ក្រុមប្រទេសសមាគមប្រជាជាតិអាស៊ីអាគ្នេយ៍ហៅកាត់ថាអាស៊ាន នឹងបើកកិច្ចប្រជុំកំពូលពាណិជ្ជកម្មជាមួយប្រទេសចិននិងឥណ្ឌានៅសប្តាហ៍ក្រោយនេះ នៅប្រទេសថៃដែលក្រុមអ្នកវិភាគរំពឹងពីឱកាសពង្រីកការផ្លាស់ប្តូរពាណិជ្ជកម្មដ៏ធំមួយ។
កិច្ចប្រជុំរយៈពេលបីថ្ងៃពីថ្ងៃទី៧ដល់ថ្ងៃទី៩ខែមេសានេះ នឹងមានអ្នកជំនួញធំៗនិងថ្នាក់ដឹកនាំនៃប្រទេសទាំងនេះសរុបប្រមាណ១៥០នាក់។
លោកពូ សុវចនា អនុប្រធានវិទ្យាស្ថានខ្មែរសម្រាប់សហប្រតិបត្តិការនិងសន្តិភាពបានប្រាប់វីអូអេខេមរភាសាថា ជំនួបកំពូលមួយនេះនឹងជួយឲ្យមានសមាហរណកម្មសេដ្ឋកិច្ចរបស់ប្រទេសតំបន់អាស៊ីខាងត្បួងដែលមានប្រទេសចិន ឥណ្ឌា និងក្រុមប្រទេសអាស៊ានទាំង១០ឲ្យទៅជាមជ្ឈមណ្ឌលសេដ្ឋកិច្ចកំពូលមួយនៅក្នុងតំបន់អាស៊ី។
«យើងនឹងធ្វើបង្កើនការតភ្ជាប់ទីផ្សារនៅក្នុងតំបន់។ បើសិនយើងបូកប្រជាពលរដ្ឋ អាស៊ាន ចិននិង ឥណ្ឌា រួមគ្នាហ្នឹងគឺពាក់កណ្តាលពិភពលោកហើយ។ ហើយយើងមានសក្តានុពល ផ្នែកវិនិយោគទុននិងធនធានច្រើនមកពីចិន»។
ប្រទេសអាស៊ានទាំងដប់រួមមានកម្ពុជា វៀតណាម ឡាវ ថៃ ហ្វ៊ីលីពីន ឥណ្ឌូណេស៊ី ម៉ាឡេស៊ី ប្រ៊ុយណេ សិង្ហបុរី និងប្រទេសភូមា។
សមាគមអាស៊ានមានប្រជាជនចំនួន៦២០លាននាក់។ ប៉ុន្តែប្រសិនបើសមាគមអាស៊ានភ្ជាប់ចំណងទាក់ទងពាណិជ្ជកម្មជាមួយប្រទេសមហាយក្សអាស៊ីគឺប្រទេសចិននិងប្រទេសឥណ្ឌានោះចំនួនប្រជាជនសរុបនៃប្រទេសទាំងនេះនឹងកើនដល់៤ពាន់លាននាក់គឺស្មើនឹងប្រហាក់ប្រហែលនឹងពាក់កណ្តាលនៃប្រជាជាតិពិភពលោកសរុប។ ដូច្នេះវានឹងធ្វើឲ្យការដោះដូរពាណិជ្ជកម្មនៃសហគមន៍រួមនេះនឹងកាន់តែមានសក្តានុពល។ ក្នុងពេលនេះប្រទេសចិនបានចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងពាណិជ្ជកម្មសេរីជាមួយសហគមន៍អាស៊ានរួចហើយ។ដោយឡែកប្រទេសឥណ្ឌាគ្រោងនឹងចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងនេះនៅខែកក្កដាខាងមុខ។
លោក ពូ សុវចនា បានបន្ថែមថាប្រទេសកម្ពុជានឹងអាចអាចលក់ផលិតផលក្នុងស្រុករបស់ខ្លួនទៅកាន់ប្រទេសអាស៊ានផងនិងទីផ្សារនៃប្រទេសពីរទៀតផងដែរ។
លោកបណ្ឌិត ផូល ឆាមប៊ើរស៍ សាស្ត្រាចារ្យនយោបាយនិងអាស៊ាននៅសាកលវិទ្យាល័យ ឈៀងម៉ៃ ប្រទេសថៃ បានឲ្យដឹងថា កិច្ចប្រជុំកំពូលពាណិជ្ជកម្មរវាងអាស៊ាន ចិននិងឥណ្ឌា នឹងផ្តល់ឱកាសដល់សំខាន់សម្រាប់អ្នកវិនិយោគទុននិងជំនួញមកពីប្រទេសក្នុងតំបន់បានប្រាស័យទាក់ទងគ្នានិងចាប់ផ្តើមការបណ្តាក់ទុនក្នុងប្រទេសអាស៊ាន។ ក៏ប៉ុន្តែ ជំនួបនេះដែរនឹងបង្កើតឲ្យមានការប្រកួតខាងវិនិយោគទុននិងធុរៈកិច្ច រវាងប្រទេសដៃគូពាណិជ្ចកម្មអាស៊ានមួយចំនួនដូចជាចិន ឥណ្ឌានិងជប៉ុនក្នុងការដណ្តើមទីផ្សារអាស៊ាន។
លោកបានប្រាប់វីអូអេតាមរយៈសារអេឡិកត្រូនិក អ៊ីម៉ែលថា៖
«ប្រទេសចិននិងឥណ្ឌាកំពុងតែប្រមើលមើលដើម្បីបណ្តាក់ទុនឲ្យបានច្រើនទៀតនៅក្នុងប្រទេសអាស៊ាន។ ហើយប្រទេសទាំងពីរនេះក៏កំពុងតែប្រកួតប្រជែងគ្នាដែរ។ ប្រទេសចិនក៏កំពុងតែប្រកួតប្រជែងជាមួយនឹងប្រទេសជប៉ុនផងដែរក្នុងការបណ្តាក់ទុននៅតំបន់អាស៊ានផងដែរ»។
បណ្តាប្រទេសអាស៊ាននឹងចូលជាសហគមន៍សេដ្ឋកិច្ចតែមួយជាផ្លូវការនៅចុងឆ្នាំ២០១៥នេះ។ពោលគឺប្រទេសទាំងដប់នឹងលើករបាំងពន្ធគយសម្រាប់ការនាំទំនិញលក់ក្នុងរង្វង់អាស៊ានAsean Free Trade Area ឬ AFTA។
ដំណាលគ្នានេះប្រទេសចិនបានផ្តួចផ្តើមគំនិតបង្កើតធនាគារថ្មីមួយដែលមានឈ្មោះថាធនាគារវិនិយោគទុនហេដ្ឋារចនាសម្ធ័នតំបន់អាស៊ី ដែលហៅកាត់ថា (AIIB)។ ធនាគារនេះមានមូលធនជាង៥០ពាន់លានដុល្លារអាមេរិកនៅក្នុងពេលនេះ។ ធនាគារនេះនឹងដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការធ្វើសមាហរណកម្មសេដ្ឋកិច្ចនៅក្នុងតំបន់។
លោកសាស្ត្រាចារ្យ ផូល ឆាមប៊ើរស៍ឲ្យដឹងថាប្រទេសចិនបានត្រៀមរួចជាស្រេចនូវថវិកាចំនួន៧០០ពាន់លានដុល្លាដើម្បីបណ្តាក់ទុននៅក្នុងតំបន់អាស៊ាននេះ។
អ្នកសេដ្ឋកិច្ចនិងប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលសិក្សាគោលនយោបាយ លោក ច័ន្ទ សុផល ក៏បានផ្តោតក្តីសង្ឃឹមពីផលវិជ្ជមាននៃកិច្ចប្រជុំកំពូលខាងលើនេះដែរ។
«វិនិយោគនិងពាណិជ្ជកម្មនេះគឺវាផ្សាភ្ជាប់គ្នា ទាល់តែមានពាណិជ្ជកម្មសេរីទើបគេមកវិនិយោគនៅស្រុកយើង។ ហើយយើងជាប្រទេសតូចដែលគេមិនរំពឹងថា គេមកវិនិយោគទុន នៅប្រទេសយើង ដើម្បីគ្រាន់តែលក់ផលិតផលរបស់គេនៅក្នុងប្រទេសយើងតែមួយនោះទេ តែគេមកវិនិយោគទុននៅក្នុងប្រទេសយើងគឺសំដៅក្នុងការនាំចេញផលិតផលទៅលក់នៅប្រទេសផ្សេងៗទៀត»។
កិច្ចប្រជុំពាណិជ្ជកម្មរវាងក្រុមប្រទេសអាស៊ានទាំង១០ជាមួយប្រទេស ឥណ្ឌានិងចិន គឺជាផ្នែកមួយរបស់គម្រោងសមាហរណកម្មអាស៊ាន។
អគ្គលេខាធិកាអាស៊ានលោក ឡេ ឡឺងម៉ីញ ត្រូវបានគេស្រង់សម្តីផ្សាយនៅក្នុងរបាយការណ៍មួយដែលចេញផ្សាយកាលពីដើមឆ្នាំនេះដែលមានឈ្មោះថា “Investing in Asean” ឬក៏ «ការបណ្តាក់ទុននៅក្នុងសមាគមអាស៊ាន» ថា ពេលនេះសេដ្ឋកិច្ចរបស់អាស៊ានបានរីកដុះដាលជាបន្តបន្ទាប់ក្នុងនោះផលិតផលក្នុងស្រុកសរុប GDP រួមរបស់ប្រទេសអាស៊ានបានកើនដល់២,៤ លានលានដុល្លារនៅក្នុងឆ្នាំ២០១៣។
ទន្ទឹមនឹងការសំឡឹងមើលសក្តានុពលសេដ្ឋកិច្ចរវាងអាស៊ាន ចិននិងឥណ្ឌា ក្រុមអ្នកវិភាគកម្ពុជាបានដាស់តឿនឲ្យប្រទេសកម្ពុជាផ្តោតលើការ បណ្តុះបណ្តាលកម្មករជំនាញនិងធ្វើកំណែទម្រង់ការអប់រំជាពិសេសលើផ្នែក វិទ្យាសាស្រ្ត បច្ចេកវិជ្ជា វិស្វកម្មនិងគណិតសាស្ត្រ ដែលគេហៅកាត់ថា ការអប់រំ (STEM) រួមទាំងធ្វើការប្រុងប្រយ័ត្នចំពោះការវិនិយោគទុនដែលប៉ះពាល់ដល់និរន្តរភាពបរិស្ថាននិងប្រជាជន៕
