តំណាងអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលនិងអ្នកវិភាគបានជំរុញឲ្យរដ្ឋសភាធ្វើវិសោធនកម្មនៃបទបញ្ជាផ្ទៃក្នុងដើម្បីបង្កើនប្រសិទ្ធភាពនិងពង្រឹងតួនាទីរបស់រដ្ឋសភាដែលនឹងដឹកនាំដោយគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ។
ថ្លែងក្នុងសន្និសីទព័ត៌មានមួយកាលពីរសៀលថ្ងៃច័ន្ទ លោកស្រីរស់ សុភាព នាយិកាអង្គការយេនឌ័រ និងអភិវឌ្ឍន៍ដើម្បីកម្ពុជា បានគូសបញ្ជាក់ថា ការធ្វើវិសោធនកម្មបទបញ្ជាផ្ទៃក្នុងរបស់រដ្ឋសភានេះគឺដើម្បីធ្វើឲ្យស្ថាប័នកំពូលនេះពង្រឹងតួនាទីរបស់ខ្លួន។
«ដើម្បីធានា ១-ឲ្យមានការបែងចែកអំណាចដាច់ពីគ្នារវាងអំណាចនិតិបញ្ញត្តិនិងអំណាចនិតិប្រតិបត្តិ។ ២-លើកកម្ពស់តួនាទី និងសិទ្ធិអំណាចរបស់គណបក្សដែលមានអាសនៈក្នុងរដ្ឋសភាដែលមិនចូលរួមក្នុងរដ្ឋាភិបាល។ និង៣-ការរៀបចំបែងចែកសិទ្ធិ និងអំណាចដឹកនាំស្ថាប័នរដ្ឋសភា ដោយបែងចែកតួនាទីដឹកនាំនៅក្នុងគណៈកម្មការអចិន្ត្រៃយ៍នៃរដ្ឋសភា»។
កាលពីថ្ងៃទី២៩ខែកក្កដា ក្រុមការងាររបស់គណបក្សជាប់ឆ្នោតទាំងពីរបានព្រមព្រៀងគ្នាដំណាក់កាលទី១លើសេចក្តីព្រាងវិសោធនកម្មបទបញ្ជាផ្ទៃក្នុងរបស់រដ្ឋសភា។ ប៉ុន្តែក្រុមមន្ត្រីសង្គមស៊ីវិលចាត់ទុកថា កិច្ចព្រមព្រៀងលើវិសោធនកម្មនេះមិនបានឆ្លើយតបទៅនឹងខ្លឹមសារនៃកិច្ចព្រមព្រៀងនៃជំនួបកំពូលរវាងមេដឹកនាំគណបក្សទាំងពីរកាលពីថ្ងៃទី២២ខែកក្កដានោះទេ។
យ៉ាងណាក៏ដោយ ក្រុមការងារនៃគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិបានសន្យាថា នឹងបន្តពិភាក្សាគ្នាបន្ថែមលើបទបញ្ជាផ្ទៃក្នុងនេះ។
នៅក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមរបស់ខ្លួន មជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា អង្គការអាដហុក អង្គការឃ្លាំមើលការបោះឆ្នោតខុមហ្វ្រែល អង្គការយេនឌ័រនិងអភិវឌ្ឍន៍ដើម្បីកម្ពុជា និងអ្នកស្រាវជ្រាវឯករាជ្យលោកកែម ឡីបានស្នើថា បទបញ្ជាផ្ទៃក្នុងត្រូវបង្ហាញពីការបែងចែកអំណាចដឹកនាំរដ្ឋសភាក្នុងចំណោមគណបក្ស ដោយបែងចែកសមាសភាពបុរស និងស្ត្រី។ គណៈកម្មការជំនាញនៃរដ្ឋសភាត្រូវយកមួយថ្ងៃក្នុងមួយសប្តាហ៍ដើម្បីធ្វើសវនាការសាធារណៈ ជជែកដេញដោល និងកោះហៅជនជាប់ពាក់ព័ន្ធមកបំភ្លឺសេចក្តីព្រាងនិងសេចក្តីស្នើច្បាប់។
នាយករដ្ឋមន្ត្រីត្រូវឆ្លើយជាលាយលក្ខណ៍អក្សរ ឬផ្ទាល់មាត់ក្នុងរយៈពេល១៥ថ្ងៃបន្ទាប់ពីបានទទួលសំណួររបស់តំណាងរាស្ដ្រ។
អង្គការនិងអ្នកស្រាវជ្រាវដដែលស្នើថា ការបាត់បង់សមាជិកភាពរបស់តំណាងរាស្ដ្រមិនមែនដោយសារការបញ្ចេញមតិទេ ប៉ុន្តែគឺដោយសារការលាលែងដោយមានការបញ្ជាក់ពីមូលហេតុ និងត្រូវផ្សព្វផ្សាយជាសាធារណៈ។ បន្ថែមពីនោះគណបក្ស ដែលមានអាសនៈក្នុងរដ្ឋសភាតិចជាងដប់ មានសិទ្ធិបង្កើតក្រុមរបស់ខ្លួនមួយក្រុម។
លោកយឹម សុវណ្ណ តំណាងរាស្ដ្រ និងជាអ្នកនាំពាក្យគណបក្សសង្គ្រោះជាតិបញ្ជាក់ថា គណបក្សរបស់លោកមិនទាន់បានទទួលអនុសាសន៍របស់អង្គការសង្គមស៊ីវិលនៅឡើយទេ។ តែបទបញ្ជាផ្ទៃក្នុងរបស់រដ្ឋសភាទំនងជានៅអាចកែប្រែបាននៅឡើយ។
«រង់ចាំគាត់ផ្ញើសំណើ និងសំណូមពរនោះមក ព្រោះយើងនៅមានពេលវេលាទេ។ នេះគ្រាន់តែជាការអនុម័តលើកដំបូងទេ ហើយក្រោយពីប្រជុំសភាយើងនឹងធ្វើការបន្តទៀត»។
ទោះជាយ៉ាងនេះក្តី លោក ឈាង វ៉ុន ប្រធានគណៈកម្មការកិច្ចការបរទេសរបស់រដ្ឋសភាបន្ទោសអង្គការសង្គមស៊ីវិលដោយចាត់ទុកថា អនុសាសន៍របស់សង្គមស៊ីវិលជាអនុសាសន៍ហួសពេលទៅហើយ។
«សង្គមស៊ីវិលដែលបានស្នើនោះពួកគាត់មិនមែនជាតំណាងរាស្ដ្រទេ។ សំណើរបស់គាត់មកយឺតយ៉ាវ ទី១។ ហើយទី២គាត់មិនអាចបង្ខំឲ្យអ្នកតំណាងរាស្ដ្រទទួលយកអ្វីដែលគាត់ស្នើនោះទេ។ សមាជិកសភានៃគណបក្សទាំងពីរសរុប១២៣រូបបានទទួលសម្លេងគាំទ្រពីប្រជាពលរដ្ឋចំនួនជាង៦លាននាក់។ ហើយយើងមានសិទ្ធិពេញលេញក្នុងការសម្រេចកិច្ចការរបស់រដ្ឋ ក្នុងនោះការកែលម្អបទបញ្ជាផ្ទៃក្នុង ក៏ដូចជាការកែលម្អច្បាប់ផ្សេងៗ»។
កាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍សប្តាហ៍មុន ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលក៏បានស្នើផងដែរឲ្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិធ្វើវិសោធនកម្មរដ្ឋធម្មនុញ្ញនិងច្បាប់ស្តីពីការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្ដ្រដើម្បីពង្រឹងតួនាទី សិទ្ធិអំណាច និងឯករាជ្យភាពរបស់គណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត៕
