កាលពីថ្ងៃទី១៦ ខែតុលា ឆ្នាំ២០១៤នេះ សហព័ន្ធអន្តរជាតិសម្រាប់សិទ្ធិមនុស្ស (FIDH) ដែលមានទីស្នាក់ការនៅទីក្រុងប៉ារីសបានចេញសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានមួយអំពីខ្សែភាពយន្តឯកសាររយៈពេល៣០នាទីអំពីស្ត្រីជាដើមបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណី៣រូបដែលបានទៅទីក្រុងភ្នំពេញដើម្បីចូលរួមស្តាប់សាលក្រមរបស់សាលាក្តីខ្មែរក្រហមលើជនជាប់ចោទ ខៀវ សំផន និង នួន ជា។
ចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០០៨មកសហព័ន្ធអន្តរជាតិសម្រាប់សិទ្ធិមនុស្សបានជួយជនរងគ្រោះពីឧក្រិដ្ឋកម្មខ្មែរក្រហមចំនួន១០នាក់ ដែលរស់នៅប្រទេសបារាំង ឲ្យក្លាយជាដើមបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណីក្នុងសំណុំរឿង០០២របស់អង្គជំនុំជម្រះវិសាមញ្ញក្នុងតុលាការកម្ពុជា។ មានដើមបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណីចំនួន៣.៨៦៩នាក់បានដាក់ពាក្យបណ្តឹងក្នុងសំណុំរឿង០០២នេះ។
នៅថ្ងៃទី១៦ ខែតុលានេះ ខ្សែភាពយន្តឯកសាររបស់ (FIDH) ដែលមានចំណងជើងថា ប្រវត្តិសាស្ត្រនៃសាលក្រមអំពីសំណុំរឿង០០២ បានបង្ហាញពីប្រវត្តិជីវិតក្នុងអំឡុងរបបខ្មែរក្រហម និងប្រតិកម្មរបស់ស្រ្តីខ្មែរសញ្ជាតិបារាំងចំនួន៣រូប ចំពោះសាលក្រមរបស់សាលាក្តីខ្មែរក្រហមកាត់ទោសជនជាប់ចោទ ខៀវ សំផន និង នួន ជា សម្រាប់វគ្គទី១នៃសំណុំរឿង០០២ សម្រាប់ឧក្រិដ្ឋកម្មប្រឆាំងនឹងមនុស្សជាតិ។
នៅថ្ងៃទី៧ ខែសីហា ដើមបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណីខ្មែរសញ្ជាតិបារាំង៣នាក់នេះបានចូលរួមសា្តប់សាលក្រមរបស់សាលាក្តីខ្មែរក្រហមកាត់ទោសជនជាប់ចោទ ខៀវ សំផន និង នួន ជា ឲ្យជាប់ពន្ធនាគារអស់មួយជីវិត។
ដើមបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណី រស់ ជួនស៊ីអ៊ី បាននិយាយថា ប្តីរបស់គាត់ត្រូវបានខ្មែរក្រហមចាប់ខ្លួន និងយកទៅសម្លាប់នៅគុកទួលស្លែង។ នៅពេលមកដល់ប្រទេសកម្ពុជា គាត់បានទៅសារមន្ទីរទួលស្លែង ដើម្បីទៅមើលរូបថតប្តីគាត់។
«ខ្ញុំបន់ឲ្យគាត់ហើយ អត់អីទេ។ គាត់ទៅដោយសុខសប្បាយ។ គាត់ទៅកាន់សុគតិភព ហើយគាត់ទៅចាប់ជាតិ ព្រោះគាត់ជាមនុស្សល្អ ជាមនុស្សសុច្ចរិត»។
ដើមបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណី អ៊ូ នាងមួង សុខុន យល់ថា ថ្វីបើយុត្តិធម៌ទទួលបានពីសាលាក្តីខ្មែរក្រហមមិនអាចផ្សះផ្សាបញ្ហាផ្លូវចិត្តរបស់គាត់បានក៏ដោយ ក៏គាត់ពិតជាត្រេកអរចំពោះសាលក្រមនេះ។
«ខ្ញុំមានអារម្មណ៍ហាក់បីជា ខ្ញុំមានជំងឺមហារីក ហើយបានជាសះស្បើយដោយថ្នាំដូលីប្រាំងពីរបីគ្រាប់អញ្ចឹង»។
ចំណែកដើមបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណី តូច ផាន់ដារ៉ាសរ បានផ្តល់កសិណសាក្សីចំពោះមុខជនជាប់ចោទនៅអង្គជំនុំជម្រះសាលាដំបូង។ នៅថ្ងៃចេញប្រកាសសាលក្រម គាត់បានព្រួយបារម្ភពីទម្ងន់ទោស ដែលចៅក្រមសាលាក្តីខ្មែរក្រហមនឹងសម្រេច។ ប៉ុន្តែគាត់រីករាយស្វាគមន៍យ៉ាងខ្លាំងចំពោះសាលក្រមកាត់ទោស ខៀវ សំផន និង នួន ជា ឲ្យជាប់ពន្ធនាគារអស់មួយជីវិត។
«ពេលនេះ ខ្ញុំបានស្ងប់ចិត្តហើយ និងសប្បាយចិត្ត ពីព្រោះខ្ញុំបានឧទ្ទិសដល់ឪពុកម្តាយខ្ញុំដែលជាជនរងគ្រោះពីអំពើប្រល័យពូជសាសន៍ខ្មែរក្រហម។ ខ្ញុំមានអារម្មណ៍ថាខ្ញុំបានធ្វើអ្វីមួយសម្រាប់គាត់»។
ក្នុងចំណោមដើមបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណីចំនួន៣.៨៦៩នាក់ក្នុងសំណុំរឿង០០២នេះ ដើមបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណីដែលរស់នៅបរទេសមានចំនួនតិចតួចណាស់។ យ៉ាងណាមិញ ខ្សែភាពយន្តឯកសារស្តីអំពីដើមបណ្តឹងរដ្ឋប្បវេណីខ្មែរសញ្ជាតិបារាំងទាំងបីរូបនេះ បានឆ្លុះបញ្ចាំងឲ្យឃើញថា ការចូលរួមក្នុងដំណើរការកាត់ទោសមេដឹកនាំជាន់ខ្ពស់ខ្មែរក្រហមបានជួយសម្រួលដល់ដំណើរការយុត្តិធម៌ និងការផ្សះផ្សាផ្លូវចិត្តរបស់ជនរងគ្រោះមួយកម្រិតដែរ៕
