ក្រសួងការបរទេសកម្ពុជាបានអះអាងថា សហរដ្ឋអាមេរិកប្រើតួនាទី«គ្របដណ្តប់លើគេ» ក្រោយក្រសួងការបរទេសអាមេរិកបានចេញផ្សាយរបាយការណ៍ស្តីពីស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សក្នុងប្រទេសកម្ពុជាឆ្នាំ២០២០។
របាយការណ៍ប្រចាំឆ្នាំរបស់ក្រសួងការបរទេសអាមេរិក ត្រូវបានចេញផ្សាយកាលពីចុងខែមីនា ដោយបានបង្ហាញក្តីបារម្ភអំពីការធ្លាក់ចុះស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ក្នុងនោះមានការចាប់ខ្លួនសកម្មជននយោបាយ និងសិទ្ធិមនុស្សជាដើម។
ជាការឆ្លើយតប នៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយចុះថ្ងៃទី២ ខែមេសា អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសកម្ពុជាបានលើកឡើងថា«ដោយគ្មានអាណត្តិជាក់ស្តែងណាមួយដែលផ្តល់ដោយអង្គការសហប្រជាជាតិ សហរដ្ឋអាមេរិកតែងតែប្រកាន់យកតួនាទីគ្របដណ្តប់លើគេនៅក្នុងការរិះគន់ជាឯកតោភាគីនិងតាមអំពើចិត្តអំពីស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សរបស់ប្រទេសដទៃទៀត»។
កម្ពុជាបញ្ជាក់ថា៖ «របាយការណ៍ខ្វះភាពសត្យានុម័តិនិងមានការខ្វះខាតធ្ងន់ធ្ងរស្តីពីភាពត្រឹមត្រូវនៃកត្តាទិន្នន័យនិងបច្ចុប្បន្នភាពព័ត៌មាន»។
ក្រសួងការបរទេសកម្ពុជាបានឲ្យដឹងទៀតថាស្ថាប័នណាក៏ដោយនៅសហរដ្ឋអាមេរិកដែលមានបំណងវាយតម្លៃប្រទេសកម្ពុជាមិនគួរបិទភ្នែកចំពោះ«បំណុលសីលធម៌ដ៏ច្រើនសន្ធឹកសន្ធាប់»ដែលអតីតរដ្ឋការបានជំពាក់កម្ពុជានិងប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជា ទាក់ទងនឹងការទម្លាក់គ្រាប់បែកក្នុងអំឡុងទសវត្សរ៍ឆ្នាំ១៩៧០។
ក្រសួងការបរទេសកម្ពុជាបញ្ជាក់ថា៖ «អ្វីដែលគួរឲ្យហួសចិត្តនោះ របាយការណ៍ប្រចាំឆ្នាំនេះ មិនបានលើកឡើងពីកំណត់ត្រាស្តីពីសិទ្ធិមនុស្សរបស់ខ្លួនឯងទេ ដែលជាការបដិសេធយ៉ាងពិតប្រាកដចំពោះការរំលោភបំពានសិទ្ធិមនុស្សរបស់សហរដ្ឋអាមេរិកខ្លួនឯងផ្ទាល់»។
ក្រសួងក៏បានលើកឡើងថាអាមេរិក«មិនបានប្រើប្រាស់វិធីសាស្រ្តយុត្តិធម៌ត្រឹមត្រូវមួយ» សម្រាប់វាយតម្លៃអំពីស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្ស។
ក្រសួងការបរទេសកម្ពុជាក៏បានបញ្ជាក់ជាថ្មីថាកម្ពុជាប្តេជ្ញាចិត្ត «ដោយឥតងាករេ»ក្នុងការអនុវត្តប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្ស និងប្រកាន់យកនីតិរដ្ឋនិងការគោរពសេរីភាពជាមូលដ្ឋាន ដែលអនុលោមទៅតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញ។
របាយការណ៍របស់ក្រសួងការបរទេសអាមេរិក ចេញផ្សាយកាលពីចុងខែមីនា បានបង្ហាញការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សជាច្រើនទម្រង់នៅកម្ពុជា ដែលរួមមានការចាប់ឃុំខ្លួនតាមតែអំពើចិត្ត ការរឹតត្បិតសំឡេងគណបក្សជំទាស់ និងរិះគន់ប្រព័ន្ធតុលាការកម្ពុជាថាស្ថិតក្រោមឥទ្ធិពលនយោបាយ។ របាយការណ៍ដែលចេញផ្សាយលើកទី៤៥របស់ក្រសួងការបរទេសអាមេរិកបានកត់ត្រាការជ្រៀតជ្រែកជីវិតឯកជនភាពរបស់ពលរដ្ឋតាមតែអំពើចិត្ត រាប់ទាំងការឈ្លបយកការណ៍តាមប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយអេឡិចត្រូនិក ការរឹតត្បិតធ្ងន់ធ្ងរលើសេរីភាពបញ្ចេញមតិ សារព័ត៌មានអ៊ីនធឺណិត ការប្រើហិង្សានិងគំរាមកំហែងនៃការប្រើហិង្សា។
នៅក្នុងរបាយការណ៍ អាមេរិកក៏បានលើកឡើងអំពីសំណុំរឿង«ក្បត់ជាតិ»របស់លោក កឹម សុខា មេដឹកនាំគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ។ របាយការណ៍ក៏បាននិយាយចំៗសំដៅទៅការកាត់ក្តីលោក កឹម សុខា ក្នុងន័យដើមថា៖«នៅក្នុងការបន្តសវនាការក្បត់ជាតិលើមេដឹកនាំគណបក្សប្រឆាំងលោក កឹម សុខា រដ្ឋាភិបាលបានចេញសេចក្តីថ្លែងដែលផ្ទុយគ្នា ដោយពេលខ្លះទទូចថាតុលាការកាត់សេចក្តីដោយឯករាជ្យ ហើយពេលខ្លះទៀត និយាយថាសវនាការលើរូបលោក(កឹម សុខា) នឹងមានបន្ត រាប់ឆ្នាំ ឬថាលទ្ធផលនឹងអាស្រ័យលើកត្តាដទៃទៀត ដូចជាការដកអនុគ្រោះពន្ធមួយផ្នែករបស់សហភាពអឺរ៉ុប»។
សំណុំរឿងលោក កឹម សុខា ដែលសវនាការត្រូវបានពន្យារពេលដោយមិនកំណត់ថ្ងៃ ត្រូវបានចោទប្រកាន់ថាមានសហរដ្ឋអាមេរិកនៅពីក្រោយ នៅក្នុងគម្រោងផ្តួលរំលំរដ្ឋាភិបាលរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន។
លោក Chad Roedemeier អ្នកនំាពាក្យស្ថានទូតអាមេរិកប្រចាំកម្ពុជា បានបដិសេធមិនឆ្លើយតបនឹងសេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់ក្រសួងការបរទេសកម្ពុជា។
ប្រទេសកម្ពុជាទទួលបានអត្ថប្រយោជន៍ប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធ GSP(Generalized System of Preferences) ដែលផ្តល់ដោយសហរដ្ឋអាមេរិក។ បើតាមស្ថានទូតអាមេរិកប្រចាំនៅកម្ពុជា អាមេរិកបានផ្តល់ឲ្យកម្ពុជានូវការអនុគ្រោះផ្នែកពាណិជ្ជកម្មនៅក្រោមកម្មវិធីនៃប្រព័ន្ធអនុគ្រោះទូទៅ GSP ដែលជាការធ្វើឲ្យកម្ពុជាអាចនាំចេញទៅកាន់ទីផ្សារសហរដ្ឋអាមេរិក ដោយមិនបង់ពន្ធគយនូវទំនិញជាង៥ពាន់មុខ។ នៅក្រោម GSP នេះ កម្ពុជាបាននាំទំនិញសម្រាប់ការធ្វើដំណើរដែលមានតម្លៃជិត១ពាន់លានដុល្លារ ទៅកាន់សហរដ្ឋអាមេរិកក្នុងឆ្នាំ២០១៩។
លោក អំ សំអាត នាយករងនៃអង្គការការពារសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូ មានប្រសាសន៍ថាកន្លងទៅ កម្ពុជាតែងតែច្រានចោលរបាយការណ៍នានាដែលរិះគន់ដោយអន្តរជាតិ។ លោកបន្តថាកម្ពុជាគួរតែធ្វើឲ្យប្រសើរនូវចំណុចណាដែលមានការខ្វះខាត ដោយសារសហគមន៍អឺរ៉ុបក៏ធ្លាប់រិះគន់ការធ្លាក់ចុះសិទ្ធិមនុស្សក្នុងប្រទេសកម្ពុជាផងដែរ។ លោកបារម្ភអំពីការបាត់បង់ប្រព័ន្ធអនុគ្រោះពន្ធដែលផ្តល់ដោយសហរដ្ឋអាមេរិក ប្រសិនបើស្ថានភាពកាន់តែតានតឹង។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «អញ្ចឹងជាធម្មតា សហរដ្ឋអាមេរិកតែងតែទាមទារក្នុងលក្ខខណ្ឌនៃការស្តារឡើងវិញនូវលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងការគោរពសិទ្ធិមនុស្ស អញ្ចឹងបើសិនជាមានពាក្យពេចន៍ឆ្លងឆ្លើយគ្នាធ្ងន់ធ្ងរ យើងជាសង្គមស៊ីវិល ក៏យើងមានការព្រួយបារម្ភទាក់ទងនឹងGSPហ្នឹងបាទ»។
គួរបញ្ជាក់ថាកាលពីខែសីហា ឆ្នាំ២០២០ សហភាពអឺរ៉ុបបានកាត់ការអនុគ្រោះពន្ធផ្នែកពាណិជ្ជកម្ម«គ្រប់មុខទំនិញលើកលែងសព្វាវុធ»មួយផ្នែក ដោយចាប់ផ្ដើមយកពន្ធចំនួន២០%លើទំនិញកម្ពុជា។ នេះជាការឆ្លើយតបនឹង«ការរំលោភបំពានជាប្រព័ន្ធនិងយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ» លើសិទ្ធិពលរដ្ឋនិងសិទ្ធិនយោបាយ ក្រោយការចាប់ខ្លួនលោក កឹម សុខា និងការរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ កាលពីខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៧៕
