ការលុបបំបាត់អំពើចោរកម្មជាអាទិ៍ លួច ឆក់ ប្លន់ និងការប្រើប្រាស់អាវុធខុសច្បាស់គឺជាចំណុច២សំខាន់នៃគោលនយោបាយភូមិ ឃុំមានសុវត្ថិភាពរបស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា។ ក៏ប៉ុន្តែប្រសិទ្ធភាពនៃគោលនយោបាយនេះចំពោះការបង្ក្រាបអំពើចោរកម្ម ការប្រើប្រាស់អាវុធខុសច្បាស់ ជាដើមហាក់នៅមានប្រសិទ្ធភាពទាបនៅឡើយ។
ការណ៍នេះបានបង្កឲ្យពលរដ្ឋកម្ពុជារស់នៅក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ ដែល VOA បានជួបសម្ភាសបង្ហាញក្តីបារម្ភចំពោះបញ្ហាសន្តិសុខ និងបញ្ហាសុវត្ថិភាពរបស់ពួកគេ ដោយសារពួកគេសង្កេតឃើញថា មានករណីចោរកម្មដូចជាឆក់ ប្លន់ និងបាញ់សម្លាប់ជាដើម កើតឡើងញឹកញាប់ជាពិសេសនារយៈពេលចុងក្រោយនេះ។
លោកស្រីផាត់ ស៊ីណេត វ័យ៤៨ឆ្នាំ ជាអ្នកលក់ដូរម្នាក់ក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ។ លោកស្រីឲ្យដឹងថា ក្រោយពីលោកស្រីបានឮព័ត៌មានអំពីឃាតកម្ម ឆក់ ប្លន់ និងបាញ់សម្លាប់ជារៀងរាល់ថ្ងៃនោះ លោកស្រីផ្ទាល់កាន់តែមានក្តីបារម្ភអំពីសុវត្ថិភាពខ្លួនឯង ជាពិសេសនៅពេលធ្វើដំណើរតាមដងផ្លូវ។
«ឃើញគេផ្សាយរាល់ថ្ងៃ បានខ្លួនឯងក៏ភ័យហើយបារម្ភ។ ល្ងាចឡើងជិះម៉ូតូ ចេះតែភ័យ ទៅដល់ផ្ទះមានសុវត្ថិភាព សុខទៅ ក៏ធូរក្នុងចិត្តទៅ។ ព្រលឹមឡើងចេញមកភ័យ ព្រួយបារម្ភទៀតហើយ។ ខ្ញុំមានរបស់តិចតួចតាមផ្លូវចេះតែភ័យរាល់ថ្ងៃ។ បើគេចង់បាន ឲ្យទៅគេទៅ! កុំឲ្យគេបាញ់! ខ្លាចតែមួយមុខហ្នឹង! បាញ់យើងហើយយករបស់យើងទៅ យើងក៏ទៅបាត់របស់យើងក៏បាត់»។
លោកអោង សំអាត វ័យ៣៧ឆ្នាំ ដែលជាអ្នករត់រ៉ឺម៉កកង់៣មួយរូបក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ មើលឃើញថា មានករណីលួច ឆក់ និងប្លន់កាន់កើតមានឡើងតែច្រើនក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ ជាពិសេសនៅតំបន់ដែលសម្បូរភ្ញៀវទេសចរបរទេសនោះ។លោកកត់សម្គាល់ឃើញទៀតថា ករណីឃាតកម្មបាញ់សម្លាប់ក៏បានកើតមានឡើងច្រើនគួរឲ្យបារម្ភផងដែរ ជាពិសេសក្រោយករណីបាញ់សម្លាប់អ្នកវិភាគបញ្ហាសង្គមគឺលោកបណ្ឌិតកែម ឡី កាលពីខែកក្កដានោះ។
«និយាយរួមទៅកើនឡើងច្រើនណាស់អសុវត្ថិភាពសង្គមនោះ។ អីចឹង ប្រជាជនមានការព្រួយបារម្ភណាស់ ព្រោះអីដើរហើរទៅណាមកណាបាញ់ស្រស់ៗ។ មានការប្រយ័ត្នខ្លួនជាងមុន ដើរផ្សារ ដើរយប់ព្រលប់អី ដូចជាមិនសូវមានសុវត្ថិភាពទេ ព្រោះករណីប្លន់បាញ់សម្លាប់ ឬផ្ទុះអីចឹងទៅមិនអាចនឹងរកវែកមុខឃើញទេ គឺថា សមត្ថកិច្ចខ្សោយក្នុងការរកជនដៃដល់។ ភាគច្រើនបាញ់គឺសម្លាប់មនុស្ស ប្លន់ម៉ូតូអីហ្នឹង ហើយរៀងរាល់ដែលចោរធ្វើសកម្មភាពគឺបានដោយសុវត្ថិភាពទៀត»។
លោកសេង គីមស្រៀង វ័យ២៩ឆ្នាំ ជាបុគ្គលិកផ្នែកទីផ្សារមួយរូប លើកឡើងថា ក្តីបារម្ភអំពីសុវត្ថិភាព និងអាយុជីវិតខ្លួន ធ្វើឲ្យលោកផ្ទាល់មិនហ៊ានប្រើប្រាស់សម្ភារៈទំនើបទេ។
លោកថ្លែងយ៉ាងដូច្នេះ៖
«សម្រាប់ខ្ញុំវិញរបស់របរចេញមកថ្មីហ្នឹង មិនហ៊ានទិញទេ ដូចម៉ូតូ០១៧ចេញថ្មីនេះ។ ខ្ញុំចង់បានណាស់ តែដល់ពេលភូមិឃុំយើងមិនមានសុវត្ថិភាពដូចមុន ពីមុនមានដែរ តែមានតិចតួច តែឥឡូវភ្លែតឡើងបាញ់ ភ្លែតឡើងផ្ជង់សម្លាប់។ សង្គមយើងបច្ចុប្បន្ន ឃើញស្តែងៗពេកអីចឹងរបស់ទំនើបប៉ុណ្ណា ល្អប៉ុណ្ណា ក៏លែងហ៊ានចង់បានដែរ។ មើលទៅប៉ូលិសតាមគោលដៅមួយចំនួនក៏មានដែរ តែពេលកើតហេតុហើយ ឬបាត់បង់ហើយទើបប៉ូលិសមកដល់»។
គោលនយោបាយភូមិឃុំមានសុវត្ថិភាពដែលចាប់អនុវត្តតាំងពីឆ្នាំ២០១០កន្លងមកនេះគឺជាយន្តការមួយដើម្បីកាត់បន្ថយបទល្មើសនៅថ្នាក់មូលដ្ឋានទូទាំងប្រទេស រួមមានអំពើចោរកម្មជាអាទិ៍លួច ឆក់ ប្លន់ អំពើហិង្សាក្នុងគ្រួសារ ការជួញដូរមនុស្ស គ្រឿងញៀន ល្បែងស៊ីសង សកម្មភាពទំនើង និងការប្រើប្រាស់អាវុធខុសច្បាស់ជាដើម ព្រមទាំងបង្កើនវត្តមានកម្លាំងនគរបាលនៅតាមមូលដ្ឋានផងដែរ។
VOA មិនទាន់អាចទាក់ទងលោកគៀត ច័ន្ទថារិទ្ធ អ្នកនាំពាក្យអគ្គស្នងការដ្ឋាននគរបាលជាតិ បានទេនាថ្ងៃសុក្រនេះ។ ក៏ប៉ុន្តែលោកខៀវ សុភ័គ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងមហាផ្ទៃ បានឲ្យដឹងថា ការកត់សម្គាល់ករណីចោរកម្ម និងឃាតកម្មប្រចាំថ្ងៃនេះមិនអាចឆ្លុះបញ្ចាំងពីប្រសិទ្ធភាពនៃគោលនយោបាយភូមិឃុំមានសុវត្ថិភាពនោះទេ។
លោកបកស្រាយថា ត្រូវមើលរបាយកាណ៍ប្រចាំខែ ឬប្រចាំឆ្នាំ ទើបអាចប្រៀបធៀបចំនួនករណីចោរកម្ម និងឃាតកម្មនៅកម្ពុជាថា មានការកើនឡើង ឬថយចុះនោះ។
លោកមាស នី អ្នកសិក្សាស្រាវជ្រាវការអភិវឌ្ឍសង្គម បានឲ្យដឹងថា ការធានាសុវត្ថិភាព និងការការពារអាយុជីវិតប្រជាពលរដ្ឋគឺជាកាតព្វកិច្ច និងការទទួលខុសត្រូវរបស់រដ្ឋាភិបាល។ ក៏ប៉ុន្តែលោកថា គោលនយោបាយភូមិឃុំមានសុវត្ថិភាពហាក់មានប្រសិទ្ធភាពតិចតួចនៅឡើយ។
«បើយើងមើលអំពីភូមិឃុំមានសុវត្ថិភាពនេះ រដ្ឋាភិបាលមកដល់ពេលនេះ ហាក់ដូចជាមិនបានធ្វើឲ្យមានដំណើរអីជឿនលឿនទៅមុខទេ។ មានការចុះផ្សាយស្ទើររៀងរាល់ថ្ងៃ ហើយសុទ្ធតែបាញ់សម្លាប់ទៀត។ ហើយបើនៅតាមជនបទ បញ្ហាគ្រៀនញៀនកំពុងរាលដាល។ រឿងទាំងអស់នេះសុទ្ធតែប៉ះពាល់ដល់សុវត្ថិភាព ភូមិឃុំមានសុវត្ថិភាព»។
លោកស្រីចក់ សុភាព ប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា (CCHR) បានឲ្យដឹងថា អំពើចោរកម្ម និងការប្រើប្រាស់អាវុធខុសច្បាប់នៅកម្ពុជាបានគំរាមកំហែងដល់សិទ្ធិរស់រានមានជីវិតរបស់ពលរដ្ឋកម្ពុជា។
«ជាការណ៍ពិត វាទាក់ទងទៅនឹងសិទ្ធិក្នុងការរស់រានមានជីវិត ព្រោះកន្លងមក បើយើងមើលអំពីអំពើចោរកម្ម ឬឆក់ប្លន់ជាដើម មានរហូតដល់ការបាញ់សម្លាប់ជាដើម ជាពិសេសនៅពេលការបោះឆ្នោតកាន់តែខិតចូលមកដល់សភាពការណ៍មានភាពវឹកវរ។ អីចឹងខ្ញុំគិតថា ទាមទារឲ្យមន្ត្រីមានសមត្ថកិច្ចត្រូវធានានូវសុវត្ថិភាពរបស់ពលរដ្ឋ ធានានូវការអនុវត្តច្បាប់ឲ្យបានត្រឹមត្រូវ»។
លោកស្រីបន្តថា មន្ត្រីថ្នាក់មូលដ្ឋាន អាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ច និងរដ្ឋាភិបាលគួរតែមានវិធានការដើម្បីទប់ស្កាត់ការកើនឡើងនៃបទឧក្រិដ្ឋនានា និងត្រូវធានាថា ជនល្មើសដែលពាក់ព័ន្ធនឹងអំពើចោរកម្ម និងឃាតកម្មទាំងនោះ ត្រូវបានកាត់ទោស និងដាក់ទោសទណ្ឌ ចៀសវាងមានការអនុវត្តច្បាប់ធូររលុង និងអនុញ្ញាតឲ្យជនដៃដល់ទាំងនោះស្ថិតនៅក្រៅសំណាញ់ច្បាប់៕
