នៅថ្ងៃសុក្រនេះ នាយករដ្ឋមន្ត្រីចិនលោក លី ខឺឈាង (Li Keqiang) បានប្រកាសគាំទ្រកម្ពុជា ឲ្យធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះនៃកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ីអឺរ៉ុបលើកទី១៣ ក្នុងឆ្នាំ២០២០ខាងមុខ និងបានអបអរដល់នាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជាលោក ហ៊ុន សែន ចំពោះការ«ជាប់ឆ្នោតសាជាថ្មីម្ដងទៀត»។ នេះបើយោងតាមព័ត៌មានសង្ខេបមួយដែលបានបង្ហោះលើទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់លោក ហ៊ុន សែន។
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន កំពុងបំពេញទស្សនកិច្ចនៅប្រទេសប៊ែលហ្ស៊ិក ជាទីដែលលោកបានជួបជាលក្ខណៈទ្វេភាគីជាមួយលោក លី ខឺឈាង នាយករដ្ឋមន្ត្រីចិន និងប្រមុខដឹកនាំនៃប្រទេសផ្សេងៗទៀត នៅក្រៅកិច្ចប្រជុំអាស៊ី-អឺរ៉ុបលើកទី១២ ដែលកំពុងត្រូវបានធ្វើឡើង រយៈពេលពីរថ្ងៃនៅក្នុងទីក្រុងប្រ៊ុចសែល។
បើតាមព័ត៌មានបង្ហោះលើទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់លោក ហ៊ុន សែន កាលពីថ្ងៃសុក្រក្នុងជំនួបទ្វេភាគីនោះ លោក Li Keqiang បានថ្លែងអបអរសាទរលោក ហ៊ុន សែន ដែលបានជាប់ឆ្នោតជានាយករដ្ឋមន្ត្រីសារជាថ្មីម្ដងទៀត។
មេដឹកនាំចិនរូបនេះ ក៏បានថ្លែងបន្ថែមថា លោកចង់ឃើញទំនាក់ទំនងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការនៃប្រទេសទាំងពីរគឺកម្ពុជា-ចិន កាន់តែបោះជំហានទៅមុខខ្លាំងក្លាឡើងថែមទៀត។ ចំណែកលោក ហ៊ុន សែន បានលើកឡើងនៅចំពោះមុខលោក Li Keqiang «ពីការណ៍ដែលកម្ពុជានឹងធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះនៃកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ីអឺរ៉ុបលើកទី១៣ ក្នុងឆ្នាំ ២០២០ខាងមុខ ដែលតាមរយៈនោះ លោកសូមអញ្ជើញនាយករដ្ឋមន្ត្រីចិន ចូលរួមក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលនោះ ដែលកម្ពុជាធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះ»។
ទាក់ទិនភាពជាម្ចាស់ផ្ទះរបស់កម្ពុជាក្នុងការរៀបចំកិច្ចប្រជុំអាស៊ីអឺរ៉ុបលើកទី១៣ដដែលនោះ នាយករដ្ឋមន្ត្រីចិនលោក Li Keqiang បានថ្លែងថា៖
«ចិនតែងតែគាំទ្រប្រទេសកម្ពុជា ពិសេសការគាំទ្រដល់កិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ីអឺរ៉ុបលើកទី១៣ក្នុងឆ្នាំ២០២០ ខាងមុខ ដែលកម្ពុជាធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះ»។
លោក Li Keqiang បានបន្តថាចិននឹងបន្តគាំទ្រដល់ការនាំចូលផលិតផលពីប្រទេសកម្ពុជា ទៅកាន់ប្រទេសចិនជាបន្តបន្ទាប់ទៀត។
ក្រៅពីនេះ ភាគីទាំងពីរ បានឯកភាពគ្នាក្នុងការផ្លាស់ប្ដូរមតិជុំវិញកិច្ចសហប្រតិបត្តិការទ្វេភាគីនិងពហុភាគី បញ្ហាតំបន់និងអន្តរជាតិ ពិសេសលើទំនាក់ទំនងចិន-អាស៊ាន ក្នុងនោះប្រមុខរដ្ឋាភិបាលនៃប្រទេសទាំងពីរ បានធ្វើការពិភាក្សាពីការនាំអង្ករពីកម្ពុជាទៅកាន់ប្រទេសចិន ដែលកន្លងមកចិនបានផ្ដល់កូតានាំចេញអង្ករពីកម្ពុជា ទៅកាន់ប្រទេសចិនចំនួន៣០ម៉ឺនតោន។ នេះបើយោងតាមការរៀបរាប់នៅលើទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់លោក ហ៊ុន សែន។
លោកបណ្ឌិត ឈាង វណ្ណារិទ្ធិ អ្នកវិភាគនិងអ្នកស្រាវជ្រាវកិច្ចការតំបន់ ប្រាប់ VOA នៅថ្ងៃសុក្រនេះថា ការធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះរបស់កម្ពុជានៃកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ីអឺរ៉ុប នៅឆ្នាំ២០២០នោះ មានសារៈសំខាន់ដល់ប្រទេសកម្ពុជា ដែលអាចបើកផ្លូវឲ្យប្រទេសនេះ មានលទ្ធភាពទប់សម្ពាធរបស់សហភាពអឺរ៉ុប និងសហរដ្ឋអាមេរិក។
លោកថាការប្រកាសគាំទ្ររបស់ចិន ឲ្យកម្ពុជាធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះកិច្ចប្រជុំកំពូលនោះ បញ្ជាក់យ៉ាងច្បាស់ថា ចិនត្រៀមខ្លួនរួចរាល់នៅជាមួយកម្ពុជាគ្រប់កាលៈទេសៈ។
«ធ្វើជាប្រធានក្នុងកិច្ចប្រជុំ ASEM ហ្នឹងគឺមានសារៈសំខាន់ណាស់ដើម្បីផ្ដល់នូវតួនាទីក៏ដូចជាឱកាសដល់កម្ពុជា ក្នុងបរិបទដែលកម្ពុជាកំពុងតែប្រឈមនូវហៅថាការដាក់សម្ពាធពីសហរដ្ឋអាមេរិក និងសហគមន៍អឺរ៉ុបហ្នឹង។ អ៊ីចឹង ចិនចង់បង្ហាញថា ចិននៅជាមួយកម្ពុជាជានិច្ចក្នុងកាលៈទេសៈណាក៏ដោយ បាទ»។
អ្នកវិភាគនិងស្រាវជ្រាវកិច្ចការតំបន់ដែលមានមូលដ្ឋានក្នុងប្រទេសសិង្ហបុរីរូបនេះ បានកត់សម្គាល់ឃើញផងដែរថា នឹងមានប្រទេសនៅតំបន់អាស៊ីនិងអឺរ៉ុបមួយចំនួនក្នុងនោះមានប្រទេសជប៉ុនជាដើម ក៏ផ្ដល់ការគាំទ្រកម្ពុជាឲ្យរៀបចំកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ីអឺរ៉ុបនោះ ដែលនឹងជួយលើកមុខមាត់ប្រទេសកម្ពុជាលើឆាកអន្តរជាតិផងដែរ។
លោកអះអាងថា ភាពរកាំរកូសរវាងសហភាពអឺរ៉ុបនិងកម្ពុជានឹងមិនអាចបង្អាក់ដំណើរកម្ពុជា ឲ្យធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះនៃកិច្ចប្រជុំនេះបានទេ ដោយសារតែការប្រជុំនោះ គឺធ្វើឡើងក្នុងការរក្សាទំនាក់ទំនងពហុភាគី។
ពាក់ព័ន្ធនឹងការទាមទាររបស់សហភាពអឺរ៉ុបដែលចង់ឲ្យមានការកែលំអស្ថានភាពប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា លោក ឈាង វណ្ណារិទ្ធ លើកឡើងថា រដ្ឋាភិបាលក្រុងភ្នំពេញ នឹងមិនបន្ទន់ជំហរ ធ្វើទៅតាមការចង់បានរបស់សហគមន៍អឺរ៉ុបនោះឡើយ។
«ទំនាក់ទំនងកម្ពុជាអឺរ៉ុបនៅតានតឹង ប្រហែលជាត្រូវការរយៈពេលយូរដើម្បី ដោះស្រាយនូវបញ្ហាតានតឹងហ្នឹង។ ខ្ញុំគិតថា កម្ពុជានឹងមិនបោះជំហាន ថយក្រោយទេ ទាក់ទងទៅនឹងបញ្ហាដែលសហគមន៍អឺរ៉ុបទាមទារហ្នឹង។ ខ្ញុំគិតថាកម្ពុជានឹងមិនឆ្លើយតបទៅនឹងអ្វីដែលសហគមន៍អឺរ៉ុបទាមទារនោះទេ ពីព្រោះថាយើងឃើញថាជំហររបស់ថ្នាក់ដឹកនាំ គឺមានភាពម៉ឺងម៉ាត់ច្រើនពីបញ្ហាហ្នឹង»។
នៅពេល VOA សួរលោកថា អ្នកឃ្លាំមើលស្ថានការណ៍នយោបាយមួយចំនួនតែងតែបានបង្ហាញពីការបារម្ភ អំពីហានិភ័យរបស់កម្ពុជា ដែលកំពុងទោរទន់ខ្លាំងទៅរកប្រទេសចិននោះ លោក ឈាង វណ្ណារិទ្ធ បានកត់សម្គាល់ថា ការខាតប្រយោជន៍ឬយ៉ាងណាពីការរឹតចំណងជាមួយចិននោះ គឺអាស្រ័យលើអភិបាលកិច្ចក្នុងប្រទេស។
លោកថារដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា មិនបានពឹងផ្អែកទាំងស្រុងលើប្រទេសចិននោះឡើយ។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖
«កន្លងទៅហ្នឹងវាមានបញ្ហាច្រើន ទាក់ទងទៅនឹងភ្ញៀវទេសចរចិន អ្នកវិនិយោគចិន ជាដើមនៅកម្ពុជា ហើយធ្វើឲ្យប្រជាជនកម្ពុជាយើងមានការថ្នាំងថ្នាក់ ហើយមិនពេញចិត្តនឹងចិនច្រើន។ ក៏ប៉ុន្តែបើយើងមើលជាទិដ្ឋភាពនៃគោលនយោបាយការបរទេស គឺកម្ពុជា មិនមែនដាក់ពងទាទាំងអស់នៅក្នុងកន្ត្រកតែមួយនៅក្នុងប្រទេសចិនហ្នឹងទេ គឺកន្លងទៅឃើញថា ខំប្រឹងបង្កើតទំនាក់ទំនងល្អជាមួយនឹងប្រទេសជប៉ុន និងបណ្ដាប្រទេសមួយចំនួនទៀតនៅក្នុងអាស៊ីហ្នឹង។ អ៊ីចឹងទេ អាហ្នឹងគឺជាយុទ្ធសាស្ត្រ ដើម្បីធ្វើយ៉ាងណាឲ្យកម្ពុជាមាន ហៅថាឯករាជ្យ ក៏ដូចជា Balances ដើម្បីឲ្យមានតុល្យភាពនៃទំនាក់ទំនងការបរទេសរបស់ខ្លួន ជាពិសេសរវាងចិន និងជប៉ុនហ្នឹង បាទ»។
ក្រៅពីជំនួបទ្វេភាគីជាមួយនាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃប្រទេសចិន លោក ហ៊ុន សែន ក៏បានជួបជាមួយឥស្សរជននៃបណ្ដាប្រទេសមួយចំនួនទៀត។ នៅថ្ងៃសុក្រនេះដែរ លោកក៏បានជួបពិភាក្សាទ្វេភាគីជាមួយលោក ដិមិទ្រី មីតដ្វេដែវ (Dmitry Medvedev) នាយករដ្ឋមន្ត្រីរុស្ស៊ី ដែលបានសន្យាថា រុស្ស៊ី នឹងប្រើប្រាស់បំណុលដែលកម្ពុជាជំពាក់ខ្លួនសម្រាប់ជាការវិនិយោគនៅកម្ពុជា ដែលនោះគឺជាអាទិភាពដ៏ល្អសម្រាប់កម្ពុជាដែលរុស្ស៊ីចង់ជួយ។
លោក ហ៊ុន សែន ក៏បានជួបពិភាក្សាជាមួយអ្នកស្រី ហ្វែដឺរីកា មូហ្គេរីនី (Federica Mogherini) អនុប្រធានគណៈកម្មការអឺរ៉ុប ទទួលបន្ទុកការបរទេស និងគោលនយោបាយសន្តិសុខ។ នេះបើតាមព័ត៌មានសង្ខេបដែលបានបង្ហោះលើទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់លោក ហ៊ុន សែន។
ទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់លោក ហ៊ុន សែន បានបញ្ជាក់ឲ្យដឹងថា ក្នុងជំនួបជាមួយលោកហ៊ុន សែន អ្នកស្រីហ្វែដឺរីកា បានធ្វើការផ្លាស់ប្ដូរមតិ ក្នុងការជំរុញកិច្ចសហប្រតិបត្តិការគ្នាលើគ្រប់វិស័យរវាងកម្ពុជា និងសហភាពអឺរ៉ុប។
លោក ហ៊ុន សែនបានកត់សម្គាល់នូវការពេញចិត្តអំពីវឌ្ឍនភាពដែលកម្ពុជា និងសហភាពអឺរ៉ុប សម្រេចបានក្នុងរយ:ពេលកន្លងមក បើទោះបីជាមានបញ្ហាកើតឡើងក្នុងពេលថ្មីៗនេះក៏ពិតមែន។
នៅពេលប្រទេសកម្ពុជា កំពុងមានទំនាក់ទំនងស្អិតល្មួតជាមួយចិន និងមានភាពប្រទាំងប្រទើសរវាងគ្នានិងគ្នា ក្នុងបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្ស និងប្រជាធិបតេយ្យជាមួយសហគមន៍អឺរ៉ុបនោះ ការិយាល័យធនាគារពិភពលោក កាលពីដើមខែតុលានេះ បានព្រមានថា ការសើរើប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធលើទំនិញកម្ពុជាចូលទៅកាន់ទីផ្សារប្រទេសជឿនលឿន នឹងបង្កហានិភ័យជាចម្បងដល់កំណើនសេដ្ឋកិច្ចប្រទេសនេះ។
ធនាគារពិភពលោក ក៏បានសង្កត់ធ្ងន់ថាការចុះថមថយនៃសន្ទុះកំណើនសេដ្ឋកិច្ចចិន ក៏អាចនឹងបង្កហានិភ័យធំមួយដល់សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាផងដែរ។
ធនាគារពិភពលោកបានលើកឡើងថា ការស្រុតចុះគំហុកណាមួយក្នុងសេដ្ឋកិច្ចនៃប្រទេសចិន អាចធ្វើឲ្យធ្លាក់ទឹកចិត្តខ្លាំង ក្នុងទស្សនវិស័យ ស្ដីពីកំណើនសេដ្ឋកិច្ចរបស់កម្ពុជា។ ធនាគារនេះ បានបន្ថែមថាក្នុងសេណារីយោ ដែលសេដ្ឋកិច្ចចិនធ្លាក់ចុះគំហុកខ្លាំង កម្ពុជានឹងរងនូវការធ្លាក់ចុះនៃចំនួនមកដល់របស់ភ្ញៀវទេសចរ និងការធ្លាក់ចុះវិនិយោគបរទេសដោយផ្ទាល់ ដោយធ្វើឲ្យមានឧបសគ្គដល់កំណើនសេដ្ឋកិច្ច៕
