក ប្រេដ អាដាមស៍ ដោយបានថ្លែងតុលាការយល់ពីតួនាទីក្នុងការកាត់ក្តីដោយគ្មានការជ្រៀតជ្រែកពីភាគីណាមួយ។
លោកបានប្រាប់ VOA ក្នុងន័យដើមថា៖
«ខ្ញុំបញ្ជាក់ជូនត្រឡប់ទៅវិញ ទៅលោក Brad Adams វិញគឺថា តុលាការលោកយល់ពី តួនាទី និងភារកិច្ចរបស់លោកហើយ អីចឹងមិនបាច់ខាង លោក Brad Adams នឹងមក ណែនាំទេ»។
អគ្គព្រះរាជអាជ្ញារងតុលាការកំពូលរូបនេះ បានថ្លែងបន្តថា សវនាការដែលគ្រោងធ្វើនៅថ្ងៃទី ១៦ ខែវិច្ឆិកា ពោលគឺនៅថ្ងៃស្អែកនេះ នឹងប្រព្រឹត្តទៅដោយគ្មានការកែប្រែ។ លោក អ៊ុក គឹមសិទ្ធិ បានមានប្រសាសន៍ទៀតថា តុលាការមិនព្រួយបារម្ភពីបញ្ហាសន្តិសុខ និងការរិះគន់ពីមហាជន នៅក្នុងកាលៈទេសៈដែល តុលាការកាត់ក្តីសម្រេចរំលាយបក្សប្រឆាំង។
លោក អ៊ុក គឹមសិទ្ធិ អគ្គព្រះរាជអាជ្ញារងតុលាការកំពូលបានបន្ថែមថា៖
«អានោះជាសិទ្ធិរបស់គាត់ថាបាទ។ ប៉ុន្តែតុលាការនឹងបំពេញការងាររបស់ខ្លួន ទៅតាមក្រមវិជ្ជាជីវៈ ទៅតាមច្បាប់»។
ក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់លោក ប្រេដ អាដាមស៍ មានចំណងជើងថា «ប្រទេសកម្ពុជា៖ លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យប្រឈមនឹងការស្លាប់ អ្នកការទូត និងម្ចាស់ជំនួយចាំបាច់ត្រូវធ្វើសកម្មភាព ប្រសិនបើតុលាការរំលាយគណបក្សប្រឆាំង» អ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សរូបនេះ បានលើកឡើងថា ការរំលាយគណបក្សប្រឆាំងដែលបានគ្រោងទុក ជាផ្នែកមួយនៃការបង្ក្រាបដ៏ធំរបស់លោក ហ៊ុន សែន និងគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ប្រឆាំងរាល់ទម្រង់នៃការរិះគន់ដោយសន្តិវិធី។
សេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់អង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សបានបញ្ជាក់ឲ្យដឹងទៀតថា នៅក្នុងប៉ុន្មានខែថ្មីៗនេះ រដ្ឋាភិបាលបានបង្ខំឲ្យមានការបិទកាសែត The Cambodia Daily ស្ថានីយ៍វិទ្យុក្នុងស្រុកឯករាជ្យជាច្រើន និងស្ថានីយ៍ FM ដែលផ្សាយបន្ត វិទ្យុអាស៊ីសេរី និងសំឡេងសហរដ្ឋអាមេរិក (VOA) ជាភាសាខ្មែរ។ អង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សបានបន្តឲ្យដឹងទៀតថា យ៉ាងហោចណាស់មានសកម្មជនប្រឆាំង និងស៊ីវិល ២០នាក់ នៃក្រុមប្រឆាំង និងស៊ីវិលចំនួនប្រមាណ ៣០នាក់ ដែលត្រូវបានចាប់ខ្លួនតាមអំពើចិត្តតាំងពីខែឧសភា ឆ្នាំ២០១៥ នឹងបន្តជាប់ឃុំ ហើយពួកគេជាច្រើននាក់នោះ ត្រូវបានយកមកកាត់ក្នុងសវនាការមិនពេញលេញ ដែលបានចាកឆ្ងាយពីបទដ្ឋានអន្តរជាតិនានា។
លោក ប្រេដ អាដាមស៍ ត្រូវបានដកស្រង់សម្តីបន្ថែមក្នុងន័យដើមថា៖
«លោក ហ៊ុន សែន បានស្ថិតក្នុងដំណើរការបំផ្លាញ សេរីភាពនៃការនិយាយស្តីដែលមានលក្ខណៈពហុនិយម និងផលប្រយោជន៍ខាងសិទ្ធិមនុស្សផ្សេងទៀត ចាប់តាំងពីការចុះកិច្ចព្រមព្រៀងទីក្រុងប៉ារីស ឆ្នាំ១៩៩១»។
លោកបានថ្លែងបន្តទៀតក្នុងន័យដើមថា៖
«ម្ចាស់ជំនួយ និងអ្នកការទូតទាំងឡាយ មានជម្រើសមួយៈ មិនធ្វើអ្វីទាំងអស់ ខណៈដែលឱកាសសម្រាប់លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យត្រូវបានគេកម្ទេចចោល ឬក៏ផ្ញើសារថា នឹងមានផលវិបាកខាងការទូត សេដ្ឋកិច្ច និងនយោបាយធ្ងន់ធ្ងរ ប្រសិនបើលោក ហ៊ុន សែន ទាញកម្ពុជាឲ្យត្រឡប់ទៅ រដ្ឋដែលដំណើរការដោយគណបក្សតែមួយ»។
ស្ថានទូតសហរដ្ឋអាមេរិកប្រចាំនៅកម្ពុជា បានបដិសេធ មិនផ្តល់ការអធិប្បាយ អំពីវិធានការរបស់អាមេរិក ប្រសិនបើគណបក្សប្រឆាំងត្រូវតុលាការរំលាយ។
លោក សុខ ឥសាន អ្នកនាំពាក្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជារបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានថ្លែងថា ការថ្លែងរបស់លោក ប្រេដ អាដាមស៍ គ្រាន់តែជាការបញ្ចេញទស្សនៈផ្ទាល់ខ្លួន ដែលនឹងមិនមានឥទ្ធិពលអ្វីទាល់តែសោះលើអំណាចតុលាការក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។
«ជាមតិរបស់គាត់ផ្ទាល់ ក៏ប៉ុន្តែ វាមិនបានគ្រប់ដណ្តប់ មកលើអធិបតេយ្យភាព ឯករាជ្យភាពរបស់តុលាការកម្ពុជាទេ។ ហើយការអំពាវនាវរបស់គាត់ ហើយការអំពាវនាវរបស់គាត់ឲ្យតុលាការហ្នឹង ពង្រឹងជំហរឯករាជ្យភាព ក្នុងការកាត់សេចក្តីនាថ្ងៃស្អែកនេះ ខ្ញុំយល់ថា ជាការត្រឹមត្រូវ ក៏ប៉ុន្តែដល់ចេញលទ្ធផលមក ដោយការកាត់ក្តីដោយឯករាជ្យរបស់តុលាការហ្នឹង សុំកុំឲ្យគាត់ថ្នាំងថ្នាក់ បើពេលណា ដែលមិនពេញចិត្តគាត់ចង់បាននោះបាទ»។
អ្នកនាំពាក្យគណបក្សកាន់អំណាច មិនផ្តល់ការអធិប្បាយ ទាក់ទិនការថ្លែងរបស់លោក ប្រេដ អាដាមស៍ ដែលអះអាងថា ការរំលាយគណបក្សប្រឆាំងជាផ្នែកមួយនៃការបង្រ្កាបលើសំឡេងជំទាស់របស់រដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន។
ការប៉ុនប៉ងរំលាយគណបក្សប្រឆាំងដ៏ធំ និងតែមួយគត់នៅសភាជាតិខ្មែរនេះ នៅបន្តជាក្តីបារម្ភរបស់សហគមន៍អន្តរជាតិ ក៏ដូចជាអង្គការឃ្លាំមើលសកម្មភាព រំលោភបំពានសិទ្ធិមនុស្ស និងសេរីភាពក្នុងការធ្វើនយោបាយផ្សេងទៀត។ កាលពីខែតុលា ក្រុមសមាជិកសភាអាស៊ាន ដើម្បីសិទ្ធិមនុស្ស (ASEAN Parliamentarians for Human Rights) ហៅកាត់ថា APHR បានថ្កោលទោស ការវិវត្តចុងក្រោយនៃស្ថានភាពនយោបាយនៅកម្ពុជា ថាជាការនាំយកកម្ពុជាទៅកាន់ការដឹកនាំបែបឯកបក្ស ដែលផ្ទុយពីគោលការណ៍លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យទាំងស្រុង៕
