មិនមានស្ថាប័នសារព័ត៌មានច្រើននោះទេសម្រាប់ កញ្ញា ស៊ើង និមល់ ដែលជាអ្នកសារព័ត៌មានវ័យក្មេងមួយរូប ដែលចូលចិត្តសរសេរព័ត៌មានអំពីភាពអយត្តិធម៌ក្នុងសង្គម។
និស្សិតមហាវិទ្យាល័យវ័យ ២៣ ឆ្នាំរូបនេះ ដែលកំពុងកសាងអាជីពជាអ្នកសារព័ត៌មានវិជ្ជាជីវៈម្នាក់ បានបាត់បង់ស្ថាប័នដែលកញ្ញាអាចសរសេរព័ត៌មានឱ្យ ដូចអ្នកសារព័ត៌មាន Freelance ផ្សេងទៀត ឬហៅថាជាអ្នកសារព័ត៌មានមិនជាប់កុងត្រា ក្រោយរដ្ឋាភិបាលបានបញ្ជាឲ្យបិទស្ថាប័នសារព័ត៌មានវីអូឌី (VOD)។
កញ្ញាថ្លែងថា៖ «ក្រោយបិទវីអូឌីនេះ យើងក៏បាត់ទីតាំងមួយ ដែលយើងផ្តល់អត្ថបទលក់ទៅឱ្យដែរ ព្រោះនៅក្នុងស្រុកខ្មែរ បើតាមខ្ញុំដឹង គឺមានតែពីរទេ គឺវីអូឌី និងខេមបូចា។ ហើយវីអូឌី ជាទីតាំងមួយ ដែលគាត់ទទួលយករឿងគ្រប់ប្រភេទ ពាក់ព័ន្ធបញ្ហាសង្គម»។
ការបិទស្ថាប័នសារព័ត៌មានវីអូឌីបណ្តាលឱ្យប៉ះពាល់ដល់អ្នកសារព័ត៌មានជាង ៣០ រូប រួមទាំងអ្នកសារព័ត៌មាន Freelance ផ្សេងទៀត ដែលតែងតែសរសេរអត្ថបទឱ្យស្ថាប័នមួយនេះ។ ការបាត់បង់ការងារ គ្រាន់តែជាបញ្ហាប្រឈមមួយប៉ុណ្ណោះសម្រាប់ពួកគេ។ ប៉ុន្តែអ្វីដែលជាចោទជាបញ្ហាចម្បងនិងក្តីព្រួយបារម្ភរបស់ពួកគេ គឺប្រជាពលរដ្ឋបាត់បង់ព័ត៌មាន ហើយពលរដ្ឋនៅតាមសហគមន៍មូលដ្ឋានបាត់បង់ស្ថាប័ន ដែលពួកគេអាចពឹងពាក់ដើម្បីជួយផ្សព្វផ្សាយបញ្ហាប្រឈមដែលពួកគេកំពុងជួបប្រទះ។
កញ្ញា ស៊ើង និមល់ ដែលកំពុងសិក្សាថ្នាក់បរិញ្ញាបត្រជំនាញទំនាក់ទំនងអន្តរជាតិ នៅសាកលវិទ្យាល័យមួយក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ ថ្លែងប្រាប់វីអូអេបន្ថែមថា កញ្ញាចង់ពាំនាំសំឡេងរបស់ជនរងគ្រោះ ដើម្បីផ្សព្វផ្សាយឱ្យគ្រប់ភាគីដឹងឮ ដើម្បីរកដំណោះស្រាយជូនពលរដ្ឋទាំងនោះ បើទោះបីជានៅពេលនេះ កញ្ញាប្រឈមបញ្ហាសេដ្ឋកិច្ចខ្លះ ហើយត្រូវរងពាក្យសម្តីធ្ងន់ៗ ការរឹតត្បិត និងការគំរាមកំហែងពីអាជ្ញាធរមួយចំនួនក្តី។
កញ្ញា និមល់ បានប្រឡូកក្នុងវិស័យសារព័ត៌មានអស់រយៈពេលជិត ២ ឆ្នាំនេះ ហើយបានធ្វើជាអ្នកសារព័ត៌មាន Freelance ឲ្យវីអូឌី បានរយៈពេលជាង ២ ខែ បញ្ជាក់ទៀតថា សូម្បីតែប្រជាពលរដ្ឋដែលរងគ្រោះ ក៏បង្ហាញក្តីបារម្ភថា តើបញ្ហាដីធ្លីរបស់ពួកគាត់នឹងបាននរណាជួយផ្សាយបន្តទៀត ដើម្បីអាចឱ្យអាជ្ញាធរនិងរដ្ឋាភិបាលដឹងឮ និងរកដំណោះស្រាយឱ្យពួកគាត់នោះ។
កញ្ញាថ្លែងថា៖ «កាលពីបិទវីអូឌីថ្មីៗ ខ្ញុំដើរចេញពី office [ការិយាល័យធ្វើការវីអូឌី] មានអ៊ំស្រីម្នាក់ គាត់បានប្រាប់ខ្ញុំថា គាត់ជាជនរងគ្រោះដីធ្លី...គាត់ឃើញខ្ញុំ គាត់សួរថាក្មួយ គេបិទវីអូឌីហើយមែន? ខ្ញុំប្រាប់ គាត់ថា «ចាស៍អ៊ំ! គេបិទមែនហើយ ផ្លូវការហើយ»។ ហើយគាត់ក៏យំម៉ង គាត់យំហើយ គាត់ដើរចេញ ប៉ុន្តែខ្ញុំឮសំឡេងគាត់និយាយពេលយំ គាត់ថា ចុះបញ្ហាដីធ្លីរបស់ខ្ញុំ បានអ្នកណាជួយផ្សាយដោះស្រាយបន្តទៀត។ អ៊ីចឹងចំណុចហ្នឹង យើងមើលឃើញថា សូម្បីប្រជាពលរដ្ឋក៏គាត់មើលឃើញថា ការបិទវីអូឌីហ្នឹង ជាការបាត់បង់មួយផ្នែកនៃយុត្តិធម៌សម្រាប់ជនរងគ្រោះដែរ»។
លោក សុត បាន ជាអ្នកសារព័ត៌មាន Freelance សរសេរអត្ថបទឱ្យស្ថាប័នវីអូឌីម្នាក់ទៀត ក៏លើកឡើងមិនខុសគ្នាពីកញ្ញា និមល់ ដែរ។ លោកនៅតែប្រកាន់ជំហរថាមិនបោះបង់អាជីពសារព័ត៌មានមួយនេះទេ បើទោះបីលោកប្រឈមបញ្ហាសេដ្ឋកិច្ចក្តី។ លោកចាត់ទុកថា អ្នកសារព័ត៌មានឯករាជ្យ គឺជាទីប្រឹក្សាចិត្តរបស់ប្រជាពលរងគ្រោះ ដោយសារពួកគេអាចពាំនាំទុក្ខកង្វល់របស់ពលរដ្ឋទាំងនោះទៅផ្សព្វផ្សាយ ជាពិសេសអាចបន្លឺសំឡេង ដែលជាទុក្ខលំបាករបស់ពលរដ្ឋឱ្យរដ្ឋាភិបាល និងអាជ្ញាធរដឹងឮ។
លោកថ្លែងថា៖ «ជម្លោះដីធ្លីនៅកោះកុង ជម្លោះដីធ្លីនៅខេត្តកណ្តាល ភាគច្រើនគាត់ពឹងមកលើវីអូឌីយើង បើទោះបីជាវីអូឌីយើង មិនមែនជាតុលាការក្តី ប៉ុន្តែវីអូឌីយើងនៅតែដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ ក្នុងការពាំនាំទុក្ខកង្វល់របស់ពួកគាត់ទៅជជែកជាមួយរដ្ឋាភិបាល ទៅរកដំណោះស្រាយជាមួយរដ្ឋាភិបាល»។
អ្នកសារព័ត៌មានវ័យអាយុ ៣២ ឆ្នាំរូបនេះ សម្តែងការសោកស្តាយយ៉ាងខ្លាំង នៅពេលក្រសួងព័ត៌មានលុបអាជ្ញាបណ្ណសារព័ត៌មានសំឡេងប្រជាធិបតេយ្យ វីអូឌី តាមបញ្ជារបស់លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន។
លោកបន្តថា៖ «យើងគ្រាន់តែជាអ្នកនាំសារ ជាអាជ្ញាកណ្តាល យកពាក្យម្ខាងទៅជជែកជាមួយម្ខាងទៀត ដើម្បីបានដំណោះស្រាយ បែរជាចោទយើងថា មាននិន្នាការ ឬបម្រើផលប្រយោជន៍គណបក្សនយោបាយ។ យើងយល់ថា វាជារឿងអយុត្តិធម៌ខ្លាំងបំផុត»។
លោក សុត បាន បានប្រឡូកក្នុងវិស័យសារព័ត៌មានអស់រយៈពេលប្រមាណ ២ ឆ្នាំ ហើយភាគច្រើន លោកបានសរសេរអត្ថបទទាក់ទងនឹងបញ្ហាព្រៃឈើ។ លោកបន្ថែមថា ខណៈស្ថាប័នវីអូឌីត្រូវបានបិទ សហគមន៍ព្រៃឈើជាច្រើនបានទាក់ទងឱ្យលោកជួយផ្សាយបញ្ហាព្រៃឈើ ដែលជាក្តីកង្វល់របស់ពួកគេ ប៉ុន្តែលោកមិនអាចជួយផ្សព្វផ្សាយបាន។
ចំណែកលោក ឃាង សុខមាន អាយុ ៣២ ឆ្នាំ ជាអ្នកសារព័ត៌មាន Freelance ម្នាក់ទៀត នៅស្ថាប័នវីអូឌីអស់រយៈពេលជាង ២ ឆ្នាំមកហើយ។ លោកក៏បានលើកឡើងថា ការបិទវីអូឌីនេះពិតជាប៉ះពាល់ជីវភាពរស់នៅរបស់លោក ដោយសារលោកលែងរកចំណូលបាន។ លោកថ្លែងបន្ថែមថា លោកមិនជំទាស់នឹងការសម្រេចរបស់រដ្ឋាភិបាលទេ ប៉ុន្តែលោកនៅតែចង់ឱ្យរដ្ឋាភិបាលអនុញ្ញាតឱ្យវីអូឌីដំណើរការឡើងវិញ ដើម្បីជាប្រយោជន៍ប្រជាពលរដ្ឋ និងរដ្ឋាភិបាលផ្ទាល់។
លោកក៏បានបញ្ជាក់ទៀតថា ការបិទវីអូឌី ក៏ធ្វើឱ្យយុវជនដែលស្រឡាញ់វិស័យសារព័ត៌មាន រារែកចិត្តមិនហ៊ានប្រឡូកក្នុងវិស័យមួយនេះ។
លោក ឃាង សុខមាន ថ្លែងថា៖ «នៅពេលដែលការបិទបែបហ្នឹងធ្វើឱ្យយុវជនផ្សេងៗខ្លាចរអា ក្នុងវិស័យសារព័ត៌មាន អ៊ីចឹងមានន័យថា វិស័យសារព័ត៌មានកាន់តែមានភាពមិនល្អប្រសើរទៅទៀត។ អ៊ីចឹងបានខ្ញុំលើកឡើងខាងដើម ខ្ញុំចង់សំណូមពរទៅដល់រដ្ឋាភិបាល ខ្ញុំចង់សូមឱ្យរដ្ឋាភិបាលពិចារណាលើការបើកកន្លែងបណ្តុះធនធានមនុស្សឡើងវិញ ដើម្បីយុវជន ក៏ដូចជាពលរដ្ឋកម្ពុជា ទទួលបានការរៀនផ្នែកព័ត៌មានតាមរយៈស្ថាប័នមួយនេះ»។
ប្រជាពលរដ្ឋដែលតែងតែផ្តល់ព័ត៌មានដល់អ្នកសារព័ត៌មានវីអូឌីដើម្បីផ្សព្វផ្សាយ ក៏សោកស្តាយចំពោះការបាត់បង់ស្ថាប័នមួយនេះ ដែលប្រជាពលរដ្ឋអាចបញ្ចេញសំឡេងរបស់ពួកគេបាន។ ពលរដ្ឋដែលមានជម្លោះដីធ្លីនៅបឹងតាមោក ក្នុងខណ្ឌព្រែកព្នៅ ដូចជាអ្នកស្រី ប្រាក់ សុភា យល់ថា ការបិទវីអូឌីគឺដូចបាត់បង់អ្នកពាំនាំសំឡេងរបស់ពលរដ្ឋរងគ្រោះ។
អ្នកស្រីប្រាប់វីអូអេថា៖ «ខ្ញុំសោកស្តាយចំពោះសារព័ត៌មានវីអូឌី ខ្ញុំមានការសោកស្តាយដែលមិនមានអ្នកណាពាំនាំសំឡេងប្រជាពលរដ្ឋឱ្យមានភាពយុត្តិធម៌។ អ៊ីចឹងខ្ញុំឈឺចាប់បំផុត។ ហើយឥឡូវនេះ សហគមន៍របស់ខ្ញុំកំពុងតែរងគ្រោះរឿងដីធ្លី អ៊ីចឹងខ្ញុំអត់រំពឹងទៅលើអ្វីទៀតទេ ខ្ញុំមិនមានភាពយុត្តិធម៌»។
ចំណែកកញ្ញា អ៊ុក សុភ័ក្រម៉ូលីកា ជាកូដករតវ៉ារឿងវិវាទការងារក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៏ ប្រាប់វីអូអេថា៖ «វីអូឌីបានធ្វើការទៅលើបញ្ហាផ្ទាល់របស់ប្រជាជន ដែលជួបបញ្ហាមិនថាវិស័យការងារ វិស័យដីធ្លី វិស័យព្រៃឈើទេ គឺថា ឱ្យតែទុក្ខលំបាករបស់ប្រជាពលរដ្ឋកំពុងតែមានបញ្ហា គាត់បានចុះទៅយកផ្ទាល់ [ខណៈ] ដែលខ្លួនគាត់ជាជនរងគ្រោះគាត់អត់ដឹង ត្រូវរកវិធីណា ដើម្បីសំឡេងរបស់គាត់បានមកដល់ថ្នាក់ដឹកនាំ ដើម្បីឱ្យគាត់បានឃើញ បានដឹងនូវបញ្ហា មានបញ្ហានូវកន្លែងណា។ អ៊ីចឹងមានតែវីអូឌីហ្នឹងហើយដែលអាចជួយនាំបញ្ហារបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ក៏ដូចជាថ្នាក់ដឹកនាំឱ្យបានមានការទំនាក់ទំនងគ្នានៅក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហាមួយៗ»។
លោក ណុប វី នាយកប្រតិបត្តិសមាគមសម្ព័ន្ធអ្នកសារព័ត៌មានកម្ពុជា ហៅកាត់ថា ខេមបូចា យល់ថា វាជាការព្រួយបារម្ភបន្ថែមទៀត ចំពោះការបាត់បង់ការងាររបស់អ្នកសារព័ត៌មាន។ ចាប់តាំងពីឆ្នាំ ២០១៧ មក អ្នកសារព័ត៌មានដែលបាត់បង់ការងារ បានបោះបង់ការងារនេះជាច្រើននាក់។ លោកបញ្ជាក់ទៀតថា នៅពេលបិទស្ថាប័នសារព័ត៌មានវីអូឌី ក៏អាចធ្វើឱ្យអ្នកសារព័ត៌មាន លែងសូវចាប់អារម្មណ៍សរសេរបញ្ហាសង្គម ដើម្បីបង្ហាញទៅដល់ថ្នាក់ដឹកនាំប្រទេសឱ្យដឹងឮ។
លោកបានបៀបធៀបជំងឺសង្គម ដូចគ្នានឹងជំងឺមនុស្ស ដោយលោកអះអាងថា ប្រសិនជំងឺសង្គម មិនត្រូវបានអ្នកសារព័ត៌មានបង្ហាញឱ្យថ្នាក់ដឹកនាំប្រទេសដឹងឮ ឬមិនត្រូវដោះស្រាយបានទាន់ពេលវេលាទេ នោះវានឹងអាចក្លាយទៅជាផលលំបាកសម្រាប់សង្គមជាតិទៅវិញ។
លោកថ្លែងថា៖ «អ៊ីចឹងជំងឺនៅក្នុងខ្លួនមនុស្ស ឬបញ្ហានៅក្នុងសង្គមហ្នឹង វាអាចនឹងធ្វើឱ្យយើងហ្នឹង គឺទទួលរងនូវឥទ្ធិពលជាអវិជ្ជមានជាបន្តបន្ទាប់។ ហើយថ្ងៃណាមួយហ្នឹង ទោះបីជាយើងសម្រេចចិត្តទៅរកថ្នាំព្យាបាល ក៏ប៉ុន្តែជំងឺអាចវិវត្តហួសពីការព្យាបាលរបស់យើង ដែលធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់សន្តិភាព ដែលយើងកំពុងមានប៉ះពាល់ដល់ស្ថិរភាពនយោបាយរបស់យើងនៅពេលបច្ចុប្បន្ន ហើយនឹងធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់ការអភិវឌ្ឍសង្គមរបស់យើង ដែលរដ្ឋាភិបាលបានកំពុងប្រឹងប្រែងហ្នឹង»។
សម្រាប់កញ្ញា ស៊ើង និមល់ ដែលកំពុងពង្រឹងសមត្ថភាពសរសេរព័ត៌មាន បានអះអាងថានឹងបន្តអាជីពអ្នកសារព័ត៌មាននេះបន្តទៀត ដោយនឹងស្វែងរកស្ថាប័នសារព័ត៌មានឯករាជ្យផ្សេងៗ ដែលផ្តល់ឱកាសឱ្យកញ្ញាអាចបន្តសរសេររឿងសង្គមបានទៀត។
កញ្ញាថ្លែងថា៖ «ឆន្ទៈរបស់ខ្ញុំ [គឺ] ខ្ញុំមើលឃើញបញ្ហាអយុត្តិធម៌ជនរងគ្រោះនៅបន្តកើតមាន។ គាត់មិនទាន់ទទួលបានយុត្តិធម៌ ឬការដោះស្រាយសមស្របណាមួយ ពួកគាត់នៅតែហូរយំ ទឹកភ្នែករបស់ពួកគាត់នៅតែបន្តមាន។ អ៊ីចឹងខ្ញុំមើលឃើញការឈឺចាប់របស់ពួកគាត់ហ្នឹងហើយ ទើបឱ្យខ្ញុំបន្តនៅក្នុងការសរសេរ ទោះបីជាពេលខ្លះមានការរឹតត្បិត មានការហាមឃាត់ ឬរងការគំរាមកំហែងពីភាគីអាជ្ញាធរ»៕
