គម្រប់ពេលពីរសប្ដាហ៍មកហើយ ក្រោយពីមានរបាយការណ៍នៃការចាប់ពង្រត់លោក Wanchalearm Satsaksit សកម្មជនអាវក្រហមថៃពីទីតាំងក្បែរខុនដូរបស់លោក ក្នុងរាជធានីភ្នំពេញនោះ មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ទទួលបន្ទុកផ្នែកសន្ដិសុខរបស់កម្ពុជា នៅតែមិនអាចផ្ទៀងផ្ទាត់រកឃើញតម្រុយអ្វីឈានទៅបញ្ជាក់ពីការបាត់ខ្លួន និងស្វះស្វែងរករូបលោកនៅឡើយទេ។
សាក្សីដែលបានអះអាងថាឃើញករណីចាប់ពង្រត់នេះក្រុមគ្រួសារ និងអង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្ស (Human Rights Watch) បានលើកឡើងថា លោក Wanchalearm Satsaksit បានរត់គេចចេញពីប្រទេសថៃមករស់នៅក្នុងខុនដូ «វិមានមេគង្គ» ក្នុងខណ្ឌជ្រោយចង្វារ តាំងពីឆ្នាំ ២០១៤ មក ដើម្បីគេចពីការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញផ្នែកនយោបាយពីរបបយោធាថៃ។
អ្នកដែលអះអាងថាបានឃើញហេតុការណ៍ បានប្រាប់ VOA ភ្លាមៗក្រោយពេលកើតហេតុថា ពួកគេបានឃើញលោក Wanchalearm Satsaksit ដែលពាក់អាវផ្កាស្លៀកខោខ្លីត្រូវបានជនមិនស្គាល់មុខបីនាក់វាយដំ និងចាប់បញ្ចូលរថយន្ត ខណៈលោកកំពុងអង្គុយទិញប្រហិតទ ទួលទាននៅមុខខុនដូរបស់លោក កាលពីអំឡុងម៉ោង ៤ រសៀល ថ្ងៃទី៤ ខែមិថុនា។
លោក ខៀវ សុភ័គ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងមហាផ្ទៃកម្ពុជា បានឱ្យដឹងកាលពីព្រឹកថ្ងៃសុក្រនេះថា សមត្ថកិច្ចបានរកឃើញថា ទិដ្ឋាការ (Visa) រស់នៅកម្ពុជារបស់លោក Wanchalearm Satsaksit បានផុតកំណត់ តាំងពីឆ្នាំ ២០១៧ និងមិនបានសុំពន្យារថ្មីទេ ហើយទីស្ថានខុនដូដែលសមត្ថកិច្ចបានសាកសួរ ក៏មិនបានបង្ហាញថា មានឈ្មោះលោករស់នៅដែរ។
លោកបានប្រាប់ VOA តាមទូរស័ព្ទថា៖ «អត់មានតម្រុយថ្មីអីទេ ដល់តែអ្នកខុនដូថាអត់មាននៅក្នុងបញ្ជី។ សំខាន់ថាអត់មាននៅក្នុងបញ្ជីហើយ ទៅរកឯណាទៅ?»
មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ក្រសួងមហាផ្ទៃរូបនេះបានបន្ថែមថា ការស៊ើបអង្កេតរបស់សមត្ថកិច្ចកម្ពុជាក៏មិនអាចកំណត់រកឃើញអត្តសញ្ញាណ និងទីតាំងទិសដៅនៃរថយន្តម៉ាក Toyota Highlander ពណ៌ក្រម៉ៅដែលកាមេរ៉ាសុវត្ថិភាពថ តបាននៅក្បែរទីតាំងខុនដូ ក្នុងខណ្ឌជ្រោយចង្វារ រាជធានីភ្នំពេញ នោះនៅឡើយ។
លោកបានប្រាប់ VOA ថា៖«អ៊ីចឹងយើងសន្និដ្ឋានបានថា មនុស្សនេះ [Wanchalearm Satsaksit] មិនដឹងបាត់ពីថ្ងៃណាឆ្នាំណា ឬក៏យ៉ាងណា។ ប៉ុន្តែទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ អគ្គស្នងការដ្ឋាននគរបាលជាតិ និងក្រសួងមហាផ្ទៃនៅតែស្វាគមន៍ចំពោះរាល់សាក្សី ឬក៏ព័ត៌មានទាំងឡាយណា ដែលបញ្ជាក់អំពីការពិតនេះ។ តើឈ្មោះនេះនៅទីណា»។
សេចក្ដីសន្និដ្ឋាននេះត្រូវបានបញ្ជូនជាដំណឹងត្រឡប់ទៅវិញស្ថានទូត និងរដ្ឋាភិបាលថៃរួចហើយ តែលោក ខៀវ សុភ័គ មិនបានបញ្ជាក់ថាត្រូវបានបញ្ជូនតាំងពីថ្ងៃណានោះទេ។ លោកបានបន្ថែមថាព័ត៌មានពីការសាកសួរសាក្សីដែលលោកមិនបញ្ជាក់ចំនួន និងអត្តសញ្ញាណនោះ មិនទាន់អាចបញ្ជាក់អំពីករណីចាប់ពង្រត់ និងបាត់ខ្លួននេះបាននៅឡើយទេ។
រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងមហាផ្ទៃរូបនេះបានប្រកាសថា អ្នកដែលមានដឹងដំណឹង ឬមានតម្រុយអំពីករណីចាប់ពង្រត់ និងបាត់ខ្លួននោះ អាចចូលមកផ្ដល់ព័ត៌មានបង្ហាញខ្លួនប្រាប់សមត្ថកិច្ចនៅរាល់ប៉ុស្ដិ៍ ឬការិយាល័យនគរបាលដែលនៅជិត ឬ «បើសិនជាចាំបាច់ អញ្ជើញមកអគ្គស្នងការដ្ឋាននគរបាលជាតិ ដើម្បីរាយការណ៍ផ្ទាល់តែម្ដង»។
ករណីនៃការបាត់ខ្លួនលោក Wanchalearm Satsaksit ក្នុងពេលពីរសប្ដាហ៍នេះ ក៏ត្រូវបានគណៈកម្មាធិការទទួលបន្ទុកកិច្ចការនៃការបាត់ខ្លួនដោយបង្ខំរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ លើកសំណើកាលពីថ្ងៃទី១០ ខែមិថុនា សុំការបំភ្លឺនិងការស្រាវជ្រាវពីរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាផងដែរ។
អ្នកស្រី Vivian Kwok អ្នកនាំពាក្យនៃការិយាល័យឧត្ដមស្នងការ អ.ស.ប. ទទួលបន្ទុកសិទ្ធិមនុស្សបានបញ្ជាក់ប្រាប់ VOA ថា សំណុំរឿងលោក Wanchalearm Satsaksit ពិតជាត្រូវបានចុះបញ្ជីជា «ករណីបន្ទាន់» ដែលតម្រូវឱ្យរដ្ឋភាគី «ស៊ើបអង្កេត...កំណត់ទីតាំងនិងស្វែងរក» អ្នកដែលបានបាត់ខ្លួនដោយបង្ខំ។ អ្នកស្រីបដិសេធមិនអត្ថាធិប្បាយបន្ត។
លោក ខៀវ សុភ័គ បានអះអាងថាចម្លើយតបទៅ អ.ស.ប. ក៏នឹងមិនមានអ្វីខុសប្លែកពីចម្លើយផ្ញើជូនស្ថានទូតថៃនោះដែរ។ ក្រសួងការបរទេសថៃនៅបាងកក មិនបានឆ្លើយតបនឹងសារអេឡិចត្រូនិក របស់ VOA ស្នើសុំការបំភ្លឺទេ គិតត្រឹមល្ងាចថ្ងៃសុក្រនេះ។
លោក Phil Robertson អនុប្រធានផ្នែកកិច្ចការតំបន់អាស៊ីនៃក្រុមឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្ស (Human Rights Watch) ប្រាប់ VOA ថា បើសិនជារថយន្តក្នុងរូបភាពពិតជាពាក់ស្លាកលេខក្លែងក្លាយ ដែលមិនឃើញមានក្នុងបញ្ជីមែននោះ នោះកិច្ចប្រឹងប្រែងស៊ើបអង្កេតគួរតែត្រូវបង្កើនសន្ទុះទ្វេដងថា អ្នកណាកំពុងប្រើលេខនេះ។ លោកបន្ថែមថាកាមេរ៉ាសុវត្ថិភាពរាប់រយកន្លែងក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញ គួរតែត្រូវបានត្រួតពិនិត្យតាមដានដំណើរទិសដៅរថយន្តនោះចេញពីណាទៅណា។
លោក Phil Robertson បានរិះគន់ចំណាត់ការរបស់ក្រសួងមហាផ្ទៃកម្ពុជាថា ជា «ទង្វើព្យាយាមបិទបាំង» (Cover-Up) ហើយដែលតាំងពីដើមដំបូងមក «ពិតជាមិនដែល» ចង់ស៊ើបអង្កេតរឿងនេះនោះទេ។
សកម្មជនការពារសិទ្ធិមនុស្សរូបនេះបានប្រាប់ VOA តាមសារអេឡិចត្រូនិក កាលពីថ្ងៃសុក្រថា៖ «ការស៊ើបអង្កេតនេះគ្រាន់តែជាឆាកកំប្លែង។ ពួកគេ (អាជ្ញាធរកម្ពុជា) គ្រាន់តែចង់រកលេស ដើម្បីបិទបញ្ចប់រឿងនេះឱ្យផុតលឿនបំផុត តាមដែលអាចធ្វើបាន ហើយអាចដើរចេញដោះខ្លួនគេពីសំណុំរឿងនេះ»។
កាលពីឆ្នាំ២០១៩ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាធ្លាប់រងសម្ពាធម្ដងរួចមកហើយ បន្ទាប់ពីមានសេចក្ដីរាយការណ៍របស់កាសែតហុងកុង The South China Morning Post ថា អតីតនាយករដ្ឋមន្ត្រីថៃ លោកស្រី Yingluck Shinawatra បានគេចខ្លួនចេញពីការធ្វើទុក្ខតាមផ្លូវច្បាប់មានចរិតនយោបាយ នៅប្រទេសថៃ ឆ្លងកាត់ប្រទេសកម្ពុជា និងកាន់លិខិតឆ្លងដែនកម្ពុជាទៀតផង។
ទោះមិនបានបញ្ជាក់សុក្រឹតភាពនៃសេចក្ដីរាយការណ៍ខាងលើ កាលពីឆ្នាំ២០១៩ ដដែល រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានចាត់វិធានការបញ្ឈប់ការចេញលិខិតឆ្លងដែនផ្លូវការ និងការទូតដល់បណ្ដាទីប្រឹក្សា និងជំនួយការរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដែលមានសញ្ជាតិបរទេស។
កាលពីឆ្នាំ២០១៧ ព្រឹត្តិប័ត្របោះពុម្ពផ្សាយឈ្មោះ The Southeast Asia Globe ធ្លាប់បានរាយការណ៍ថា មានសមាជិកសកម្មជនអាវក្រហមថៃមួយចំនួនដែលស្មោះស្ម័គ្រ និងមានសមានចិត្តជាមួយនឹងអតីតនាយករដ្ឋមន្ត្រីថៃ Thaksin Shinawatra បានភៀសខ្លួនមកជ្រកកោននៅប្រទេសកម្ពុជា ព្រោះលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន មានមិត្តភាពកម្រិតបុគ្គលជាមួយនឹងលោក Thaksin Shinawatra។
អំឡុងមានបញ្ហាប្រឈមមុខគ្នាដោយប្រដាប់អាវុធ នៅតំបន់ក្បែរប្រាសាទព្រះវិហារ កាលពីមួយទសវត្សរ៍មុន លោក Thaksin Shinawatra ត្រូវបានតែងតាំងជាទីប្រឹក្សាសេដ្ឋកិច្ចរបស់រដ្ឋាភិបាលលោក ហ៊ុន សែន ដែលជាកាយវិការនាំឱ្យក្រុមរដ្ឋាភិបាលបដិបក្ខរបស់លោក នៅក្រុងបាងកក ដឹកនាំដោយលោក Abhisit Vejjajiva ខឹងសម្បារជាខ្លាំង។
លោក Thaksin Shinawatra ខ្លួនឯងនាគ្រានោះក៏ត្រូវបានផ្ដល់ការអនុញ្ញាតឱ្យចេញចូលប្រទេសកម្ពុជា និងធ្លាប់ជួបជុំក្រុមអាវក្រហមរាប់ម៉ឺននាក់ ដែលឆ្លងពីថៃមកជំនុំលេងបុណ្យចូលឆ្នាំ នៅខេត្តសៀមរាប កាលពីឆ្នាំ ២០១២ ថែមទៀតផង។ នៅឆ្នាំ ២០១៣ កូនស្រីលោកអតីតនាយករដ្ឋមន្ត្រីថៃ Somchai Wongsawat ដែលត្រូវជាក្មួយស្រីបង្កើតរបស់លោក Thaksin បានរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ជាមួយនឹងកូនប្រុសលោក សៀង ណាំ មនុស្សដ៏មានឥទ្ធិពលប្រចាំខេត្តសៀមរាប ជំនិតនឹងលោក ហ៊ុន សែន។
តែក្រោយពីរដ្ឋប្រហារយោធា ឆ្នាំ ២០១៤ នៅបាងកក ទម្លាក់រដ្ឋាភិបាលបក្ស Pheu Thai ដែលមានលោក Thaksin Shinawatra នៅពីក្រោយនោះ រដ្ឋាភិបាលទីក្រុងភ្នំពេញបន្តិចម្ដងៗ បានកសាងទំនាក់ទំនងយ៉ាងសកម្មជាមួយនឹងរដ្ឋាភិបាលយោធាថៃ ដែលស្និទ្ធនឹងព្រះបរមរាជវាំង និងយោធាថៃ។
ក្រុមការពារសិទ្ធិមនុស្សបានរាយការណ៍អំពីករណីដែលរដ្ឋាភិបាលថៃបានជួយចាប់បញ្ជូនមកវិញនូវសកម្មជនកម្ពុជា ដែលរត់ភៀសខ្លួនពីការតាមចាប់ចងនៅកម្ពុជា រួមមានលោក រ៉ាត់ រ័ត្នមុនី អ្នកបកប្រែនៃភាពយន្តឯកសារដ៏ចម្រូងចម្រាសរបស់ទូរទស្សន៍រដ្ឋរុស្ស៊ី RT និងមេដឹកនាំសហជីពអ្នកស្រី សម សុខា ជាដើម។
រដ្ឋាភិបាលលោក Prayut Chan-o-cha កាលពីខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៩កន្លងទៅ ក៏បានបដិសេធមិនឱ្យលោក សម រង្ស៊ី មេដឹកនាំបក្សជំទាស់នៅកម្ពុជា ចូលសំចតនៅប្រទេសថៃ ដើម្បីឆ្លងចូលមកកាន់ប្រទេសកម្ពុជាវិញដែរ៕
