ខណៈដែលពិធីជួបគ្នាចុងក្រោយនៅទីក្រុងហុងកុងរវាងមន្ត្រីសំខាន់ៗ និងលោក សម រង្ស៊ី អតីតប្រធានគណបក្សជំទាស់ គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ នៅថ្ងៃចន្ទនេះ បានសារទរខួប៥ឆ្នាំនៃការបង្កើតគណបក្ស ដែលជាការរួមគ្នារវាងគណបក្ស សម រង្ស៊ី និងគណបក្សសិទ្ធិមនុស្ស។
សេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិដែលចេញនៅថ្ងៃទី១៧ ខែកក្កដានេះឲ្យដឹងថា ក្នុងរយៈពេលប្រាំឆ្នាំកន្លងទៅ គណបក្សសង្គ្រោះជាតិបានដើរលើផ្លូវត្រូវ ធ្វើតាមឆន្ទៈប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ និងធ្វើសកម្មភាពនយោបាយដោយប្រកាន់ខ្ជាប់នូវគោលការណ៍អហិង្សា ខ្មែរតែមួយ ផ្សះផ្សារជាតិ បង្រួបបង្រួមជាតិ មិនយកខ្មែរណាជាសត្រូវ ហើយអនុវត្តយ៉ាងខ្ជាប់ខ្ជួននូវគោលការណ៍នីតិរដ្ឋ និងគោលនយោបាយប្រជាធិបតេយ្យ សេរីពហុបក្ស។
សេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិបានសរសេរបន្តក្នុងន័យដើមថា៖
«គណបក្សសង្គ្រោះជាតិនឹងបន្តខិតខំប្រឹងប្រែងធ្វើសកម្មភាពនយោបាយ និងបំពេញបេសកកម្មជាប្រវត្តិសាស្រ្ត ដើម្បីសម្រេចនូវគោលដៅរបស់ខ្លួនក្នុងការយកជ័យជម្នះនៅក្នុងការបោះឆ្នោតជាតិឆ្នាំ២០១៨ខាងមុខ ដើម្បីនាំមកនូវការផ្លាស់ប្តូរជាវិជ្ជមានសម្រាប់ប្រទេសជាតិ និងប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ»។
ក្នុងខួប៥ឆ្នាំនៃការបង្កើតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិនេះ លោក សុខ ឥសាន អ្នកនាំពាក្យគណបក្សកាន់អំណាច បានចំអកឲ្យលោក សម រង្ស៊ី ថា លោកបានធ្វើនយោបាយអត្តឃាត និងបានលើកឡើងថា ខួប៥ឆ្នាំនេះគឺជាខួបនៃជ័យជំនះរបស់លោក កឹម សុខា លើលោក សម រង្ស៊ី។
ក្នុងសារអេឡិចត្រូនិចតេឡេក្រាម ដែលផ្ញើមកកាន់ក្រុមអ្នកសារព័ត៌មាននាថ្ងៃចន្ទនេះ លោក សុខ ឥសាន អ្នកនាំពាក្យគណបក្សកាន់អំណាចបានចំអកឲ្យលោក សម រង្ស៊ីថា៖
«នេះហើយជាលទ្ធផលនៃនយោបាយអត្តឃាតខ្លួនឯង និងជាឱកាសផ្តល់ឲ្យឯកឧត្តមកឹម សុខា ដែលមានតែ៣អាសនៈ អាចលេបយកគណបក្សសម រង្ស៊ី ដែលមាន២៦អាសនៈបានទាំងស្រុង ប្រៀបបាននឹងកង្កែបលេបពស់ទាំងមូលដែរ។ ដូច្នេះ ក្នុងខួបទី៥ឆ្នាំនៃការបង្កើតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិគឺខួបនៃជ័យជំនះរបស់ឯកឧត្តម កឹម សុខា ដែលជាកង្កែប ដែលអាចលេបពស់ សម រង្ស៊ី បានដោយសារនយោបាយអត្តឃាតខ្លួនឯងនោះតែប៉ុណ្ណោះ»។
ជីវិតនយោបាយរបស់លោក សម រង្ស៊ី ហាក់កំពុងត្រូវបានកាត់ផ្តាច់ទាំងស្រុង បន្ទាប់ពីការធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់ស្ដីពីគណបក្សនយោបាយចំនួនពីរដង ដែលកំណត់មិនឲ្យគណបក្សនយោបាយណាមួយមានទំនាក់ទំនងជាមួយបុគ្គលដែលមានជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងបទល្មើសមជ្ឈិម ឬឧក្រិដ្ឋ។ ការស្នើធ្វើវិសោធនកម្មច្បាប់ស្តីពីគណបក្សនយោបាយទាំងពីរលើកនេះកើតចេញពីបញ្ជារបស់លោក ហ៊ុន សែន ដែលជាមេដឹកនាំដ៏មានឥទ្ធិពលបំផុត និងជាគូប្រកួតប្រជែងនយោបាយដ៏មានសក្តានុពលជាមួយលោក សម រង្ស៊ី។
កាលពីសប្តាហ៍កន្លងទៅ មន្ត្រីសំខាន់ៗនៃគណបក្សសង្គ្រោះជាតិបានធ្វើដំណើរទៅទីក្រុងហុងកុងដើម្បីជួបលោកសម រង្ស៊ីជាចុងក្រោយ មុនពេលសេចក្តីស្នើវិសោធនកម្មច្បាប់ស្ដីពីគណបក្សនយោបាយលើកទីពីរនេះចូលជាធរមាន។ នេះបើតាមការឱ្យដឹងរបស់លោកស្រីមូរ សុខហួរ អនុប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលទើបត្រឡប់មកពីជួបលោកសម រង្ស៊ី។
លោកស្រីមូរ សុខហួរ ប្រាប់ VOA ថា ជំនួបនោះធ្វើឡើងដោយមិនផ្លូវការ ក្នុងគោលបំណងគោរពនូវវីរភាពរបស់លោកសម រង្ស៊ី ដែលបានធ្វើជាប្រធានគណបក្សប្រឆាំងដ៏ធំអស់រយៈពេល២០ឆ្នាំកន្លងមកនេះ។
លោកស្រីបន្ថែមថា គណបក្សសង្គ្រោះជាតិនឹងបង្ខំចិត្តបញ្ឈប់រាល់ការទំនាក់ទំនងជាមួយលោក សម រង្ស៊ី ដោយសម្រេចអនុវត្តទៅតាមការកំណត់ក្នុងវិសោធនកម្មច្បាប់ស្តីពីគណបក្សនយោបាយ នៅពេលដែលច្បាប់នោះចូលជាធរមាននាពេលខាងមុខ។
លោកស្រី មូរ សុខហួរ បញ្ជាក់ថា៖
«ច្បាប់នេះជាច្បាប់មួយដែលធ្វើឲ្យខាតដល់លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរណាស់ដល់ការបោះឆ្នោតដោយត្រឹមត្រូវ សេរី និងយុត្តិធម៌នៅឆ្នាំ២០១៨។ ប៉ុន្តែនៅពេលច្បាប់នេះចេញជាធរមានហើយ យើងត្រូវតែគោរពច្បាប់។ យើងអត់មានបំណងអីនឹងគេចវេសពីច្បាប់ទេ ហើយយើងជាអ្នកតំណាងរាស្រ្ត យើងជាគណបក្ស យើងជាអ្នកទទួលខុសត្រូវចំពោះមុខច្បាប់ ទោះបីជាយើងដឹងថា ច្បាប់នេះផ្ទុយនឹងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ ផ្ទុយនឹងរដ្ឋធម្មនុញ្ញក៏ដោយ»។
ដោយឡែក កាលពីល្ងាចថ្ងៃអាទិត្យកន្លងទៅ ក្រោយត្រឡប់មកពីជួបក្រុមមន្រ្តីជាន់ខ្ពស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិនៅឯទីក្រុងហុងកុងវិញ លោក សម រង្ស៊ី បានបង្ហោះសារលើទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់លោក ដោយបានលើកឡើងពីអត្ថន័យនៃ «ជនក្បត់ជាតិ» និងបានប្រៀបធៀបទង្វើរបស់លោកជាមួយនឹងទង្វើរបស់លោក ហ៊ុន សែន។
ក្នុងសារដែលបង្ហោះលើទំព័រហ្វេសប៊ុកនោះ លោក សម រង្ស៊ី បានភ្ជាប់បញ្ជីរាយនាមឈ្មោះមនុស្ស៦នាក់ និងរូបថតរបស់លោក សឺង ង៉ុកមិញ លោក ប៉ុល ពត និងលោក ហ៊ុន សែន ដោយអះអាងថា ជាឈ្មោះ និងរូបថតរបស់ថ្នាក់ដឹកនាំកំពូលគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា។ មនុស្សទាំងប្រាំមួយនាក់ដែលលោកអះអាងថា ជាមេដឹកនាំកំពូលរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជានោះ រួមមាន មេកំពូលទី១ គឺលោក សឺង ង៉ុកមិញ ទី២គឺលោក ទូ សាមុត ទី៣គឺលោក ប៉ុល ពត ទី៤គឺលោក ប៉ែន សុវណ្ណ ទី៥គឺលោក ហេង សំរិន ទី៦គឺលោក ជា ស៊ីម និងទី៧គឺលោក ហ៊ុន សែន។
លោក សម រង្ស៊ី បានសរសេរថា ជនក្បត់ជាតិជាជនដែលបានប្រព្រឹត្តទង្វើណាមួយក្នុងចំណោមទង្វើចំនួនបួនដូចជា បម្រើផលប្រយោជន៍បរទេស ធ្វើឲ្យប្រទេសបាត់បង់ឯករាជ្យភាព និងអធិបតេយ្យភាពជាតិ កាត់ទឹកដីឲ្យប្រទេសជិតខាង សម្លាប់ប្រជារាស្រ្តខ្លួនក្នុងទ្រង់ទ្រាយធំ និងបំផ្លាញទ្រព្យសម្បត្តិជាតិដើម្បីបម្រើផលប្រយោជន៍ខ្លួន គ្រួសារខ្លួន និងបក្ខពួកខ្លួន។
អតីតមេដឹកនាំគណបក្សប្រឆាំង ដែលកំពុងនិរទេសខ្លួនរស់នៅប្រទេសបារាំង គេចចេញពីការកាត់ទោសរបស់តុលាការកម្ពុជា បានសរសេរបន្ថែមថា លោក ហ៊ុន សែនជាជនក្បត់ជាតិ ដោយសារលោក ហ៊ុន សែន បានប្រព្រឹត្តទង្វើទាំងបួនដែលលោកបានរៀបរាប់ខាងលើ។
លោក សម រង្ស៊ី បញ្ជាក់ក្នុងសម្រង់ន័យដើមថា៖
«លោក ហ៊ុន សែន បានប្រព្រឹត្តទង្វើទាំង៤ខាងលើនេះ។ លើកក្រោយខ្ញុំនឹងលាតត្រដាងប្រវត្តិរូប ជាប្រវត្តិសាស្ត្ររបស់ សឺង ង៉ុកមិញ (ឈ្មោះដើម Phạm Văn Hua) ហៅអាចារ្យមៀន (អាចារ្យក្លែងក្លាយ) ដែលជាបិតាគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ហើយដែលជាជនក្បត់ជាតិមុនគេបង្អស់ ចាប់ពីឆ្នាំ១៩៥១ ដែលជាឆ្នាំកំណើតរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា»។
យ៉ាងណាក៏ដោយ ការលើកឡើងរបស់លោក សម រង្ស៊ី ត្រូវបានច្រានចោលភ្លាមៗ ដោយលោក សុខ ឥសាន អ្នកនាំពាក្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា។ អ្នកនាំពាក្យរូបនេះបានប្រាប់ VOA ថា ការលើកឡើងរបស់លោក សម រង្ស៊ី គឺជាការវាយប្រហារ និងមួលបង្កាច់គណបក្សកាន់អំណាចខុសពីការណ៍ពិត។
លោក សុខ ឥសាន អ្នកនាំពាក្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា មានប្រសាសន៍ថា៖
«ការវាយតម្លៃនេះវាមិនស្របទៅតាមតថភាពសង្គមកម្ពុជាបច្ចុប្បន្ន ដែលគេកំពុងតែលើកកម្ពស់មោទនភាពជាតិ ចំពោះស្នាដៃរបស់មេដឹកនាំគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដែលតែងតែគិតគូរពីឧត្តមប្រយោជន៍របស់ជាតិ និងប្រជាជន។ ហើយអ្នកណាក៏ឃើញដែរ មិនមែនអាស្រ័យទៅលើ សម រង្ស៊ី ម្នាក់ឯងជាអ្នកវាយតម្លៃទេ។ ការវាយតម្លៃរបស់គាត់នេះគឺប្រកបទៅដោយគំនុំគុំគួន ចងអាឃាត ហើយនិងមួលបង្កាច់សភាពការណ៍ពិតតែប៉ុណ្ណោះ»។
លោក សម រង្ស៊ី ដែលត្រូវបានតុលាការចោទប្រកាន់ និងកាត់ទោស បន្ទាប់ពីលោកហ៊ុន សែន ប្តឹងជាច្រើនករណីនោះ នឹងត្រូវកាត់ផ្តាច់ទំនាក់ទំនងទាំងស្រុងពីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ នៅពេលដែលវិសោធនកម្មច្បាប់ស្តីពីគណបក្សនយោបាយ ដែលស្នើឡើងដោយក្រុមតំណាងរាស្រ្តគណបក្សកាន់អំណាចចូលជាធរមាន។ ច្បាប់នេះកំណត់ថា គណបក្សនយោបាយទាំងអស់នឹងត្រូវរំលាយចោល ប្រសិនបើមានទំនាក់ទំនងជាមួយទណ្ឌិត។ វិសោធនកម្មច្បាប់ដែលកើតចេញពីការបញ្ជារបស់លោក ហ៊ុន សែន នឹងត្រូវបញ្ចូនទៅព្រឹទ្ធសភាដើម្បីពិភាក្សា និងអនុម័តនាថ្ងៃពុធខាងមុខ ខណៈដែលក្រុមសមាជិកព្រឹទ្ធសភាគណបក្សប្រឆាំងប្រកាសធ្វើពហិកាមិនចូលរួម៕
