បាងកក៖ ពិធីសម្ពោធបើកការសាងសង់ទំនប់វារីអគ្គិសនីដ៏ចម្រូងចម្រាស់ដែលមានតម្លៃ៣ពាន់៥រយលានដុល្លាត្រូវបានប្រារព្ធនៅទន្លេមេគង្គ។ ក្រុមការពារបរិស្ថាននៅប្រទេសជិតខាង និងសហរដ្ឋអាមេរិកបានលើកឡើងការព្រួយបារម្ភចំពោះផលប៉ះពាល់នៃគម្រោងនេះលើមនុស្សរាប់លាននាក់នៅតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍។
ការសាងសង់ទំនប់សាយ៉ាប៊ុរីនឹងចាប់ដំណើរការទោះបីជាមានការរិះគន់ចំពោះផលប៉ះពាល់របស់វាលើប្រព័ន្ធទន្លេមេគង្គក្រោមជាពិសេសពីប្រទេសកម្ពុជា និងវៀតណាមក៏ដោយ។
នៅឯពិធីសម្ពោធបើកការសាងសង់កាលពីថ្ងៃពុធ ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រីឡាវ លោក សានសាវ៉ាដ ឡេងសាវ៉ាត (Sarnsawad Lengsawat) និយាយថា ឡាវបានពិចារណាទស្សនៈរបស់ប្រទេសដទៃ ហើយសម្រេចដំណើរការសាងសង់។ ទំនប់វារីអគ្គិសនីត្រូវបានកំណត់បញ្ចប់នៅឆ្នាំ២០១៩។
នៅឯពិធីសម្ពោធបើកការសាងសង់កាលពីថ្ងៃពុធ ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រីឡាវ លោក សានសាវ៉ាដ ឡេងសាវ៉ាត (Sarnsawad Lengsawat) និយាយថា ឡាវបានពិចារណាទស្សនៈរបស់ប្រទេសដទៃ ហើយសម្រេចដំណើរការសាងសង់។ ទំនប់វារីអគ្គិសនីត្រូវបានកំណត់បញ្ចប់នៅឆ្នាំ២០១៩។
ទំនប់នេះគឺជាទំនប់វារីអគ្គិសនីមួយក្នុងចំណោមទំនប់ចំនួនរហូតដល់១០ដែលនឹងត្រូវបានសាងនៅផ្នែកខាងក្រោមនៃទន្លេមេគង្គដែលមានប្រវែង៤.៣០០គីឡូម៉ែត្រដែលហូរកាត់ប្រទេសថៃ ឡាវ កម្ពុជា និងដីសណ្តវៀតណាម ចុះទៅសមុទ្រចិនខាងត្បូង។
អ្នកបរិស្ថានមានការព្រួយបារម្ភថា ផលប៉ះពាល់រយៈពេលវែងនៃទំនប់នឹងរាំងស្ទះដល់ដំណើរផ្លាស់ទីរបស់ត្រី ដែលនឹងមានផលប៉ះពាល់ដល់ជីវភាពរបស់មនុស្សរហូតដល់៦០លាននាក់។
ប៉ុន្តែលោកសមគន់ វ៉ាតាគីគុល (Somkuan Watakeekul) ដែលជាវិស្វករនៅក្រុមហ៊ុនថាមពលអាស៊ីអាគេ្នយ៍ (South East Asia Energy Limited) មានប្រសាសន៍ថា ទំនប់នេះនឹងផ្តល់ប្រយោជន៍ដល់តំបន់។
«ទាំងទឹកសម្រាប់បរិភោគ កសិកម្ម នេសាទ និងទាំងការដឹកជញ្ជូន គ្រប់ៗគ្នានឹងទទួលប្រយោជន៍ពីគម្រោងនេះ។ លោកមានប្រសាសន៍ថា ប្រយោជន៍ចម្បងនោះគឺការផលិតថាមពល ជំនួយដល់សហគមន៍ក្រីក្ររបស់ឡាវ និងការរីកចម្រើននិងអភិវឌ្ឍក្នុងតំបន់»។
ពិធីសម្ពោធបើកការសាងសង់ត្រូវបានធ្វើឡើងទោះបីជានាយករដ្ឋមន្ត្រីឡាវ លោកថុងស៊ីង ថាម្មាវង់ (Thongsing Thammavong) មុននេះ បានមានប្រសាសន៍ថា គម្រោងនេះនឹងរង់ចាំការសិក្សាបន្ថែម។
មន្ត្រីម្នាក់នៃគណៈកម្មការទន្លេមេគង្គ ដែលជាគណៈកម្មការមួយត្រូតពិនិត្យកិច្ចសហប្រតិបត្តិការរវាងឡាវ ថៃ កម្ពុជា និងវៀតណាមស្តីពីគម្រោងទន្លេ បានប្រាប់វីអូអេថា គណៈកម្មការស្វះស្វែងរកការបញ្ជាក់ពីសំណាក់គណៈប្រតិភូឡាវ ថាតើពិធីនេះគឺជាការសម្រេចចិត្តចុងក្រោយរបស់ឡាវក្នុងការចាប់ផ្តើមដំណើរការគម្រោងនេះឬយ៉ាងណា។ នៅឆ្នាំ២០១១ រដ្ឋាភិបាលឡាវយល់ព្រមផ្អាកគម្រោងរហូតដល់មានការវាយតម្លៃផ្នែកបរិស្ថានបន្ថែមទៀត។
សហរដ្ឋអាមេរិក នៅសប្តាហ៍នេះ បាននិយាយដោយប្រយ័ត្នប្រយែងអំពីដំណើរការគម្រោងសាងសង់នេះ ដោយបានថ្លែងថា វិសាលភាព និងភាពធ្ងន់ធ្ងរនៃផលប៉ះពាល់លើប្រព័ន្ធបរិស្ថានដែលផ្តល់សន្តិសុខស្បៀងអាហារ និងជីវភាពនៅក្នុងតំបន់មិនទាន់មានអ្នកណាដឹងបាននៅឡើយ។
សកម្មជន លោកស្រី ភានផន ឌីតេស (Pianporn Deetes) នៃអង្គការទន្លេអន្តរជាតិ (International Rivers), ថ្លែងថា ពិធីសម្ពោធនេះគូសបញ្ជាក់ក្តីព្រួយកង្វល់អំពីតម្លាភាពជុំវិញគម្រោង។
«អ្វីដែលកើតឡើងចំពោះភាពមិនច្បាស់លាស់នេះគឺឆ្លុះបញ្ចាំងរឿងទំនប់សាយ៉ាប៊ុរីទាំងមូល ដែលខ្វះតម្លាភាព។ យើងមិនដឹងអំពីអ្វីដែលកើតឡើង។ យើងមិនដឹងព័ត៌មានអ្វីទាំងអស់ ហើយមានតែអ្នកសាងសង់ទេដែលដឹង ដែលអ្នកសង់នោះគឺជាក្រុមហ៊ុនឯងជនថៃ ហើយមន្រ្តីជាន់ខ្ពស់ឡាវមួយក្តាប់តូចជាអ្នកធ្វើសេចក្តីសម្រេចចិត្ត និងមានពត៌មាន»។
ក្រោមកិច្ចព្រមព្រៀងរួមរវាងឡាវ និងថៃ ៩៥ភាគរយនៃអគ្គិសនីដែលទំនប់នេះផលិតនឹងត្រូវលក់ទៅឲ្យប្រទេសថៃ។ កាលពីដើមសប្តាហ៍នេះ លោក ស៊ុរ៉ាភុង ថូវីឆាកឆៃគុល (Surapong Tovichakchaikul) បានមានប្រសាសន៍ថា រដ្ឋាភិបាលគាំទ្រការអនុវត្តគម្រោងសាងសង់នេះ។ ប៉ុន្តែទាំងកម្ពុជា ទាំងវៀតណាមបង្ហាញពីការជំទាស់។ វៀតណាមកំពុងអំពាវនាវឲ្យមានការផ្អាកចំនួន១០ឆ្នាំសម្រាប់គ្រប់គម្រោងទាំងអស់នៅទន្លេមេគង្គ។
សរសេរសម្រួលដោយ អ៊ឹម សុធារិទ្ធ
