ថ្ងៃទី២៦ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០០៤ មានការរញ្ជួយផែនដីដ៏ខ្លាំងមួយនៅក្នុងមហាសមុទ្រឥណ្ឌា ដែលបណ្តាលឲ្យអ័ក្សរបស់ផែនដីរញ្ជួយកក្រើកពីរបីសង់ទីម៉ែត្រ។ឆ្នេរសមុទ្រនៅកោះស៊ូម៉ាត្រា (Sumatra) ត្រូវបានអន្តរាយដោយសារព្យុះរលកយក្ស ស៊ូណាមិ (Tsunami)។ មួយទសវត្សរ៍ក្រោយមក លោក ស្ទៀវ ហឺម៉ាន់ (Steve Herman) អ្នកយកការណ៍ព័ត៌មាន វីអូអេ រាយការណ៍ពីខេត្ត ប៉េនដា អាជេ (Banda Aceh) ប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ី កន្លែងដែលទោះបីជានៅមានសេសសល់ភស្តុតាងបន្តិចបន្តួចពីការបំផ្លិចបំផ្លាញជាក់ស្តែងនោះក្តី ស្លាកស្នាមក្នុងចិត្តនៅក្នុងចំណោមអ្នកនៅរស់ជីវិតនៅតែមានជាប់ជានិច្ច។
មានវិមានជាច្រើន កន្លែងកប់ខ្មោចនិងផ្នូរខ្មោចដែលមានទ្រង់ទ្រាយធំនៅពាសពេញខេត្ត Aceh ដែលជាកន្លែងនៅជិតចំណុចជិតបំផុតនៅលើដី ទៅនឹងកន្លែងរញ្ជួយផែនដីនៅខាងក្រោមសមុទ្រកម្រិត៩ដែលនាំឲ្យមានព្យុះរលកយក្សស៊ូណាមិ។ ឥណ្ឌូនេស៊ីបានរងគ្រោះខ្លាំងដោយមានចំនួនអ្នករងរបួសនិងអ្នកស្លាប់ច្រើនជាងគេក្នុងចំណោមប្រទេស១៣ដែលរងការប៉ះពាល់ដោយគ្រោះមហន្តរាយ ដែលបានសម្លាប់មនុស្សជិត២៥ម៉ឺននាក់ ហើយមួយភាគបីនៃអ្នកស្លាប់គឺកុមារ និងបន្សល់ទុកអ្នកគ្មានផ្ទះសម្បែងជិតប្រាំលាននាក់ទៀត។
កញ្ញា សាលមី ហាឌីយ៉ានទី (Salmi Hardiyanti) បានបាត់បង់សាច់ញាតិអស់២៣នាក់។ ដូចជាករណីនៃជនរងគ្រោះដទៃទៀតច្រើនម៉ឺននាក់ សាកសពសាច់ញាតិរបស់ពួកគេមិនបានរកឃើញសោះឡើយ។នាងបាននិយាយថា«ខ្ញុំព្យាយាមទៅរកមើលនៅគ្រប់ផ្នូរធំៗនៅក្នុងខេត្ត Banda Aceh ដើម្បីបួងសួងឲ្យពួកគេ»។
ភរិយារបស់លោក សាមុល ប៉ារី (Samsul Bahri) ដែលនៅផ្ទះចម្ងាយតែ២០ម៉ែត្រពីមាត់សមុទ្រ ជាអ្នកសា្លប់ម្នាក់ក្នុងចំណោមអ្នកស្លាប់ភ្លាមៗដោយគ្រោះមហន្តរាយ។ក្រុមសង្គ្រោះមួយបានជួយសង់ផ្ទះឲ្យលោកឡើងវិញនៅក្នុងកន្លែងដដែល។
លោកសាមុលបានមានប្រសាសន៍ថា «ខ្ញុំមិនមានលទ្ធភាពទៅរស់នៅនៅទីណាផ្សេងទៀតបានទេ។ ដូច្នេះខ្ញុំត្រូវត្រឡប់មកទីនេះវិញ ទោះបីជាខ្ញុំខ្លាចក៏ដោយ»។
កោះដែលមានប្រវែងបីគីឡូម៉ែត្រ មានបូជនីយដ្ឋានមួយដែលជាសក្ខីភាពនៃអនុភាពរបស់រលកយក្សស៊ូណាមិ នៅក្នុងភូមិដែលវិនាសនេះ។ សក្ខីភាពនោះ គឺនាវាមួយចំណុះ២,៧០០តោន បណ្តោយ៦៩ម៉ែត្រ ទទឹង១៩ម៉ែត្រ ដែលបង្កើតអគ្គិសនីនៅឆ្ងាយពីច្រាំងសមុទ្រ។ រលកយក្សស៊ូណាមិ លើកទីពីរបានបោកបក់នាវាមួយនោះទៅផុតពីកន្លែងដើមរបស់វានៅចម្ងាយ៥គីឡូម៉ែត្រ និងធ្វើឲ្យនាវាមកជាប់ទើលើផ្ទះពីរខ្នង។
ព្រេងវាសនាបានបន្សល់ទុកឲ្យវិទ្យាល័យមួយនូវសិស្សតែ៦០នាក់ប៉ុណ្ណោះនៃសិស្សសរុបបួនរយនាក់។ ក្មេងប្រុសឈ្មោះ ស៊ូយ៉ា(Surya) រៀននៅសាលានេះ។
ក្មេងប្រុសនេះមានអាយុ៧ឆ្នាំ នៅពេលមានវិបត្តិដ៍គួរឲ្យតក់ស្លុតនេះនិងបានបាត់បង់សមាជិកគ្រួសារ១២នាក់។ ក្រុមសង្គ្រោះអន្តរជាតិបានរកឃើញស៊ូយ៉ា ដោយមានបាក់ជើងម្ខាងនិងរបួសច្រើនកន្លែង ហើយបានបញ្ជូនទៅព្យាបាលនៅមន្ទីរពេទ្យរយៈពេលមួយខែ។
កុមារា ស៊ូយ៉ា បាននិយាយថា«ទោះជាយើងទៅទីណា អង្គុយនៅកន្លែងណា ឬរត់ទៅទីណាក៏ដោយ ក៏សេចក្តីស្លាប់នឹងមកតាមទាន់នៅទីបំផុតដែរ។ ដោយការអនុគ្រោះរបស់ព្រះអាឡោះ(Allah) យើងរស់នៅហើយយើងស្លាប់»។
អង្គការអន្តរជាតិនិងក្នុងស្រុកបានចូលទៅខេត្ត Aceh ជាមួយក្រុមបុគ្គលិកសង្គ្រោះនិងប្រាក់រាប់ពាន់លានដុល្លារ។ សម្រាប់ពេលមួយរយៈ អ្វីៗទាំងអស់មិនអាចគ្រប់គ្រងបាននៅឡើយ ហើយទីភ្នាក់សង្គ្រោះខ្លះបានប្រកាសថាមានការខ្វះចន្លោះក្នុងការផ្តល់ប្រាក់ឧបត្ថម្ភ។
«មានផ្ទះថ្មីច្រើនជាងមនុស្សដែលទៅរស់នៅនៅក្នុងផ្ទះទាំងនោះ។ មានទូកនិងសំណាញ់នេសាទច្រើនជាងអ្នកនេសាទ។»
អ្នកស្រី មីងមីង រ៉ាម៉ាតា អេវ៉ររ៉ា (MingMing Remata-Evora) ដែលជានាយកអង្គការគម្រោងអភិវឌ្ឍន៍អន្តរជាតិសម្រាប់កុមារ ដែលជាអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលរបស់ឥណ្ឌូនេស៊ី បានណែនាំឲ្យមានការសហការគ្នាកាត់បន្ថយគ្រោះថ្នាក់នៅក្នុងកិច្ចការអភិវឌ្ឍន៍ ដើម្បីទប់ស្កាត់កុំឲ្យសភាពការណ៍ដូចនោះកើតមានឡើងសារជាថ្មី។
ក្រុមអ្នកវិទ្យាសាស្ត្របាននិយាយថាព្យុះរលកយក្សស៊ូណាមិ ដ៏បំផ្លិចបំផ្លាញបានបោកបក់មកលើកោះ Sumatra ជាលក្ខណៈប្រវត្តិសាស្ត្រ។ ដូច្នេះអ្នករស់នៅតាមឆ្នេរសមុទ្រនៅទីនេះគួរតែប្រុងប្រៀបជាប់ជានិច្ចសម្រាប់ការមកដល់ព្យុះរលកយក្សស៊ូណាមិ មួយផ្សេងទៀត៕
ប្រែសម្រួលដោយ៖ នុច សារីតា
