កាលពីថ្ងៃអាទិត្យ កុមារាម្នាក់ ឈ្មោះ គៀង ស្នា អាយុ១៤ឆ្នាំ រស់នៅក្នុងក្រុងកែប ខេត្តកែប បានរំឭកថា គេបានឮសំឡេងខ្លាំងនិងរញ្ជួយនៅក្បែរផ្ទះរបស់គេ។ កុមាររូបនោះបានលើកឡើងថា ស្មានតែរថយន្តដឹកដីក្រឡាប់ ហើយហុយដី។ ប៉ុន្តែក្រោយមកទើបដឹងថាជាការបាក់អគារ ដោយសារគេនិយាយគ្រប់ៗគ្នា។ ក្មេងនោះនិយាយថា មិត្តភក្តិរបស់គេ៣នាក់ ក៏បានស្លាប់ផងដែរ។
រស់នៅម្តុំកន្លែងបាក់អគារ គៀង ស្នា បានជិះកង់ទៅមកក្បែរៗកាតាបរបស់មិត្តភ័ក្តិរបស់គេ ដែលត្រូវបានក្រុមជួយសង្រ្គោះប្រមូលបានពីគំនរអគារបាក់ មកគរទុកនៅខាងក្រៅ។
គៀង ស្នា បានប្រាប់ VOAថា គេមានអារម្មណ៍ថានឹកមិត្តភ័ក្តិរបស់គេ ដែលទើបបានស្គាល់គ្នាជាង៣ខែនិងតែងតែលេងបាល់ទាត់ជាក្រុម៤នាក់ ជាមួយគ្នា។
ស្នាបាននិយាយថា៖ «អារម្មណ៍មិនដឹងទៅណាអស់ហើយ ព្រោះអីមិត្តភក្តិធ្លាប់លេងជាមួយគ្នា។ ដល់អត់មានមិត្តភក្តិអត់ដឹងគិតម៉េច...នឹក»។
ការបាក់អគារនៅក្រុងកែប កាលពីថ្ងៃសុក្រ ទី៣ ខែមករា បានសម្លាប់មនុស្ស៣៦នាក់ ក្នុងនោះមានក្មេងតូចៗផងដែរ។
បើតាមរបាយការណ៍របស់មន្ទីរពេទ្យបង្អែកខេត្តកែបដែល VOAទទួលបាន ក្មេងចាប់ពីអាយុ១០ឆ្នាំចុះ មានចំនួន៦នាក់ ដែលបានស្លាប់ ក្នុងនោះមានអាយុ៣ខែ ៨ខែ ១ឆ្នាំ ៤ឆ្នាំ ៨ឆ្នាំ ៩ឆ្នាំ និង១០ឆ្នាំ។ បើតាមបញ្ជីឈ្មោះនោះ ក៏មានក្មេងអាយុ១៤ឆ្នាំ ១៥ឆ្នាំ ១៦ឆ្នាំ និង១៧ឆ្នាំផងដែរ ដែលបានស្លាប់និងរបួស។ នៅការដ្ឋានសំណង់ដែលបាក់រលំនេះ ក៏មានកម្មករមួយចំនួនក្រោមអាយុ១៨ឆ្នាំ ធ្វើការផងដែរ។ នេះបើយោងតាមកម្មករ និងសាច់ញាតិ ដែលបានប្រាប់VOA។
លោក សៀង ផាន អាយុ៤០ឆ្នាំ មកពីខេត្តបាត់ដំបង ដើម្បីទទួលសពគ្រួសារចំនួន៤នាក់នៅមន្ទីរពេទ្យបង្អែកខេត្តកែប ។ សពនោះមានប្អូនប្រុសរបស់លោក ប្អូនថ្លៃដែលជាភរិយារបស់លោក សៀង សឿន និងក្មួយរបស់លោកពីរនាក់ ដែលក្មួយស្រីអាយុ៣ខែ និងក្មួយប្រុស អាយុ៩ឆ្នាំ។
លោកបានថ្លែងប្រាប់ VOA ពេលរៀបចំទទួលសពរបស់សាច់ញាតិទៅស្រុកកំណើតកាលពីថ្ងៃអាទិត្យថា៖ «ប្អូនប្រុសទទួលមរណភាពដោយឧបទ្ទវហេតុ ដោយសារការរលំអគារហើយ។ មានការសោកស្តាយជាខ្លាំង តែបើកម្មរបស់ប្អូនត្រូវទទួល»។
អ្នកស្រី សៀង ផាត់ អាយុ៦១ឆ្នាំ ជាម្តាយជនរងគ្រោះ ឈ្មោះ សៀង សឿន ដែលបានស្លាប់ មានប្រសាសន៍ពេលអង្គុយក្បែររថយន្តដឹកសពថា កូនប្រុសរបស់អ្នកស្រី បាននាំភរិយា និងកូនៗ មកធ្វើការនៅខេត្តកែបនេះ បានប្រហែលបីខែហើយ។
អ្នកស្រីបានថ្លែងថា៖ «មានអារម្មណ៍ថា ស្តាយ សោកស្តាយ ដែលកូនអាយុខ្លី»។
ក្រៅពីពួកគេ មានក្រុមគ្រួសារផ្សេងទៀត ក៏កំពុងរៀបចំទទួលសាកសព ដឹកទៅស្រុកកំណើតរបស់ពួកគេផងដែរ ហើយក្នុងនោះមានក្មេងៗផងដែរ។
លោក ជ័យ ភៀង អាយុ៥១ឆ្នាំ មកពីស្រុករមាសហែក ខេត្តស្វាយរៀងបានបាត់បង់ប្អូនស្រី២នាក់ ក្មួយម្នាក់អាយុប្រហែល ១ឆ្នាំនិងចៅម្នាក់។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «អារម្មណ៍នឹកក្មួយចង់ងាប់ហើយ។ មិនដឹងធ្វើយ៉ាងម៉េច ចេះកាត់ចិត្តកាត់ថ្លើមទៅ។ គ្នាមិនទាន់ដឹងអីផង មិនទាន់ចេះស៊ីផង ងាប់ទៅវិញ»។
ចំណែកលោក ហែម សុភី អាយុ៤០ឆ្នាំ មានប្រសាសន៍ថា លោកបាត់បង់ប្អូនស្រី ប្អូនថ្លៃ និងក្មួយប្រុសពីរនាក់ដែលមានអាយុ៨ឆ្នាំ និង៤ឆ្នាំ ដែលពួកគេទៅរស់នៅជាមួយឪពុកម្តាយនៅការដ្ឋានសំណង់។
លោកបានថ្លែងប្រាប់ VOA នៅថ្ងៃច័ន្ទ ពេលកំពុងបូជាសពសាច់ញាតិថា៖ «គាត់ខំផ្ទេរកូនពីនេះទៅរៀននៅនោះ ទៅរៀននៅកែប នៅជិតឪពុកម្តាយ ព្រោះកូននៅតូចៗ គ្មានពីណានៅថែទាំ។ ស្រឡាញ់គ្នា ទៅណា តាមហើយ ទាំងកូន ទាំងឪ»។
កាលពីខែកក្កដា ឆ្នាំ២០១៩ ក្រោយការបាក់អគារនៅក្នុងខេត្តព្រះសីហនុ សម្លាប់មនុស្ស២៨នាក់ លោក ជា សុផារ៉ា រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងរៀបចំដែនដី នគរូបនីយកម្ម និងសំណង់ បានដាក់វិធានការដល់ក្រុមហ៊ុននិងអ្នកម៉ៅការសំណង់ទាំងអស់ថា មិនត្រូវអនុញ្ញាតឲ្យកម្មករស្នាក់នៅក្នុងអគារដែលកំពុងសាងសង់នោះទេ។
លោក សុខ គីន ប្រធានសហព័ន្ធសហជីពកម្មករសំណង់និងព្រៃឈើកម្ពុជា បានថ្លែងការអនុវត្តឲ្យកម្មករមានកន្លែងស្នាក់នៅផ្សេងពីអគារកំពុងសាងសង់ មិនទាន់មានប្រសិទ្ធភាពនៅឡើយទេ។
លោកបានថ្លែងថា៖ «និយាយចំទៅការអនុវត្តហ្នឹង វាហាក់បីដូចជាមានតិចតួច ក្រោយមានសេចក្តីជូនដំណឹង។ ការអនុវត្តមានតិចតួចហើយ វាមានការខ្វះចន្លោះពីអធិការកិច្ចការងារ ពីក្រសួងដែនដី ពីក្រសួងការងារអីចឹងដែរ។ ហើយអញ្ចឹងធ្វើឲ្យភាគីនិយោជកហ្នឹង គាត់រៀងព្រងើយកន្តើយ»។
លោកបន្តថា មិនទាន់មានការចាត់វិធានការតឹងរ៉ឹងចំពោះកម្មករដែលក្រោមអាយុ១៨ឆ្នាំ ហើយធ្វើការនៅការដ្ឋានសំណង់។
លោកបន្តថា រដ្ឋាភិបាលត្រូវធានាថាការត្រួតពិនិត្យគុណភាពអគារ ត្រូវធ្វើឡើងឲ្យបានត្រឹមត្រូវ និងហ្មត់ចត់។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «ប្រសិនបើគុណភាពហ្នឹងវាមិនតាមស្តង់ដារទេ ហេតុអីឈានទៅដល់ការសាងសង់ដល់ទៅប្រាំមួយប្រាំពីរជាន់។ អាហ្នឹងយើងវិភាគខ្លួនយើងអញ្ចឹង។ ខ្ញុំមិនហ៊ានចោទភាគីខាងណាពុករលួយ ឬមិនពុករលួយទេ»។
លោក ព្រាប កុល នាយកប្រតិបត្តិអង្គការតម្លាភាពកម្ពុជាបានលើកឡើងថា ត្រូវតែមានការរៀបចំច្បាប់ និងចាប់បង្ខំឲ្យអនុវត្ត ទើបមានប្រសិទ្ធភាព។
កាលពីថ្ងៃអាទិត្យ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បានថ្លែងបិទប្រតិបត្តិការរុករក និងសង្គ្រោះជនរងគ្រោះក្នុងអគារបាក់នៅខេត្តកែបថា ពុំមានថ្នាក់ដឹកនាំខេត្តណាម្នាក់ នឹងត្រូវដកចេញពីតំណែង ឬលាឈប់ពីតំណែងឡើយ។
លោក ហ៊ុន សែនបានថ្លែងថា មានកំហុសឆ្គងមួយចំនួនក្នុងការសាងសង់អគារមួយនេះ។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «យើងទទួលស្គាល់ចំណុចខ្វះខាតនៅទីនេះ។ គ្រាន់តែយើងសិក្សាជាបឋម យើងឃើញមានចំណុចខ្វះខាតពីរួចទៅហើយ។ តែខ្ញុំមិនសន្និដ្ឋានជំនួសអ្នកបច្ចេកទេសទេ។ ទី១ គឺផ្នែកខាងគូសប្លង់ ផ្នែកទំហំប៉ុណ្ណេះៗ តាក់តែងខុស។ បានន័យថាដែកតូចជាង កម្រិតបច្ចេកទេសដែលគេផ្តល់។ កំហុសទី២ គឺកំហុសទាក់ទិននឹងបញ្ហាប្លង់សេ។ គេត្រូវការ២៨ថ្ងៃ ទើបអាចដកក្តារពុម្ពបាន។ ក៏ប៉ុន្តែតាមដែលយើងទទួលព័ត៌មានបានគឺមិនដល់១០ថ្ងៃទេ ដែលគាត់ដកក្តារពុម្ពហ្នឹងចេញតែម្តង ដើម្បីឈានឡើងទៅចាក់អាលើទៀត»។
ភ្លាមៗក្រោយពីអគារបាក់សមត្ថកិច្ចបានឃាត់ខ្លួនម្ចាស់អគារ ឈ្មោះ ឯក សារុន និងភរិយារបស់លោកឈ្មោះ ឈីវ សុធី។
របាយការណ៍របស់ក្រុមធនាគារពិភពលោកចេញផ្សាយកាលពីខែសីហា ឆ្នាំ២០១៨ ដែលនិយាយអំពី«ឆ្ពោះទៅសម្រេចសក្ដានុពលនគរូបនីយកម្ម» បានបញ្ជាក់ថា ប្រទេសកម្ពុជា បានប្រឈមនឹង «គុណភាពអន់ថយនៃសំណង់លំនៅដ្ឋាន និងកង្វះហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធជាមូលដ្ឋានក្នុងទីប្រជុំជន»។ របាយការណ៍បានបញ្ជាក់បន្ថែមថា ការផ្តល់ការអនុញ្ញាតឲ្យធ្វើសំណង់នៅតែជាបញ្ហាត្រង់ថា «សង់សិន អាជ្ញាបណ្ណតាមក្រោយ»។
គួរបញ្ជាក់ថា ការបាក់អគារដែលបណ្ដាលឲ្យមនុស្សស្លាប់ច្រើនលើកទីពីរនេះបានធ្វើឲ្យកម្មករដែលធ្វើការសំណង់និងប្រជាពលរដ្ឋទូទៅ កាន់តែមានការព្រួយបារម្ភយ៉ាងខ្លាំងចំពោះគុណភាពសំណង់នៅប្រទេសកម្ពុជា៕
