ក្នុងពេលតែមួយថ្ងៃ ក្រសួងសុខាភិបាលកម្ពុជា បានចេញសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានពីរផ្សេងគ្នា បញ្ជាក់ពីការរកឃើញ និងបដិសេធនៃវត្តមានវីរុសហ្ស៊ីកា ដែលឆ្លងតាមសត្វមូស និងតាមការរួមភេទ។ ក្រុមមេដឹកនាំអង្គការសង្គមស៊ីវិល ថ្លែងថា ក្រសួងសុខាភិបាលកំពុងប្រឈមនឹងការបាត់បង់ទំនុកចិត្តពីមហាជនខ្មែរ ហើយថា ក្រសួងមិនអាចយកបញ្ហាសុខភាពមកលេងសើចបាននោះឡើយ។
មេដឹកនាំអង្គការសង្គមស៊ីវិលក្នុងប្រទេសកម្ពុជា កាលពីថ្ងៃសៅរ៍បានស្នើឲ្យក្រសួងសុខាភិបាល បង្កើនការប្រយ័ត្នប្រយែងក្នុងការចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍នានាពាក់ព័ន្ធទៅនឹងស្ថានភាពនៃជំងឺឆ្លង ដើម្បីបញ្ចៀសការភ័ន្តច្រឡំក្នុងចំណោមសាធារណជនខ្មែរ។
កាលពីថ្ងៃសុក្រកន្លងទៅនេះ ក្រសួងសុខាភិបាលបានចេញសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មាន បញ្ជាក់សាធារណជនថា មានការរកឃើញមេរោគ ឬវីរុសហ្ស៊ីកា (Zika) នៅក្នុងឈាមបុរសម្នាក់អាយុ៤៤ឆ្នាំ នៅស្រុកកំពង់សៀម ខេត្តកំពង់ចាម។ ក្រសួងបានលើកឡើងថា វិទ្យាស្ថានប៉ាស្ទ័រកម្ពុជា បានបញ្ជាក់ការរកឃើញមេរោគនេះ កាលពីថ្ងៃទី១១ ខែវិច្ឆិកា។
ប៉ុន្តែនៅក្នុងថ្ងៃសុក្រដដែលនោះ ក្រសួងសុខាភិបាលបានចេញសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានមួយផ្សេងទៀត ធ្វើការកែតម្រូវសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់ខ្លួន ដោយអះអាងថា កម្ពុជាមិនមានករណីជំងឺហ្ស៊ីកានៅខេត្តកំពង់ចាមនោះទេ។
ក្រសួងសុខាភិបាលបានពន្យល់នៅក្នុងសេចក្តីប្រកាសលើកទីពីររបស់ខ្លួនថា៖
«មួយម៉ោងក្រោយពីក្រសួងបានចេញសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានពីករណីវិជ្ជមានហ្ស៊ីកានៅខេត្តកំពង់ចាម តាមរយៈការធ្វើវិភាគមន្ទីរពិសោធន៍តាមដំណាក់កាលបន្តបន្ទាប់គ្នា ដើម្បីបញ្ជាក់ពីភាពវិជ្ជមានដែលបានឃើញនៅការវិភាគលើកទីមួយនោះ ក្រសួងសុខាភិបាលបានទទួលព័ត៌មានពីលទ្ធផលពិនិត្យបន្តលើកទីពីរពីវិទ្យាស្ថានប៉ាស្ទ័រកម្ពុជា ដែលបានបញ្ជាក់ច្បាស់ថា ករណីដែលថាមានវិជ្ជមានវីរុសហ្ស៊ីកាលើបុរសម្នាក់នៅខេត្តកំពង់ចាមនោះគឺមិនត្រឹមត្រូវទេ»។
លោកស្រី ធីតា ឃឹះ ប្រធានអង្គការសីលការ ដែលធ្វើការឃ្លាំមើលគោលនយោបាយសាធារណៈនៅកម្ពុជា បានប្រាប់ VOA កាលពីថ្ងៃសៅរ៍ថា ការចេញសេក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់ក្រសួងសុខាភិបាល ដែលបង្ហាញពីភាពមិនច្បាស់លាស់នៃការកើតមានករណីឆ្លងវីរុសហ្ស៊ីកានេះ នឹងបង្កឲ្យមានការសង្ស័យទៅលើសមត្ថភាពរបស់មន្ត្រីសុខាភិបាល ក្នុងការបញ្ជាក់ពីការចម្លងមេរោគដែលផ្តល់ផលវិបាកដល់ការចម្រើនលូតលាស់របស់ទារកក្នុងផ្ទៃ។
«យើងចង់ទុកចិត្តទៅលើអ្វីដែលគាត់និយាយ ហើយដែលបាននិយាយមកម្តងមាន ម្តងអត់អញ្ចឹងដូចជា ធ្វើឲ្យយើងមានចម្ងល់ថា តើគាត់ដឹងអំពីស្ថានភាពទូទៅនៅក្នុងប្រទេសឬអត់ នេះសំណួរដែលយើងទាំងអស់គ្នាមាន ហើយបើសិនណាជាយើងអត់ទុកចិត្តគាត់ ឬមួយក៏យើងមើលទៅថា គាត់និយាយវាអត់ត្រឹមត្រូវទៅតាមការណ៍ជាក់ស្តែងដែលយើងមាន អានោះការណ៍ដែលលំបាកបំផុតនោះគឺវិធានការ ដើម្បីទប់ទល់នោះអត់មាន អញ្ចឹងទៅគោលនយោបាយដើម្បីទប់ទល់អត់មាន ហើយប្រជាពលរដ្ឋ ដែលអត់ដឹងរឿង អត់អាការពារខ្លួនបាន ព្រោះយើងដឹងហើយអាហ្ស៊ីកាហ្នឹង វាធ្វើឲ្យ អ្នកដែលទំងន់ហ្នឹងអាចមានបញ្ហាក្នុងការកើតកូនមក ដែលវាមិនគ្រប់ទឹក មិនគ្រប់ដប់»។
លោកស្រីថ្លែងបន្តថា ក្រសួងសុខាភិបាលត្រូវមានសេចក្តីប្រុងប្រយ័ត្នខ្ពស់ចំពោះការបញ្ចេញព័ត៌មាននានាពាក់ព័ន្ធវិធានការ និងការរកឃើញវីរុសដ៏គ្រោះថ្នាក់មួយនេះ។
«ដូច្នេះជារឿងមួយសំខាន់ដែលយើងត្រូវការក្រសួងសុខាភិបាលដែលការពារផលប្រយោជន៍ទូទៅខាងសុខមាលភាពប្រជាពលរដ្ឋហ្នឹងធ្វើម៉េច ឲ្យមានវិធានការច្បាស់លាស់ក្នុងការផ្សព្វផ្សាយឲ្យបានត្រង់ ដើម្បីរកវិធានការឲ្យប្រជាពលរដ្ឋហ្នឹងមានការទុកចិត្ត»។
លោកស្រី ធីតា ឃឹះ សង្កត់ធ្ងន់ថា មន្ត្រីសុខាភិបាលត្រូវមានការទទួលខុសត្រូវខ្ពស់ចំពោះកិច្ចការជំនាញរបស់ខ្លួន ឲ្យដូចនឹងការខិតខំការពារមុខមាត់នៃជីវិតនយោបាយរបស់ខ្លួនផងដែរ។ លោកស្រីបន្ថែមថា បញ្ហាសុខមាលភាពរបស់ប្រជារាស្ត្រ ជាបញ្ហាសំខាន់ដែលមន្ត្រីសុខាភិបាលមិនអាចមើលស្រាល ឬធ្វេសប្រហែសបាននោះឡើយ។
លោក យ៉ង គឹមអេង ប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលប្រជាពលរដ្ឋដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍ និងសន្តិភាព សំដែងការសោកស្តាយ ចំពោះការសន្និដ្ឋានមិនប្រាកដប្រជារបស់ក្រសួងសុខាភិបាល អំពីការកើតមានករណីឆ្លងវីរុសហ្ស៊ីកា ដែលនៅជាក្តីបារម្ភរបស់ពិភពលោកចំពោះការរីករាលដាលនៃមេរោគនេះ។
«បាទនេះជារឿងមួយដែលយើងមានការសោកស្តាយ បើសិនជាថា បើនៅកម្ពុជា បើយើងគិតឃើញថា បញ្ហាដែលបញ្ហាសុខភាពនេះ កាលណាគេប្រកាសថា មានស្អីមួយមេរោគ ដែលវាសាហាវកាចសាហាវហ្នឹង គេត្រូវគេ ត្រូវឆ្លង labor គេត្រួតពិនិត្យសម្បើមណាស់បាទ។ កាលណាគេត្រួតពិនិត្យគេធ្វើហើយ គេឃើញថាវាបញ្ហាបានគេប្រកាស បើអត់បញ្ហារឿងអីប្រកាស ព្រោះថាស្ថានប័នរដ្ឋមិនធ្វើតែក្រសួងម្នាក់ឯងឯណា មានសហការជាមួយស្ថាប័នជំនាញផ្សេងៗទៀតរបស់អន្តរជាតិទៀតបាទ»។
លោកបន្ថែមថា ក្រសួងមិនអាចធ្វើការសន្និដា្ឋនណាមួយដោយគ្មានការពិសោធន៍ហ្មត់ចត់នោះឡើយ ហើយថា ការសន្និដ្ឋានខុសលើករណីការឆ្លងមេរោគនីមួយៗ នឹងធ្វើឲ្យពលរដ្ឋបាត់បង់ជំនឿចិត្តលើកិច្ចការរបស់ក្រសួងកាន់តែច្រើនឡើងថែមទៀត។
«បើធ្វើអញ្ចឹងគឺប្រជាជន គឺគេអត់ដឹងថា ទៅជឿម៉េចបាទ ជឿក្រសួងម៉េចបាទ។ នេះជារឿងមួយសំខាន់ណាស់ បញ្ហាសុខភាពជាទូទៅ បញ្ហាពេទ្យ បញ្ហាអីហ្នឹង ប្រជាជនគេឈប់ជឿទៅហើយឥឡូវ អារឿងជំងឺអីទាំងហ្នឹង កាលណាយើងម្តងប្រកាសថាមាន ម្តងប្រកាសថាអត់ អញ្ចឹងអាហ្នឹងគឺធ្វើឲ្យមានបញ្ហាខ្លាំងណាស់បាទ»។
VOA មិនទាន់អាចសុំការអធិប្បាយពីលោក ម៉ម ប៊ុនហេង រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងសុខាភិបាល និងលោក លី សូវ៉ាន់ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងសុខាភិបាល បានទេកាលពីថ្ងៃសៅរ៍ចុងសប្តាហ៍នេះ។
ក៏ប៉ុន្តែ សេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់ក្រសួងសុខាភិបាលបានលើកឡើងអំពីសេចក្តីអំពាវនាវរបស់លោក ម៉ម ប៊ុនហេង អំពីវិធានការការពារការឆ្លងវីរុសហ្ស៊ីកា ដែលរួមមានការបំបាត់ជម្រកមូសខ្លា ដោយធ្វើអនាម័យសំអាតជុំវិញផ្ទះ ការពារកុំឲ្យមានទឹកដក់នៅជុំវិញផ្ទះ និងការស្លៀកពាក់ខោជើងវែង អាវដៃវែង និងស្រោមជើង ធ្វើយ៉ាងណាគ្របដណ្តប់ភាគច្រើននៃរាងកាយឲ្យជិត។ ចំពោះស្រ្តីដែលមានផ្ទៃពោះ និងរោគសញ្ញានៃការឆ្លងវីរុសហ្ស៊ីកាត្រូវមកពិនិត្យផ្ទៃពោះឲ្យបានញឹកញាប់ជាមួយគ្រូពេទ្យជំនាញនៅតាមមូលដ្ឋានសុខាភិបាលសាធារណៈ និងគ្រូពេទ្យដែលមានការបណ្តុះបណ្តាលត្រឹមត្រូវ។
អង្គការសុខភាពពិភពលោកបានឲ្យដឹងថា មេរោគដែលឆ្លងតាមរយៈមូសមួយនេះ ដំបូងឡើយត្រូវបានគេមើលឃើញថា មិនបង្កគ្រោះថ្នាក់ធ្ងន់ធ្ងរដល់មនុស្សនោះទេ ប៉ុន្តែដោយសារតែមេរោគនេះរាលដាលយ៉ាងឆាប់រហ័ស វាបានគំរាមកំហែងដល់សុខភាពសាធារណៈ និងធ្វើឲ្យមានការប្រុងប្រយ័ត្នខ្ពស់។
ការឆ្លងជំងឺហ្ស៊ីកានេះ បច្ចុប្បន្នកំពុងប៉ះពាល់ដល់ប្រជាជនក្នុងទ្វីបអាមេរិកខាងត្បូង ដែលបណ្ដាលឲ្យមានភាពខុសប្រក្រតីនៃការផ្តល់កំណើតដល់ទារក ជាពិសេសភាពមិនប្រក្រតីដែលប៉ះពាល់ដល់ការលូតលាស់ជាធម្មតានៃក្បាលរបស់ទារក។
វីរុសនេះក៏ត្រូបានចម្លងតាមរយៈការរួមភេទ ការបញ្ចូលឈាម ការឆ្លងពីម្តាយទៅកូន ហើយក៏ជាប់ពាក់ព័ន្ធទៅនឹងការចុះខ្សោយនៃសាច់ដុំ និងរោគខ្វិនដៃជើង ដោយសារតែកោសិកាប្រសាទបានខូចខាតដែលគេស្គាល់ថាជាអាការៈរោគ Guillain-Barre។ប្រទេសសិង្ហបុរីបានរាយការណ៍អំពីករណីនៃការឆ្លងមេរោគហ្ស៊ីកាជាង២៤០ករណី ខណៈពេលដែលប្រទេសម៉ាឡេស៊ី និងថៃ ក៏បានរាយការណ៍អំពីការឆ្លងមេរោគនេះផងដែរ។
យោងទៅតាមសេចក្តីរាយការណ៍របស់កាសែត The Guardian នៅចក្រភពអង់គ្លេស មានប្រទេសចំនួនជិត៣០ប្រទេស បានរាយការណ៍អំពីវិកលភាពពីកំណើតដែលមានទំនាក់ទំនងជាមួយនឹងមេរោគហ្ស៊ីកា ដោយក្នុងនោះ មានករណីទាក់ទងនឹងភាពមិនដំណើរការបានល្អនៃប្រព័ន្ធប្រសាទចំនួន២១០០ករណី ដែលត្រូវបានគេរាយការណ៍ថា បានកើតមាននៅក្នុងប្រទេសប្រេស៊ីលតែម្នាក់ឯងប៉ុណ្ណោះ។
ក្រសួងសុខាភិបាលកម្ពុជា បានឲ្យដឹងថា រោគសញ្ញាទូទៅនៃការឆ្លងមេរោគហ្ស៊ីកា ហើយបណ្តាលឲ្យមានជំងឺហ្ស៊ីកា រួមមានគ្រុនក្តៅស្ទិញៗ និងកន្ទួលក្រហមលើស្បែក។ អ្នកឆ្លងខ្លះអាចមានភ្នែកឡើងក្រហម ឈឺសាច់ដុំ ឈឺសន្លាក់ និងអស់កម្លាំងជាដើម។ រោគសញ្ញាទាំងនេះជាធម្មតាជាសះស្បើយក្នុងរយៈពេលពី២ទៅ៧ថ្ងៃ។ គេបានប៉ាន់ប្រមាណថា ៨០ភាគរយនៃមនុស្សដែលបានឆ្លងជំងឺនេះ មិនបានបង្ហាញរោគសញ្ញាអ្វីទេ។
នៅក្នុងការវិវត្តថ្មីនៃការទប់ស្កាត់ជំងឺហ្ស៊ីកា ភ្នាក់ងារសុខភាពរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ បានប្រកាសកាលពីពេលថ្មីៗថា មេរោគហ្ស៊ីកា មិនមែនជាភាពអាសន្ននៃសុខភាពសម្រាប់ពិភពលោកទៀតនោះទេ៕
