វ៉ាស៊ីនតោន៖ ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលជាតិនិងអន្តរជាតិទទូចឲ្យតុលាការពិចារណាទម្លាក់ បទចោទប្រកាន់ប្រឆាំងនឹងលោក ចាន់ សុវ៉េត មន្ត្រីអង្គការសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក។ ការទទូចរបស់សង្គមស៊ីវិលនេះកើតឡើងបន្ទាប់ពីតុលាការកោះហៅលោក ចាន់ សុវ៉េតជាលើកទីពីរ ដើម្បីបំភ្លឺអំពីសំណុំរឿងពាក់ព័ន្ធនឹងការជួយដល់ជនសង្ស័យដែលប៉ុនប៉ងបង្កើតតំបន់អបគមន៍នៅខេត្តក្រចេះ។
លោក ចាន់ សុវ៉េតត្រូវចៅក្រមស៊ើបអង្កេត ឆែ វីរៈ នៃតុលាការក្រុងភ្នំពេញ កោះហៅឲ្យចូលខ្លួនជាលើកទីពីរនៅថ្ងៃ២៤ខែធ្នូខាងមុខពាក់ព័ន្ធនឹងការចោទប្រកាន់ថា លោកបានជួយដល់ក្រុមមួយដែលប៉ុនប៉ងបង្កើតតំបន់អបគមន៍ប្រឆាំងនឹងរដ្ឋាភិបាល។ ក្រុមមន្ត្រីសិទ្ធិមនុស្សជាតិនិងអន្តរជាតិចាត់ទុកថា ការកោះហៅនេះគឺជាការគំរាមកំហែងដល់ក្រុមសង្គមស៊ីវិល ហើយពួកគេបានទទូចថា តុលាការគួរទម្លាក់បទចោទប្រឆាំងនឹងលោក ចាន់ សុវ៉េត ដែលគ្មានកំហុស។
លោក ចាន់ សុវ៉េត អនុប្រធានក្រុមអ្នកស៊ើបអង្កេតអង្គការសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក ត្រូវចោទប្រកាន់កាលពីខែសីហាថា បានជួយក្រុមលោក ប៊ុន រដ្ឋាឲ្យគេចខ្លួនចេញពីការតាមចាប់ខ្លួនរបស់អាជ្ញាធរពីបទចោទប្រកាន់ថា បានតវ៉ារឿងដីធ្លីនៅខេត្តក្រចេះដែលអាជ្ញាធរបានបាញ់សម្លាប់ជនរងគ្រោះកុមារីអាយុ១៤ឆ្នាំម្នាក់ស្លាប់នៅពេលតវ៉ាកាលពីដើមឆ្នាំ និងចំពេលដែលអាជ្ញាធរខេត្តក្រចេះត្រូវគេរាយការណ៍មកថា ខកខានក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហាដីធ្លីពេលនោះ។
តែក្រុមមន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលបានអះអាងថា អង្គការសង្គមស៊ីវិល គ្រាន់តែបំពេញកាតព្វកិច្ចជួយជនរងគ្រោះស្រ្តីនិងកុមារ និងជនរងគ្រោះដោយសារ បញ្ហាដីធ្លី បញ្ហារំលោភសិទ្ធិមនុស្សនានាទៅតាមច្បាប់។ ពួកគេអះអាងថា បើគេដឹងថាជនណា មួយមានការពាក់ព័ន្ធនឹងរឿងក្តីក្តាំតុលាការ អង្គការសង្គមស៊ីវិលនឹងផ្តល់យោបល់ផ្លូវច្បាប់ឲ្យជនទាំងនោះទៅរកមេធាវី លើកទឹកចិត្តឲ្យហ៊ានតតាំងនៅតុលាការ គឺមិនបានជួយដល់ឧក្រិដ្ឋជនណាមួយទេ។ នោះជាគោលការណ៍សិទ្ធិមនុស្សជាសាកលដែលក្រុមអង្គការសិទ្ធិមនុស្សប្រតិបត្តិ។
លោក Phil Robertson នាយករងទទួលបន្ទុកតំបន់អាស៊ីនៃអង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្ស Human Rights Watch បានថ្លែងប្រាប់វីអូអេតាមទូរស័ព្ទពីទីក្រុងបាងកកមកថា លោកមានការភ្ញាក់ផ្អើល ហើយនឹងបារម្ភប្រសិនបើលោក ចាន់ សុវ៉េត ត្រូវចោទប្រកាន់ដោយសារតែគ្មានកំហុសអ្វី ក្រៅតែពីបំពេញកិច្ចការការពារសិទ្ធិមនុស្ស គាំទ្រសេរីភាពជួបប្រជុំ សេរីភាពបញ្ចេញមតិនោះ។
«អង្គការ Human Rights Watch មានក្តីបារម្ភណាស់ដែលបទចោទប្រកាន់នេះមានលក្ខណៈនយោបាយ។ ហើយខ្ញុំគិតថា លោក ចាន់ សុវ៉េត គួររងការចោទប្រកាន់ និងត្រូវគេនាំទៅតុលាការដោយសារប្រភេទបទចោទទាំងនេះទេ»។
លោកអំ សំអាត មន្ត្រីស៊ើបអង្កេតអង្គការសិទ្ធិមនុស្ស លីកាដូ បានអះអាងថា កិច្ចការរបស់លោក ចាន់ សុវ៉េត ធ្វើគឺស្របទៅតាមច្បាប់និងគោលការណ៍ សិទ្ធិមនុស្ស និងធ្វើកិច្ចការក្នុងនាមជាសកម្មជនការពារសិទ្ធិមនុស្ស។
«ការណ៍ដែលកោះហៅលោក ចាន់ សុវ៉េត ជាលើកទីពីរនេះ ខ្ញុំយល់ឃើញថាជាការ មួយ ធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់ការងារវិស័យសិទ្ធិមនុស្សរបស់អង្គការការពារសិទ្ធិមនុស្ស ក៏ដូចជាការគំរាមកំហែង បំភិតបំភ័យនូវសកម្មភាពការងាររបស់អង្គការសិទ្ធិមនុស្ស»។
លោក អំ សំអាតបានអះអាងថា តុលាការនិងអាជ្ញាធរកម្ពុជាត្រូវពិចារណាអំពីករណីលោក ចាន់ សុវ៉េត ដោយសារថា ប្រទេសកម្ពុជាមានការរំលោភសិទ្ធិដ៏ធ្ងន់ធ្ងររួចទៅហើយ ដែលសូម្បីតែមេដឹកនាំពិភពលោក មន្ត្រីអង្គការសហប្រជាជាតិ រួមទាំងលោក ប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាមេរិក បារ៉ាក់ អូបាម៉ា ព្រួយបារម្ភអំពីរឿងនេះ ហើយចង់ឃើញ កំណែទម្រង់។
ដោយឡែក លោក ចាន់ សុវ៉េតវិញអះអាងថា លោកនឹងទៅបំភ្លឺនៅតុលាការ តាមនីតិវិធីអំពីភាពស្អាតស្អំរបស់លោកតាមការកោះហៅរបស់តុលាការ បន្ទាប់ពីខកខានចូលខ្លួនម្តងកាលពីថ្ងៃទី២៤ខែសីហា ដោយសារលោកជាប់បំពេញបេសកកម្មនៅប្រទេសស៊ុយអែតរយៈពេល៣ខែ។
«ជារួម បើយើងមើលឃើញអំពីដីកាបែបនេះហើយ គឺពលរដ្ឋគ្រប់រូបត្រូវតែបំពេញ កាតព្វកិច្ចនេះ ជាពិសេសខ្ញុំផ្ទាល់អ្នកដែលត្រូវបានចោទប្រកាន់ ត្រូវតែទៅបង្ហាញខ្លួនដើម្បីបកស្រាយនូវអ្វីដែលជារឿងយុត្តិធម៌ រឿងដែលខ្ញុំមិនបានប្រព្រឹត្តអំពើណាមួយដែលធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់គោលការណ៍ច្បាប់»។
លោកបានអះអាងថាការកោះហៅលោកទៅសាកសួរនេះគឺជាការគំរាមកំហែង ដោយសារការចោទប្រកាន់គឺគ្មានភស្តុតាង មិនមានការហៅទៅសាកសួរមុនពេលចោទប្រកាន់ ហើយបញ្ជូនរឿងទៅចៅក្រមស៊ើបអង្កេត។
លោក Phil Robertson ថ្លែងថា៖ «លោក ចាន់ សុវ៉េត គឺជាករណីដែលរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាតាមរកអ្នកដែលអាចទទួលកំហុសជំនួសបាន។ រដ្ឋាភិបាលរកមើលការគំរាមកំហែងចំពោះក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិល រដ្ឋាភិបាលធ្វើការចោទប្រកាន់តាមបែបនយោបាយប្រឆាំងលោក ចាន់ សុវ៉េត ដែលការគំរាមកំហែងប្រភេទនេះគួរតែបញ្ឈប់»។
លោក Robertson បានលើកទឹកចិត្តដល់ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលក្នុងប្រទេសកម្ពុជា និងអង្គការសិទ្ធិមនុស្ស ត្រូវតែតស៊ូទៅមុខដើម្បីទាមទារសិទ្ធិរបស់ខ្លួននិងដើម្បីសិទ្ធិរបស់ពលរដ្ឋកម្ពុជា។
ក្នុងរឿងដីធ្លីនេះដែរ លោក ម៉ម សូណង់ដូ ប្រធានស្ថានីយ៍វិទ្យុសំបុកឃ្មុំ ក៏ត្រូវជាប់ចោទពីបទអបគមន៍នេះដែរ ហើយលោកត្រូវតុលាការកាត់ទោសឲ្យជាប់ឃុំឃាំង២០ឆ្នាំ។ ការកាត់ទោសនេះរងការរិះគន់ថា ជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងបញ្ហានយោបាយ ហើយពួកគេទាមទារឲ្យអាជ្ញាធរកម្ពុជាដោះលែង។
មន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលធ្លាប់បដិសេធពីការជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងរឿងនយោបាយក្រៅពីបាន អះអាងថា ការកោះហៅ ការឃុំខ្លួននេះជាដំណើរការសិទ្ធិមនុស្សនិងប្រជាធិបតេយ្យ នីតិរដ្ឋនៅកម្ពុជា ដែលពលរដ្ឋត្រូវតតាំងគ្នាតាមផ្លូវច្បាប់នៅក្នុងតុលាការ។
ក្រុមមន្ត្រីសិទ្ធិមនុស្សអះអាងថាក្នុងឆ្នាំ២០១២មានការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សដ៏ធ្ងន់ធ្ងរ ដោយសារតែអ្នកសារព័ត៌មានត្រូវគេបាញ់សម្លាប់ ចាប់ដាក់គុក គ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ដ៏គួរឲ្យសង្ស័យ សកម្មជនព្រៃឈើត្រូវគេបាញ់សម្លាប់ ការរំលោភបំពានដីធ្លី ការបាញ់កម្មកររោងចក្រនិងការរារាំងមេដឹកនាំគណបក្សជំទាស់ លោក សម រង្ស៊ី មិនឲ្យចូលរួមការបោះឆ្នោតឆ្នាំ២០១៣ជាដើម៕
