មនុស្សចាស់នៅប្រទេសកម្ពុជាកំពុងប្រឈមបញ្ហាជាច្រើនទាំងសុខភាព និងហិរញ្ញវត្ថុ ខណៈការគាំទ្រផ្នែកសង្គមនៅមានកម្រិតទាប។ នេះបើតាមការលើកឡើងរបស់អ្នកជំនាញផ្នែកសង្គមកិច្ច។
ថ្លែងក្នុងសិក្ខាសាលាផ្សព្វផ្សាយអំពីគម្រោងពិគ្រោះយោបល់ ការកសាងសមត្ថភាពដៃគូ និងការរៀបចំផែនការ នៅថ្ងៃទី២៦ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២២ លោក ទុំ វីរ៉ា នាយកប្រតិបត្តិអង្គការមនុស្សចាស់កម្ពុជា និយាយថា មនុស្សចាស់នៅកម្ពុជាកាន់តែមានចំនួនកើនឡើង ហើយបញ្ហាប្រឈមក៏មានកាន់តែច្រើនផងដែរ ស្របពេលខ្វះការគាំទ្រផ្នែកសង្គម។
«ស្ថិតនៅក្នុងវ័យចំណាស់ គាត់មិនទាន់មានជាការថែទាំសុខភាពជាសកលដើម្បីជួយទៅដល់ពួកគាត់។ ហើយបើយើងក្រឡេកមើលបញ្ហាប្រឈមសំខាន់មួយទៀត គឺរឿងប្រាក់ចំណូលរបស់គាត់។ នៅពេលដែលឈានទៅដល់វ័យចំណាស់ ឱកាសរកចំណូលក៏ទាប ហើយចំណូលដែលមានហ្នឹងក៏ចុះខ្សោយ។ ប៉ុន្តែបើយើងក្រឡេកមើលប្រព័ន្ធគាំពារជួយទៅដល់មនុស្សចាស់ហ្នឹងវិញ វាដូចអត់ទាន់មាន»។
លោក ទុំ វីរ៉ា បន្ថែមថា ការកើនឡើងនៃចំនួនប្រជាជនវ័យចំណាស់ អាចធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់ប្រព័ន្ធសន្តិសុខសង្គម និងការគាំទ្រគ្រួសារ និងសង្គមដែលមានស្រាប់។ បន្ថែមលើនោះ វាក៏ជះឥទ្ធិពលដល់ការចំណាយក្នុងវិស័យសុខាភិបាល កំណើនសេដ្ឋកិច្ច ពាណិជ្ជកម្ម ការធ្វើចំណាកស្រុក ប្រសិនបើកម្ពុជាមិនរៀបចំប្រព័ន្ធ និងយន្តការឆ្លើយតបទាន់ពេលវេលាសម្រាប់អនាគត។ លោកលើកឡើងថា៖
«គាត់នឹងត្រូវជាបន្ទុកមួយ...ចំណាយរបស់កូនចៅ របស់ប្រទេសជាតិយើង ទៅលើទាំងវិស័យសុខាភិបាល ឬអីហ្នឹង។ មិនយកចិត្តទុកដាក់លើគាត់ គឺយើងបានបង្កកនូវធនធានដែលគាត់អាចនៅមានផលិតភាព។ យើងទុកគាត់ចោល គឺគាត់អាចទៅជាបន្ទុកសង្គមវិញ។ ហើយរឿងមួយទៀតបើយើងនិយាយពីផ្លូវសីលធម៌ ឬក៏ការចូលរួមមនុស្សចាស់គាត់បានបង្កើតនូវសង្គមឱ្យពួកយើងក្នុងពេលបច្ចុប្បន្ន។ អាហ្នឹងវាជាសីលធម៌ ។វាជាកាតព្វកិច្ចរបស់យើងក្នុងការតបស្នងពួកគាត់។ ហើយពួកគាត់ជាទូទៅ គាត់មានបទពិសោធន៍ច្រើនដែលយើងមិនគួរនឹងបោះ បង់បំភ្លេចគាត់»។
បើតាមលោក ទុំ វីរ៉ា រដ្ឋាភិបាលគួរបង្កើតច្បាប់ដើម្បីការពារមនុស្សវ័យចំណាស់ និងផ្តល់ការគាំទ្រជាថវិកាប្រចាំខែ ផ្តល់ការងារសម្រាប់មនុស្សចាស់ដែលអាចធ្វើការងារបាន និងផ្តល់ការគាំពារផ្នែកសុខភាព ដើម្បីឱ្យមនុស្សចាស់នៅកម្ពុជាដែលនឹងមានកំណើនជាបន្តបន្ទាប់នោះ មានស្ថានភាពល្អប្រសើរ។
ក្នុងរបាយការណ៍ជំរឿនឆ្នាំ២០១៩ កម្ពុជាមានប្រជាជនវ័យចំណាស់ចំនួន១,៣៨លាននាក់ ឬប្រហែល៨,៩% នៃចំនួនប្រជាជនសរុប។ ចំនួនមនុស្សវ័យចំណាស់នៅកម្ពុជាត្រូវបានព្យាករថានឹងអាចកើនឡើងដល់១៣%នៅឆ្នាំ២០៣០ ដល់១៦%នៅឆ្នាំ២០៤០ និងរហូតដល់២៣%នៅឆ្នាំ២០៥០។
លោក ឆេ សាលួត វ័យ៧២ឆ្នាំ ជាកសិកររស់នៅក្នុងភូមិអន្លង់ថ្ងាន់ ឃុំបត់ត្រង់ ស្រុកមង្គលបុរី ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ ដែលបានចូលរួមក្នុងសិក្ខាសាលានេះប្រាប់ VOA ថា មនុស្សចាស់ដូចជាលោក ជាទូទៅប្រឈមនឹងបញ្ហាសុខភាពផ្លូវចិត្ត ផ្លូវកាយ និងមិនអាចរកចំណូលប្រចាំថ្ងៃបាន។ លោកថា លោកចង់ឱ្យរដ្ឋាភិបាលផ្តល់ជាជំនួយប្រចាំខែដល់មនុស្សវ័យចំណាស់ ដើម្បីសម្រួលដល់ការរស់នៅ។
លោកនិយាយថា៖ «ចង់បានជាថវិកាឧបត្ថម្ភ ទោះបីតិចច្រើនអីក៏បានជំនួយពីរដ្ឋាភិបាលយើងណា៎។ ឧបមាថា ដូចថាមានប្រាក់ផ្តល់ឱ្យគាត់មួយខែ ទោះបីតិចច្រើន បីម៉ឺន បួនម៉ឺនរៀលក៏គាត់ត្រេកអរសប្បាយចិត្តដែរ»។
ការសិក្សាស្តីពីប្រាក់ចំណូលរបស់មនុស្សចាស់ និងការគាំពារសង្គមនៅកម្ពុជាអំឡុង និងក្រោយពេលមានការឆ្លងរាតត្បាតជំងឺកូវីដ១៩ ឆ្នាំ២០២១ បង្ហាញថា ប្រភពប្រាក់ចំណូលចម្បងរបស់មនុស្សចាស់គឺទទួលបានពីការឧបត្ថម្ភពីសំណាក់ក្រុមគ្រួសារ ខណៈប្រព័ន្ធគាំពារ និងជំនួយសង្គមមិនទាន់បានគ្របដណ្តប់ដល់មនុស្សចាស់ទូទៅនៅឡើយ។
អគ្គនាយកនៃអគ្គនាយកដ្ឋានបច្ចេកទេសនៃក្រសួងសង្គមកិច្ច អតីតយុទ្ធជន និងយុវនីតិសម្បទាលោក តូច ចាន់នី លើកឡើងថា បច្ចុប្បន្នរដ្ឋាភិបាលបានរៀបចំកម្មវិធីគោលនយោបាយជាតិមនុស្សវ័យចាស់ យន្តការគណៈកម្មការមនុស្សចាស់តាមបណ្តារាជធានីខេត្ត ការបង្កើតសមាគមមនុស្សចាស់តាមឃុំសង្កាត់ និងកម្មវិធីជំនួយសង្គមមួយចំនួនជាដើម។ លោកបន្ថែមថា រដ្ឋាភិបាលក៏កំពុងស្វែងរកដៃគូពាក់ព័ន្ធដើម្បីរៀបចំការគាំទ្រដល់មនុស្សមានវ័យចំណាស់ បន្ថែមពីលើគោលការណ៍ដែលរដ្ឋាភិបាលមានស្រាប់ផងដែរ។
«វាមានជួយខ្លះ ប៉ុន្តែបើឱ្យគ្រប់វាមិនគ្រប់ទេ! ហើយកម្មវិធីជំនួយមនុស្សធម៌ផ្សេងៗទៀតក៏បានជួយគាត់ដែរ។ ក៏ប៉ុន្តែតម្រូវការគាត់ គាត់ចង់បានប្រាក់។ ខ្ញុំយល់។ ខ្ញុំក៏ចង់ជូនគាត់ដែរ។ ប៉ុន្តែលទ្ធភាពរបស់យើង។ អ៊ីចឹងទេវិធីសាស្រ្តដែលល្អដែលក្រសួងកំពុងគិត គឺប្រមូលផ្តុំគ្នាជួយ។ អ្នកណាមានប៉ុនណាជួយប៉ុណ្ណឹង ដោះស្រាយតាមវិធីដែលយើងអាចធ្វើបាន»។
បើតាមការស្រាវជ្រាវរបស់អង្គការមនុស្សចាស់កម្ពុជា ដែលធ្វើឡើងដោយវិទ្យាស្ថានជាតិសង្គមកិច្ច កាលពីឆ្នាំ២០១៩ មនុស្សចាស់មានទំនោរ និងការវិវត្តនៃជំងឺ និងពិការភាពខ្ពស់។ មនុស្សដែលមានវ័យកាន់តែច្រើន មានបញ្ហាប្រឈមខ្លាំងទាក់ទងនឹងជំងឺឆ្លង ជំងឺមិនឆ្លង ចំណេះដឹងនៃការថែទាំសុខភាព និងការមិនទទួលបានការជូនដំណឹងពីសេវានានា៕
