ភ្នំពេញ —
អ្នកវិភាគនិងអ្នកច្បាប់និយាយនៅថ្ងៃច័ន្ទនេះថាលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីហ៊ុន សែនបានបង្គាប់ឲ្យបង្កើតច្បាប់មួយដែលមិនចាំបាច់ដើម្បីប្រឆាំងបុគ្គលនិងដើម្បីប្រយោជន៍នយោបាយ។
កាលពីថ្ងៃសុក្រសប្តាហ៍មុនរដ្ឋសភាកម្ពុជាបានអនុម័តសេចក្តីស្នើច្បាប់ស្តីពីការប្រឆាំងការមិនទទួលស្គាល់ឧក្រិដ្ឋកម្មដែលប្រព្រឹត្តឡើងក្នុងរយៈកាលនៃកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យគឺ១២ថ្ងៃបន្ទាប់ពីលោកប្រមុខរដ្ឋាភិបាលដែលតំណាងអំណាចនីតិប្រតិបត្តិបានបញ្ជាទៅសមាជិកសភាគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជានិងគណបក្សហ៊្វុនស៊ីនប៉ិចឲ្យធ្វើសេចក្តីស្នើច្បាប់នេះ។
សម្រាប់លោកអ៊ូ វីរៈ នាយកមជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជាច្បាប់នេះនឹងក្លាយជាឧបករណ៍បំបិទមាត់ការពិភាក្សាលើរបបប្រល័យពូជសាសន៍របស់ពួកខ្មែរក្រហមដោយសេរី។
លោកនិយាយថា៖ «ខ្ញុំមើលទៅវាជាឧបករណ៍មួយក្នុងការរារាំងការជជែកគ្នានៃប្រវត្តិសាស្ត្រមួយហ្នឹងហើយបើជជែកគ្នាដោយមានការភ័យខ្លាចយើងមិនអាចឈានទៅរកការបង្រួបបង្រួមជាតិបានទេ»។
ច្បាប់ស្តីពីការប្រឆាំងការមិនទទួលស្គាល់ឧក្រិដ្ឋកម្មដែលប្រព្រឹត្តឡើងក្នុងរយៈកាលនៃកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យដែលត្រូវបង្កើតឡើងដោយតក់ក្រហល់ មានកម្រាស់ពីរទំព័រនិងប្រាំមាត្រា។ មួយវិញទៀតមាត្រាដែលចែងពីទោសទណ្ឌមានតែបីមាត្រាតែប៉ុណ្ណោះ។
មាត្រា២ចែងថារាល់ការមិនទទួលស្គាល់ឬការសម្រាល ឬការបដិសេធឬការជំទាស់អតិ្ថភាពនៃឧក្រិដ្ឋកម្មឬការលើកតម្កើងឧក្រិដ្ឋកម្មដែលប្រព្រឹត្តឡើងក្នុងរយៈពេលនៃកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យដែលត្រូវបានទទួលស្គាល់ដោយច្បាប់ ឬដោយសេចក្តីសម្រេចជាស្ថាពររបស់តុលាការដែលមានអនុភាពអនុវត្តនៅលើទឹកដីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាគឺជាបទមិនទទួលស្គាល់ជាសាធារណៈនូវឧក្រិដ្ឋកម្មដែលប្រព្រឹត្តឡើងក្នុងរយៈកាលនៃកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ។
ច្បាប់ដដែលបានចែងថាអ្នកប្រព្រឹត្តខុសនឹងត្រូវទទួលទោសពីប្រាំមួយខែ ដល់ពីរឆ្នាំនិងពិន័យជាប្រាក់ពី១លានដល់៤លានរៀលឬស្មើនឹងពី២៥០ដល់១.០០០ដុល្លារអាមេរិក។
ការបង្កើតច្បាប់នេះចំពេលដែលលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីហ៊ុន សែន បានធ្វើការវាយប្រហារជាច្រើនលើគណបក្សសង្គ្រោះជាតិដែលទំនងជាគណបក្សគូប្រជែងអាចមានសក្តានុពលក្នុងការបោះឆ្នោតនៅថ្ងៃទី២៨ខែកក្កដាឆ្នាំ២០១៣នេះ។
ជាងនេះទៅទៀតលោកហ៊ុន សែន បង្គាប់ឲ្យបង្កើតច្បាប់នេះក្នុងពេលដែលលោកចោទថា លោកកឹម សុខា ប្រធានស្តីទីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិបានធ្វើសេចក្តីអត្ថាធិប្បាយថាគុកទួលស្លែងគឺ«ជាគុកសិប្បនិម្មិតនិងរៀបចំដោយវៀតណាម»។ លោកហ៊ុន សែន បានហៅសេចក្តីអត្ថាធិប្បាយនោះថាជាគោលដៅទៅរកគណបក្សរបស់លោក។
លោកអ៊ូ វីរៈ យល់ថាការបង្កើតច្បាប់នេះពិតជាបានភ្ជាប់ទៅនឹងនយោបាយរបស់គណបក្សកាន់អំណាចផងនិងជាការវាយបកទៅលើលោកកឹម សុខា ជាលក្ខណៈបុគ្គលផង។
លោកនិយាយថា៖ «វាមានលក្ខណៈបុគ្គល ប៉ុន្តែវាក៏មានលក្ខណៈឃោសនាឆ្នាំ២០១៣យើងនេះដែរ។ ត្រង់ថាឥឡូវនេះហាក់ដូចជាមានការព្យាយាមបង្វែរទិសបញ្ហាជាតិ ដូចជាការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើ បញ្ហាពុករលួយ បញ្ហាផ្លូវខូច បញ្ហារំលោភដីធ្លីទៅជាបញ្ហាខ្មែរក្រហម»។
ទោះជាច្បាប់ស្តីពីការប្រឆាំងការមិនទទួលស្គាល់ឧក្រិដ្ឋកម្មដែលប្រព្រឹត្តឡើងក្នុងរយៈកាលនៃកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យត្រូវបង្កើតឡើងស្របនឹងបរិបថនៃការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្ដ្រនិងស្ថិតក្នុងបរិបថដែលមេដឹកនាំខ្មែរក្រហមកំពូលៗកំពុងស្ថិតក្រោមការកាត់ទោសអំពីឧក្រិដ្ឋកម្មដែលបានបង្កឲ្យប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរយ៉ាងតិច១,៧លាននាក់ត្រូវបានសម្លាប់និងបានស្លាប់ ប៉ុន្តែច្បាប់នេះមានសណ្ឋានកើតចេញពីការគិតយ៉ាងប្រថុចញ៉ុច និងដោយប្រតិកម្មរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីហ៊ុន សែនទៅលើគណបក្សតទល់ជាមួយគណបក្សកាន់អំណាចរបស់លោកដោយផ្តើមចេញពីចំណុចវាយប្រហារលើអ្នកនយោបាយប្រជែងតែមួយរូបគត់។ ហើយលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីធ្លាប់បានធ្វើដូចគ្នានេះកាលពីប្រាំពីរឆ្នាំមុន។
ពោលគឺនៅថ្ងៃទី១ខែកញ្ញា ឆ្នាំ ២០០៦ រដ្ឋសភាកម្ពុជាបានអនុម័តច្បាប់ស្តីពីឯកពន្ធភាពដែលដាក់ទោសដល់អ្នកដែលមានប្រពន្ធពីរ អំពើសាហាយស្មន់ និងកូនកើតអំពីការផិតក្បត់។
ក៏ប៉ុន្តែគេបានដឹងថាការអនុម័តច្បាប់នេះ ត្រូវបង្កើតឡើងបន្ទាប់ពីមានរឿងរ៉ាវជម្លោះក្នុងចំណងស្នេហារបស់អ្នកនយោបាយជាន់ខ្ពស់មួយរូបដែលបានបោះបង់ភរិយាដើមរបស់ខ្លួនចោល។ សម្ព័ន្ធភាពស្នេហាដែលគេដឹងឮសុះសាយនោះដែលធ្វើឲ្យលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីមិនពេញចិត្តនិងបានរិះគន់ខ្លាំងៗជាសាធារណៈតាមរលកធាតុអាកាស។
ប៉ុន្តែច្បាប់នោះហាក់ដូចជាមិនត្រូវគេឃើញអនុវត្តលើមនុស្សជាច្រើននោះទេក្រោយពីត្រូវបង្កើតឡើងនិងបានបញ្ចប់បញ្ហានៃអ្នកនយោបាយរូបនោះ។
លោកអ៊ូ វីរៈ ពិនិត្យមើលដំណើរការនៃការបង្កើតច្បាប់ទាំងពីរដែលលោកអះអាងថាមិនមានប្រសិទ្ធភាពក្នុងការអនុវត្តនោះទេ។
លោកន្ថែមថា៖ «ឯកពន្ធភាពគឺបង្កើតឡើងដើម្បីសំដៅលើសម្តេចក្រុមព្រះ។ហើយច្បាប់ស្តីពីការប្រឆាំងការមិនទទួលស្គាល់របបខ្មែរក្រហមនេះគឺផ្តោតទៅលើការឆ្លើយតបទៅនឹងលោកកឹម សុខា។ សុទ្ធតែរឿងនយោបាយនិងរឿងបង្វែទិសធ្វើយ៉ាងណាគាបសង្កត់អ្នកនយោបាយប្រឆាំង»។
ផ្ទុយទៅវិញលោកឈាង វុន តំណាងរាស្ដ្រពីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជានិងជាប្រធានគណៈកម្មការការបរទេសនៃរដ្ឋសភាបានឆ្លើយទៅនឹងសំណួររបស់វីអូអេសំឡេងសហរដ្ឋអាមេរិកខេមរភាសាក្នុងសន្និសីទកាសែតកាលពីព្រឹកថ្ងៃច័ន្ទថាច្បាប់នេះមិនសំដៅលើលោកកឹម សុខានោះទេ។
លោកនិយាយថា៖ «មិនមែនធ្វើដើម្បីចាប់ចងឬចោទប្រកាន់ឯកឧត្តមកឹម សុខាទេ។ នៅក្នុងច្បាប់នោះបើយើងមើលឃ្លាឃ្លោងអត់មានពាក់ពន្ធ័នឹងកឹម សុខានិយាយម៉ាបន្តិច។ហើយឈ្មោះថាគុកទួលស្លែងមួយអត់មាននិយាយផង។ យើងនិយាយជារួម ជាទូទៅសម្រាប់អនុវត្ត»។
ប្រទេសកម្ពុជាគឺជាប្រទេសមួយដែលត្រូវរិះគន់ថាមានប្រព័ន្ធច្បាប់ខ្វះខាតនិងមានការអនុវត្តច្បាប់ទន់ខ្សោយ។ សហគមន៍អន្តរជាតិបានលើកទឹកចិត្តឲ្យកម្ពុជាបង្កើតច្បាប់ចាំបាច់ជាច្រើនដែលចាំបាច់សម្រាប់អនុវត្តបន្ទាន់ដូចជាច្បាប់ស្តីពីលក្ខន្តិកៈចៅក្រម ច្បាប់ស្តីពីវិសោធនកម្មឧត្តមក្រុមប្រឹក្សានៃអង្គចៅក្រម ច្បាប់ស្តីពីសិទ្ធិទទួលព័ត៌មាន ច្បាប់ស្តីពីហិរញ្ញវត្ថុគណបក្សនយោបាយជាដើម។
ក្នុងចំណោមច្បាប់ទាំងនោះមានច្បាប់មួយចំនួនដែលរដ្ឋាភិបាលបានសន្យាក្នុងការបង្កើតឲ្យចេញជារូបរាងចាប់តាំងពីក្រោមដប់ឆ្នាំរហូតដល់រយៈពេល១៥ឆ្នាំទៅហើយ។ ប៉ុន្តែសេចក្តីព្រាងច្បាប់ដែលពាក់ព័ន្ធបញ្ហាទាំងនោះនៅតែស្ថិតក្រោមដៃរដ្ឋាភិបាលនៅឡើយ។
ទាំងលោកអ៊ូ វីរៈ ទាំងលោកសុខ សំអឿន សាស្ដ្រាចារ្យច្បាប់មួយរូបនិងជានាយកអង្គការក្រុមអ្នកច្បាប់ការពារសិទ្ធិកម្ពុជាលើកឡើងថាច្បាប់ខាងលើនឹងជួយឲ្យប្រព័ន្ធតុលាការកម្ពុជាក្លាយជាស្ថាប័នឯករាជ្យពីនយោបាយនិងជួយដល់ការកសាងសង្គមប្រជាធិបតេយ្យមួយល្អប្រសើរ។
លោកសុខ សំអឿន មានប្រសាសន៍ថា ច្បាប់ស្តីពីការប្រឆាំងការមិនទទួលស្គាល់ឧក្រិដ្ឋកម្មដែលប្រព្រឹត្តឡើងក្នុងរយៈកាលនៃកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យមិនមានភាពចាំបាច់ក្នុងពេលនេះទេ។
លោកនិយាយថា៖ «បើនិយាយចាំបាច់ដូចជាមិនចាំបាច់អីទេ»។
ដោយឡែកលោកឈាង វុន គិតថាច្បាប់ស្តីពីការប្រឆាំងការមិនទទួលស្គាល់ឧក្រិដ្ឋកម្មដែលប្រព្រឹត្តឡើងក្នុងរយៈកាលនៃកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យនឹងត្រូវអនុវត្តពេញលេញនិងទូលំទូលាយ។
លោកពន្យល់ថា៖ «នៅពេលដែលមនុស្សម្នាក់និយាយជាសាធារណៈឬផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានជាសាធារណៈដែលថាមិនមានឬបដិសេធអំពើប្រល័យពូជសាសន៍ អំពើប្រឆាំងមនុស្សជាតិ។ល។ និង។ល។បើនិយាយឲ្យចំគឺឧក្រិដ្ឋកម្មដែលប្រព្រឹត្តនៅក្នុងរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យគឺសុទ្ធតែជាប់តាមច្បាប់នេះទាំងអស់»។
យ៉ាងណាក៏ដោយលោកសុន ឆ័យ តំណាងរាស្ដ្រគណបក្សសម រង្ស៊ី ដែលត្រូវបានបណ្តេញពីក្របខណ្ឌជាមួយតំណាងរាស្ដ្រគណបក្សជំទាស់២៦រូបផ្សេងទៀតកាលពីសប្តាហ៍មុនមានប្រសាសន៍ថាច្បាប់ខាងលើនេះមិនមានសុពលភាពនោះទេដោយសារតែមិនមានកូរ៉ុមពីតំណាងរាស្ដ្រជំទាស់ហើយគណបក្សជំទាស់មិនទទួលស្គាល់ច្បាប់នេះទេ៕
កាលពីថ្ងៃសុក្រសប្តាហ៍មុនរដ្ឋសភាកម្ពុជាបានអនុម័តសេចក្តីស្នើច្បាប់ស្តីពីការប្រឆាំងការមិនទទួលស្គាល់ឧក្រិដ្ឋកម្មដែលប្រព្រឹត្តឡើងក្នុងរយៈកាលនៃកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យគឺ១២ថ្ងៃបន្ទាប់ពីលោកប្រមុខរដ្ឋាភិបាលដែលតំណាងអំណាចនីតិប្រតិបត្តិបានបញ្ជាទៅសមាជិកសភាគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជានិងគណបក្សហ៊្វុនស៊ីនប៉ិចឲ្យធ្វើសេចក្តីស្នើច្បាប់នេះ។
សម្រាប់លោកអ៊ូ វីរៈ នាយកមជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជាច្បាប់នេះនឹងក្លាយជាឧបករណ៍បំបិទមាត់ការពិភាក្សាលើរបបប្រល័យពូជសាសន៍របស់ពួកខ្មែរក្រហមដោយសេរី។
លោកនិយាយថា៖ «ខ្ញុំមើលទៅវាជាឧបករណ៍មួយក្នុងការរារាំងការជជែកគ្នានៃប្រវត្តិសាស្ត្រមួយហ្នឹងហើយបើជជែកគ្នាដោយមានការភ័យខ្លាចយើងមិនអាចឈានទៅរកការបង្រួបបង្រួមជាតិបានទេ»។
ច្បាប់ស្តីពីការប្រឆាំងការមិនទទួលស្គាល់ឧក្រិដ្ឋកម្មដែលប្រព្រឹត្តឡើងក្នុងរយៈកាលនៃកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យដែលត្រូវបង្កើតឡើងដោយតក់ក្រហល់ មានកម្រាស់ពីរទំព័រនិងប្រាំមាត្រា។ មួយវិញទៀតមាត្រាដែលចែងពីទោសទណ្ឌមានតែបីមាត្រាតែប៉ុណ្ណោះ។
មាត្រា២ចែងថារាល់ការមិនទទួលស្គាល់ឬការសម្រាល ឬការបដិសេធឬការជំទាស់អតិ្ថភាពនៃឧក្រិដ្ឋកម្មឬការលើកតម្កើងឧក្រិដ្ឋកម្មដែលប្រព្រឹត្តឡើងក្នុងរយៈពេលនៃកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យដែលត្រូវបានទទួលស្គាល់ដោយច្បាប់ ឬដោយសេចក្តីសម្រេចជាស្ថាពររបស់តុលាការដែលមានអនុភាពអនុវត្តនៅលើទឹកដីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាគឺជាបទមិនទទួលស្គាល់ជាសាធារណៈនូវឧក្រិដ្ឋកម្មដែលប្រព្រឹត្តឡើងក្នុងរយៈកាលនៃកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ។
ច្បាប់ដដែលបានចែងថាអ្នកប្រព្រឹត្តខុសនឹងត្រូវទទួលទោសពីប្រាំមួយខែ ដល់ពីរឆ្នាំនិងពិន័យជាប្រាក់ពី១លានដល់៤លានរៀលឬស្មើនឹងពី២៥០ដល់១.០០០ដុល្លារអាមេរិក។
ការបង្កើតច្បាប់នេះចំពេលដែលលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីហ៊ុន សែន បានធ្វើការវាយប្រហារជាច្រើនលើគណបក្សសង្គ្រោះជាតិដែលទំនងជាគណបក្សគូប្រជែងអាចមានសក្តានុពលក្នុងការបោះឆ្នោតនៅថ្ងៃទី២៨ខែកក្កដាឆ្នាំ២០១៣នេះ។
ជាងនេះទៅទៀតលោកហ៊ុន សែន បង្គាប់ឲ្យបង្កើតច្បាប់នេះក្នុងពេលដែលលោកចោទថា លោកកឹម សុខា ប្រធានស្តីទីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិបានធ្វើសេចក្តីអត្ថាធិប្បាយថាគុកទួលស្លែងគឺ«ជាគុកសិប្បនិម្មិតនិងរៀបចំដោយវៀតណាម»។ លោកហ៊ុន សែន បានហៅសេចក្តីអត្ថាធិប្បាយនោះថាជាគោលដៅទៅរកគណបក្សរបស់លោក។
លោកអ៊ូ វីរៈ យល់ថាការបង្កើតច្បាប់នេះពិតជាបានភ្ជាប់ទៅនឹងនយោបាយរបស់គណបក្សកាន់អំណាចផងនិងជាការវាយបកទៅលើលោកកឹម សុខា ជាលក្ខណៈបុគ្គលផង។
លោកនិយាយថា៖ «វាមានលក្ខណៈបុគ្គល ប៉ុន្តែវាក៏មានលក្ខណៈឃោសនាឆ្នាំ២០១៣យើងនេះដែរ។ ត្រង់ថាឥឡូវនេះហាក់ដូចជាមានការព្យាយាមបង្វែរទិសបញ្ហាជាតិ ដូចជាការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើ បញ្ហាពុករលួយ បញ្ហាផ្លូវខូច បញ្ហារំលោភដីធ្លីទៅជាបញ្ហាខ្មែរក្រហម»។
ទោះជាច្បាប់ស្តីពីការប្រឆាំងការមិនទទួលស្គាល់ឧក្រិដ្ឋកម្មដែលប្រព្រឹត្តឡើងក្នុងរយៈកាលនៃកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យត្រូវបង្កើតឡើងស្របនឹងបរិបថនៃការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្ដ្រនិងស្ថិតក្នុងបរិបថដែលមេដឹកនាំខ្មែរក្រហមកំពូលៗកំពុងស្ថិតក្រោមការកាត់ទោសអំពីឧក្រិដ្ឋកម្មដែលបានបង្កឲ្យប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរយ៉ាងតិច១,៧លាននាក់ត្រូវបានសម្លាប់និងបានស្លាប់ ប៉ុន្តែច្បាប់នេះមានសណ្ឋានកើតចេញពីការគិតយ៉ាងប្រថុចញ៉ុច និងដោយប្រតិកម្មរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីហ៊ុន សែនទៅលើគណបក្សតទល់ជាមួយគណបក្សកាន់អំណាចរបស់លោកដោយផ្តើមចេញពីចំណុចវាយប្រហារលើអ្នកនយោបាយប្រជែងតែមួយរូបគត់។ ហើយលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីធ្លាប់បានធ្វើដូចគ្នានេះកាលពីប្រាំពីរឆ្នាំមុន។
ពោលគឺនៅថ្ងៃទី១ខែកញ្ញា ឆ្នាំ ២០០៦ រដ្ឋសភាកម្ពុជាបានអនុម័តច្បាប់ស្តីពីឯកពន្ធភាពដែលដាក់ទោសដល់អ្នកដែលមានប្រពន្ធពីរ អំពើសាហាយស្មន់ និងកូនកើតអំពីការផិតក្បត់។
ក៏ប៉ុន្តែគេបានដឹងថាការអនុម័តច្បាប់នេះ ត្រូវបង្កើតឡើងបន្ទាប់ពីមានរឿងរ៉ាវជម្លោះក្នុងចំណងស្នេហារបស់អ្នកនយោបាយជាន់ខ្ពស់មួយរូបដែលបានបោះបង់ភរិយាដើមរបស់ខ្លួនចោល។ សម្ព័ន្ធភាពស្នេហាដែលគេដឹងឮសុះសាយនោះដែលធ្វើឲ្យលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីមិនពេញចិត្តនិងបានរិះគន់ខ្លាំងៗជាសាធារណៈតាមរលកធាតុអាកាស។
ប៉ុន្តែច្បាប់នោះហាក់ដូចជាមិនត្រូវគេឃើញអនុវត្តលើមនុស្សជាច្រើននោះទេក្រោយពីត្រូវបង្កើតឡើងនិងបានបញ្ចប់បញ្ហានៃអ្នកនយោបាយរូបនោះ។
លោកអ៊ូ វីរៈ ពិនិត្យមើលដំណើរការនៃការបង្កើតច្បាប់ទាំងពីរដែលលោកអះអាងថាមិនមានប្រសិទ្ធភាពក្នុងការអនុវត្តនោះទេ។
លោកន្ថែមថា៖ «ឯកពន្ធភាពគឺបង្កើតឡើងដើម្បីសំដៅលើសម្តេចក្រុមព្រះ។ហើយច្បាប់ស្តីពីការប្រឆាំងការមិនទទួលស្គាល់របបខ្មែរក្រហមនេះគឺផ្តោតទៅលើការឆ្លើយតបទៅនឹងលោកកឹម សុខា។ សុទ្ធតែរឿងនយោបាយនិងរឿងបង្វែទិសធ្វើយ៉ាងណាគាបសង្កត់អ្នកនយោបាយប្រឆាំង»។
ផ្ទុយទៅវិញលោកឈាង វុន តំណាងរាស្ដ្រពីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជានិងជាប្រធានគណៈកម្មការការបរទេសនៃរដ្ឋសភាបានឆ្លើយទៅនឹងសំណួររបស់វីអូអេសំឡេងសហរដ្ឋអាមេរិកខេមរភាសាក្នុងសន្និសីទកាសែតកាលពីព្រឹកថ្ងៃច័ន្ទថាច្បាប់នេះមិនសំដៅលើលោកកឹម សុខានោះទេ។
លោកនិយាយថា៖ «មិនមែនធ្វើដើម្បីចាប់ចងឬចោទប្រកាន់ឯកឧត្តមកឹម សុខាទេ។ នៅក្នុងច្បាប់នោះបើយើងមើលឃ្លាឃ្លោងអត់មានពាក់ពន្ធ័នឹងកឹម សុខានិយាយម៉ាបន្តិច។ហើយឈ្មោះថាគុកទួលស្លែងមួយអត់មាននិយាយផង។ យើងនិយាយជារួម ជាទូទៅសម្រាប់អនុវត្ត»។
ប្រទេសកម្ពុជាគឺជាប្រទេសមួយដែលត្រូវរិះគន់ថាមានប្រព័ន្ធច្បាប់ខ្វះខាតនិងមានការអនុវត្តច្បាប់ទន់ខ្សោយ។ សហគមន៍អន្តរជាតិបានលើកទឹកចិត្តឲ្យកម្ពុជាបង្កើតច្បាប់ចាំបាច់ជាច្រើនដែលចាំបាច់សម្រាប់អនុវត្តបន្ទាន់ដូចជាច្បាប់ស្តីពីលក្ខន្តិកៈចៅក្រម ច្បាប់ស្តីពីវិសោធនកម្មឧត្តមក្រុមប្រឹក្សានៃអង្គចៅក្រម ច្បាប់ស្តីពីសិទ្ធិទទួលព័ត៌មាន ច្បាប់ស្តីពីហិរញ្ញវត្ថុគណបក្សនយោបាយជាដើម។
ក្នុងចំណោមច្បាប់ទាំងនោះមានច្បាប់មួយចំនួនដែលរដ្ឋាភិបាលបានសន្យាក្នុងការបង្កើតឲ្យចេញជារូបរាងចាប់តាំងពីក្រោមដប់ឆ្នាំរហូតដល់រយៈពេល១៥ឆ្នាំទៅហើយ។ ប៉ុន្តែសេចក្តីព្រាងច្បាប់ដែលពាក់ព័ន្ធបញ្ហាទាំងនោះនៅតែស្ថិតក្រោមដៃរដ្ឋាភិបាលនៅឡើយ។
ទាំងលោកអ៊ូ វីរៈ ទាំងលោកសុខ សំអឿន សាស្ដ្រាចារ្យច្បាប់មួយរូបនិងជានាយកអង្គការក្រុមអ្នកច្បាប់ការពារសិទ្ធិកម្ពុជាលើកឡើងថាច្បាប់ខាងលើនឹងជួយឲ្យប្រព័ន្ធតុលាការកម្ពុជាក្លាយជាស្ថាប័នឯករាជ្យពីនយោបាយនិងជួយដល់ការកសាងសង្គមប្រជាធិបតេយ្យមួយល្អប្រសើរ។
លោកសុខ សំអឿន មានប្រសាសន៍ថា ច្បាប់ស្តីពីការប្រឆាំងការមិនទទួលស្គាល់ឧក្រិដ្ឋកម្មដែលប្រព្រឹត្តឡើងក្នុងរយៈកាលនៃកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យមិនមានភាពចាំបាច់ក្នុងពេលនេះទេ។
លោកនិយាយថា៖ «បើនិយាយចាំបាច់ដូចជាមិនចាំបាច់អីទេ»។
ដោយឡែកលោកឈាង វុន គិតថាច្បាប់ស្តីពីការប្រឆាំងការមិនទទួលស្គាល់ឧក្រិដ្ឋកម្មដែលប្រព្រឹត្តឡើងក្នុងរយៈកាលនៃកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យនឹងត្រូវអនុវត្តពេញលេញនិងទូលំទូលាយ។
លោកពន្យល់ថា៖ «នៅពេលដែលមនុស្សម្នាក់និយាយជាសាធារណៈឬផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មានជាសាធារណៈដែលថាមិនមានឬបដិសេធអំពើប្រល័យពូជសាសន៍ អំពើប្រឆាំងមនុស្សជាតិ។ល។ និង។ល។បើនិយាយឲ្យចំគឺឧក្រិដ្ឋកម្មដែលប្រព្រឹត្តនៅក្នុងរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យគឺសុទ្ធតែជាប់តាមច្បាប់នេះទាំងអស់»។
យ៉ាងណាក៏ដោយលោកសុន ឆ័យ តំណាងរាស្ដ្រគណបក្សសម រង្ស៊ី ដែលត្រូវបានបណ្តេញពីក្របខណ្ឌជាមួយតំណាងរាស្ដ្រគណបក្សជំទាស់២៦រូបផ្សេងទៀតកាលពីសប្តាហ៍មុនមានប្រសាសន៍ថាច្បាប់ខាងលើនេះមិនមានសុពលភាពនោះទេដោយសារតែមិនមានកូរ៉ុមពីតំណាងរាស្ដ្រជំទាស់ហើយគណបក្សជំទាស់មិនទទួលស្គាល់ច្បាប់នេះទេ៕
