ធ្វើដំណើរទៅទីណាក៏ដោយបុរសម្នាក់ដែលជាអតីតព្រះសង្ឃមិនពាក់ស្បែកជើងទេ ហើយនៅពេលគាត់ត្រូវបានគេជ្រើសរើសឱ្យធ្វើជាប្រធានសមាគមនិស្សិតបញ្ញវន្តខ្មែរកាលពីពេលថ្មីៗនេះ ក៏គាត់មិនពាក់ស្បែកជើងដែរ។
បុរសជាអតីតព្រះសង្ឃរូបនោះគឺលោកកើត សារ៉ាយ ដែលត្រូវបានតុលាការដោះលែងចេញ ពីពន្ធនាគារ កាលពីថ្ងៃទី៥ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២១ ក្នុងសំណុំរឿងជំទាស់នឹងការចាប់ខ្លួនលោករ៉ុង ឈុនប្រធានសហភាពសហជីពកម្ពុជាកាលពីអំឡុងខែកក្កដា ឆ្នាំ២០២០។
បន្ទាប់ពីលោកបានក្លាយប្រធានសមាគមនិស្សិតបញ្ញវន្តខ្មែរ តាមការរយៈការបោះឆ្នោតក្នុងសមាជលើកទី២ របស់សមាគមកាលពីថ្ងៃទី២២ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២២ លោកកើត សារ៉ាយ ប្រាប់វីអូអេថាក្នុងនាមជាប្រធាន សមាគមលោកមិនរាថយនោះទេក្នុងការប្រឆាំងអំពើយុត្តិធម៌សង្គម និងការជំរុញឱ្យមានការអនុវត្តលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យមួយដែលអាចទទួលយកបានពីគ្រប់ភាគីនៅកម្ពុជា។
លោកនិយាយថា៖«ខ្ញុំក៏មានអារម្មណ៍ថា យើងទទួលបានភារៈឬតួនាទីដែលទៅមុខទៀតក្នុងការចូលរួមបម្រើដល់ផលប្រយោជន៍ប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា»។
លោកកើត សារ៉ាយ អាយុ៣៥ឆ្នាំមានស្រុកកំណើតនៅភូមិសំរោង ឃុំសំរោង ស្រុកសូទ្រនិគម ខេត្តសៀមរាប។លោកស្ថិតនៅក្នុងចំណោមសកម្មជនយ៉ាងហោចណាស់១០នាក់ ដែលត្រូវតុលាការកាត់ទោសឱ្យជាប់ពន្ធនាគារ រយៈពេល២០ខែ ចំពោះសកម្មភាពតវ៉ា ទាមទារឲ្យដោះលែងមេដឹកនាំសហជីពលោក រ៉ុង ឈុនដែលត្រូវអាជ្ញាធរចាប់ដាក់ពន្ធនាគារ ពាក់ព័ន្ធនឹងការធ្វើអត្ថាធិប្បាយអំពីភាពមិនប្រក្រតីនៃការបោះបង្គោលព្រំដែនកម្ពុជា វៀតណាមក្នុងខេត្តត្បូងឃ្មុំ។
ជាកូនពៅក្នុងគ្រួសារកសិករដែលមានបងប្អូន៦នាក់ លោកកើត សារ៉ាយ បានសាងផ្នួសបួសជាព្រះសង្ឃជ្រកក្រោមម្លប់ព្រះពុទ្ធសាសនាតាំងពីនៅអាយុ១៣ឆ្នាំ រហូតមកទល់ពេលដែលអាជ្ញាធរចាប់ផ្សឹកកាលពីអំឡុងខែសីហា ឆ្នាំ២០២០ក្រោយពេលដែលលោកនិងក្រុមយុវជនផ្សេងទៀតបានចូលរួមតវ៉ាដើម្បីឱ្យមានការដោះលែងលោករ៉ុង ឈុន ដែលជាសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាឃ្លាំមើលកម្ពុជា ក្រោមបទចោទ «ញុះញង់ឱ្យមានភាពវឹកវរដល់សន្តិសុខសង្គម»។
អំឡុងពេលគង់នៅជាសង្ឃក្នុងវត្តដំរីស នាខេត្តបាត់ដំបងអតីតសង្ឃលោកកើត សារ៉ាយ បានទទួលការសិក្សា នៅពុទ្ធិកសាកលវិទ្យាល័យព្រះសីហនុរាជ។លោកក៏ជាអតីតសិស្សនៅពុទ្ធិកបឋមសិក្សាវត្តខ្នាច រមាស និងពុទ្ធិកវិទ្យាល័យអ៊ឹងធួងនៅខេត្តបាត់ដំបងជាប់ប្រទេសថៃ។
លោកកើត សារ៉ាយ បានលើកឡើងទៀតថា ការទទួលបានតួនាទីជាប្រធានសមាគមនិស្សិតបញ្ញវន្តខ្មែរគឺជាភារកិច្ចមួយថ្មីទៀតសម្រាប់លោកធ្វើការបម្រើប្រយោជន៍ប្រជាជាតិខ្មែរ និងការទាមទារនូវលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ហើយជាពិសេសនោះ លោកនឹងធ្វើការទំនាក់ទំនងជាមួយបញ្ញជនខ្មែរនៅគ្រប់ច្រកល្ហកដើម្បីកៀរគរឱ្យពួកគេចូលរួមដោះស្រាយបញ្ហាផ្សេងៗដែលកំពុងកើតមានឡើងក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។
លោកនិយាយថា៖«លើកកម្ពស់ប្រជាធិបតេយ្យ យើងចង់ឃើញមានការផ្សះផ្សារជាតិដោយអហិង្សា ជាពិសេសយើងចង់ឃើញមានការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស មានលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ មាននីតិរដ្ឋត្រឹមត្រូវ ហើយកាន់តែពិសេសទៀតនោះយើងមើលឃើញពីកំណែទម្រង់នៃអំពើពុករលួយ»។
មានសម្បុរស្រអែម ហើយនិយាយដោយភាពម៉ឺងម៉ាត់ អតីតព្រះសង្ឃលោកកើត សារ៉ាយបានកោតសរសើរសមាគមនិស្សិតបញ្ញវន្តខ្មែរ ដែលបានធ្វើកិច្ចការជាច្រើនដូចជា ការសិក្សាស្រាវជ្រាវទៅលើបញ្ហាព្រំដែន ដែលមានក្រុម១០០រាត្រីជាអ្នកដឹកមុខ ហើយក៏ជាអង្គភាពមួយរបស់សមាគមនេះដែរ។
លើសពីនេះ លោកកើត សារ៉ាយ ថា សមាគមក៏បានចូលរួមធ្វើសកម្មភាពសង្គមផ្សេងៗទៀត ក្នុងនោះមានការ ចូលរួមលើកកម្ពស់ការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស ជំរុញឱ្យមានលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ក៏ដូចជាចងក្រងនិស្សិតបញ្ញវន្តពីគ្រប់ទិសទីជាដើម។
លោក រ៉ុង ឈុន ប្រធានសហភាពសហជីពកម្ពុជា និងជាអតីតប្រធានសមាគមគ្រូបង្រៀនកម្ពុជាឯករាជ្យ បានលើកឡើងថាលោកមានសុទិដ្ឋិនិយមចំពោះលោកកើត សារ៉ាយ ដោយហេតុថាលោកមានទាំងចំណេះដឹង សមត្ថភាពនិងធនធាន ស័ក្តិសមនៅក្នុងការធ្វើឱ្យសមាគមនេះកាន់តែរីកចម្រើនទៅមុខ។
លោកផ្តល់ការកត់សម្គាល់ថាលោកកើត សារ៉ាយ មានភាពសកម្មផងដែរនៅក្នុងការតស៊ូមតិជាមួយក្រុមយុវជនមួយ ដែលគេស្គាល់ជា«ក្រុមខ្មែរថាវរៈ» ទៅលើបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្ស ប្រជាធិបតេយ្យ និងបរិស្ថាន។
លោករ៉ុង ឈុន ប្រាប់វីអូអេកាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍សប្តាហ៍មុនថា៖ «យុវជនគឺត្រូវការអ្នកដែលមានឆន្ទៈនិងសេចក្តីក្លាហាននៅក្នុងការរៀបចំចងក្រងដើម្បីធ្វើម៉េចឱ្យមានឥទ្ធិពលនៅក្នុងការចូលរួមជំរុញឱ្យប្រទេសកម្ពុជាយើងមានការគោរពសិទ្ធិមនុស្សនិងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យពិតប្រាកដ»។
បើតាមលោករ៉ុង ឈុន បេសកកម្មសំខាន់ និងចម្បងជាងគេរបស់លោកកើត សារ៉ាយ គឺការចងក្រងយុវជននិស្សតិនិងបញ្ញវន្តនៅទូទាំងប្រទេសកម្ពុជាដើម្បីអាចចូលរួមធ្វើការងារសង្គមជាមួយគ្នាពីព្រោះថា និស្សិតបញ្ញវន្ត ខ្មែរសព្វថ្ងៃភាគច្រើន ហាក់ដូចជាមិនមានមនសិការ គិតគូរនិងចូលរួមដោះស្រាយបញ្ហាដែលកំពុងចាក់ស្រេះក្នុងប្រទេសជាតិ ដែលរួមមានបញ្ហានៃការអភិរក្សធនធានធម្មជាតិ អំពើពុករលួយ ការអភិវឌ្ឍដែលបង្កផលប៉ះពាល់ដល់សិទ្ធិដីធ្លីរបស់ពលរដ្ឋ និងការការពារបូរណភាពទឹកដី។
មុនពេលអតីតព្រះសង្ឃលោកកើត សារ៉ាយ មកដឹកនាំសមាគមនិស្សិតបញ្ញវន្តខ្មែរ សមាគមនេះស្ថិតក្រោមការដឹកនាំរបស់យុវជនមួយចំនួនក្នុងនោះ មានលោកមួង សូនី និងលោកមាន ព្រហ្មមុនី ដែលជាអនុប្រធាន។ សមាគមនេះ ត្រូវបានបង្កើតឡើង និងទទួលស្គាល់ជាផ្លូវការដោយក្រសួងមហាផ្ទៃកាលពីឆ្នាំ២០១៤។
កញ្ញាហុក គឹមលាង ហេរញ្ញឹកនៅក្នុងសមាគមនិស្សិតបញ្ញវន្ត អះអាងថា លោកសារ៉ាយនឹងធ្វើឱ្យសមាគម មានភាពរីកចម្រើនបន្តទៅមុខទៀត ដោយហេតុថាលោកជា សហស្ថាបនិករបស់ក្រុមយុវជនខ្មែរថាវរៈ។ កញ្ញាបន្ថែមថា ទស្សនៈរបស់សមាគមនិងអ្វីដែលលោកកើត សារ៉ាយ កំពុងតែធ្វើគឺមានភាពស៊ីសង្វាក់គ្នា។
កញ្ញានិយាយថា៖ «ម្យ៉ាងគាត់ជាមនុស្សដែលលះបង់។ ការងារណាដែលគាត់ដាក់ចិត្តថានឹងធ្វើគាត់ប្រាកដជាអាចធ្វើបាន។ អាត្រង់ចំណុចនេះ ហើយដែលខ្ញុំគិតថាគាត់មានឆន្ទៈហើយជាមនុស្សដែលលះបង់ខ្ពស់ សម្រាប់ជាតិ»។
ដោយឡែកនាយករងទទួលបន្ទុកកម្មវិធីឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សនៃអង្គការលីកាដូលោកអំ សំអាត មើលឃើញពីសារៈសំខាន់នៃសេរីភាពពេញលេញរបស់លោកកើត សារ៉ាយក្នុងការបំពេញការងារដោយគ្មានសម្ពាធពីតុលាការ។
មន្ត្រីសិទ្ធិមនុស្សរូបនេះថ្លែងថាតាំងពីដើមមកគឺក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិល តែងតែទទូចឱ្យតុលាការទម្លាក់ចោលនូវរាល់បទចោទទាំងឡាយទៅលើក្រុមយុវជនខ្មែរថាវរៈ ក្នុងនោះមានលោកកើត សារ៉ាយផងដែរ។
លោកប្រាប់វីអូអេថា៖ «យើងនៅតែទាមទារថាសូមឱ្យសាលាឧទ្្ធរណ៍ទម្លាក់បទចោទទៅលើពួកគាត់ចោលដើម្បីឱ្យពួកគាត់មានសេរីភាពពេញលេញក្នុងការចូលរួមធ្វើការងារសង្គម ការងារសិទ្ធិមនុស្ស ឬក៏បរិស្ថានដោយមិនមានភាពភ័យខ្លាចឬក៏មិនមានស្ថិតនៅក្រោមគំនាបនៃប្រព័ន្ធយុត្ថាធិការ ឬក៏ប្រព័ន្ធផ្លូវច្បាប់»។
អ្នកនាំពាក្យក្រសួងយុត្តិធម៌ និងជាអនុប្រធានគណៈកម្មាធិការសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជាលោកជិន ម៉ាលីនបានលើកឡើងថា ការលើកឡើងថា មានការរឹតត្បិតសិទ្ធិសេរីភាពគ្រាន់តែជាមតិរបស់ក្រុមនេះដែលតំណាងឱ្យមនុស្សមួយចំនួនតូច។
«លំហសិទ្ធិសេរីភាពនិងប្រជាធិបតេយ្យអត់មានការរួមតូចទេសម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋភាគច្រើនដែលគោរពទៅតាមច្បាប់បានខ្ជាប់ខ្ជួន។ហើយបញ្ហាតែមួយក្រុមតូចដែលតែងតែធ្វើសកម្មភាពល្មើសនឹងច្បាប់និងបង្កភាពចលាចលក្នុងប្រទេសតែប៉ុណ្ណោះបាទ»។
ទោះបីជាសេរីភាពរបស់លោកមួយផ្នែកត្រូវបានកំហិតដោយអំណាចតុលាការក្តី អតីតព្រះសង្ឃ លោកកើត សារ៉ាយនិយាយថា លោកនឹងបន្តប្រើប្រាស់សិទ្ធិមូលដ្ឋានរបស់លោកក្នុងសកម្មភាពតស៊ូមតិ ខណៈលោកបំពេញការងារជាប្រធានសមាគមនេះ។ លោកជឿថាសកម្មភាពសង្គមរបស់លោកកន្លងមកនោះ មិនបានបង្កឱ្យមានបទល្មើសណាមួយដែលត្រូវឱ្យលោកប្រឈមមុខនឹងតុលាការនោះទេ។
លោកនិយាយថា៖«ដូច្នេះខ្ញុំអត់មានអី ដែលខុស ហើយខ្ញុំនៅតែជាមនុស្សស្អាតស្អំ ហើយការចាប់ខ្ញុំដាក់ពន្ធនាគារគឺជារឿងអយុត្តិធម៌ ដែលសូម្បីសាកលលោកទាំងអង្គការជាតិនិងអន្តរជាតិក៏ទទួលស្គាល់ដែរថាជាការចាប់ខ្លួនដែលវាមិនត្រឹមត្រូវ»។
លោកបានបញ្ជាក់ជាថ្មីទៀតថាបើមិនមានការអនុវត្តលទិ្ធប្រជាធិបតេយ្យត្រឹមត្រូវដែលគួរឱ្យជឿទុកចិត្តបានសម្រាប់ពលរដ្ឋកម្ពុជា និងការគោរពសិទ្ធិមនុស្សនោះទេ ជើងរបស់លោកក៏មិនត្រូវការស្បែកជើងដែរ។
លោកថ្លែងយ៉ាងដូច្នេះ៖«នេះជាការតាំងចិត្តរបស់ខ្ញុំ គឺខ្ញុំនៅតែបន្តវារហូតទាល់តែអ្វីដែលខ្ញុំចង់ឃើញចង់បានហ្នឹង វាលេចឡើងជារូបរាង ដែលប្រជាជាតិខ្មែរគិតថា អាចទទួលយកបាន។អ៊ីចឹងដរាបណាមិនទាន់ទទួលយកបានគឺការពហិការមិនពាក់ស្បែកជើងរបស់ខ្ញុំនៅតែធ្វើទោះជារហូតដល់អស់ដង្ហើមនៃជីវិតរបស់ខ្ញុំក៏ខ្ញុំនៅតែមិនពាក់វាទេដរាបណាមិនទទួលបាននូវអ្វីដែលខ្ញុំប្រាថ្នាឬក៏បានតាំងចិត្តអធិដ្ឋានក្នុងរឿងហ្នឹង»៕
